CBS goochelt weer met cijfers over werkloosheid

Het CBS rekent veel mensen met zorgtaken die betaald werk zoeken niet tot de werkloze beroepsbevolking.  Dit geldt ook voor andere delen van de niet-beroepsbevolking. Het CBS gebruikt een veel te enge definitie van werkloosheid.

Economie en arbeidsmarkt Amsterdam

Uit de nieuwsbrief Vakbeweging in beweging Lokaal Amsterdam september 2013

Pijnlijke tegenwind in 2e fase Grote Recessie
  
De stad Amsterdam is één van de belangrijkste centra van economische activiteit in Nederland. Handel, Financiële Dienstverlening, Transport, Toerisme, Wetenschap, Cultuur en de Creatieve Industrie zijn de belangrijkste bronnen voor economisch welzijn voor Amsterdam. De “Grote Recessie”die is ingetreden na de “bijna ineenstorting” van het Bank- en Kredietwezen in de Atlantische wereld in 2008-2009 heeft de Amsterdamse economie geraakt. Allereerst, 2008-2010, minder sterk dan elders in Nederland. De 2e fase van conjuncturele neergang 2011-2013 doet zich echter nu pijnlijk voelen.
   
Basis wel op orde
  
Handel, Transport, Toerisme bewegen door de internationale vervlechting mee met economische ontwikkelingen in de Europese Unie en in de rest van de wereld. De Aziatische en Amerikaanse economieën hebben tot nu toe weer de weg omhoog gevonden na het “Lehman" - debacle. De Europese Economie toont voorzichtige tekenen van herstel. (zomer 2013) Zij het dat dit herstel vooralsnog kwetsbaar is en vooral in de industriële productie een grillig patroon vertoont van groei gevolgd door terugval. De Europese groei aanjagende factor is daarnaast nogal eenzijdig afhankelijk van de economische motor van de Duitse Bondsrepubliek. De andere economische Europese grootmachten (Span-je, Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië) kampen nog met structurele problemen. Problemen die er toe leiden dat hun Binnenlands Product nog onder het niveau ligt van 2008. Het jaar waarin de “Grote Recessie” intrad. De klassieke Amsterdamse welvaartsproducenten hebben door hun verworven voorsprong in kennis en vaardigheden hun plaats in de wereld weten te behouden. Toename van activiteit is echter gering. De klassieke Amsterdamse economische krachtbronnen draaien tot nu toe stationair. De Stad zelf is door haar ligging en de kwaliteit van haar hooggeschoolde beroepsbevolking nog steeds een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven die werkzaam zijn in de bedrijfs-takken van Groothandel en Transport.
  
Manifeste krimp

De Amsterdamse economie wordt bovenmatig getroffen door een manifeste afbrokkeling van 2 eertijds sterke krachtbronnen van haar economie. Dit zijn de sectoren van Financieel Dienstverlening en de Creatieve Industrie. Elk idee, vroeger gekoesterd door de Amsterdamse Stadsbestuurders, dat de Zuid-As het Canary Wharf op het Europese continent zou kunnen worden zal moeten worden bijgezet in het Museum van Illusie Denken. Het financiële centrum van Frankfurt is hiervoor beter toegerust en beschikt over de Europese Centrale Bank. Daarnaast herstructureert de financiële sector op wereldniveau zich zelf door vereenvoudiging en het afscheid nemen van onnodige exotische activiteiten. De opkomst van Azië vertaalt zich ook in een beweging in de Financiële sector naar het Oosten. Werkgelegenheid in de eertijds belangrijke financiële dienstverlening in Amsterdam neemt sterk af. De sector krimpt letterlijk en figuurlijk. Technologische vernieuwingen versterken het proces van uitstoot van arbeid. Er is manifest sprake van werkgelegenheidsverlies. Het baanverlies en het wegtrekken van hooggeschoold personeel remt de groei van consumptie en dempt daarmee economische activiteit in de stad in allerlei dienstverlenende activiteiten en detailhandel. Ook al is er elders sprake van groei dan geschiedt dit in een omgeving waarin stevige remmende krachten aan het werk zijn. Technologische veranderingen doen de eertijds bloeiende Creatieve Industrie (reclamewezen, mediawereld, specialistische drukkerijen. Kunst en cultuur ) in de Stad Amsterdam kraken. Het nieuwe speelgoed van I-pad, E-boek, Legal en IlIegal down loading doet de arbeidsintensieve Creatieve Industrie op haar grondvesten schudden. De toegevoegde waarde is aan ernstige erosie onderhevig meldt de Economische Verkenning 2012 van de gemeente Amsterdam.
De negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid van technologische vernieuwing in de Creatieve Industrie worden versterkt door afname van opdrachten die voortvloeit uit de reeds gememoreerde krimp van de eertijds supervermogende Financiële Dienstverlening.
  
Extra tegenwind
  
De Nederlandse economie is in de eerste decade van de 21e eeuw in het spoor van een Kredietbel Economie terecht gekomen. Ongeremde particuliere krediet verlening heeft een kunstmatige over-consumptie gegenereerd. Het Bankenstelsel is door riskante financiering d.m.v. interbancaire leningen zwak. De benodigde staatsinterventie in het Bankenstelsel heeft naast de toenemende uitgaven ingevolge ons sociaal zekerheidsstelsel geleid tot toename van staatsschuld en financierings-tekorten op de Rijksbegroting. De 3 kredietbellen van Nederland worden in het kader van gemaakte afspraken in de Europese Muntunie en in andere internationale instellingen naar beheersbare proporties teruggebracht. Het rijk bezuinigt en verschaft aan alle andere overheden minder middelen voor het verrichten van taken. Deze krimp vertaalt zich in afbrokkeling van werkgelegenheid bij de overheden zelf. Middelen om een activerend economisch en arbeidsmarktbeleid te voeren nemen in omvang af. De reeds aanwezige remmende krachten in de economie krijgen volgens de theorie een extra remkracht.

Negatieve spiraal in Amsterdamse Arbeidsmarkt

Vooral voorjaar en zomer 2013 is de Arbeidsmarkt in Amsterdam vanuit het werknemersperspectief in een uiterst onaangename negatieve spiraal terecht gekomen. Het aanbod van arbeid, (hoogge-schoold- middelbaar geschoold- laag geschoold) neemt toe. De vraag naar arbeid, ( de aanwezige vacatures van bedrijven en instellingen), neemt af. Het starters klimaat voor beginnende ondernemers is verre van rooskleurig. De Arbeidsmarkt staat op zijn kop zeggen onze Zwolse FNV Collega’s in een aankondiging voor een openbare FNV -Bijeenkomst. Wat voor Zwolle geldt is ook voor Amsterdam waar. De waarheid is dat Nederland wordt geconfronteerd met recordwerkloosheid. Volgens de Werkloosheidmeter nam de werkloosheid in de maand september 2013 met 700 per dag toe. Elk idee dat snel verbetering zal optreden is voorlopig uitgesloten. Wat we zien is het verschijnsel van “Baanloze Groei”. D.w.z. dat de toename van activiteiten niet evenredig leidt tot het creëren van arbeidsplaatsen doordat bedrijven van ongebruikte capaciteit gebruik maken en technologisch vernieuwen. Opmerkelijk is dat hooggeschoolde en duurbetaalde werknemers niet meer vrijgesteld zijn van “exit beleid”. Velen van hen kunnen in de eigen sector niet meer aan de slag en moeten na een grondige heroriëntatie elders op de arbeidsmarkt een nieuwe loopbaan opbouwen. Het oplossen van de zich voordoende vraagstukken gaat lang duren. Het enige lichtpunt is dat bij een vergrijzende Nederlandse bevolking een onontkoombare vervangingsvraag gaat optreden. Echter de Amsterdamse beroepsbevolking is in relatieve zin tamelijk jong.
  
Kengetallen Amsterdamse Arbeidsmarkt
  
Adequate beleidsvorming door de FNV leiders in Amsterdam vraagt allereerst om kennis van feiten. Hieronder worden een aantal relevante kengetallen weergegeven:
  
WERKLOOSHEID NEDERLAND     SEPT.2013                 8,6%                                      746 505
WERKLOOSHEID NEDERLAND  2009                              3,7%                                      302 000
WERKLOOSHEID EUROPESE UNIE K2-201                  11,9 %                                 26 000 000
WERKLOOSHEID AMSTERDAM   K2-2013                   10,4 %                                      44 000
JEUGDWERKLOOSHEID AMSTERDAM K2-2013        20%                                           15 000
WERKLOOSHEID JONGE VROUWEN ASD K2-2013                               18  %
WERKLOOSHEID JONGE MANNEN ASD K2-2013                                  22  %
WERKLOOSHEID JONGE MIGRANTEN ASD NIET-WESTERS             39 %
WERKLOOSHEID LAAGOPGELEIDEN ASD K2-2013                             17,5 %
WERKLOOSHEID MIDDELBAAR OPGELEIDEN ASD K2-2013            12,5 %
WERKLOOSHEID HOOGOPGELEIDEN ASD K2-2013                                5%
WERKLOOSHEID AMSTERDAM  ZUIDOOST                                            19 %
WERKLOOSHEID AMSTERDAM NOORD                                                  14 %
WERKLOOSHEID AMSTERDAM NIEUWWEST                                        13 %
WERKLOOSHEID AMSTERDAM WEST                                                       11%

Mondriaan Akkoord Werknemers –Werkgevers –Rijksoverheid

Werknemers, Werkgevers en Rijksoverheid hebben in het Mondriaan Akkoord (Sociaal Akkoord) afgesproken door gezamenlijke inspanning een ondernemend en socialer Nederland op de kaart te zetten . (www.stvda.nl/persberichten). Doel is te komen tot intensivering van het regionale arbeidsmarktbeleid. Het middel hiertoe is samenwerking tussen regionale werkgevers, vakbondsbestuurders en wethouders. Dank zij het onvermoeibare werk van Jan Bakker, (oud voorzitter OR ABNAMRO) , van FNV Bond-genoten is vanuit de FNV een eerste stap op dit terrein ondernomen. Jan Bakker, heeft in april 2013 een bijeenkomst georganiseerd waarin tussen relevante betrokkenen de rol van de MBO - stage aan de orde is gesteld. Het doel was om te komen tot een verbetering van de uitvoering van het stage-beleid voor MBO -studerenden in Amsterdam. Beraad is nodig welke verdere stappen door de FNV in het Amsterdamse nodig zijn om op adequate wijze de belangen van werknemers, toekomstige werk-nemers en voormalige werknemers te behartigen op het terrein van het Arbeidsmarktbeleid in Amsterdam.
   
Jan Witting. ( Coördinator FNV Lokaal Amsterdam)

Divosacongres. Zware kritiek Paul de Beer op regering en socialepartners.

Hoewel Paul de Beer ook wel eens heen en weer zwalkt van het een naar het ander (Hij schijnt vandaag op het Divosa-congres, het congres van directeuren van sociale diensten, gepleit te hebben voor tijdelijke verlaging van de AOW-leeftijd naar 55 jaar in verband met de crisis en enige tijd geleden vond hij de verhoging van de AOW-leeftijd geen probleem) maar hij heeft toch altijd verrassende ideeen.
PvdL

‘Crisis wordt nog veel erger’

12.11.09
Er is geen enkele reden om optimistisch te zijn over de gevolgen van de economische crisis voor de arbeidsmarkt. ‘Het probleem van hardnekkige werkloosheid is weer helemaal terug en gaat ons nog jarenlang bezighouden’.

Weinig urgentie
Die sombere boodschap hield hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer medewerkers van sociale diensten vandaag voor op het Divosacongres. ‘Ik voel opmerkelijk weinig gevoel van urgentie. Het idee lijkt een beetje te zijn dat het ergste wel achter de rug is. Het tegendeel is het geval.’

Vergrijzing
De werkloosheid zal op korte termijn heel hard oplopen, voorspelt De Beer. Zelfstandigen raken door hun reserves heen en gaan zich melden, en ook de deeltijd-WW is niet oneindig vol te houden. Dat door de vergrijzing straks iedereen weer hard nodig is en dat er daarom alleen sprake zal zijn van een tijdelijke situatie is volgens De Beer niet op feiten gebaseerd. Door de vergrijzing vloeien steeds jaarlijks enkele tienduizenden mensen uit, terwijl er in één klap door de crisis honderdduizenden werklozen bij zijn gekomen. ‘In die verhoudingen duurt het twintig jaar voor de crisis is opgevangen door vergrijzing.’ Ook is er geen onderbouwing voor de stelling dat als de arbeidsmarkt krapper wordt er voor iedereen weer werk is. Hij haalde statistieken uit andere landen met bevolkingskrimp, waar de arbeidsmarkt net zo hard meekromp.

Konijn
De Beer uitte verder zware kritiek op de aanpak van de crisis door de sociale partners en het kabinet. ‘Het is onverantwoordelijk gedrag dat ze elkaar druk houden met de AOW-leeftijd in 2026. Ze doen me denken aan een konijn dat in de koplampen staart en maar niet van zijn plek komt.’

Alles voor jongeren
Wat er dan wel moet gebeuren? De Beer pleit ervoor alle reïntegratiemiddelen in te zetten op jongeren. De moeilijk bemiddelbaren en ouderen moeten maar met rust gelaten worden, vindt hij. ‘Dat klinkt hard, maar het is gewoon niet anders. Als we iemand in goede tijden niet aan het werk konden krijgen, dan gaat dat nu helemaal niet lukken. Voor deze groep moet je andere maatregelen nemen. Zorg voor goede schuldhulpverlening en participatieprojecten.’

Zinloos
Maar het streven deze groep weer aan het werk te krijgen is in zijn ogen zinloos. De Beer ging daarmee compleet in tegen de visie van zijn gastheer vandaag, voorzitter René Paas van Divosa. Die pleit er juist voor meer in te zetten op ouderen. Nu gaat, in opdracht van het Rijk, veel extra geld naar de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Terwijl jongeren, in de ogen van Paas, veel beter voor zichzelf kunnen zorgen en vanzelf weer aan het werk komen op het moment dat de economie aantrekt.

Grafiek: werkloosheid Europa sinds depressie van ‘75- ‘85 niet meer gedaald

Hier een grafiek gehaald uit een artikel van Michel Husson dat laat zien hoe de massa-werkloosheid in Europa niet meer gedaald is sinds de explosie van werkloosheid in het decennium 1975-1985 toen we ook een depressie hadden. En nu gaat de werkloosheid nog verder stijgen. Zie ook *http://tinyurl.com/y8epkp3*

Het VVD voorstel bijstandsvrouwen verplicht stage te laten lopen in de ouderenzorg

Dinsdagmiddag 22 januari 2008 op BNR nieuwsradio geweest.

De VVD had voorgesteld, bijstandsvrouwen met kinderen een verplichte werkstage (dus onbetaald) in de ouderen zorg te laten verrichten als zogenaamd alternatief voor het nieuwe voorstel van de regering om bijstandsvrouwen met kleine kinderen maximaal 6 jaar vrij te stellen van de solicitatieplicht. Ik wist omdat ik zondag aan het surfen was geweest dat dit voorstel van de regering eraan zat te komen. Mij werd gevraagd op het VVD voorstel te reageren.

Ik kreeg eerst een voorgesprek met een journalist, waarin hij mij om een reactie vroeg nadat hij mij het nieuws had uitgelegd. Ik had meteen twee argumenten.

Ten eerste werkt het niet als je een willekeurige groep mensen, die daar misschien helemaal geen affiniteit mee hebben en die niet gemotiveerd zijn om in de ouderen zorg te werken en die daar misschien ook helemaal niet geschikt voor zijn verplicht om het toch te doen. Daar zit niemand op te wachten. De werkgevers niet, en de potentiele werknemers ook niet.

Het tweede argument was, dat ik het voorstel van de VVD niet serieus neem, en dat ze als oppositiepartij stemmen proberen te winnen, omdat het sentiment bij een groot deel van de publieke opinie is, pak ze maar aan die klaplopers, zet ze maar aan het werk. De VVD probeert in het kader van de verwildersing in de samenleving een graantje mee te pikken heb ik in de uitzending gezegd.

Ik discussieerde in het voorgesprek ook nog met de journalist over de vraag, of er tekorten zijn in de ouderenzorg, en ik zei dat het met die tekorten wel meevalt. De werkgevers willen nog steeds kant en klare arbeidskrachten, die meteen voluit aan de slag kunnen en ze zijn in werkelijkheid niet bereid wat dan ook in de mensen te investeren. Soms kunnen ze het niet, omdat ze onder concurrentieverhoudingen sterk moeten bezuinigen en op de kosten letten, en soms als ze ruime marges hebben willen ze het niet. In werkelijkheid bestaat er nog steeds een massa-werkloosheid van meer dan een miljoen mensen en dat is al decennia lang hetzelfde, waarbij voor de werkgevers nog steeds niet werkelijk de urgentie bestaat meer te investeren om aan mensen te komen. Die moeilijk vervulbare vacatures worden ook wel vervuld. Kunnen ze in het werklozenbestand niks vinden, dan halen ze kant en klare arbeidskrachten uit het buitenland.

De journalist van BNR zei: maar de werkloosheid loopt terug. Ik zei: dat is onzin, er heerst massawerkloosheid, lees het maar na op onze site. Ik begon over de nuggers, en rekende voor dat er meer dan een miljoen zijn. We hadden het over de cijfers van het CWI. Die zeggen dat er een half miljoen werklozen zijn. Ik zei het CBS hanteert nog lagere cijfers en ik legde uit hoe ze grote aantallen werklozen wegdefinieren uit de statistieken. (Je moet direct beschikbaar zijn, niet in een traject zitten, geen dagscholing volgen, ingeschreven staan bij het CWI, actief op zoek zijn naar betaald werk, volgens bepaalde criteria, etc.)

In de uitzending die om half drie werd opgenomen, bracht ik de eerste twee argumenten naar voren. Ik zei ook nog iets wat daarvoor niet besproken was, nl dat veel bijstandsvrouwen de ervaring hebben dat wanneer ze zeggen: mijn kinderen zijn klein, ik kan geen betaald werk aanvaarden, maar ik kan wel scholing doen, daar heb ik wat aan en daar heeft de maatschappij wat aan, dat dan wordt gezegd je neemt later maar een ongeschoold baantje of een schoonmaakbaantje als de kinderen groot zijn, dat gaan we niet vergoeden.

Ik wilde toe naar de redenering, dat de VVD een voorstel doet, waarbij ze het doen voorkomen alsof het ook in het belang is van de bijstandsvrouwen voor hun ontplooiing, maar dat in werkelijkheid onder dat mom arbeidskrachten worden gedwongen te gaan werken in dead end jobs met slechte arbeidsomstandigheden en beloning, die helemaal geen perspectief bieden en dat de VVD ook niet in de mensen wil investeren. Maar dat kwam er niet uit. De journalist in de uitzending zei, toen ik noemde dat scholing niet wordt vergoed ja, maar dat is nu. Wat ik toen zei weet ik niet meer. In de uitzending die zeer kort was kwamen alleen kort de eerste twee argumenten naar voren.

Evaluatie

Ik had geen goed gevoel bij de uitzending na afloop, want ik bedacht dat ik was afgegaan op de interpretatie van het nieuws door de journalist, en dat niet zeker was dat dit klopte, want ze hebben belang bij tegenstellingen en tegenovergestelde meningen, discussie, spanning en laten misschien dingen weg daarvoor of leggen het op een bepaalde manier uit. En ik bedacht dat ik bij het eerste argument had gezegd dat je niet een willekeurige groep mensen kunt aanwijzen voor specifieke functies, en dat had de journalist gezegd, maar ik dacht klopt het wel, de VVD zal toch wel zeggen dat in zijn algemeenheid die verplichting moet gelden en niet specifiek voor de ouderenzorg, en dat daardoor mijn argument half in het water zou vallen. Ze zullen toch wel begrijpen dat het op die manier een dom voorstel is? Want afzien van het antwoord op de vraag, of de mensen wel geschikt zijn…….

Na vier uur belde Mark op vanuit de auto dat hij het item op de radio had gehoord en dat hij vond dat ik goed reageerde. Ik heb achteraf het persbericht van de VVD opgezocht en het blijkt, dat de VVD wel degelijk de mensen specifiek wil laten werken in de ouderenzorg, waar tekorten aan arbeidskrachten zouden heersen

Het blijkt ook  dat er die dag of de dag ervoor een groot item over dit onderwerp in de Telegraaf gestaan had, dus het breed uitmeten van het VVD persbericht als tegenhanger voor de voorstellen van de regering. En dat BNR nieuwsradio daarop reageerde. Ik wist dat niet, en dacht dat het een klein bericht was ergens in een krant, wat toevallig door een journalist van BNR nieuwsradio naar voren werd gehaald. 

Hoe moet je handelen in dit soort situaties? Het is van het grootste belang dat je niet alleen afgaat op wat de journalist zegt, zijn of haar interpretatie, maar dat je het originele persbericht hebt om te lezen. Er kunnen argumenten of redeneringen in staan, die de journalist in zijn korte samenvatting niet noemt maar die wel belangrijk zijn. Dus je kunt hem vragen het persbericht op te sturen of  je zoekt het zelf op. Je kunt ook vragen in welke krant het bericht heeft gestaan. Dat ga je dan lezen. Maar meestal vraagt men in het voorgesprek een directe reactie. Belangrijk is ook, dat vervolgens het persbericht ook niet kan kloppen. Daar heb ik ervaring mee gehad met een reactie op een persbericht van het ministerie van sociale zaken, ten aanzien van hoeveel klanten in de WWB nou tevreden zijn en het verschil tussen een kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Dus als het een persbericht is naar analeding van een rapport en vooral als het persbericht wordt uitgebracht door een andere dan de onderzoeksinstelling, kunnen er nuances wegvallen.

Tweede-Kamerfractie
22-1-2008

VVD wil verplichte werkstage in ouderenzorg voor bijstandsmoeders

Het kabinet wil vrouwen met een bijstandsuitkering vrijstellen van sollicitatieplicht wanneer ze jonge kinderen hebben. De VVD heeft een alternatief.

VVD-kamerlid Stef Blok:  "Dit betekent dat tienduizenden vrouwen en kinderen worden weggezet op het bestaansminimum. Bovendien zijn er enorme personeelstekorten in de ouderenzorg. Tijdens het debat over het rapport van de themacommissie ouderenzorg zal de VVD daarom voorstellen om deze vrouwen een verplichte werkstage aan te bieden in de ouderenzorg. Dat biedt perspectief op een betaalde baan en een stevige aanpak van het personeelstekort in de ouderenzorg."

Blok is van mening dat CDA en PvdA de problemen in de ouderenzorg alleen maar groter maken. Daarom zal hij tijdens het debat over het rapport van de 'themacommissie ouderenbeleid' concrete voorstellen doen om de personeelstekorten in de ouderenzorg aan te pakken:
-In plaats van het afschaffen van de sollicitatieplicht voor bijstandsmoeders met jonge kinderen moet iedere bijstandsmoeder een verplichte werkstage in ouderenzorg  aangeboden krijgen.
-Werken en langer werken moet juist voor vrouwen aantrekkelijker worden: goede buitenschoolse opvang, geen inkomensafhankelijke regelingen die er voor zorgen dat een dag langer werken niet leidt tot een dag extra loon.
-Onmiddellijk de toezegging krijgen dat ZZP-ers in de zorg niet verder lastiggevallen zullen worden met naheffingen loonbelasting en sociale premies, gevolgd door een heldere wettelijke regeling (motie Blok bij begroting SZW).
-Geen automatisch ontslag op 65 jaar bij CAO’s in de zorg maar maatwerk met wederzijds goedvinden. Anders CAO’s niet meer algemeen verbindend verklaren.
-Afspraak met werkgevers in de zorg over gerichte werving en omscholing van oudere werkzoekenden.Er zijn veel werkloze 45-plussers die graag aan de slag willen, maar de kans niet krijgen. De zorg moet juist deze groep benaderen, ook als hun werkervaring in een andere sector ligt.

Arbeidsmarktbeleid, vakbonden en allochtonen.

Krant voor Aktieve baanlozen in Amsterdam- augustus 1995.

Op woensdagavond 31 mei organiseerde het HTIB (een turkse
migrantenorganisatie) een discussiebijeenkomst in de Rode
Hoed. Het thema van de bijeenkomst was 'migratie, werk en
toekomst'. De vraag die op de bijeenkomst aan de orde gesteld
kwam was: In hoeverre bestaat er voor allochtonen kans op
betaald werk?. In Amsterdam is sprake van een etnisering van
de werkloosheid. De werkloosheid van migranten is vele malen
hoger dan bij nederlanders. Er werd vooral gediscussieerd over
het overheidsbeleid en de positie van de vakbonden. In het
forum vertegenwoordigers van oa NCB en FNV, onder voorzitter-
schap van N. Demirbas van het HTIB.

Mevrouw Gardeslen van het FNV betoogde, dat het beleid te
eenzijdig gericht is op de onderkant van de arbeidsmarkt. De
regering probeert goedkope lage lonenbanen te scheppen, door
banenpools, Melkertbanen en verlaging van de loonkosten voor
werkgevers. Het effect van deze maatregelen is, dat je een
onderklasse cre‰ert, die langs de kleurlijn loopt. Want het
zijn vooral allochtonen, die in dergelijke baantjes terechtko-
men. Bovendien hebben praktische ervaringen zowel als theore-
tische onderzoekingen aangetoond, dat de effecten op de werk-
gelegenheid miniem zijn.

Bij het arbeidsmarktbeleid zou men zich moeten richten op het
middenniveau. Door daar banen te creeren, komt er ook meer
ruimte voor ongeschoolden, omdat ze dan niet met hoger ge-
schoolden hoeven te concurreren om de banen voor ongeschool-
den. Verder is herverdeling van arbeid noodzakelijk. En ten-
slotte zouden de vakbonden moeten proberen, meer invloed uit
te oefenen op de functie en selectie-eisen van de werkgevers.
De nieuwe wet op de registratie van alochtonen biedt volgens
de FNV-vertegenwoordigster kansen voor de vakbonden, om die
invloed op het wervings- en selectiebeleid te krijgen.

De volgende spreker was R.S. Gowrichan, beleidsmedewerker van
de gemeente Rotterdam. Het huidige overheidsbeleid voor
verlaging van loonkosten aan de onderkant werkt niet, want de
verhouding tussen de waarde van het ingezette kapitaal en de
waarde van de loonkosten is veranderd. Dit betekent zelfs dat
sommige werkgevers iemand niet in dienst nemen, als ie gratis
is. Dit omdat je machines en gebouwen moet hebben om die
werknemer te kunnen laten werken, en dat kost veel geld.

experimenten

Mevrouw M. Utku, medewerkster van het NCB bracht naar voren,
dat het NCB schoon genoeg heeft van telkens weer nieuwe expe-
rimenten, waarbij de oude worden afgeschaft, ook als ze goed
draaien. En waarbij iets nieuws wordt opgezet, zonder het
voorgaande grondig te evalueren. De verschillende experimenten
werken niet. Als voorbeeld noemde ze werkervaringsprojekten in
de gezondheidszorg. In de gezondheidszorg werd een project
opgezet, waarbij gedurende twee jaar een opleiding gericht was
deels op de werkplek, deels op een zogenaamd voorschakeltra-
jekt met scholing. Na twee jaar zou dan de desbetreffende
persoon moeten doorstromen bij dezelfde werkgever. En wat
bleek, terwijl de werkgever invloed heeft op de opleiding en
op de functie-eisen die aan de kandidaat gesteld worden,
bleken de meesten na twee jaar nog niet te voldoen aan de
funktie-eisen van de werkgever. Het experiment is daardoor
mislukt.

Een ander voorbeeld van het zwalkend en onsamenhangend beleid
is het Bureau Topaaz, ook in de gezondheidszorg, die 3000
allochtonen aan werk moest helpen. Tegelijkertijd werden
echter 300 Poolse verpleegkundigen geworven, om het werk in de
gezondheidszorg te doen. Goedkoper voor de werkgevers?. En nu
komt het ministerie weer met een ander plan.
Gorincham betoogde, dat een verlenging van bedrijfstijden op
zich goed is. De werkgevers moeten dan meer ploegen in dienst-
nemen, die in principe misschien wel evenveel produceren als
twee ploegen. Je zou de huishoudens meer gelegenheid moeten
geven tot flexibiliseren. Laat hen de werk en rusttijden
kiezen en laat hen schuiven met de mogelijkheden. Er wordt
bijvoorbeeld bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat een
experiment gehouden, met flexibilisering van werktijden, dat
goed werkt. Daar werd tegenin gebracht, dat als iedereen be-
taald werk had, de welvaart zou afnemen, om dat er dan veel
hogere milieu- en energiekosten komen. Economen hebben dit
onderzocht. En toen kwam in de discussie een meer essentiele
vraag aan de orde, waar verder weinig op werd ingegaan. Voor
veel werklozen zal er nooit meer betaald werk zijn. Moeten we
wel krampachtig vasthouden aan het zoeken naar betaald werk?.
Arbeidstijdverkorting is ook geen oplossing; het leidt alleen
maar tot verhoging van de produktiviteit per werknemer. Vooral
de werkgevers hebben hier in het verleden baat bij gehad.

De vakbonden

Wat de positie van de vakbonden betreft: de vakbonden hebben
bij de cao-onderhandelingen ingezet op herverdeling van werk,
met de bedoeling, nieuw werk te cre‰ren. In sommige sectoren
is zelfs een vierdaagse werkweek afgesproken. Dus nieuwe banen
afgesplitst van de al bestaande. Dit beleid is mislukt. Het
heeft wel gewerkt om werk te behouden, bijvoorbeeld wanneer de
werkgever wilde reorganiseren en daarover onderhandelde met de
vakbonden. Maar het is niet gelukt, het aantal banen uit te
breiden op die manier.
De vakbonden hebben nauwelijks greep op de ontwikkeling van de
werkgelegenheid. Zij richten zich op de sectoren en de be-
drijfstakken, om daar afspraken te maken met de werkgevers en
niet op de individuele bedrijven. Juist op dat niveau wreekt
zich, dat mensen in marginale sectoren, vooral allochtonen,
niet georganiseerd zijn en de vakbonden besteden weinig aan-
dacht aan hen. Eigenlijk zou je kunnen zeggen, dat de bonden
zich vooral richten op mensen met een sterke positie. Wat
betreft de banenplannen van Melkert is er bij het voorjaars-
overleg wel een intentieverklaring gemaakt, dat al de tijde-
lijke banen omgezet worden in vaste contracten, maar meer dan
een intentieverklaring is het niet.

kritiek

Op de bijeenkomst werd veel kritiek geleverd op de vakbonden;
zelfs de vertegenwoordigster van de FNV deed dat. De situatie
is zo, dat de werkgevers geen concrete afspraken willen maken
over herverdeling van arbeid en positieve discriminatie, en
dat de leden geen aandacht willen besteden aan de positie van
de allochtonen. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld bij
Bruna, maar over het algemeen is het daarmee slecht gesteld.
De FNV bestuurders richten zich op de witte middenklasse die
al een goede positie heeft.

Drie jaar geleden is er een onderzoek geweest naar de houding
van bestuurders bij de Industrie-
bond FNV over allochtonen. Dit was een vernietigend rapport,
waaruit bleek, dat het met die houding slecht gesteld was. Ook
het personeel van de arbeidsbureaus probeert vooral haar eigen
positie veilig te stellen. Daarom wordt er niet bezuinigd op
personeel en wel op de arbeidsmarktprojekten. De FNV verte-
genwoordigster deed, alsof de bezuinigingen op de vakbonden
afkwamen. Maar vanuit de zaal werd gezegd, dat de FNV mede-
verantwoordelijk is. De FNV zit immers in de Regionale Bestu-
ren Arbeidsvoorziening, die de bezuinigingen moet uitvoeren.
Geconcludeerd werd, dat in het verleden de allochtonen en hun
organisaties de vakbonden teveel als bondgenoot hebben gezien,
weinig kritiek hebben geleverd. Ze zijn ook "tegenstander' dwz
je moet druk uitoefenen om te zorgen, dat ze ook aandacht
besteden aan achtergestelde groepen.

Piet van der Lende