Cultuur of ontwikkelingshulp

23-11-2010.

Cultuur gaat mij net als de meeste mensen na aan het hart. Dus toen zaterdag 20 november jongstleden overal verspreid in Nederland protestbijeenkomsten plaatsvonden tegen de draconische bezuinigingen op cultuur, juichte ik dat van harte toe. Helaas was ik zelf niet bij op het Leidseplein in Amsterdam. Achteraf gezien was ik er ook niet rouwig om. Want wie mocht vanaf het bordes van de Stadsschouwburg de menigte toespreken? Dat was VVD-coryfee Bolkestein. Ja, ja u leest het goed, een vooraanstaand lid van de VVD, die samen met CDA en PVV de bezuinigingen heeft doorgevoerd, mocht zijn zegje doen.

Welk idee zat daarachter? Wou men door Bolkestein uit te nodigen het signaal afgeven dat de bezuinigingen allemaal de schuld van de PVV zijn? Beste organisatoren, ik wil u eraan herinneren dat regeringscoalities gesloten worden tussen partijen die het heel goed met elkaar kunnen vinden en die programmatisch dicht bij elkaar staan. Partijen die het best vinden dat er flink gesneden wordt in de kunstensector, hebben elkaar niets voor niks gevonden. Met andere woorden in plaats van VVD-er Bolkestein had men ook PVV-er Wilders de menigte kunnen laten toespreken.

U denkt is die Jacques - schrijver dezes - nou helemaal gek geworden. Nee hoor, want wat Bolkestein de menigte liet horen, wijkt in wezen niet af van de gebruikelijke riedels van de PVV.

Bolkestein zei namelijk dat met hem in het kabinet er een andere keuze zou zijn gemaakt. Hij had nog meer bezuinigd op ontwikkelingshulp, zodat de besparingen op cultuur achterwege hadden kunnen blijven. Gelukkig werd Bolkestein uitgefloten op een welhaast beschaafde manier. Wedden dat Wilders met precies dezelfde boodschap een onbeschoft fluitconcert had moeten ondergaan? En wat is het verschil tussen beide sujetten, niks toch? De grens tussen zogenaamde cultuur en barbarij is blijkbaar academisch van aard. Over normvervaging in de politiek gesproken trouwens!

Jacques Peeters

Werklozen Belangen Vereniging Amsterdam wbva at dds.nl

Onjuiste berichtgeving over de Wet Tegemoetkoming Chronisch Zieken en Gehandicapten. (WtcG)

Naar aanleiding van een uitzending van een vandaag op de televisie dinsdagavond 22 november zijn in de media berichten verschenen dat de Wet Tegemoetkoming Chronisch Zieken en gehandicapten niet zou werken. Er zou een grote groep mensen zijn, die een relatief groot bedrag zomaar vanuit het niets op hun rekening gestort krijgt, terwijl andere chronisch zieken, die ook hoge kosten hebben, helemaal niets krijgen. Daarbij wordt het argument aangevoerd, dat veel mensen die een bedrag krijgen (het gaat hooguit om enkele honderden euro's per jaar) hun medicijnen al vergoed krijgen van de ziektekostenverzekeraar en dat dit dus dubbelop is. Journalisten interviewen chronisch zieken, die aangeven verrast te zijn dat ze het geld krijgen, en dat ze het eigenlijk helemaal niet nodig hebben. Het bedrag wordt voorgesteld als een onnodig extraatje. De politiek is er als de kippen bij om- in het kader van de bezuinigingen- dan maar de wet af te schaffen omdat ie toch niet werkt en het geld niet terechtkomt bij de mensen die het 'echt' nodig hebben. Dit is echter een wel zeer eenzijdige interpretatie van de WtcG. Laten we de ontstaansgeschiedenis van de wet er even kort bijhalen. Het klopt, dat belangenorganisaties al in een vroegtijdig stadium hebben aangegeven, dat de wet niet zou gaan werken en dat het onrechtvaardig is, dat sommige categorien gehandicapten buiten de boot vallen. Ook is het ingewikkelde administratieve systeem gehekeld. FNV Bondgenoten, de SP en de Chronisch Zieken en gehandicaptenraad hebben kritiek geuit en gelobbyd voor verbeteringen.

Waarom de WtcG?.

De wet is indertijd ingevoerd, omdat de regering wilde bezuinigen. Daarom heeft men besloten, de aftrekposten voor chronisch zieken en gehandicapten in het belastingsysteem af te schaffen. Deze aftrekposten waren bedoeld om chronisch zieken en gehandicapten enigszins te compensren voor de extra kosten voor levensonderhoud, die deze groep heeft. (kosten in de huishouding, kleding, reiskosten, etc.) . Deze afschaffing werd echter niet gemotiveerd met het argument, dat er bezuinigd moest worden, maar met het argument dat veel mensen van de aftrekposten gebruik maakten die helemaal geen extra kosten hadden. Maar er waren Kamerleden die zeiden, ja maar veel chronisch zieken hebben wel degelijk extra kosten van levensonderhoud, op deze manier gaan die mensen er sterk in inkomen op achteruit. Men heeft daarop de WtcG ingevoerd, als typisch poldercompromis tussen verschillende politieke stromingen. Nu de WtcG voor het eerst via het CAK tot uitbetaling komt, blijkt de wet, zoals belangenorganisaties al hadden gezegd, inderdaad niet te werken. Veel mensen met hoge kosten van levensonderhoud krijgen niets en anderen met een hoger inkomen krijgen wel een bedrag. De argumenten tegen de wet die nu in de media op tafel komen kloppen echter niet. Toen de aftrekposten nog in het belastingsysteem zaten, had niemand het over een 'extraatje' voor chronisch zieken. Je had belasting betaald, en daarvan kreeg je een gedeelte terug. De WtcG betekent op zichzelf al een inkomensachteruitgang voor veel chronisch zieken.

De mensen die nu een 'extraatje' denken te krijgen, krijgen niets meer dan een gedeeltelijke compensatie voor de inkomensachteruitgang die ze door de afschaffing van de aftrekposten in het belastingsysteem opgelopen hebben. Dus niks extraatje. Nog steeds een -zij het wat mindere- inkomensachteruitgang ten opzichte van voorgaande jaren. Ook het argument dat medicijnen al vergoed worden door de ziektekostenverzekeraar klopt niet. De aftrekposten in de belastingen waren ook niet alleen bedoeld voor medicijnkosten, maar voor alle kosten die het gevolg waren van de chronische ziekte of handicap. Dus ook algemene extra kosten van levensonderhoud. De vergoedingen in het kader van de WtcG moeten in dat kader worden bezien. Kortom: net als bij de afschaffing van de aftrekposten in het belastingsysteem en de invoering van de WtcG vanwege de bezuinigingen worden nu dezelfde drogredenen aangevoerd om maar de hele WtcG af te schaffen. Het komt toch maar terecht bij mensen die het niet nodig hebben. Zo leidt stapsgewijs in de tijd alweer een poldercompromis uiteindelijk tot grote inkomensachteruitgang voor in dit geval chronisch zieken en gehandicapten. Veel chronisch zieken en gehadicapten hebben het bovenstaande wel in de gaten, ondanks de zeer eenzijdige en slechte berichtgeving in de media tot nu toe. Lees de reacties op een artikel in Trouw maar eens.

Steun de postbodes en de postbezorgers. Teken de petitie

De postbode van vroeger trekt veel bekijks in een historische optocht

Postbodes bij TNT voeren op dit moment actie. Bij TNT dreigen duizenden gedwongen ontslagen te vallen. Tienduizenden postbezorgers bij Sandd, SelektMail en Netwerk VSP verdienen minder dan het minimumloon en ontberen elke rechtsbescherming. Inmiddels is er een prijzenoorlog op de postmarkt uitgebroken die zijn weerga niet kent. Daarvoor betalen de werknemers op de postmarkt de prijs.

Steun de postbezorgers.

De bonden AbvaKabo FNV, CNV Vakmensen, BVVP en FNV Bondgenoten roepen jou op de postbodes en postbezorgers in Nederland te steunen in hun eisen aan de politiek, om de positie van de werknemers bij álle postbedrijven te verbeteren.

Je kunt dat doen door de petitie te ondertekenen. Aanstaande donderdag worden de handtekeningen aangeboden aan minister Kamp en staatssecretaris Bleker. Dat moeten er zoveel mogelijk zijn, want het komt er nu op aan.

Het invullen is geen moeite: het kost je slechts één minuut.

Teken de petitie

Bedankt!.

Henk van der Kolk Voorzitter FNV Bondgenoten

Protestantse diakenen ageren tegen bezuinigingen

Bezorgd over bezuinigingen

ZA 20 nov 2010 | 10.12

'Wij roepen u op om af te zien van maatregelen die uitsluiting van grote groepen mensen teweeg brengen.' Dat schrijven 800 protestantse diakenen in een open brief aan het Kabinet-Rutte. Zij vrezen de gevolgen van de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet.

De diakenen van de Protestantse Kerk waren bijeen tijdens de Landelijke Diaconale Dag van Kerk in Actie in Utrecht.

In de brief worden enkele voorgenomen bezuinigingen opgesomd: de afschaffing van de Wajong-uitkering, bezuinigingen op beschermde werkplaatsen (voor mensen met een arbeids- of verstandelijke beperking) en de verlaging van het sociaal minimum.

Deze bezuinigingen zullen vooral de zwakkeren in de samenleving raken, vanwege de sociale uitsluiting, zo schrijven de diakenen. Zij willen dat ieder mens kan meedoen in de samenleving. 'Wij vragen u om uw beleid van richting te veranderen, om te bewerkstelligen dat alle mensen kunnen meedoen.'

/Bron: IKON

Klik hier om een exemplaar van deze open brief te downloaden

Vakbondscafé Amsterdam vrijdagavond 26 november 2010

Wat heeft het gemeentebestuur voor uitkeringsgerechtigden in petto en wat vinden uitkeringsgerechtigden en haar organisaties ervan? Het vakbondscafé op vrijdag 26 november staat in het teken van het versterken van de belangenbehartiging van uitkeringsgerechtigden. Wij willen de vertegenwoordigingen in cliëntenraden en de bestaande organisaties van uitkeringsgerechtigden versterken.

Graag nodigen wij mensen uit deze organen en organisaties uit om actief mee te doen aan de discussie. De bestaande Alliantie voor een rechtvaardig Amsterdam zou nieuw leven ingeblazen kunnen worden en uitgebreid met nieuwe organisaties zoals de Vakbond voor Daklozen.

Op poilitiek vlak is de benodigde beroering ontstaan over de andere koers die de gemeente Amsterdam wil gaan varen. Het roer in Amsterdam gaat volgens wethouder van Es in haar nieuwe nota radicaal om. Uitkeringsgerechtigden moeten in haar ogen hun best doen om werk te krijgen, op straffe van het korten en zelfs het verlies van hun uitkering. Voor ons reden om gemeenteraadsleden te vragen hun reactie hierop te geven en antwoord te geven op de vraag wat dit voor uitkeringsgerechtigden gaat betekenen en wat we gezamenlijk tegen verslechteringen uit Den Haag kunnen doen.

Ook zullen zaken aan de orde zijn die we de vorige vakbondscafé’s hebben besproken zoals de acties tegen het verlagen van het minimuloon voor nieuwe werkenden vanuit een uitkeringssituatie. Vanuit het Steuncomité Sociale Strijd zal hier aandacht voor gevraagd worden.

Over deze zaken willen we met u van gedachten wisselen samen met een aantal inleiders:

Femke Roosma, duo-raadslid gemeente Amsterdam voor Groen Links

Maureen van der Pligt, gemeenteraadslid Amsterdam voor SP

Maaike Zorgman, FNV Bondgenoten regiobestuurder voor uitkeringsgerechtigden

Vrijdagavond 26 november, 20.00 tot 22.00, bij HTIB, 1e Weteringplantsoen 2c, 1017 SJ te Amsterdam; 20.00 tot 22.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur.

Contactpersonen voor deze avond : Rob Marijnissen (rbmarijnissen at gmail.com) en Jan Bakker (jaba at janbakkerlanguages.nl)

Rechts kaapt handig de misstanden in de commerciële reïntegratie- en inburgerings industrie

In het nabije verleden hebben wij als Bijstandsbond en anderen het nodige gepubliceerd om de misstanden in de reintegratieindustrie aan de kaak te stellen. Het is de laatste tijd van de kant van de Bijstandsbond wat dat betreft misschien wat stiller geworden, omdat de gemeente  Amsterdam in feite na alle berichtgeving en rapporten over die misstanden heeft besloten haar contracten met dergelijke commerciele reintegratiebedrijven te beeindigen en het uitvoeringsbedrijf van de WSW- Pantar- in de nabije toekomst om te gaan zetten in een gemeentelijk reintegratiebedrijf. Blijkbaar mag dat. (Geen Europese aanbestedingsregels die gelden??). Dus veel ervaringen met die bedrijven hebben wij in Amsterdam niet meer. Ondertussen gaat de stroom berichten over misstanden gewoon door. Onlangs nog kwam Fourstar weer in het nieuws in de gemeente Utrecht. Maar populistische media als GeenStijl.nl en Elsevier lijken op de loop te gaan met die berichtgeving, door met name sociaal-democraten aan de schandpaal te nagelen, het zouden de elkaar baantjes toeschuivende PvdA-ers in de reintegratieindustrie zijn die boter op hun hoofd hebben. http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2010/11/rijk_worden_met_de_vogelaarzie.html#more

Andere partijen

En vervolgens worden de gangen van alleen die PvdA-ers nagegaan om de misstanden aan de kaak te stellen. Ook ik heb in het verleden de nodige kritiek op de sociaal-democratie geuit, maar deze ontwikkeling bevalt me helemaal niet. In de eerste plaats zijn het niet specifiek de sociaal-democraten, die de privatisering van de arbeidsbemiddeling hebben gewild, maar de bestuurders van CDA en VVD-huize. De grote man bij Fourstar, Bob Bergkamp, is CDA-wethouder in Breda. Het zou kunnen, dat hij zijn werkzaamheden bij dit bedrijf tijdelijk op een laag pitje heeft gezet, vanwege mogelijke vermenging van belangen, maar dat weet ik niet. Het zou de moeite waard zijn de situatie in Breda wat dit betreft eens goed uit te zoeken. Niet erg bekend is, dat Fourstar een honderden miljoenen contract voor in feite de hele arbeidsbemiddeling in Engeland in de wacht heeft gesleept. Dat is alweer ruim een jaar geleden. Ook dat is waard eens nader te onderzoeken. Hoe zijn de ervaringen van de Engelsen met dat bedrijf?

Nog veel vreselijker

En als je de dubbelfuncties en sociale netwerken vanuit ook rechtse politieke hoek nader gaat onderzoeken is het denk ik nog veel vreselijker dan op de website van GeenStijl uit de doeken wordt gedaan. Ook (ex) politici van Groen Links zijn erbij betrokken. De moeilijkheid van dit soort dingen is, dat je in mijn ogen wel heel goed moet weten waar je het over hebt voor je beschuldigingen aan het adres van personen gaat uiten. De misstanden in de reintegratieindustrie zijn wellicht een voorbeeld van de ja, eroderende moraal van onze bestuurders en hogere ambtenaren, die bij hun omarming van het neoliberale beleid van ieder voor zich en God voor ons allen er geen been in te zien zichzelf door misbruik van (politieke en ambtelijke) machtsposities te verrijken en hun kennis van en informatie over de politieke besluitvormingsprocessen en de sociale netwerken die zij in het bestuur hebben opgebouwd na de politieke carrierre om te zetten in een zeer lucratief 'adviseurschap' bij de Boer en Croon, om maar eens wat te noemen. 

Privatiseringsoperatie

Maar hoe dan ook, behalve dat de misstanden in de reintegratieindustrie op een handige manier gebruikt worden om 'alles wat links is'  te veroordelen, blijft ook buiten beschouwing dat al die misstanden ook te maken hebben met de hele privatiseringsoperatie als zodanig. In feite betekent het, dat bedrijven geld kunnen verdienen aan de ellende van anderen en niet om werklozen aan werk te helpen en dat ze voor dat doel een hele trucendoos uit de kast trekken om de opdrachten binnen te slepen. De oorspronkelijke gedachtengang dat door privatisering alles veel goedkoper, efficienter en effectiever zou worden blijkt een sprookje. Waar hebben we dat bij privatisering meer gehoord.  En het is juist politiek rechts die al die privatiseringen heeft gewild, denk ik dan. Maar goed, het zou best kunnen dat de parlementaire equete over de arbeidsbemiddeling van de afgelopen 20 jaar er toch gaat komen. Met hartelijke steun van de PVV, VVD en CDA, die in zo'n enquete nu wellicht mogelijkheden zien de rigorueze bezuinigingen op de reintegratie van werklozen en de laatste afbraak van de sociale zekerheid ideologisch verder te funderen, onder het motto: het helpt toch niet, daarbij zelf politiek buiten schot blijvend.

Piet van der Lende

Schreeuw om cultuur

Op zaterdag 20 november 2010 laat het publiek van zich horen door het hele land.

Doe ook mee: schreeuw mee om cultuur, één collectieve, keiharde schreeuw die door heel Nederland klinkt. Het kabinet zal weten dat Nederland zijn cultuur wil behouden. Kijk op de website voor het overzicht van alle locale activiteiten, teken de petitie, schreeuw mee.

nederlandschreeuwtomcultuur.nl

Conferentie over verarming in Den Haag

Beste mensen,

We willen jullie van harte uitnodigen voor een bijeenkomst op maandag 22 november om 14.00 uur op het Westeinde 101a te Den Haag. Deze zal in het teken staan van o.a onze eigen ervaringen met armoede en hoe we er ons tegen teweer kunnen stellen. Het is de bedoeling dat we stapsgewijs ervaringen, oplossingen en moed verzamelen om in 2011 verschillende workshops en een mogelijke conferentie neer te zetten die er toe doet. Zie de agenda onderaan de pagina.

We vragen jullie voor deze startbijeenkomst van te voren na te denken over de volgende punten:

- noem één of twee ervaringen met armoede

- droom eens hoe je het zou willen hebben

- wat moet er echt veranderen?

- welke (creatieve) ideeën heb je?

Tevens vragen we aan jullie om ook binnen jullie eigen netwerk vrienden en kennissen te enthousiasmeren om mee te doen en mee te denken over armoede. Neem ze mee naar onze afspraken , o.a die van 22 november!

Van deze bovengenoemde gebieden willen we per onderwerp een werkgroep die zo’n bijeenkomst gaat voorbereiden, waarbij in de bijeenkomsten steeds centraal moet staan:

-hoe verbreden we onze groep?

-welke actie moeten we daarvoor ondernemen?

-waar moet de bijeenkomst over gaan?

AGENDA

Startbijeenkomst 22 november 2010

(14.00 uur bij Mara, Westeinde 101 A)

1) Inleiding * wat doen we hier en wat willen we * plan en manier van werken (Ron van Leeuwen)

2) Voorstellen en uitwisselen in tweetallen * ervaringen en dromen (Henk Baars)

3) Inventarisatie en presentatie plan (Henk Baars)

4) Gesprek in themagroepen * Wat is de relatie met het thema en armoede? Welke zaken spelen er door en rond armoede binnen het gekozen thema. * Hoe krijg je informatie van/bij en betrokkenheid door de mensen (thema)doelgroepen (bijv. docenten bij ‘armoede en scholen’)? * Hoe verbreden we de actie? * Wat en wie heb je nodig om een themabijeenkomst te organiseren?

Dit zijn de thema's

1. Armoede en scholen

2. Armoede en gezondheidszorg

3. Armoede en jeugd

4. Armoede en ouderen

5. Armoede en ongedocumenteerden

6. Armoede en arbeid

7. Armoede en uitkeringsgerechtigden/ arbeidsgehandicapten

5) Korte presentatie via flappen, afspraken en nieuwe datum.

Met vriendelijke groet,

Henk Baars(Stek), Yvonne Louise Beijeling (FNV lokaal), Ron van Leeuwen(Mara) en Anita Schwab(St. Leergeld)

Discussiebijeenkomst over het vakbondsmodel organizing

donderdagavond 25 november organiseert D4net een informatie- en discussieavond over 'organizing' met Bob Wester, werkzaam als organizer bij de Abvakabo

Lokatie: D4net ruimte, Bilderdijkstraat 165-f Amsterdam deur open 19.45 uur, start programma 20.15 uur

Entree gratis, donaties welkom

Na jarenlang polderen, hebben de schoonmakers met hun vakbond laten zien dat, als met genoeg mensen bent en je effectieve acties voert, je veel kunt bereiken. Wat kunnen wij, als links (?!, hoe je het ook wilt definiëren) leren van 'organizing' bij de vakbonden? Hoe organiseer je mensen op hun gemeenschappelijk belang? Wat is er vernieuwend aan 'organizing'? Wat zijn de valkuilen en zijn die te overwinnen? Kortom kan 'organizing' ons uit de impasse halen? Zie hier een artikel over wat organizing inhoudt.

Richtlijn voor een Europese norm van het sociaal minimum door Europees parlement afgewezen.

Door verschillende lobby en actiegroepen die op Europees niveau actief zijn (oa de EAPN en de Euromarsen) wordt een Europese richtlijn voor een sociaal minimum in alle landen van Europa al langer bepleit. Daarbij verschillen de rekenmethoden, maar het komt erop neer dat dit sociaal minimum op de een of andere manier gekoppeld is aan de rijkdom van een land en/ of aan wat de mensen gemiddeld of via een mediaaninkomen in een land verdienen. Uitwerking van de richtlijn in een sociaal zekerheidsstelsel zou dan verder aan de lidstaten kunnen worden overgelaten.

Het Europees parlement heeft in october gediscussieerd over zo'n Europese richtlijn. Maar die richtlijn gaat er voorlopig niet komen. Europarlementariërs gingen wel akkoord met een rapport waarin EU-landen worden opgeroepen om in hun sociale stelsels een bestaansminimum op het niveau van zestig procent van het mediane inkomen te garanderen. (Het mediaan inkomen is het inkomen waar de ene helft van de bevolking boven zit en de andere helft onder.) Maar die oproep is niet bindend. Dat Europa zich met de verarming in de lidstaten gaat bemoeien, is onvermijdelijk. Weliswaar hebben de regeringen in de kleine lettertjes van het akkoord dat de Europese leiders in juni bereikten de slappe afspraak gemaakt dat landen mogen kiezen om armoede op één van deze drie manieren te meten:

1. Het aantal mensen met een inkomen lager dan 60% van het mediaan inkomen
2. Het aantal mensen dat geen beschikking heeft over een vastgestelde lijst met basisgoederen
3. Het aantal mensen dat leeft in huishoudens waarin niemand betaald werk heeft
   

Maar het is desondanks duidelijk, dat de verschillende lidstaten in de tokomst op de een of andere manier op Europees niveau verantwoording zullen moeten afleggen over hun pogingen, verarming te bestrijden. De discussie is met het verwerpen van de resolutie in het Europees parlement dus niet afgelopen.

Een goed overzicht van de discussie vind je op de website van Groen Links Europa:

• Armoede. Meten is weten
• Stel Europese minimumeisen aan een sociaal vangnet
• Geen steun voor Europese minimumeisen aan sociaal vangnet

Wat me echter bij dit overzicht van de discussies opvalt is, dat Marije Cornelissen, de woordvoerster van Groen Links in het Europees parlement op dit onderwerp, in haar analyses verder naadloos aansluit bij de uitgangspunten van de strategie Lissabon 2020, en dat zij naast een pleidooi voor een Europese norm voor een sociaal minimum, kritiekloos de analyses over de financiele gevolgen van de vergrijzing van de hoofdstroom in de politiek overneemt, zonder daar vraagtekens bij te plaatsen, ondanks de vele economen zoals Paul de Beer en anderen die er ook zijn, die zeggen dat de veel gebruikte voorspellingen over de gevolgen voor de begrotingen en de arbeidsmarkt niet kloppen. Lees hier over wat Paul de Beer zegt over de nog komende gevolgen van de economische crisis voor de massawerkloosheid en de arbeidsmarkt. Marije Cornelissen pleit op de website van Groen Links Europa voor een 'hervorming van de pensioen stelsels' (langer doorwerken) en voor 'hervorming' van de arbeidsmarkt. Daarbij verdere flexibilisering, die de arbeidsparticipatie zou bevorderen. Zoals gezegd, hiermee neemt zij de uitgangspunten van de strategie van Lissabon kritiekloos over, terwijl het nou juist deze strategie is die bij een blijvende massa-werkloosheid en inperking van de sociale zekerheid in verschillende landen de verarming veroorzaakt. De uitgangspunten van Cornelissen staan of vallen wat betreft bestrijding van de armoede door het bevorderen van arbeidsparticipatie met de veronderstelling, dat er door de vergrijzing en wellicht economische groei in de toekomst veel nieuwe banen gaan ontstaan, die de talloze werklozen op een flexibele arbeidsmarkt nieuwe kansen bieden. Deze ontwikkeling is echter allerminst zeker. De flexibilisering van de arbeidsmarkt in het kader van de Lissabonstrategie is onderdeel van pogingen, arbeid zo goedkoop mogelijk te maken om zo de concurrentiekracht op een vrije wereldmarkt op te voeren en een race naar de bodem ontstaat tussen de verschillende machtsblokken. Terwijl die internationale handel slechts een klein deel uitmaakt van het Europees Bruto nationaal product en heel andere oplossingen juist op Europees niveau mogelijk zijn waarbij de verdeling van de welvaart niet wordt overgelaten aan de markt, deze (financiele) markten sterk worden gereguleerd en collectieve voorzieningen in stand gehouden of uitgebreid zonder dat hoeft te leiden tot een teruggang in de productie van materiele en immateriele goederen die voor iedereen nodig zijn.

Het standpunt van Groen Links weerspiegelt in dezen het dilemma waarvoor veel sociaal-democraten zich voelen gesteld: voor de internationale concurrentie moet arbeid zo goedkoop mogelijk worden maar sociaal gezien is dit niet verantwoord, omdat de mensen dan niet van hun werk kunnen leven. Een antwoord zoals in de Verenigde Staten waar in sommige sectoren de lonen 40% zijn gedaald en de werkenden in rijen voor de verdeelcentra van voedsel staan wil men niet, maar ja, het moet wel. Maar toch ook weer niet. Op niets gebaseerde voorspellingen over toekomstige tekorten op de arbeidsmarkt moeten dit dilemma oplossen.

Als je de discussie in het Europees Parlement wilt lezen, kun je hier terecht. Overigens zijn ook de standpunten van Paul de Beer niet zaligmakend, lijkt mij, want ook hij pleit behalve voor arbeidstijdverkorting en een (tijdelijk) basisinkomen voor alle 55 plussers voor arbeidstijdverkorting met evenredige inlevering van loon en loonsverlagingen. Ook hij is dus ondanks zijn veel somberder voorspellingen bij het zoeken naar oplossingen gegrepen door het dilemma van de sociaal-democraten.

Piet van der Lende

Enkele indrukken van de reportage op Canvas over armoede in de Verenigde Staten

Zaterdagavond werd op Canvas (belgie) een reportage uitgezonden over armoede en dakloosheid in de Verenigde Staten. (Zie blog van vrijdag). De reportage is gemaakt door Ramita Navai. Zij is een freelance journaliste. Ze werkt voor verschillende media. Ze schrijft onder meer voor The Independent, The Irish Times en The Sunday Herald. Navai maakte al een hele reeks reportages voor het programma Unreported World van de Britse zender Channel 4.

Naast de aangrijpende verhalen van de dak en thuislozen en de indringende beelden van de vele gedoogde illegale tentenkampen voor daklozen was duidelijk dat de overheid op geen enkele manier hulpverlenend aanwezig is om de ergste nood te lenigen. Men laat de mensen keihard barsten, tot de dood erop volgt. Veel mensen hebben honger in de Verenigde Staten. De ersgte nood wordt gelenigd door voedselcentra van (fundamentalistische) christelijke groeperingen, die dit financieren met giften van rijke Amerikanen. Uit interviews met deze organisatoren van de voedselcentra werd echter duidelijk, dat wat betreft de aantallen mensen die ze konden helpen de grens bereikt was, maar dat in 2011 het aantal daklozen waarschijnlijk nog explosief zal toenemen. Voor deze mensen is er dan helemaal niets.

In de reportage waren twee kinderen te zien, die op een gegeven moment drie dagen niet hadden gegeten. Ook werd uit het interview met hen duidelijk, dat de Amerikaanse maatschappij zich afwendt van deze mensen die in armoede leven en dat dit het hele leven van de kinderen zal beinvloeden. Ze maakten duidelijk, dat de andere kinderen op school zagen, dat ze werden opgehaald bij een opvangcentrum voor dakloze moeders, dat ze zich daarvoor schaamden, dat de andere kinderen het niet begrepen en dat ze er niet over wilden praten met de andere kinderen omdat dit pijn deed. In sommige steden slapen duizenden mensen op straat en zijn de huizen van hele wijken dichtgetimmerd omdat de banken beslag hebben gelegd en de mensen uit hun huis hebben gegooid. Er werd een familie geinterviewd die over 14 dagen haar huis moest verlaten. Geen uitkering, geen werk, niets. Wat er over 14 dagen met hen ging gebeuren was een groot zwart gat. Ik vond het in dit verband jammer dat in de reportage geen mensen werden geinterviewd die het nog wel goed hadden en hoe zij over de verarming en de miljoenen daklozen dachten.

Ook was duidelijk dat de mensen die in rijen voor de verdeelcentra van voedsel stonden, voor een groot deel betaald werk hadden. Een man zei, dat hij 7 dagen in de week werkte en nog niet genoeg verdiende om te voorzien in zijn levensonderhoud. De lonen-niet alleen voor ongeschoolde arbeid- zijn soms wel met 40% gedaald. Ook hoger opgeleiden worden slachtoffer van het Amerikaanse rauwe kapitalisme. Want ook in beroepen voor hoger opgeleiden zijn de lonen soms te laag om van te leven. De mensen die in de rij stonden wilden voor dat lage loon wel werken, want iets is beter dan helemaal niets. De toegangsvoorwaarden tot de werkloosheidsuitkeringen zijn zeer streng en velen komen daar helemaal niet voor in aanmerking. De reportage noemt harde cijfers over de armoede in de Verenigde Staten en er zijn vele schokkende beelden te zien, die ik hier niet allemaal ga beschrijven. Je kunt fotoos en teksten uit de reportage en de reportage zelf bekijken.

Wat me tenslotte nog opviel was dat er nauwelijks politiek verzet lijkt te zijn en dat de geinterviewden bij reacties op de benarde omstandigheden waarin zij leefden geen enkele vorm van maatschappij-kritiek hebben geuit. Een dakloze kwam niet verder dan: 'ik weet niet wat er aan de hand is met Amerika'. Een andere dakloze werkte dag en nacht 'om er weer bovenop te komen'. Hij geloofde nog steeds in het neoliberale propagandaverhaal dat je- als je in de penarie zit- het slechts een kwestie is van kansen grijpen, hard werken en je best doen, dan kom je er wel. Het feit dat hij al langere tijd op deze manier op straat rondzwierf had hem blijkbaar niet op andere gedachten gebracht en deed hem niet twijfelen aan het neoliberale verhaal. De mensen die werden geinterviewd leken hun lot lijdzaam te ondergaan. Iedere vorm van maatschappijkritiek is ideologisch uitgeramd. Mensen sluiten zich hooguit aan bij een van de vele christelijke (fundamentalistische) kerken, die zich beperken tot charitas.

Toch is er wel verzet, maar het lijkt te gaan om marginale acties. Zie oa de Economic Human Rights Campaign. Wanneer je de term Economic Human Rights Campaign in Google invoert, krijg je vele hits. Eerdere reportages van Maarten van Rossum voor de EO ongeveer een jaar geleden laten de schrijnende sociale toestanden in oa New York zien en deze reportages bevatten wel reacties van gegoede Amerikanen over hoe ze er over denken. Deze reportages lijken echter gemaakt voor de vreselijke gevolgen van de economische crisis echt merkbaar werden.

Ik vraag me af of we in Nederland en Europa ook deze kant opgaan. Er is een duidelijke politieke stroming in Nederland aanwezig, die aansluit bij de Amerikaanse ideologie van onverschilligheid en stigmatisering van mensen die in armoede leven en die voorstander zijn van een keiharde aanpak op de manier zoals dat in Amerika ook gebeurt, daarbij de ideologische rechtvaardiging voor dit soort onrechtvaardige toestanden overnemend. Lees op internet de reacties maar op rechtse blogs als Elsevier en Geen Stijl. De scheldpartijen zijn daar niet van de lucht. Ze zullen wel zeggen dat ze het zo niet bedoeld hebben en dat de mensen 'die het echt nodig hebben' geholpen moeten worden, daarbij tegelijkertijd en direct erachteraan verwijzend naar het laakbare gedrag van de werklozen en daklozen, die door hun eigen gedrag in moeilijkheden zijn gekomen en die 'natuurlijk' streng aangepakt moeten worden. Werkloosheid en armoede is uiteindelijk je eigen schuld en heeft niets met de inrichting vand e maatschappij en de massawerkloosheid te maken. Deze ideologische verbinding van argumenten rechtvaardigt dat duizenden in ellende leven en de beter gesitueerden (bestuurders, politici, gegoede middengroeringen) gaan met een schoon geweten over tot de orde van de dag. Het nieuwe rechtse kabinet gaat allerlei maatregelen nemen die de hulpverlening en de toegang tot sociale zekerheid weer verder inperken en dit maakt deel uit van een ontwikkeling, die al langer aan de gang is. Wat dit betreft bevinden wij ons op een soort glijdende schaal naar beneden, waar in de afgelopen jaren de sociaal-democratie ook aan meegewerkt heeft.

Piet van der Lende