Bijstandsgerechtigde uit Almere wordt 1 maand gekort op haar uitkering wegens weigering van dwangarbeid bij het dwangarbeidersproject 'Centrum Schoon'. Centrale Raad van Beroep bevestigt uitspraak.

Op 30 juli 2019 heeft de Centrale Raad van Beroep uitspraak gedaan in een zaak die een vrouw uit Almere had aangespannen tegen de gemeente. Zij had sinds augustus 2015 aanvullende bijstand op basis van de kostendelersnorm. Zij verrichtte daarnaast twee en een half uur per week werkzaamheden als schoonmaakster. De vrouw had twee bij haar inwonende kinderen. De vrouw volgde het traject Intensieve Werkbegeleiding. Het lukte de vrouw echter niet om tijdens dit traject een betaalde baan te krijgen. Dit ondanks de constatering van de gemeente dat zij voldoende gemotiveerd was en ook voldoende solliciteerde. In 2016 werd de vrouw uitgenodigd voor een gesprek, waarin haar werd meegedeeld dat zij zou worden aangemeld voor het traject @Work. In een vervolggesprek werd haar meegedeeld, dat zij van 10 februari 2016 tot 11 augustus 2016 het traject @Work zou gaan volgen bij het subproject 'Centrum Schoon'. Daarna werd een werkervarings overeenkomst 'Centrum Schoon'ondertekend. De vrouw moest met behoud van uitkering gaan werken bij de stadsreiniging bij dus het project Centrum Schoon en dat de werkzaamheden zouden bestaan uit het legen van prullenbakken, vegen en prikken (verwijderen van vuil met een knijper). De werkzaamheden moesten worden verricht tussen half 8 's s morgens en 16.00 uur 's middags. Dit gedurende 4 dagen per week en donderdag vanaf 13.00 uur.

Misstanden bij werk-leer bedrijf in Voorne-Putten. FNV vraagt Autoriteit Persoonsgegevens om onderzoek

In een brief aan de Autoriteit Persoonsgegevens vraagt FNV-bestuurder uitkeringsgerechtigden, Felix Alejandro Perez, om te onderzoeken of de gemeenten Nissewaard, Hellevoetsluis, Brielle en Westvoorne in strijd met de wetgeving op het gebied van de persoonsregistratie, de AVG en WBP hebben gehandeld.

Uitspraak Commissie Gelijke Behandeling (CGB): Stichting Pantar Amsterdam, gericht op sociale werkvoorziening, heeft zich schuldig gemaakt aan victimisatie

15-03-2012. Persbericht Bijstandsbond

Pantar heeft in 2011 geprobeerd te voorkomen dat een werkzoekende die zij bemiddelden een klacht indiende bij de Commissie Gelijke behandeling  omdat hij naar zijn mening door een potentiele werkgever, een uitgever, discriminerend behandeld werd. Hij was door Pantar naar de werkgever gestuurd om daar een participatieplaats te gaan vervullen, werken met behoud van uitkering.

Na het indienen van de klacht heeft Pantar de man op 17 augustus 2011 laten weten dat hij niet meer zou worden bemiddeld en begeleid in afwachting van het oordeel van de Commissie. Op 25 oktober 2011 heeft de stichting besloten de man voor interne trajecten weer te bemiddelen.

Dat ‘bemiddelen’ houdt echter in, dat de man kon kiezen tussen een traject voor ontspoorde jongeren, de Zeehoeve, of een half jaar schoffelen bij de plantsoenendienst.

In het nabije verleden hebben zich meer incidenten voorgedaan waarbij Pantar probeerde te voorkomen dat werkzoekenden die zij bemiddelden van hun rechten gebruik maakten. Hierover is onder andere een televisieuitzending gemaakt van het programma Twee Vandaag in mei 2011.

www.cgb.nl  zaaknr 2012-38 en 39

Rechts kaapt handig de misstanden in de commerciële reïntegratie- en inburgerings industrie

In het nabije verleden hebben wij als Bijstandsbond en anderen het nodige gepubliceerd om de misstanden in de reintegratieindustrie aan de kaak te stellen. Het is de laatste tijd van de kant van de Bijstandsbond wat dat betreft misschien wat stiller geworden, omdat de gemeente  Amsterdam in feite na alle berichtgeving en rapporten over die misstanden heeft besloten haar contracten met dergelijke commerciele reintegratiebedrijven te beeindigen en het uitvoeringsbedrijf van de WSW- Pantar- in de nabije toekomst om te gaan zetten in een gemeentelijk reintegratiebedrijf. Blijkbaar mag dat. (Geen Europese aanbestedingsregels die gelden??). Dus veel ervaringen met die bedrijven hebben wij in Amsterdam niet meer. Ondertussen gaat de stroom berichten over misstanden gewoon door. Onlangs nog kwam Fourstar weer in het nieuws in de gemeente Utrecht. Maar populistische media als GeenStijl.nl en Elsevier lijken op de loop te gaan met die berichtgeving, door met name sociaal-democraten aan de schandpaal te nagelen, het zouden de elkaar baantjes toeschuivende PvdA-ers in de reintegratieindustrie zijn die boter op hun hoofd hebben. http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2010/11/rijk_worden_met_de_vogelaarzie.html#more

Andere partijen

En vervolgens worden de gangen van alleen die PvdA-ers nagegaan om de misstanden aan de kaak te stellen. Ook ik heb in het verleden de nodige kritiek op de sociaal-democratie geuit, maar deze ontwikkeling bevalt me helemaal niet. In de eerste plaats zijn het niet specifiek de sociaal-democraten, die de privatisering van de arbeidsbemiddeling hebben gewild, maar de bestuurders van CDA en VVD-huize. De grote man bij Fourstar, Bob Bergkamp, is CDA-wethouder in Breda. Het zou kunnen, dat hij zijn werkzaamheden bij dit bedrijf tijdelijk op een laag pitje heeft gezet, vanwege mogelijke vermenging van belangen, maar dat weet ik niet. Het zou de moeite waard zijn de situatie in Breda wat dit betreft eens goed uit te zoeken. Niet erg bekend is, dat Fourstar een honderden miljoenen contract voor in feite de hele arbeidsbemiddeling in Engeland in de wacht heeft gesleept. Dat is alweer ruim een jaar geleden. Ook dat is waard eens nader te onderzoeken. Hoe zijn de ervaringen van de Engelsen met dat bedrijf?

Nog veel vreselijker

En als je de dubbelfuncties en sociale netwerken vanuit ook rechtse politieke hoek nader gaat onderzoeken is het denk ik nog veel vreselijker dan op de website van GeenStijl uit de doeken wordt gedaan. Ook (ex) politici van Groen Links zijn erbij betrokken. De moeilijkheid van dit soort dingen is, dat je in mijn ogen wel heel goed moet weten waar je het over hebt voor je beschuldigingen aan het adres van personen gaat uiten. De misstanden in de reintegratieindustrie zijn wellicht een voorbeeld van de ja, eroderende moraal van onze bestuurders en hogere ambtenaren, die bij hun omarming van het neoliberale beleid van ieder voor zich en God voor ons allen er geen been in te zien zichzelf door misbruik van (politieke en ambtelijke) machtsposities te verrijken en hun kennis van en informatie over de politieke besluitvormingsprocessen en de sociale netwerken die zij in het bestuur hebben opgebouwd na de politieke carrierre om te zetten in een zeer lucratief 'adviseurschap' bij de Boer en Croon, om maar eens wat te noemen. 

Privatiseringsoperatie

Maar hoe dan ook, behalve dat de misstanden in de reintegratieindustrie op een handige manier gebruikt worden om 'alles wat links is'  te veroordelen, blijft ook buiten beschouwing dat al die misstanden ook te maken hebben met de hele privatiseringsoperatie als zodanig. In feite betekent het, dat bedrijven geld kunnen verdienen aan de ellende van anderen en niet om werklozen aan werk te helpen en dat ze voor dat doel een hele trucendoos uit de kast trekken om de opdrachten binnen te slepen. De oorspronkelijke gedachtengang dat door privatisering alles veel goedkoper, efficienter en effectiever zou worden blijkt een sprookje. Waar hebben we dat bij privatisering meer gehoord.  En het is juist politiek rechts die al die privatiseringen heeft gewild, denk ik dan. Maar goed, het zou best kunnen dat de parlementaire equete over de arbeidsbemiddeling van de afgelopen 20 jaar er toch gaat komen. Met hartelijke steun van de PVV, VVD en CDA, die in zo'n enquete nu wellicht mogelijkheden zien de rigorueze bezuinigingen op de reintegratie van werklozen en de laatste afbraak van de sociale zekerheid ideologisch verder te funderen, onder het motto: het helpt toch niet, daarbij zelf politiek buiten schot blijvend.

Piet van der Lende

FourstaR kreeg miljoenen voor slecht resultaat

UTRECHT - Omstreden re-integratiebedrijf FourstaR heeft in ruil voor miljoenen euro's maar een paar honderd jongeren aan een baan geholpen. Dat blijkt uit cijfers die bekend zijn geworden bij RTV Utrecht.

In vijf jaar tijd kreeg het bedrijf achttien miljoen euro van de gemeente Utrecht. Daarmee zou FourstaR jongeren met een uitkering helpen om een baan te krijgen.

Door een scriptie die een student over de opstartfase van het bedrijf schreef, werd duidelijk dat daar weinig van terechtkwam. De situatie op de werkvloer was bedreigend en erg chaotisch, waardoor jongeren soms geld kregen zonder daarvoor te hoeven werken.

Utrecht werkt sinds deze zomer niet meer samen met FourstaR. De ruim 200 jongeren die nog een traject bij het bedrijf volgen, maken die nog wel af.

http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/289323

Persoonlijk bericht uit het doolhof van de reintegratie voor werklozen.

Ik ben Sander, uit Amsterdam, langdurig werkloos geweest en inmiddels spreekuurmedewerker bij de Bijstandsbond. Bij de Bijstandsbond hebben we twee keer per week inloopspreekuur, waar mensen praktisch en juridisch advies kunnen krijgen.

In Amsterdam begon de ellende een jaar of acht geleden met de Megabanenmarkt, door uitkeringsgerechtigden ook wel de Megabananenmarkt genoemd. Een grote opruimoperatie, waarvoor alle uitkeringstrekkers werden opgeroepen en waar we werden bemiddeld richting werk, scholing of begeleiding.

Er was wat gesjoemel met de aanbesteding van de organisatie van dit mega-event, in een grote loods in het Westelijk havengebied. De lokale politici die over de toewijzing gingen bleken na hun carrière plotseling allemaal een lucratief baantje te hebben bij hetzelfde organisatie- en adviesburo. Maar dit terzijde.

De Amsterdamse sociale dienst zou zijn verworden tot een uitkeringsfabriek, de stad had in vergelijking met andere gemeentes een buitenproportioneel aantal werklozen. Daarbij was de oude Algemene Bijstandswet, de ABW, vervangen door de Wet Werk en Bijstand, de WWB. Volgens die nieuwe wet ligt er een grotere verantwoordelijkheid bij de burgers om aan het werk te komen en te blijven. Ook wordt het begrip ‘passende arbeid’ losgelaten - alle ‘algemeen geaccepteerde arbeid’ werd als ‘passend’ beschouwd. Kennelijk als knieval voor de christelijke partijen werd in de praktijk alleen een uitzondering gemaakt voor prostitutie, hoewel er in Nederland zelfs sociale dienst-ambtenaren zijn die ook daar niet altijd moeilijk over doen (een vrouw die uit haar beroep wilde stappen en een uitkering aanvroeg kreeg ooit van zo’n ambtenaar te horen dat ze er toch nog best goed uitzag en nog wel een paar jaartjes voortkon inplaats van dat ze haar hand ophield - dat was nou net niet hoe de wet geïnterpreteerd moet worden!).

Daarbij is de nieuwe wet zo ingericht, dat de gemeenten verantwoordelijk zijn voor de uitvoering en veel geld kunnen besparen door zoveel mogelijk mensen uit de bijstand te werken. Welke methodes daarbij allemaal zijn toegestaan is tot op heden nog onderwerp van allerlei juridische procedures. Handicap daarbij is wel dat mensen bereid moeten zijn om die procedures aan te gaan, waarbij hun inkomen, dus: hun levensonderhoud, op het spel komt te staan. In de praktijk zie je dus dat mensen veel meer slikken dan eventueel wettelijk toegestaan is, omdat ze hun bestaanszekerheid niet kunnen riskeren.

Lees verder over de lotgevallen van Sander

Re-integratie: een moeizaam traject

Amsterdam | 04-12- 2009

Gemeentelijke Ombudsman Ulco van de Pol in Amsterdam heeft onderzoek gedaan naar de wijze waarop de Amsterdamse Dienst Werk en Inkomen de re-integratie van haar klanten uitvoert. Hij concludeert in zijn rapport dat het proces van re-integratie met name door problemen met de trajectkeuze en een opeenstapeling van gebrekkige communicatie, moeizaam verloopt.

AanbevelingenDe ombudsman verbindt een aantal aanbevelingen aan het rapport. Hij stelt diverse maatregelen voor met de strekking het trajectaanbod overzichtelijker te maken, de communicatie tussen alle partijen en de verslaglegging te verbeteren en duidelijke afspraken te maken over de klachtbehandeling.

OnderzoekHet onderzoek bestond uit ruim 70 interviews met klanten, klantmanagers van DWI en trajectbegeleiders van re-integratiebedrijven. Daarnaast is dossieronderzoek gedaan.

TrajectaanbodUit het onderzoek blijkt dat er een groot trajectaanbod is waardoor voor klantmanagers onduidelijk is welk traject het meest geschikt is. Anderzijds is er een tekort aan trajecten voor klanten met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt en ontbreken trajecten voor specifieke doelgroepen. Klantmanagers maken vaak gebruik van dezelfde trajecten omdat ze die kennen. Of het ook het meest geschikte traject voor de klant is, blijft onduidelijk.

Communicatie en klachtbehandeling
De communicatie tussen de verschillende betrokken partijen laat te wensen over. Re-integratiebedrijven zeggen onvoldoende informatie over de klant te ontvangen. DWI geeft aan te weinig informatie te krijgen van het re-integratiebedrijf over de voortgang van het traject. Klanten krijgen te weinig of geen informatie over inhoud en doel van het traject. Ook worden klanten van DWI niet geïnformeerd over de mogelijkheid een klacht in te dienen. Wanneer ze een klacht hebben, is in veel gevallen ook niet duidelijk of DWI of het re-integratiebedrijf de klacht behandelt. De resultaten van de klachtbehandeling worden niet teruggekoppeld naar de werkvloer.

Meer informatie:

Rapport Re-integratie: een moeizaam traject

Driedubbele premie voor opjagen werkloze

Dit bericht verscheen eerder op de website Nieuws uit Amsterdam. 

30 januari 2007 - Het bedrijf Fourstar krijgt in sommige gevallen drie keer betaald voor de begeleiding van werklozen. Bovendien sluiten de tewerkstellingsprogramma’s voor werklozen slecht aan op de arbeidsmarkt. Dit concludeert de Rekenkamer in een kritisch rapport over de Dienst Werk en Inkomen (DWI).

Fourstar weet extra premies op te strijken door werkzoekenden door te verwijzen naar Workstar, een onderdeel van hetzelfde bedrijf. Het kan zelfs voorkomen dat de gemeente het bedrijf drie keer betaalt om één en dezelfde werkloze aan het werk te helpen: “€800 aan Fourstar voor arbeidsmarktkwalificatie, €1.200 aan Fourstar voor plaatsing bij Workstar en €3.000 aan Workstar voor plaatsing op regulier werk”.

Fourstar is vooral bekend om de zogenaamde ‘work first’ tewerkstellingsprogramma’s waarbij werklozen verplicht eenvoudig werk moeten doen zoals stickeren of inpakken. Volgens Workstar doen ze hierbij nuttige ervaring op: er zou in Amsterdam vraag zijn naar de ‘in- en ompakvaardigheden’ die ze opdoen.

Veel deelnemers noemen het werk echter zinloos. De Rekenkamer is het hiermee eens: het programma ‘sluit nauwelijks aan op de arbeidsmarkt’. De DWI geeft ook min of meer toe dat het project niet bedoeld is om vaardigheden op te doen, maar vooral om werkzoekenden te disciplineren en om het gebruik van de bijstand te ontmoedigen.

Eerder leverde de Bijstandsbond al kritiek op Fourstar, omdat het bedrijf op een opportunistische manier gebruik zou maken van de mogelijkheden om geld te verdienen aan werklozen. De Bijstandsbond wees niet alleen op de constructies met BV’s, maar ook op het feit dat werkzoekenden werden ingezet om bedrijfspanden om te bouwen tot cursuslokalen voor Fourstar.

Daarbij zou bovendien sprake zijn van onveilige arbeidsomstandigheden. Een deelnemer aan een tewerkstellingsproject verloor het topje van zijn duim door een ongeluk met een zaagmachine. Later werd het project vanwege brandgevaar stilgelegd door Bouw- en Woningtoezicht.

Het rapport van de Rekenkamer gaat over het hele reïntegratiebeleid van de gemeente, waarvan de trajecten van Fourstar maar een klein onderdeel vormen. Totaal zou de gemeente gemiddeld 17.000 euro kwijt zijn aan elke bijstandsgerechtigde die aan een reguliere baan wordt geholpen. Dat komt overeen met de kosten van anderhalf jaar een uitkering. Van de deelnemers aan projecten vindt slechts 11% werk.

Het college van B&W heeft toegezegd om de meeste aanbevelingen uit het rapport over te nemen. De Rekenkamer is hier niet helemaal gerust op en adviseert de gemeenteraad om hierover goed door te vragen. In een reactie op het rapport zegt Piet van der Lende van de Bijstandsbond dat hiermee ‘het failliet van het huidige beleid wel duidelijk is geworden’.

Het rapport is hier te vinden

Discussieavond Bijstandsbond in het gebouw van het HTIB over FourstaR en reintegratie

Van: WAO-Café 08-03-2006

Discussie-avond Bijstandsbond

Afgelopen vrijdag 7 april organiseerde de Bijstandsbond Amsterdam een discussiebijeenkomst over toeleiding naar de arbeidsmarkt. Behalve voor discussie werd de gelegenheid aangegrepen om de brochure ‘Het perspectief van de baan’ te presenteren. Het is een boekje vol tips over rechten en plichten voor mensen met een uitkering die met reïntegratie te maken krijgen.

Onder voorzitterschap van Piet van der Lende werd het een onrustige avond. Te gast waren de directeur van het reïntegratiebedrijf FourstaR de heer Bob Bergkamp, hoogleraar Joep Sonnemans, econoom aan de Universiteit van Amsterdam en Sander Janzweert, ervaringsdeskundige reïntegrant en langdurig uitkeringsgenieter. Eerstgenoemde kreeg van de ongeveer vijftig aanwezige uitkeringsgerechtigden en reïntegranten nauwelijks de gelegenheid zijn zegje te doen. Het ontbrak zelfs maar aan het minste beetje respect voor de man, die zich deze avond toch maar in het hol van de leeuw gewaagd had.

Hogere economie

Hoogleraar Sonnemans mocht het spits afbijten van de discussie en hing een maar nauwelijks te volgen verhaal op over het principal-agent model. Dit is een model waarbij de principal iets gedaan wil krijgen van een bepaalde groep. De principal gebruikt de inzet van een agent om de veranderingen teweeg te brengen. In Sonnemans’ verhaal is de gemeente de principal en zijn de reïntegratiebedrijven de agent.

Sonnemans doet uit de doeken dat bij een dergelijk systeem controle bijna altijd het grote probleem is. Dit komt volgens de theoreticus, omdat de principal bijna altijd meerdere opdrachten geeft aan de agent. Alleen de opdracht waar de sterkste incentive (prikkel) aan verbonden wordt zal de agent in zo’n geval uitvoeren. De doelen bij reïntegratie zijn voor gemeenten velerlei, maar het belangrijkste is dat ze minder bijstandsgerechtigden in hun sociale dienst-bestand overhouden. De gemeenten worden daar zelf namelijk ook toe geprikkeld door de inrichting van de WWB. Natuurlijk is het voor gemeenten ook belangrijk dat bijstanders duurzaam op een goede plek terecht komen, maar dat blijkt van secundair belang als de financiële druk acuut wordt.

Uiteindelijk is het gevolg, aldus Sonnemans, dat er verkeerde keuzes gemaakt worden: zowel gemeenten als reïntegratiebedrijven kiezen voor de kortste weg met ogenschijnlijk de snelste resultaten. Dat deze resultaten slechts van korte duur zijn, wordt niet in de overwegingen meegenomen. Men staart zich blind op de korte termijn-resultaten.
Reïntegratiebedrijven doen hetzelfde. Zij krijgen voor iedere bemiddeling naar werk een bepaalde premie. Het zal hun worst wezen of de bemiddeling voor meer dan een half jaar is. Als het die tijd haalt, dan strijken ze hun geld op.
Volgens Sonnemans is deze manier van werken op de lange duur voor niemand voordelig en zeker niet voor de reïntegranten. Maar door de financiële resultaten op korte termijn wordt er toch voor gekozen.

Overigens bleek later dat de econoom geen oplossing heeft bedacht voor de problematiek omtrent reïntegratie. Het publiek knipperde met haar oren, klapte braaf in haar handjes en wachtte gespannen tot de directeur van FourstaR aan het woord zou komen.

FourstaR

Tussen het boe-geroep en hoongelach heen, begeleid met de nodige sussende gebaren en dwingende klappen op tafel van de voorzitter van de avond vertelt FourStaR-directeur Bob Bergkamp zijn verhaal. Na zelf in dat jaar tot twee keer toe ontslagen te zijn, besluit de man in 1999 samen met een paar vrienden zelf een reïntegratiebedrijf te beginnen. Met zijn ervaring van zo’n twintig jaar op het gebied van arbeidstoeleiding en alles wat daarbij komt kijken, denkt Bergkamp zelf een goede methode gevonden te hebben om mensen naar werk te bemiddelen. De werkwijze van FourstaR grenst aan de WorkFirst-methode die gemeenten tegenwoordig zelf ook al veel hanteren.

Ben je cliënt bij FourstaR, dan kun je direct laten zien wat je in je mars hebt, door in een van de werkplaatsen aan de slag te gaan. Je kunt bijvoorbeeld in de catering werken, helpen bij de verbouwing van een FourstaR-pand, of op oude computers een ‘cursus administratie’ volgen.

Ondertussen helpen de consulenten van het bedrijf je bij het opstellen van een sollicitatiebrief en het zoeken naar vacatures.
Met een beetje geluk kun je direct bij FourstaR in dienst. Zo’n tien procent van de driehonderd medewerkers van het bedrijf is er zelf ooit als cliënt begonnen, aldus de directeur.

De rest van zijn verhaal ging over ‘laten zien wat je kunt’, ‘gemotiveerd zijn’ en ‘de helft van de bijstandscliënten die zwart bijverdienen, maar het vertikken om legaal aan de slag te gaan’. Door de felle reacties uit het publiek verdween de samenhang van het verhaal van de reïntegratieboer echter volkomen. Uiteindelijk gaf hij het op en veranderde zijn houding van welwillend en uitleggerig naar zwijgzaam en zelfs licht spottend. De agressie vanuit het publiek bleef gelukkig bij woorden, maar het voelde of ieder moment de vlam in de pan kon slaan.

Ervaringen

De ervaringsdeskundige bijstandsklant Jansweert heeft een, naar eigen zeggen, faliekant mislukt traject doorlopen bij Bob Bergkamps’ bedrijf. Beloften werden volgens de jongeman niet nagekomen, de administratieve cursus was niet meer dan een typcursus die iedereen gratis kan downloaden en uitzicht op betaald werk had Jansweert via FourstaR nooit gehad. Erger dan dit kon reïntegratie volgens hem dan ook nauwelijks worden. Hij had z’n vertrouwen opgezegd, was gestopt met reïntegreren en leeft nu nog steeds van een uitkering.

Toen hij zijn zegje gedaan had, klonk er applaus uit het publiek. Glimmend van trots deed Janzweert er de rest van de avond het zwijgen toe. Ook op het cruciale moment waarop hem gevraagd werd hoe volgens hém dan reïntegratie wel op een goede manier vorm kan worden gegeven.

Opvallend genoeg bevond zich in de zaal ook ene Marsja. Zij viel op omdat zij spontaan en op nadrukkelijke wijze vertelde hoe FourstaR voor haar wel veel goeds betekend had en nog veel voor haar betekent. “Ik heb na 18 jaar bijstand weer een doel in mijn leven,” laat ze de zaal weten, “En ik ben daar hartstikke dankbaar voor.” Haar enthousiaste verhaal werd door de zaal met stijgende verbazing aangehoord. Uiteindelijk keerde een groot deel van de zaal zich, onterecht, ook enigszins tegen haar. Er bestond geen greintje begrip voor het feit dat deze dame blijkbaar tevreden is met haar huidige situatie: ze werkt bij FourstaR met behoud van uitkering. “Ik ben erg gemotiveerd en ik heb weer ambities,” zegt Marsja nog. Maar dan vervalt de zaal weer in een schreeuwerig rumoer en besluit Marsja maar weer te gaan zitten.

Hoe dan wel?

Het was de bedoeling van de voorzitter om nog een flink deel van de avond te besteden aan de vraag hoe reïntegratie dan volgens het publiek wel in zijn werk zou moeten gaan. Zodat zij, de doelgroep, er echt wat aan hebben. Maar het bleef angstig stil. Blijkbaar had men daar nog nauwelijks over nagedacht. Hier kwam de suggestie van een basisinkomen, daar werd gezegd dat vrijwilligerswerk beter gewaardeerd zou moeten worden, maar verder had niemand enig idee. Misschien vond het gros van de aanwezigen hun situatie eigenlijk wel prima zo. Alleen wel vervelend dat ze telkens lastig gevallen worden door reïntegratietrajecten.

Maart 2006

Marjorie op 09/03/2006 01:46:00

Werkfabrieken en CDA plan verplicht vrijwilligerswerk van uitkeringsgerechtigden

mededeling van een uitkeringsgerechtigde

Vandaag heeft  een kommissie van het CDA een rapport gepresenteerd waarin
zij pleit voor verplicht vrijwilligerswerk. Ik het nieuws werd het
natuurlijk zo gepresenteerd alsof dit al een voldongen feit is.
Uiteindelijk gaat het om een verkapte verkiezingsprogramma voor het eerst
volgende verkiezingsprogramma.

Die kommissie wil in de komende jaren: "dat tegenover een
bijstandsuitkering een tegenprestatie komt te staan in de vorm van
vrijwilligerswerk of het vervullen van door de gemeenten aangeboden
werkzaamheden. Mensen zullen dan sneller aan een baan komen. Door een
betere begeleiding van bijstandsgerechtigden ontstaat ook meer zicht op
probleemsituaties van mensen en kan hen veel sneller en preventiever de
helpende hand worden geboden".

Aldus het rapport van het CDA. Link naar rapport:
http://www.cda.nl/domains/cda/pages/article.asp?content=11010000005807_2_100
00000001943&navid=

En dan dit nog:

Niet alleen Amsterdam heeft te maken met die zogenaamde werkfabrieken. In
Arnhem hebben ze ook zoiets op gezet. Op 21 maart 2005 opende
reïntegratiebureau SagEnn de "werkfabriek" op de Hazenkamp in Arnhem.
Bijstandsgerechtigden die daar naar toe zijn gestuurd moeten hier 4 uur per
dag licht produktiewerk doen.
Op de website http://www.werkenzonderwerk.nl wordt vertelt hoe het er
werkelijk aan toe gaat in die "werkfabriek".
Het gaat uiteindelijk hier ook om verplicht vrijwilligerswerk. Dit terwijl
hier nog geen wet voor is. Wat dus ook voor die Amsterdamse
vrijwilligersprojekten geld, waar uitkeringsgerechtigden door de
reïntegratieburo's verplicht te werk worden gezet.
De werkverschaffing is weer helemaal terug! Het is schandalig dat
uitkeringsgerechtigden als vodden worden behandeld. We hebben tegenwoordig
dan ook te maken met vooroordelen in de geheel maatschappij en worden
daardoor sterk gestigmatiseerd en gediskrimineerd!

Zelf heb ik ook te maken met schandalige praktijken door SagEnn. Ik heb nog
niet de uitslag van het verhoor naar aanleiding van mijn bezwaarschrift,
dat ik weer de sollicitatieplicht heb.  Dit doordat ik tijdens een keuring,
die in samenwerking met SagEnn was, geheel ben goedgekeurd. Ik werd dan ook
tijdens die reïntegratiekeuring schandalig behandeld. Ik werd daar geheel
niet serieus genomen. Mijn ziekte werd totaal gebagatelliseerd. Wat voelde
ik mij door die druk van SagEnn beroerd!
Ik wacht eerst de uitslag van dat verhoor af (bij de juridiese dienst van
Utrecht), waarna ik er over denk om een klacht tegen die keuringsarts in te
gaan dienen. Tevens ik ga kontakt zoeken met de mensen van
werkenzonderwerk.nl. Wie weet kunnen we iets voor elkaar betekenen.
Netwerken dus 

Onaanvaardbare toestanden bij heropvoedingsproject voor werklozen in Amsterdam

Persbericht Vereniging Bijstandsbond Amsterdam

Onaanvaardbare toestanden bij heropvoedingsproject voor werklozen in Amsterdam

Gebouwen complex van FourStar BV op last van Bouw en Woningtoezicht ontruimd

Vanmiddag is op last van de dienst Bouw- en Woningtoezicht het gehele pand van Fourstar BV aan de Isolatorweg ontruimd. Om half vier werden alle werklozen opgeroepen om naar de kantine te komen, waar de directeur iets mee te delen had. Hij deelde mee, dat van de dienst bouw en woningtoezicht de vier adressen aan de Isolatorweg (nrs. 9 t/m 15) ontruimd moesten worden. Dit gold dus niet alleen voor de afdelingen De Werkplaats BV en
Workstar BV, maar ook voor de werkzaamheden van het bedrijf Oversteegen BV en de bovengelegen kantoren van Fourstar (overigens allemaal onderdelen van de BV-cluster Fourstar Reintegratieservice BV. Overigens maakt enig onderzoek op internet duidelijk, dat onder de naam FourStar een woud van BV’s schuil gaat, een stuk of 15. Four Star heeft contracten afgesloten met de Sociale Dienst Amsterdam voor de begeleiding van werklozen. Deze werden aan de Isolatorweg tewerkgesteld waarbij ze een vrijwel leegstaande fabriekshal geheel moesten verbouwen, zonder dat de voorschriften op het gebied van veiligheid en deskundigheid in acht werden genomen en zonder dat er professionele bouwvakkers voor de begeleiding aanwezig waren. De werkzaamheden liepen uiteen van het bouwen van muren, het timmeren van plinten, het verrichten van schilderwerk tot het met zware drilboren uithakken van sleuven in het beton. De werklozen werden onder druk gezet de situatie te accepteren onder constante dreigementen met strafkortingen van de sociale dienst.

De ‘begeleiders’ van de werklozen waren zelf kort daarvoor werkloos geweest en door Fourstar in dienst genomen om andere werklozen te begeleiden op contracten van een half jaar plus een dag... Dat heet 'langdurig werkzaam'. Daarna kunnen ze weer vervangen worden door anderen.

Een veel toegepaste truuc in de reintegratie-business om premies voor de uitstroom van werklozen naar betaald werk op te strijken. Op zeer ondeskundige wijze werd aan de verbouwing van het pand gewerkt, wat tot ongelukken heeft geleid. Onlangs zaagde een client zijn duim af op een zaagmachine.

Voor meer informatie:
Bijstandsbond
Da Costakade 158
1053 XC Amsterdam
020-6181815
info@bijstandsbond.org <mailto:info@bijstandsbond.org>

Fraude in de arbeidsbemiddeling

In mei 1999 werd bekend, dat de Europese Commissie fraude had geconstateerd bij de besteding van gelden uit het Europees Sociaal Fonds (ESF). De minister van Sociale zaken zei, geschrokken te zijn van de bevindingen. Een beetje een hypocriete reactie, want al in januari 1998 verscheen een wetenschappelijk onderzoek bij de Erasmusuniversiteit over de grootscheepse fraude met Europese subsidies. De regering heeft een reactie op dit onderzoek gegeven, dus ze wisten het allang. 

In mei 1999 werden Kamervragen gesteld, en de minister gaf opdracht aan de Algemene Rekenkamer, een onderzoek in te stellen. De uitkomsten van het onderzoek toonden fraude en oneigenlijk gebruik op grote schaal aan. Er waren ook vier Amsterdamse bedrijven bij betrokken.

De bevindingen van de Rekenkamer waren dat er flink gesjoemeld wordt met declaraties en de procedures daaromheen. Dit wordt bevestigd door ervaringen die wij hebben. Zo zijn ons verschillende gevallen bekend, waarbij een client werd opgeroepen voor een intake gesprek door een commerciele arbeidsbemiddelaar of een toeleidingscentrum waarbij gesjoemeld wordt met declaratieformulieren. Een maal belde een hoofd van een een-oudergezin die zijn naam niet wilde noemen en die om advies vroeg. Hij volgde een cursus  bij een bekende grote commerciele arbeidsbemiddelaar waarmee de sociale dienst contracten afsluit en hij zei dat hij bang was. Er werden zonder toestemming van de betrokkenen video-opnamen gemaakt van de cursisten, waarna de video in het bijzijn van de cursisten werd afgedraaid. Bezwaren tegen video-opnamen werden weggewuifd met de opmerking, dat de cursisten de banden na afloop van de cursus mee naar huis zouden kunnen nemen en vernietigen. 

De man aan de telefoon was zeer angstig. Hij werd geintimideerd door de cursusbegeleiders, en als hoofd van een een-ouder gezin (hij had twee kleine kinderen) durfde hij niet tegen de cursusleiders in te gaan, omdat hij bedreigd werd met verlies van zijn uitkering. Als hij klachten had, moest hij maar naar de ombudsman van het bedrijf gaan. Het aantal deelnemers aan de cursus was inmiddels gezakt van een stuk of twintig tot een stuk of zes. De cursisten kregen regelmatig een blanco declaratieformulier onder hun neus geduwd, dat ze moesten tekenen. Daarop stond, hoeveel uren cursus ze hadden gevolgd, hoeveel uren begeleidingsgesprekken, etc. Deze formulieren werden daarna ingevuld zonder dat de cursist erbij was en dan buiten de clienten om ingediend bij de subsidiegever. De cursisten tekenden allemaal. Bij hetzelfde bureau is het in een ander stadsdeel met een vergelijkbare cursus ook voorgekomen, dat alle cursisten (daar ook ongeveer twintig, waarvan de meesten de cursus wel afgemaakt hebben) een blanco declaratieformulier moesten ondertekenen. In deze cursus was in de ruimte waar de cursus werd gehouden ook een grote videocamera aanwezig, maar deze is tijdens de cursus nooit gebruikt. Een van de cursisten had de indruk, dat men ervan af zag, omdat er blijkbaar toch meerdere protesten bij het bureau waren geweest tegen het gebruik van de camera.

Een andere ervaring is van iemand, die een intakegesprek had met een inmiddels failliet gegaan bemiddelingsbureau, waar de betrokkene bij aanvang van het gesprek een blanco declaratieformulier onder de neus kreeg, dat hij moest tekenen. In dit geval heeft betrokkene dat geweigerd. Het is ook voorgekomen bij een toeleidingscentrum.  Uit deze voorbeelden- bij verschillende (semi) commerciele bemiddelaars blijkt wel, dat het invullen van blanco formulieren regelmatig voorkomt bij verschillende instituten. Hoewel - het wordt niet altijd zo gedaan, soms wordt alles keurig in overleg met de client en de regels geregistreerd. Bij het hiervoor genoemde grote commerciele bureau volgde iemand een cursus, die ook groepsgewijs gegeven werd, waarbij alles volgens de regels verliep. De formulieren werden in het bijzijn van de cursisten ingevuld, en getekend.

Gesjoemel met formulieren lijkt een veel voorkomend verschijnsel te zijn. Een ander voorbeeld. Een commercieel bemiddelingsbureau bureau geeft 22 mensen een opleiding met baangarantie. Deze opleiding werd gefinancierd met gelden van de ESF. Men zou 5 dagen per week les krijgen, maar in werkelijkheid was dit maar 1 dag. Clienten moesten weekbriefjes tekenen, dat ze vijf dagen per week de cursus gevolgd hadden. De cursus startte officieel in januari, maar een van de cursisten werd pas in maart opgeroepen. Hij kreeg toen een briefje onder z'n neus geduwd, waar op stond dat hij de cursus in januari en februari ook gevolgd had. De baangarantie zou alleen gelden, als men het examen aan het eind van de cursus met succes afrondde. Het hoeft geen verwondering te wekken, dat cursisten die maar 1 dag in de week les kregen terwijl dit vijf dagen moest zijn zakten voor hun examen. Dit was met 18 van de 22 cursisten het geval. Zij kregen dus geen baan na afloop van de cursus. Ook zijn er verschillen tussen de weekbriefjes die de cursisten in handen kregen en de weekbriefjes die bij de subsidiegever werden ingeleverd: op de laatste weekbriefjes werden na ondertekening door de cursist achteraf extra activiteiten ingevuld….

Bemiddelings- en reintegratiebedrijven passen een scala aan middelen toe, om clienten ertoe te brengen de in feite onjuiste weergave van verrichte activiteiten te accepteren. Enerzijds is er daarbij sprake van onder druk zetten met bedreigingen over stopzetting van uitkeringen e.d. anderzijds wordt de clienten een schone toekomst voorgespiegeld: als ze hun mond houden is er na afloop van de cursus een mooie baan. En soms zal dit ook wel het geval zijn. In het bovenstaande voorbeeld kwamen de cursisten van een koude kermis thuis, wat dat betreft. Een voorbeeld waarbij iemand gouden bergen worden beloofd als hij de situatie accepteert, is het volgende.

A. krijgt via een  doorstroompool een baan bij het verladen van vracht. Hij zit in de Id-regeling, en verdient het minimumloon. Hij doet hetzelfde werk als bij het bedrijf werkzame uitzendkrachten, die volgens de uitzend -cao betaald worden, en die fl 1000,- in de maand netto meer verdienen… Tegen A. wordt gezegd: als je de situatie accepteert, is er na een jaar voor jou een mooie vaste baan bij de verlader. A accepteert daarom de situatie. Na een jaar blijkt die baan er niet te zijn. A. wordt ontslagen. Op de weekbriefjes staan studie uren ingevuld, dat is bij deze bemiddelaar voor ID-banen noodzakelijk. A. heeft op die studie uren echter gewoon gewerkt, hij heeft nooit een opleiding ontvangen. Volgens enkele betrokkenen zou het bij dit commercieel bureau vaker voorkomen, dat er gesjoemeld wordt met studie uren, die er in werkelijkheid niet geweest zijn.

De reacties van het College van Burgemeester en wethouders en de minister op de fraude met ESF subsidies zijn onbegrijpelijk. Het gesjoemel wordt vergoeilijkt met een beroep op de gecompliceerdheid van de regels en het feit, dat in veel gevallen het doel wordt bereikt, nl uitstroom uit de uitkering. Deze vergoeilijking staat in schril contrast met hun beoordeling van fraude van uitkeringsgerechtigden, die zonder meer sterk wordt veroordeeld. Daar geen vergoeilijkende opmerkingen over de gecompliceerdheid van de regels en het feit, dat het doel wordt bereikt, nl een welkome vaak beperkte inkomens aanvulling voor mensen met een te krappe uitkering. Dat heet: meten met twee maten.

Piet van der Lende

Fraude in de arbeidsbemiddeling

In augustus 2000 kreeg de Bijstandsbond twee teksten uit het interne netwerk van het Arbeidsbureau, BRAINS genaamd, waaruit bleek dat er problemen waren met de verantwoording van ESF subsidies tussen het Arbeidsbureau en de gemeente Amsterdam. Hieronder volgt een van de twee teksten. Zie voor de andere tekst 28 augustus 2000.

Tussenrapportage Amsterdam

Zoals eerder via Brains vermeld wordt momenteel langs drie wegen gewerkt om met de gemeente Amsterdam on speaking terms te komen voor een nieuwe contractrelatie:

1. Arbeidsvoorziening dient voor het terug te betalen bedrag aan Amsterdam over de jaren 1997, 1998 en 1999 een vrijwaring te geven,

2. De declaratie 1999 wordt voor 13 september 2000, voorzien van een verklaring van de accountant, afgerond.                                                                      

3. Met gebruikmaking van andere financieringsbronnen zoals prestatiebudget Minister, KVA, BBSW, Sluitende Aanpak en commerciële opdrachten dient Arbeidsvoorziening zodanige resultaten te boeken dat Amsterdam niet om Arbeidsvoorziening (c.q. KLIQ) heen kan als belangrijke partner in business.

1. Afgelopen woensdag is op het eerste punt een belangrijke stap gezet. Met steun van de Algemene Directie in Zoetermeer en met instemming van het RBA is een vrijwaring verzonden voor dat deel van de door Amsterdam te derven inkomsten, waarvoor Arbeidsvoorziening geen goedkeurende accountantsverklaring kon overleggen. Hoe groot dat bedrag uiteindelijk wordt is nu nog niet te zeggen; het Ministerie van SoZaWe zal de einddeclaratie van Amsterdam pas over enige tijd vaststellen. Vanuit Arbeidsvoorziening Zoetermeer wordt over deze zaak ook rechtstreeks met het ministerie gesproken.

2. Ten aanzien van het tweede punt wordt momenteel met man (/vrouw) en macht gewerkt om tot een tijdige afronding te komen. Vanaf afgelopen maandag zijn zo'n twintig collega's in wisselende samenstelling bezig 2000 dossiers te controleren op inhoud en juistheid. Tot nu toe blijkt 50 % van de in PGI vastgelegde activiteiten niet aan de afgesproken contractspecificaties te voldoen! Deze activiteiten kunnen derhalve niet in de op te stellen declaratie worden

meegenomen. Bob Bergkamp heeft projectleiders Rob Anink en Joop Schijf gevraagd om na afloop samen met de bij de reparatiewerkzaamheden betrokken collega's een evaluatie op te stellen. Daaruit moet input komen voor het antwoord op de cruciale vraag: hoe zorgen we ervoor dat dergelijke problemen zich in de toekomst niet meer zullen voordoen?

3. Voor het derde punt heeft de directie Henri van Hensbergen inmiddels gevraagd de komende maanden extra ondersteuning te bieden. Henri zal, in overleg met de contractmanagers, sectorhoofden en teamleiders bezien in hoeverre werkzaamheden (en kosten) in Amsterdam declarabel gemaakt kunnen worden op andere contracten. Dit omdat het nieuwe inkoopcontract door de gemeente, hangende de geschetste problematiek, nog niet is ondertekend. Henri is gemandateerd om namens de directie in Amsterdam maatregelen te nemen, gericht op het inzetten van medewerkers op declarabele werkzaamheden, c.q. voorstellen te doen niet

rendabele activiteiten te beëindigen en de betrokken medewerkers voor andere werkzaamheden in te zetten.

Omtrent de resultaten van de genomen maatregelen en eventuele vervolgwerkzaamheden zal via Brains gerapporteerd worden zodra er inhoudelijk iets te melden is.

4 september 2000

Fraude in de arbeidsbemiddeling

In augustus 2000 kreeg de Bijstandsbond twee teksten uit het interne netwerk van het Arbeidsbureau, BRAINS genaamd, waaruit bleek dat er problemen waren met de verantwoording van ESF subsidies tussen het Arbeidsbureau en de gemeente Amsterdam. Hieronder volgt een van de twee teksten. Zie voor de andere tekst 4 september 2000.

Financieel probleem met gemeente Amsterdam nog niet opgelost

De einddeclaratie van de inkoopregeling met de gemeente Amsterdam over de jaren 1997 en 1998 is enige tijd geleden door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid afgekeurd.

Sindsdien is met de gemeente overlegd over het opstellen van een nieuwe einddeclaratie, die voorzien dient te worden van een goedkeurende accountantsverklaring.

Zoals we twee weken geleden hebben gemeld, is het (tot op heden) niet gelukt een einddeclaratie op te stellen die voldoet aan de inkoopregeling en die de goedkeuring van de accountant kan verkrijgen. Dat heeft als consequentie dat de inmiddels door de gemeente aan Arbeidsvoorziening betaalde 20 miljoen gulden moet worden terugbetaald. Door de gemeente is daaraan tevens gekoppeld, dat zolang deze kwestie niet is afgehandeld, het contract 2000, dat l juli dit jaar in zou moeten gaan, niet wordt ondertekend.

Omtrent de ontstane situatie is de afgelopen twee weken door Bob Bergkamp en de voorzitter mevrouw Van Leeuwen intensief overleg geweest met zowel de gemeente Amsterdam als de Algemene Directie.

Een oplossing van de nu ontstane situatie wordt langs drie lijnen gezocht:

1. Arbeidsvoorziening zal de gemeente Amsterdam moeten vrijwaren voor het bedrag van de inkoopregeling dat uiteindelijk niet door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de gemeente wordt betaald maar wel al door de gemeente aan Arbeidsvoorziening is betaald. Dat kan dus oplopen tot 20 miljoen gulden.

2. De eindafrekening van de overeenkomst over 1999, die afliep op l juli 2000, wordt met spoed opgesteld en voor 13 september a.s. bij de gemeente ingediend, voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring.

3. Arbeidsvoorziening Zuidelijk Noord-Holland zorgt in Amsterdam voor een dusdanig prestatieniveau, dat de gemeente overtuigd is/blijft van het belang om Arbeidsvoorziening (t.z.t. KLIQ) als belangrijke leverancier te behouden.

Ad 1. omtrent het eerste punt vindt overleg plaats met de Algemene Directie in Zoetermeer. De AD zal met het Ministerie van SoZaWe bezien in hoeverre enerzijds een vrijwaring aan Amsterdam gegeven kan worden en anderzijds vergoeding kan plaatsvinden van de door Arbeidsvoorziening verrichte werkzaamheden. Deze voldoen weliswaar niet aan de voorwaarden van de inkoopregeling, maar hebben wel geleid hebben tot het aan het werk gaan van werkzoekenden. Er is nog geen resultaat te melden van deze actie.

Ad 2. Met het tweede punt wordt op maandag 28 augustus een aanvang gemaakt. Een groep medewerkers is verzocht de komende twee weken op Orly alle dossiers die onder het contract 1999 vallen, opnieuw te beoordelen op juistheid en volledigheid. Onze accountant zorgt gelijktijdig voor controle. Op dit moment is nog niet duidelijk wat deze actie oplevert.

Ad 3. Voor het derde punt is het van belang dat in Amsterdam ook de komende tijd concrete resultaten worden behaald op het gebied van reïntegratie. De inspanningen hiervoor moeten geboekt worden op het prestatiebudget Minister, of KVA en/of BBSW. Dit punt wordt de komende dagen verder geoperationaliseerd. Ook worden extra acties ontwikkeld om nog meer gebruik te maken van het prestatiebudget. Hier zit namelijk nog voldoende financiële ruimte, mits

er daadwerkelijk activiteiten voor werkzoekenden plaatsvinden en deze op de juiste wijze in PGI worden vastgelegd.

28 augustus 2000

De geruchtenmachine

De geruchtenmachine draait sowieso al op volle toeren als het om de sociale dienst gaat. Er verschijnen soms vage berichten in de krant over calamiteiten bij de sociale dienst, terwijl clienten bij ons op het spreekuur komen met verhalen over haperingen in de uitbetaling van uitkeringen. Bijvoorbeeld in het Overtoomse Veld, waar op een donderdag bijstandsgerechtigden en masse tegelijkertijd verhaal kwamen halen omdat de uitkeringen in die regio niet waren uitbetaald. Er ontstond een dreigende situatie die maar net onder controle kon worden gehouden. De geruchtenmachine kwam echter pas goed op gang toen een groepje ambtenaren en anderen die betrokken waren bij de arbeidsbemiddeling in Amsterdam naar het Amerikaanse Wisconsin trokken om daar de methode van arbeidsbemiddeling in ogenschouw te nemen. De deelnemers aan de reis kwamen enthousiast terug. Zoiets moesten we in Amsterdam ook hebben! 

Maar voordat het model in Amsterdam kon worden gerealiseerd, moest er eerst nog heel wat worden overlegd en ruzie gemaakt. Wij hebben gesprekken gevoerd met diverse mensen, maar veel bleef onduidelijk. Alles vond plaats op initiatief van het onderzoeksinstituut Nijfer. Achter gesloten deuren vergaderden de ambtenaren van de sociale dienst, medewerkers van organisaties als Maatwerk, NV Werk, Arbeidsvoorziening en medewerkers van adviesbureau' s die door de verschillende gesprekspartners waren ingehuurd. Wij voerden gesprekken, maar veel kwam daar niet uit. Nu al kan worden opgemerkt, dat gemeenteraadsleden in het geheel niet betrokken waren bij de besprekingen. Hoewel, het gerucht gaat dat er ook gesprekken plaatsgevonden hebben met de toenmalige minister Melkert, die al in een vroeg stadium de grenzen van de mogelijkheden zou hebben aangegeven: geen privatisering van de uitkeringsverstrekking, wel van de arbeidsbemiddeling.

Tijdens onze gesprekken werd duidelijk, dat een experiment in Zuid-Oost met het Wisconsinmodel opgestart zou worden. Maar na enige tijd kwam het gerucht, dat door het leven gaat als de 'nacht van schiller' . Hier had de samenwerking definitief moeten worden bezegeld,  maar de verschillende gesprekspartners hadden grote ruzie  gekregen zodat alles weer op losse schroeven stond.  Onder de clienten van de sociale dienst zoemde wel het gerucht rond: alles wordt strenger, ze gaan ons dwingen verplicht vrijwilligerswerk te doen, en andere laakbare dingen, mensen werden bang en wantrouwig. De onderhandelingen mochten dan grotendeels achter gesloten deuren plaatsvinden buiten de Amsterdamse gemeentepolitiek om, er verschenen grote artikelen in vele kranten over de Amsterdamse plannen.  Van de ' nacht van Schiller' bestaan verschillende versies. Een daarvan is, dat de toenmalige directeur van de sociale dienst, Hans Denijs binnengekomen zou zijn, toen iedereen al rond de tafel zat, en hij zou alle externe adviseurs de deur uitgestuurd hebben. Daarna had hij de andere aanwezigen een voor een de huid volgescholden en had hij het hele experiment opgeblazen. Wat uiteindelijk uit de bus kwam, was een experiment in Zuid-Oost waarbij alleen de sociale dienst en arbeidsvoorziening gesprekspartners waren. Zo is het experiment er ook gekomen. 

De NV Werk startte echter -buiten directeur Denijs van de sociale dienst om- onderhandelingen met wethouder Krikke van economische zaken over nog zo' n experiment. De hoodrolspelers- Denijs en Verhey waren in dezelfde week in onderhandeling met resp. de wethouders van sociale zaken en van economische zaken over de financiering van de projecten.  Dit leidde uiteindelijk tot een experiment in Bos en Lommer, waar NV Werk onderaannemer is van de sociale dienst en een soortgelijk experiment als in Zuid-Oost van de grond kwam.

Wij zouden hier verder de onderhandelingen van de afgelopen jaren kunnen proberen te reconstrueren uit de vele geruchten die de ronde doen, maar dat is niet de bedoeling van dit stukje. De bedoeling is duidelijk te maken, dat de gesprekken en onderhandelingen buiten de gemeentepolitici om achter gesloten deuren plaatsvonden, en dat pas achteraf en dan nog slechts gedeeltelijk debatten in de gemeenteraad plaatsvonden over het beleid. En er mochten dan voortdurend berichten in de krant verschijnen over de Amsterdamse plannen, die vaak hele of halve waarheden bevatten, omdat de journalisten vaak ook maar een of enkele onbevestigde versies van het verhaal kenden, een maatschappelijk debat tussen het maatschappelijk middenveld in Amsterdam, de politiek en de ambtelijke beleidsmakers was ver te zoeken, terwijl er toch ingrijpende beleidswijzigingen op het programma stonden. 

Hoe slecht de ontwikkeling van de afgelopen jaren geweest is, blijkt wel als we de geruchtenmachine verder analyseren. De machine wordt gecompleteerd met geruchten van onderop, van de clienten, die met de nieuwe systemen van arbeidsbemiddeling worden geconfronteerd. Deels zullen hun verhalen tot stand komen door het aloude mechanisme, dat aan het begin van de straat iemand zijn pink heeft gebroken en dat-als het vele malen is doorverteld zo iemand aan het eind van de straat al zijn ledematen heeft gebroken. Maar de geruchtenmachine van onderop wordt ook veroorzaakt door het feit, dat de lagere ambtenaren, waar clienten mee te maken krijgen vaak ook niet weten wat de stand van zaken is, waarna ze maar wat tegenover de clienten beweren. Zoals het gerucht over Amsterdam Noord, waar werkgevers onder druk gezet zouden zijn.

Een van de belangrijkste schakels in de geruchtenmachine is Het Parool. Jos Verlaan gunt ons regelmatig een kijkje in de diepste ziele roerselen van wethouders, gemeenteraadsleden en hoge ambtenaren en hij geeft naar eigen zeggen ware informatie over geheime onderhandelingen en machtsspelletjes op het stadhuis. Cees Tamboer verwerkt in zijn artikelen regelmatig citaten uit geheime concept nota's, die vaak qua tekst aanzienlijk afwijken van wat de gemeenteraad onder ogen krijgt. De tekst verschillen tussen door niemand te verifieren conceptnota's en de definitieve versies worden door Tamboer gebruikt om de wethouder van sociale zaken een veeg uit de pan te geven.

En de clienten van de sociale dienst of andere werkzoekenden lezen die artikelen in Het Parool dan weer, en zo komen de geruchten van bovenaf en van onderop bij elkaar, en vormen een geheel, de geruchtenmachine.

Een centraal gecoordineerd voorlichtingsbeleid over al die onderhandelingen ontbreekt.

De gemeenteraad lijkt pas bij de plannen te worden betrokken, als alles al in kannen en kruiken is.

En het wantrouwen van clienten van de sociale dienst en hun organisaties groeit. Iedereen die in de geruchtenmachine meespeelt heeft zo zijn belangen, meningen, contacten, gesprekken en onderhandse onderhandelingen. Niemand schijnt de regie in handen te hebben.

Piet van der Lende

Enkele opmerkingen van de Werklozen Belangen Vereniging Amsterdam en de Bijstandsbond bij het projekt Inzet in Zuid-Oost.

Ook gepubliceerd in NN.

Met op de achtergrond een sterke lobby in de gemeentepolitiek, die oa bestaat uit directeuren van gemeentelijke diensten, geprivatiseerde instanties die zich met werkgelegenheid bezig houden, het onderzoeksinstituut 'Nijfer' en de fractie van D'66, wordt in de gemeenteraad het plan 'Ínzet Zuid-Oost' besproken. Kern van het plan is, dat vanaf september de sociale dienst en de arbeidsvoorziening met op termijn de Uvi's in een projekt gaan samenwerken, waarbij alle clienten van de sociale dienst in een bepaald postcodegebied - en later misschien WW-ers en WAO-ers-verplicht zullen zijn aan het experiment mee te werken en waarbij zaken als arbeidsbemiddeling, verstrekking van uitkeringen, schuldhulpverlening, kinderopvang, scholing en psycho-sociale therapien vanuit een projekt worden georganiseerd. Daarmee gaat dit plan veel verder dan en loopt vooruit op de discussie over de CWI's die op stapel staan en hoe die lokaal moeten worden ingevuld. Er vindt in het projekt nadrukkelijk geen privatisering van de uitvoeringstaken van de sociale dienst plaats. Ondertussen werkt de bovengenoemde lobby echter aan een ander plan, waarin dit wel het geval zal zijn. Dit plan is in hoofdlijnen reeds klaar. De discussie dreigt zich daardoor toe te spitsen op wel of niet privatiseren, waarbij andere uitgangspunten van beide projekten onderbelicht blijven.  

Het projekt in Zuid-Oost kan worden gezien als het sluitstuk van een beleid, dat de afgelopen tien jaar werd gevoerd. In de afgelopen jaren is de druk op de werklozen, iedere vorm van betaald werk te aanvaarden  opgevoerd. Door middel van strafkortingen, verplichte begeleidingsgesprekken, afschaffing van het begrip passende arbeid, herinvoering van sollicitatieplicht voor mensen ouder dan 57 en een half jaar, de Wet Boeten en

Maatregelen en de formulering van een gemeentelijk uitstroombeleid werd getracht, het aantal werklozen terug te dringen. De meeste werkzoekenden en werkenden hebben inmiddels de flexibiliteit van een skippybal. Een groot deel van de bijstandsgerechtigden stroomt na kortere of langere tijd uit de bijstand. Het aantal werkenden, dat wisselende banen heeft, neemt toe. De baan voor het leven is er allang niet meer. 70% van alle werknemers heeft te maken met enigerlei vorm van interne of externe flexibilisering. Door middel van verlaging van loonkosten voor werkgevers is er een ongerichte ekonomische groei, die in beperkte mate extra banen oplevert. Voornamelijk flexibele deeltijdbanen met tijdelijke contracten.

Op het personeelsbeleid van de werkgevers wordt door de overheid nauwelijks invloed uitgeoefend. Er wordt slechts getracht, de aanpassing van de arbeidskrachten aan het soort banen dat ontstaat te bevorderen.

Zoals gezegd beschouwen wij de sluitende aanpak van het projekt in Zuid-Oost als een sluitstuk van dit beleid. Aan de banen die de werkgevers aanbieden worden in het plan vier regels gewijd; de rest van het plan gaat over hoe de werklozen te begeleiden, belemmeringen in de persoon weg te nemen, werklozen bij te scholen, etc.

Er wordt ongeveer fl 20.000,- per werkloze geinvesteerd. Dat is- als het experiment van toepassing zou zijn op alle uitkeringsgerechtigden, fl 20.000,- maal 60.000 is fl 12.000.000.00,- Er is geen sprake van dat de gemeente dit bedrag heeft of krijgt om alle werklozen te begeleiden. Er wordt juist bezuinigd op de arbeidsvoorziening. De arbeidsvoorziening Amsterdam heeft momenteel nauwelijks voldoende geld de salarissen van het personeel te betalen. Het experiment kan dus in deze vorm nooit naar de hele stad worden uitgebreid.

De financiele filosofie achter dit beleid en achter het projekt in zuid-oost is echter, dat op deze wijze de werkloosheid wordt teruggedrongen en dat daardoor uitkeringsgelden worden bespaard en er geld overblijft voor weer nieuwe opjaagprojekten. Je kunt de uitkering van iemand kapitaliseren en dan dat geld in een kortere periode gebruiken om in de desbetreffende persoon te investeren. Dan is ie uit de uitkering en bespaart de overheid uiteindelijk geld en kunnen de sociale premies omlaag. Het is echter sterk de vraag, of dit werkt. Daar bestaat geen enkele zekerheid over. Als er ergens anders iemand weer werkloos wordt, blijft het aantal uitkeringsgerechtigden gelijk en wordt geen geld bespaard. De terugloop in de bijstand is voornamelijk een gevolg van de doorstroom van moeilijker bemiddelbare werklozen naar de gesubsidieerde arbeid in de WIW. Maatschappelijk gezien heeft dit beleid bovendien desastreuze gevolgen. Werkenden voelen zich onder druk gezet, toch maar vooral niet in de bijstand terecht te komen, werklozen voelen zich onder druk gezet, door middel van contracten waar veel algemene plichten en weinig rechten in staan alles maar te aanvaarden. En er zijn steeds meer uitvallers. Mensen met het 'burn-out' syndroom, een somatisering van de spanningen op het werk, de onzekerheid over je toekomst, de noodzaak je steeds weer te moeten aanpassen. Er ontstaat dan ook alweer een discussie over het groeiend aantal wao-ers. Bij dit beleid is een discussie over verlaging van uitkeringen of verdere beperking van groepen, die voor een uitkering in aanmerking komen onvermijdelijk.

En dan nog: in het projekt worden slechts 350 mensen begeleid naar betaald werk. Althans, dat wordt in de wandelgangen gezegd. In het rapport van het projekt 'Ínzet' zelf wordt geen enkele indikatie gegeven van de mogelijke resultaten. Er worden miljonene uitgetrokken voor met een volstrekt onzeker en van te voren vaststaand mager resultaat.   

Voor minimaal 350 mensen waarvan duidelijk wordt, dat ze in feite arbeidsongeschikt zijn volgens de criteria van de beleidsmakers komen er op basis van vage contracten activiteiten, zoals therapien en cursussen 'omgaan met de heersende normen en waarden' waarvan volstrekt vaag is, in hoeverre dit verplicht is.  

Onze ervaring met de reeds bestaande  toeleidingscentra is, dat de clienten contracten onder hun neus krijgen geduwd en onder druk worden gezet die te tekenen, waarbij de inhoud van het contract slechts bestaat uit de opsomming van algemene verplichtingen voor clienten mee te werken. Verplichtingen van het toeleidingscentrum worden niet geformuleerd en vastgelegd. Je tekent als client slechts, dat je aan alles meewerkt. Wij vragen ons af, wat de juridische basis is van dergelijke contracten en in hoeverre alle clienten, die verder niets gemeenschappelijk hebben dan het feit, dat ze een uitkering hebben in een bepaald postcodegebied zonder onderscheid des persoons verplicht kunnen worden een dergelijk algemeen contract te ondertekenen en aan het projekt mee te werken. Volgens ons staat deze verplcihting niet in de bijstandswet geformuleerd, en ook niet in nadere Maatregelen van Bestuur of gemeentelijke verordeningen die naar aanleiding van die wet zijn geformuleerd.

Om een voorbeeld te noemen: een client die op medische gronden arbeidsongeschikt is verklaard, kan niet worden verplicht een contract te tekenen, waarin hij/zij zich in feite vastlegt een therapie te volgen of vrijwilligerswerk te doen op voorstel van de begeledingsambtenaar wanneer op geen enkele wijze is geformuleerd of en zo ja hoe de begeleiding leidt tot betaald werk.

Bij de discussie over de nieuwe bijstandswet in de Tweede Kamer is nadrukkelijk vastgesteld, dat de verplichting tot het verrichten van vrijwilligerswerk alleen in uitzonderingsgevallen tijdelijk mogelijk is, wanneer duidelijk is, dat het deel uitmaakt van een van te voren vastgelegd traject dat leidt naar betaald werk.

Een en ander betekent volgens ons dat:

a)  Clienten die arbeidsongeschikt zijn of waarvan duidelijk is, dat ze nooit meer betaald werk kunnen verrichten niet verplicht kunnen worden aan het projekt mee te werken. Zij hebben slechts de verplichting, al die inlichtingen te verstrekken die noodzakelijk zijn om de rechtmatigheid van het verstrekken van een uitkering te kunnen beoordelen.

b)  Bij clienten die wel worden begeleid naar betaald werk in het contract van te voren vastgelegd dient te worden welke contrete activiteiten vanuit 'Ínzet' zullen worden geinitieerd om het doel-betaald werk- te bereiken.