Nieuws, commentaren en aankondigingen van de Bijstandsbond. Op deze blog vindt u alle informatie over de Bijstandsbond. Telefoon: 020-6898806. Whatt's App, Telegram en Signal 06-20367458. Algemeen spreekuur di en do van 11.00 uur tot 16.00 uur. Advocaat Mark van Hoof aanwezig di en do van 13.00 uur tot 14.00 uur. 06-47816228. info@bijstandsbond.org.
maandag 21 oktober 2024
donderdag 17 oktober 2024
wereld armoede dag
zondag 22 september 2024
Book of Complaints: Bijstandsbond Urges Unemployed to Report Poor Treatment by Client Managers
dinsdag 10 september 2024
Open monumentendag in woon werk pand Tetterode in Amsterdam
Beste mensen,
Dit weekend is woon werk pand Tetterode in Amsterdam geopend in het kader van Open Monumentendag. Ook de Bijstandsbond, gevestigd in dit pand is open van 11.00 uur tot 16.00 uur. Kom het pand bewonderen, met een prachtig uitzicht over Amsterdam, neem deel aan een van de rondleidingen langs kunstenaarsateliers en bedrijfjes en kom gezellig bij ons een consumptie nuttigen.
zondag 1 september 2024
Vooral migranten worden getroffen door het rigide beleid van de Sociale Verzekeringsbank
Naar aanleiding van het toeslagenschandaal hebben het ministerie van Sociale Zaken en de Belastingdienst besloten om voortaan niet zo rigoureus en op de automatische piloot mensen in problemen te brengen met grote terugvorderingen. Maar dat schandaal lijkt vooralsnog geen invloed te hebben op het beleid van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Al tien jaar geleden waren er moeilijkheden bij de SVB over het uitbetalen van het persoonsgebonden budget (pgb). Voorzitter Nicoly Vermeulen van de raad van bestuur van de SVB werd daarop ontslagen. En recentelijk is gebleken dat er ook op andere terreinen problemen bestaan binnen de SVB.
AIO-aanvulling
Er zijn migranten die bejaard zijn en die gedeeltelijk AOW hebben opgebouwd. Die mensen hebben naast hun gedeeltelijke AOW een Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO). Dat is een bijstandsregeling waarop alle voorwaarden van de Participatiewet van toepassing zijn. Deze migranten hebben het slechter dan Nederlanders met volledige AOW. Ze hebben soms dertig jaar of langer in Nederland gewerkt, maar worden wel geconfronteerd met een veel kwetsbaardere positie dan mensen met volledige AOW. Voor de bijstand en dus ook voor de AIO geldt dat eventuele inkomsten verrekend moeten worden met de AIO-aanvulling, bijvoorbeeld een klein pensioentje. En bijvoorbeeld de kostendelersnorm is van toepassing. De gedeeltelijke AOW wordt aangevuld tot het bijstandsminimum, en dat is meer dan 100 euro lager dan een volledige AOW. Dat komt door belastingmaatregelen die de overheid speciaal voor AOW-ers heeft ingevoerd, maar die niet gelden voor bijstandsgerechtigden.
En er geldt bij de AIO-aanvulling dezelfde vermogenstoets als in de bijstand. Sommige migranten hebben tijdens hun werkzame leven wat gespaard, en bijvoorbeeld een huisje of een stuk grond in het land van herkomst gekocht of geërfd. Vaak gaat het om een klein kapitaal. Dat moeten ze verkopen en het geld moeten ze inleveren bij de SVB. Dus ze hebben ondanks het harde werken voor niets gespaard. Soms bezitten ze in het land van herkomst een oud huis of een stuk land dat nauwelijks iets waard is, en de SVB doet daar heel moeilijk over. Die migranten moeten veel documenten inleveren en worden met wantrouwen gevolgd door de SVB. Velen waren niet op de hoogte van de vermogenstoets en hebben hun huisje of stukje land niet opgegeven aan de SVB. Daarop is de SVB in 2017 begonnen om zeer strenge controles in het land van herkomst uit te voeren, en over te gaan tot grote terugvorderingen van duizenden euro’s. De migranten zijn daardoor in bittere armoede en grote problemen terecht gekomen. Van menselijk maatwerk was volstrekt geen sprake. Betalen zul je, aldus de SVB.
Alleenstaanden in AOW en bijstand
Tot voor kort werden migranten die in Nederland wonen en van wie hun gezin in het land van herkomst woont, voor de bijstand en de AIO-aanvulling beschouwd als alleenstaanden. En daarom gold voor hen de norm van 70 procent van het minimumloon bij de bepaling hoeveel AIO-aanvulling ze kregen. Maar de regering heeft besloten dat die migranten voortaan niet meer worden aangemerkt als alleenstaanden, wat ze in feite wel zijn, maar als samenwonend met hun gezin in het land van herkomst. Daardoor is de norm van 50 procent gaan gelden. Veel migranten verloren daarop hun AIO-aanvulling en moeten voortaan als alleenstaande in Nederland leven van 50 procent van het minimumloon. Hun gezin in het land van herkomst heeft vaak geen inkomsten, of heel weinig.
De Bijstandsbond is bezig om die migranten te steunen, bijvoorbeeld door kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te vragen als ze toch nog een beetje spaargeld van vroeger hebben overgehouden. Ook dienen we verzoeken in bij de SVB om een beroep te doen op de regeling voor schrijnende gevallen. Die regeling is ingesteld door de SVB, een beetje buiten de regering om, nadat de betrokken groep migranten hun AIO-aanvulling kwijtraakten. De levensomstandigheden van die groep zijn vaak bijzonder schrijnend. Maar de ervaring van de Bijstandsbond leert dat de SVB bijzonder moeilijk doet bij het bepalen of er sprake is van een schrijnend geval. Zo wil de SVB bewijzen zien van het dagelijks levensonderhoud, bijvoorbeeld kassabonnen van Albert Heijn. Om boos en wanhopig van te worden.
Beslagvrije voet
Ook zijn er bij de SVB moeilijkheden met de beslagvrije voet die geldt als je een schuld aan de SVB moet terugbetalen. De Centrale Raad van Beroep deed hierover een sensationele uitspraak. Maar de SVB wil die uitspraak niet navolgen. Als beslag wordt gelegd op je inkomsten in geval van een schuld, dan mag je een deel van je inkomen houden om de vaste lasten en boodschappen van te betalen. Dat deel wordt de beslagvrije voet genoemd. Op dat deel van het inkomen is het beslag dus niet geldig.
Stel: je ontvangt AOW én je hebt een schuld bij de SVB. Om deze schuld af te lossen, houdt de SVB maandelijks een bedrag in op je AOW. Maar sinds de invoering van de Wet Vereenvoudiging Beslagvrije Voet moet je maandelijks op basis van zeer ingewikkelde berekeningen meer aflossen dan voorheen en blijft er minder geld over voor de kosten van levensonderhoud. De berekeningen zijn werkelijk bijzonder gecompliceerd, en het is dus belachelijk dat de naam van die nieuwe wet suggereert dat er sprake zou zijn van “vereenvoudiging”. De wet op de beslagvrije voet is aangenomen tijdens het toeslagenschandaal. Sinds dat schandaal blijkt er niets te zijn veranderd voor wat betreft “de menselijke maat”.
De advocaat van de Bijstandsbond, Mark van Hoof, procedeerde tot aan de Centrale Raad van Beroep om een soepelere regeling te krijgen, dus een regeling waarbij je meer van je inkomen zou mogen houden. Voordat de zaak bij de Centrale Raad diende, was de SVB niet bereid om in schrijnende gevallen een ander beleid te voeren. Van Hoof had een zaak van een echtpaar dat 80 euro per maand overhield om van te leven. In een brief liet de SVB weten dat het echtpaar maar hun vrijwillige ziektekostenverzekering zou moeten opzeggen om nog wat geld te hebben om van te kunnen leven. Noodzakelijke ziektekosten worden vergoed uit de basisverzekering, aldus de SVB, en de aanvullende verzekering vergoedt ziektekosten van niet-noodzakelijke zorg. Dus volgens de SVB was zo’n aanvullende verzekering niet nodig. Verder gaf de SVB aan dat men het beleid in principe wel wilde versoepelen, maar dat men was teruggefloten door het ministerie van Sociale Zaken.
Rigide beleid
De Centrale Raad van Beroep deed in de zaak een opvallende uitspraak. De raad oordeelde dat de berekening voor het aflossen van de schuld bij de SVB voorlopig anders uitgevoerd moet worden. Voor AOW-gerechtigden betekent deze uitspraak dat het af te lossen maandelijkse bedrag op basis van een andere berekening lager wordt. Zij houden dus meer over om van te leven. De betrokkenen werden dus in het gelijk gesteld.
De Centrale Raad heeft de ministeriële regeling voor de berekening van de beslagvrije voet buiten werking gesteld en baseert zich op een oudere regeling, die ruimer is. De uitspraak kan in sommige gevallen inhouden dat AOW-gerechtigden met schulden honderden euro's per maand meer overhouden om van te leven. Maar de SVB reageerde rigide op de uitspraak. Men weigert het eigen beleid aan te passen overeenkomstig de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep. Diverse contacten met de SVB, waarbij op aanpassing werd aangedrongen, leverden niets op.
Belastingen en SVB
Chronisch zieken kunnen soms een teruggave van de Belastingdienst ontvangen met aftrek van specifieke ziektekosten. Bij mensen met een AIO-aanvulling van de SVB, die dus een minimuminkomen hebben, levert dat problemen op. Omdat de AIO-aanvulling bijstand is, moet bekeken worden of de teruggave van de Belastingdienst verrekend moet worden met het inkomen uit AIO. Veel gemeenten zijn bij de uitvoering van de Participatiewet van mening dat belastingteruggave op basis van ziektekosten niet verrekend hoeft te worden met de uitkering. Het zijn immers daadwerkelijk gemaakte kosten die niet worden vergoed door de ziektekostenverzekering.
Maar bij de SVB gaat het anders. Daar verrekenen ze de belastingteruggave wel met de uitkering en zijn ze dus veel strenger. Een betrokkene: “De SVB eiste het volledige bedrag van de teruggave met de ziektekosten terug. De procedure om het door de SVB teruggeëiste bedrag van 1.790 euro terug te betalen, duurt al een jaar, waardoor ik zwaar depressief werd. De antidepressieve middelen helpen niet, want ik voel me miserabel en onrechtvaardig behandeld. Ik volgde de informatie die stond op de website Meerkosten.nl dat bij gehandicapten en chronisch zieken de teruggave niet behoort te worden aangemerkt als inkomen volgens de Participatiewet en dat personen met bijstand niet verplicht zijn om het terug te betalen, ook niet personen met een AIO-aanvulling van de SVB. De beslissing van de SVB is anders: ik moet het volledige bedrag van de teruggave toch terugbetalen aan de SVB. Iedere maand trekken ze een deel van het bedrag van 1.790 euro af van mijn minimale inkomen en dat gaat zo door tot 2026. Ik ben bij verschillende instanties geweest: Sociale Dienst, Sociale Raadslieden, sociale advocaat. Maar niemand kan me uitleggen dat ik de teruggekregen ziektekosten niet hoef terug te betalen aan de SVB.”
Hierboven zijn enkele structurele problemen met de SVB behandeld. Het lijkt erop dat vooral migranten door het beleid worden getroffen, zowel in de uitvoering als bij de vastgestelde regels.
Piet van der Lende
dinsdag 6 augustus 2024
Klachtenboek over de activering en reïntegratie van bijstandsgerechtigden in Amsterdam
Eind juni 2024 zijn wij als Bijstandsbond weer begonnen klachten te verzamelen over de bejegening door klantmanagers, het onterecht onder druk zetten van bijstandsgerechtigden en het totale onbegrip voor de situatie waarin de bijstandsgerechtigde verkeert. Er doen zich werkelijk schandelijke misstanden voor. De klachten die wij verzameld hebben gaan over het WPI (sociale dienst) in Amsterdam. Over klachten elders in het land maken wij afzonderlijke publicaties.
Een voorbeeld van de slechte benadeling. Er komt een man op het spreekuur die praktisch blind is, autistisch, hij heeft veel meegemaakt. Hij was verslaafd en is sinds twee jaar clean. Hij heeft ptss. (Posttraumatisch stress syndroom) Hij slikt 6 medicijnen om psychisch op de been te blijven. Hij zit 30 jaar in de bijstand. Hij moet van de klantmanager verplicht vrijwilligerswerk doen. De tuin onderhouden in een bejaardencentrum. Gelukkig hebben ze daar begrip voor zijn situatie en hoef hij niet veel te doen. Omdat hij bijna blind is kan hij de planten niet zien en niet in de tuin werken. Die situatie bestaat al een jaar. Nu wordt hij opgeroepen door de klantmanager die zegt: 'Je moet ander vrijwilligerswerk erbij doen'. Lees verder de situatie in het klachtenboek.
maandag 5 augustus 2024
Krijgen we een tweede toeslagenaffaire, nu over de bijstand? Onderzoek door NSC van Pieter Omtzigt
Vanmorgen heb ik een bericht gepubliceerd over het project ‘Representatie en het maatschappelijk middenveld’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Zij onderzoeken of de bijstandsgerechtigden enige invloed hebben op het beleid via belangenorganisaties, clientenraden e.d. In oktober verschijnt daarover een rapport.
Er kwam een reactie binnen van Annemarie van Krimpen die zelf slachtoffer is van de misstanden in de Participatiewet en bij de sociale diensten. Ze zegt dat ze een beetje moe wordt van al die rapporten zonder dat er iets verandert. Ze schrijft: 'Ik heb vlak voor het zomerreces van de Tweede Kamer contact gehad met mevr. Palmen en mevr. Welzijn van NSC over mijn zaak. NSC is bezig met nog een schandaal UWV en PWet over water te krijgen'. Tot zover citaat. Nu is Eddy van Hijum de nieuwe minister van Sociale Zaken voor de NSC, en het is de vraag wat hij gaat doen met een eventueel onderzoek van zijn partijgenoten uit de Tweede Kamer. Wij verwachten eigenlijk niet veel van die nieuwe extreem-rechtse regering. Een verhoging van het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen hebben ze al afgewezen. Lees verder de reactie van Annemarie.
Ik ben zelf gedupeerde van de Pwet,
Ben ik 2014 heel hard aangepakt omdat iemand een valse melding had gedaan.
Heb 3 jaar geen uitkering gehad, en moet in totaal 27.000 euro invordering terugbetalen.
Elke maand wordt er nu 5% van mijn uitkering ingehouden
Dit gaat door tot mijn dood.
maw ik heb levenslang voor een valse melding
We weten wat er mis is met de Pwet,
We weten al lang dat die wet niet deugt.
Al die rapporten die hetzelfde schrijven is mooi maar de problemen moeten opgelost worden.
Ik heb vlak voor het zomerreces contact gehad met mevr. Palmen en mevr. Welzijn van NSC over mijn zaak
NSC is bezig met nog een schandaal UWV en PWet over water te krijgen,
Want als het niet opgelost wordt (net als met de toeslagenschandaal en Groningen) hebben we er niks aan.
Na het reces pakken ze het weer op.
ps. mijn verhaal mag gebruikt worden en bekend worden gemaakt.
Het project ‘Representatie en het maatschappelijk middenveld’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Op grond van de Participatiewet moeten gemeenten inspraak in het beleid regelen van de bijstandsgerechtigden. Sindsdien zijn overal in het land de clientenraden of participatieraden als paddestoelen uit de grond geschoten. En er is ook een landelijke overkopelende raad: De Landelijke Clientenraad. Gezien het feit, dat de misstanden bij sociale diensten, het onterecht onder druk zetten van baanlozen en de te lagen uitkeringen onverminderd voortduren, denken wij als Bijstandsbond dat al die clientenraden nog geen deuk in een pakje boter kunnen maken.
Dat gaat nu ook wetenschappelijk onderzocht worden. Er is een project ‘Representatie en het maatschappelijk middenveld’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
De centrale vraag die de onderzoekers in dit project willen beantwoorden is: ‘Op welke manieren behartigen maatschappelijke organisaties de belangen van burgers in politieke onderhandelingen over beleid en in hoeverre verloopt deze participatie succesvol?’.
In het project bestudeert men twee casussen: 1) de Participatiewet; en 2) de Wet transparantie maatschappelijke organisaties (Wtmo).
Op dit moment is men druk aan het schrijven aan het rapport. Dit rapport zal in oktober verschijnen. We zijn zeer benieuwd.
zaterdag 3 augustus 2024
Vlaanderen: meer ‘activering’ van langdurig zieken en baanlozen
In Nederland mag je niet ziek zijn als je in de bijstand zit. Arbeidsongeschikte bijstandsgerechtigden worden overal in den lande onder druk gezet om een flexibele deeltijdbaan te nemen, of vrijwilligerswerk te gaan doen. Trouwens ook als je werkt mag je vaak niet ziek zijn. Werkgevers huren dure commerciële bureaus in die je onder druk zetten weer aan het werk te gaan, ook als het eigenlijk niet kan. Straks gaan ze in België hetzelfde beleid voeren. De Vlaamse regeringsonderhandelaars stellen een versterkte activering van langdurig zieken en werklozen in het vooruitzicht. Een speerpunt is dat arbeidsbemiddelaar VDAB nog maar eens hervormd en afgeslankt moet worden. Vooral beroepsopleidingen en loopbaanbegeleiding zullen het ontgelden. Die moeten aan de privésector uitbesteed worden. De privatisering van de arbeidsbemiddeling hebben we in Nederland ook gekend. Het werd een grote sof. Gesjoemel met subsidies en uitstroomcijfers, malafide contracties om werklozen ‘aan het werk’ te helpen in dwangarbeidprojecten, etc. Dat daar nooit een parlementaire enquête over geweest is is een raadsel. En nu gaan ze in België de arbeidsbemiddeling en scholing ook privatiseren. Ze hebben zeker nooit over de grens gekeken waarom het in Nederland zo’n grote sof werd. Tijs Synaeve uit België getuigt vanuit persoonlijke ervaring waarom privatisering een slecht idee is.
Piet van der Lende over Langdurig zieken activeren door VDAB af te slanken? (Dewereldmorgen.be)
donderdag 11 juli 2024
Oproep aan bijstandsgerechtigden de vaak slechte behandeling door klantmanagers te melden
10-07-2024. De Bijstandsbond roept bijstandsgerechtigden in den lande op de vaal slechte behandeling door klantmanagers te melden voor een klachtenboek waarin wij de praktijken in de diverse gemeenten aan de kaak stellen. In Amsterdam hebben wij de ervaring, dat sommige klantmanagers zieken en arbeidsongeschikten zwaar onder druk zetten toch vrijwilligerswerk te doen. Hoewel de verplichte tegenprestatie in Amsterdam officieel niet uitgevoerd wordt, is vrijwilligerswerk in veel gevallen toch verplicht. Daarnaast worden bijstandsgerechtigden die niet arbeidsongeschikt zijn onder druk gezet ieder flexibel (deeltijd) baantje te aanvaarden tegen een lage beloning, ook als je een hogere opleiding hebt, en er wordt vaak voorbijgegaan aan de eigen wensen van de bijstandsgerechtigde. Bijstandsgerechtigden die weliswaar niet ziek zijn maar al lang in de bijstand zitten en tegen hun pensioen aanzitten, moeten toch solliciteren ook al is het perspectief op een baan nihil. Niet alleen uit Amsterdam, ook uit andere gemeenten krijgen wij klachten. Met de samenstelling van een klachtenboek hopen wij o.a. via publiciteit te bereiken, dat er eindelijk iets aan de misstanden wordt gedaan. Wij adviseren bijstandsgerechtigden in dergelijke situaties en gaan in Amsterdam mee naar gesprekken met ambtenaren.
Hieronder een voorbeeld van de vaak schandelijke praktijken.
Er komt een man op het spreekuur die praktisch blind is, autistisch, hij heeft veel meegemaakt. Hij was verslaafd en is sinds twee jaar clean. Hij heeft ptss. (Posttraumatisch stress syndroom) Hij slikt 6 medicijnen om psychisch op de been te blijven. Hij zit 30 jaar in de bijstand. Hij moet van de klantmanager verplicht vrijwilligerswerk doen. De tuin onderhouden in een bejaardencentrum. Gelukkig hebben ze daar begrip voor zijn situatie en hoef hij niet veel te doen. Omdat hij bijna blind is kan hij de planten en het onkruid niet zien en niet in de tuin werken. Die situatie bestaat al een jaar. Nu wordt hij opgeroepen door de klantmanager die zegt: 'Je moet ander vrijwilligerswerk erbij doen'. De klantmanager zegt dat het verplicht is maar zet niks op papier, geen beschikking, geen contract helemaal niets. Zonder rekening te houden met de mogelijkheden van betrokkene wordt hij onder druk gezet om vrijwilligerswerk te doen. De man heeft tegen zijn klantmanager gezegd dat hij gekeurd wil worden. Maar de klantmanager weigert dat. 'We keuren alleen mensen die nog kans hebben op betaald werk en dat is bij jouw niet het geval. Keuringen zijn duur. Een keuring kost 4000 euro'. De man is bang dat hij terugvalt in de verslaving. Wij adviseren de man contact op te nemen met de huisarts en dat hij zich ziek moet melden. Wij gaan met hem mee naar de gesprekken met ambtenaren.
Dit is slechts een van de vele voorbeelden die bij ons binnenkomen. Meld aan ons wat jij hebt meegemaakt, dan kunnen we het aan de kaak stellen.
Bijstandsbond
020-6898806
info@bijstandsbond.org
maandag 17 juni 2024
De Bijstandsbond dingt in 2024 mee voor de Omarmprijs.
De Bijstandsbond dingt in 2024 mee voor de Omarmprijs.
De omarmprijs beloont initiatieven op het gebied van armoedebestrijding in Amsterdam. Het is een initiatief van PACT voor Amsterdam. Het PACT voor Amsterdam is het platform tegen de armoede. Van 17 juni tot 17 juli is er een stemronde, waarbij mensen kunnen stemmen op het initiatief dat ze het leukst vinden. De kandidaten zijn verdeeld in 3 categoriën. In elk van de categoriën kun je je stem uitbrengen. Je moet alledrie de categoriën invullen!. Dus je moet eerst uitzoeken welke kandidaten in de verschillende categoriën je kiest. De Bijstandsbond zit in de categorie 2 'Iedereen doet mee´.Je kunt op ons stemmen door deze link te volgen: https://www.pact-amsterdam.nl/. Ook mensen van buiten Amsterdam mogen stemmen!. Drie winnaars ontvangen op 13 oktober een prijs. De hoofdprijs is 5000 euro, de andere twee winnaars ontvangen elk 2500 euro om hun werkzaamheden mee voort te zetten. De Bijstandsbond doet mee omdat het de organisatie veel publiciteit oplevert en als we een van de prijzen winnen kunnen we nog meer doen om de belangen van mensen met een minimum inkomen te behartigen. Wij doen een voorstel voor het stemmen in andere categoriën maar je kunt natuurlijk ook op een andere project/organisatie stemmen!
Er zijn drie categoriën
1. Gelijke kansen voor jongeren en kinderen. In deze categorie vinden wij The Village Academy wel symphatiek. Kunstcollectief voor Jongeren coacht en traint 50 jonge kunstenaars (18-27 jaar) om via edutainment informatie door te geven aan jongeren op scholen, buurtcentra en podia. Ze helpen jongeren financieel vrij te worden door hen te begeleiden naar een gezonde relatie met geld en hen te ontwikkelen als peers of sleutelfiguren.
2. Iedereen doet mee. In deze categorie zit de Vereniging Bijstandsbond. De Bijstandsbond is een belangenorganisatie voor mensen met een minimuminkomen en biedt gratis inloopspreekuren aan voor advies en hulp. Ze lobbyen bij de overheid voor verbeteringen op basis van de ervaringen uit hun spreekuren en organiseren acties en bijeenkomsten.Stem op ons!
3. Iedereen perspectief. In deze categorie vinden wij Mundo Younido wel symphatiek. Mundo Younido richt zich op het ondersteunen van daklozen en kwetsbare groepen door middel van kleding, voedsel en persoonlijke aandacht. Oprichter Patricia’s missie is om een compassie volle en menswaardige wereld te creëren, geïnspireerd door haar wereldwijde reizen en ervaringen.
Ga stemmen op https://www.pact-amsterdam.nl!
Klik hier om je stem uit te brengen.
Vriendelijk groet,
Piet van der Lende
zaterdag 8 juni 2024
Sociale Dienst Amsterdam houdt 300 euro in maar weet niet waarom
Artikel in de MUG in de rubriek » PRO Deo « MUG van juni 2024 blz 28. Auteur: Erik van Erp.
Geld 'reserveren' in de bijstand: mag dat?
Max is een alleenstaande ouder met een jong kind. Hij zit in de bijstand en werkt tien uur per week in een bakkerszaak. Van de gemeente krijgt hij een zogeheten aanvulling op zijn bij standsuitkering. Het inkomen uit zijn werk in de bakkerszaak is elke maand 340 euro. Maar het bedrag dat hij als aanvulling van de gemeente krijgt, is elke maand anders.
Max werd er gek van: telkens een ander bedrag op het maandelijkse overzicht van de gemeente. Na verloop van tijd werd er in het schriftelijke overzicht van de aanvulling op de bijstand eenmalig een bedrag van 300 euro 'gereserveerd'. Die 300 euro werd dus gekort op de uitkering, zonder dat duidelijk werd gemaakt waarom dat gebeurde.
Een bijstandsuitkering is geen vetpot en Max kon die 300 euro eigenlijk niet missen. Dus ging hij in bezwaar, zoals het heet als je het niet eens bent met een beslis sing van de gemeente. Samen met advocaat Marc van Hoof.
Tijdens de telefonische hoorzitting tussen ambtenaren van de gemeente en advocaat Van Hoof wilde de gemeente geen toelichting geven op haar standpunt, zo bleek uit een reactie van een van de ambtenaren. 'U leest straks wel in onze beslissing op bezwaar wat ons standpunt is.'
Van Hoof was daar niet over te spreken. 'In een hoorzit ting word je geacht standpunten uit te wisselen.' Maar goed, Van Hoof kon we!duidelijk maken waarom hij die 300 euro wilde hebben voor zijn client Max.
De uitkomst van de hoorzitting was dat het bezwaar ongegrond werd verklaard. Oat wil zeggen dat Van Hoof geen gelijk kreeg. Maar wat bleek: ook de gemeente wist eigenlijk niet waarom ze die 300 euro van Max had gereserveerd en daarom werd die 300 euro alsnog aan Max overgemaakt.
Advocaat Van Hoof is bijzonder ontevreden over de handelwijze van de gemeente. 'Om te beginnen hebben ze hun administratie niet op orde met die maandelijkse aanvullingsuitkering van Max. Daarna korten ze zonder toelichting 300 euro als een soort zekerheid voor als Max mogelijk iets zou moeten betalen. En als klap op de vuurpijl weten ze niet eens waarom ze die 300 euro hebben gereserveerd.'
Marc van Hoof is advocaat re Amsterdam
zondag 19 mei 2024
Opmerkingen over de rechtse regering Wilders
Solidariteit - Commentaar 512 - 19 mei 2024
Opmerkingen over de rechtse regering Wilders
Piet van der Lende
Maandenlang sleepten de onderhandelingen over een nieuwe kabinet zich voort. Hoewel vooral naar buiten kwam hoe streng de regels over migratie moeten zijn en de meningsverschillen daarover, blijken met name VVD en PVV het niet eens te kunnen worden over de bezuinigingen op de overheidsuitgaven, Hoe dan ook, uiteindelijk ligt er vijf maanden na de verkiezingen een rechts tot extreemrechts akkoord.
In de noodzakelijke maatregelen om de klimaatveranderingen tegen te gaan, treden vertragingen op. Van de sociale maatregelen die Wilders aankondigde, is weinig terechtgekomen. Halvering van het eigen risico is op de lange baan geschoven. Verhoging van minimumloon en uitkeringen is niet aan de orde. De mogelijkheden voor nieuwe migranten om legaal in Nederland te verblijven, worden vrijwel afgeschaft. Het aantal arbeidsmigranten wordt gehalveerd en er komt een asiel stop. Vanaf volgend jaar volgt een bezuiniging van honderd miljoen op het gemeentelijk bijstandsbudget.
Recht en orde
Het akkoord toont een 'recht en orde' ideologie die tot uitdrukking
komt in bijvoorbeeld de sociale zekerheid. Te verwachten is dat de
toetredingsvoorwaarden tot sociale zekerheidswetten, vooral de bijstand,
worden aangescherpt. De aantallen daklozen zonder reguliere inkomsten
en mensen zonder verblijfsvergunningen zullen explosief stijgen. De
Participatie wet blijft, wie geen tegenprestatie levert (onbetaald werk)
krijgt geen uitkering. De opsporing van fraude zal geen maatwerk
kennen, ook na kleine vergissingen en overtredingen volgen strenge
boetes - algoritmen zullen een hoge vlucht nemen.
Kortom, wie van een loon of uitkering afhankelijk is, kan van de nieuwe regering niet veel goeds verwachten.
Met veel sociale groepen is de racistische Wilders in oorlog. Moslims, zwarte mensen, hun collega's van kleur, uitkeringsgerechtigden en wie rond het minimumloon verdienen, gaan een onzekere toekomst tegemoet. Belastingverlagingen zullen de laagste inkomens niet helpen, alleen al omdat ze nauwelijks belasting betalen. Banen zullen verdwijnen door forse bezuinigingen op het ambtenarenapparaat en bijvoorbeeld in de cultuur- en kunstsector en bij de publieke omroep. Alleen al de laatste wacht een bezuiniging van honderd miljoen euro. De PVV haat hun 'eenzijdigheid'.
Platform economie
Nieuwsgierig hoe de VVD zich verbindt aan extreemrechts en hoe dat
intern uitpakt, blijft een specifieke interne tegenstelling uit beeld.
Namelijk over de moderne platform economie. Deze bestaat uit het leveren
van diensten en goederen via digitale platforms, zoals eten bestellen
via een app, een wasmachine via een webwinkel en een freelancer die een
klus vindt via een 'freelancer platform'.
Die digitale platforms
doen niets anders dan vraag en het versnipperde aanbod bij elkaar te
brengen met behulp van digitale (internet) technieken en algoritmes.
Voorbeelden zijn ook Google, Apple en Facebook, digitale platforms die
handelen in data en informatie en advertentie-inkomsten hebben.
Veel
kleine ondernemingen hebben verhoudingsgewijs meer kosten dan de
economische platforms die geen dure huur voor het winkelpand kennen en
geen voorraden hoeven aan te houden. Specialisatie biedt geen oplossing.
Want via Bol.com is alles te bestellen. Vlot geleverd.
Maar niet alleen de kleine middenstand komt onder druk te staan, ook winkelketens raken in moeilijkheden. Het concept van een reeks winkels - kopen en afrekenen bij de kassa - is voor een deel verouderd. Het deel van de middenstand dat floreert, heeft zich aangesloten op de platform economie, zoals in de horeca. In Amsterdam bijvoorbeeld is wel in 'iedere straat' een kapper te vinden of een schoonheidssalon. Dat betekent onder meer dat er bedrijven zijn die kopje onder dreigen te gaan en andere profiteren van de moderne ontwikkelingen. Bedrijven die het hoofd financieel nauwelijks boven water kunnen houden, zullen dus andere overheidsmaatregelen willen dan die van de actuele ontwikkelingen profiteren.
Wilders en VVD
De VVD wordt bijna verscheurd door de tegenstelling tussen degenen
die het neoliberale beleid van Rutte willen voortzetten, dus rigoureuze
bezuinigingen om geld over te hevelen naar de technologisch geavanceerde
bedrijven in de platform economie. Dus handhaving van de technologische
fondsen en beperking van de sociale zekerheid, volgens de klassieke
modellen van de VVD. Dus ook voortzetting van de privatiseringen,
verhoging indirecte en verlaging van de directe belastingen, enzovoort.
Het Nederlandse op de export gerichte verdienmodel, waarbij
technologisch geavanceerde bedrijven de concurrentie met bedrijven in
andere landen aangaan met (financiële) steun van de overheid.
Maar
daar staat de groep klassiek liberalen tegenover. Zij willen de
bescherming van het binnenlands kapitaal door belastingverlagingen, geen
grote bezuinigingen, steun aan de noodlijdende middenstand in plaats
van de grote technologiefondsen. Wilders grijpt de tegenstellingen aan
door bescherming van binnenlands kapitaal te eisen, terwijl hij met de
mond belijdt dat hij geen grote bezuinigingen wil en de noodlijdende
middenstand door belastingverlagingen wenst te steunen.
Overigens,voordat zo'n dertien jaar geleden Rutte aan de macht kwam, had hij op het nippertje gewonnen van Rita Verdonk die haar ogen richtte op de middenstand en het binnenlands kapitaal. Er is dus sprake van een oude tegenstelling die mogelijk Wilders in rechtse kringen verkiezingssteun heeft geboden.
Publiek debat
Deze tegenstellingen in het moderne kapitalisme beïnvloeden het publieke debat. Veel bedrijven die tegen het beleid van Rutte waren, gebruiken dezelfde strategie als die in de tabaksindustrie. Ze brengen zoveel mogelijk desinformatie om twijfels te zaaien. Dat zien we nu in het Nederlandse klimaatdebat gebeuren. Het gaat dan met name om twijfels aan wetenschappelijk onderzoek naar schadelijke effecten. En daarmee stellen zij de miljarden ter discussie die in technologische en klimaat fondsen worden gestoken. Dus in feite betwisten ze de overdracht van staatskapitaal naar technologisch geavanceerde bedrijven en eisen zij bescherming van en steun aan het binnenlands kapitaal.
We kunnen de tegenstellingen zien als een strategie, waarin zowel de
bedrijven die ten onder dreigen te gaan in de platform economie als de
bedrijven die moeten voldoen aan strenge milieueisen (waardoor ze hoge
kosten hebben), scepsis verspreiden over het klimaat en Europese
samenwerking.
Een groeiende oppositie tegen het huidige Nederlandse
verdienmodel van dertien jaar Rutte. De PVV speelt daar handig op in,
onder andere met het alternatief dat de kapitalistische
concurrentie-economie versterkt door lastenverlichting, het einde van
subsidies voor groene energie en de beperking van de migratie. Maar
enerzijds zullen bedrijven uit Nederland vertrekken en anderzijds houden
bedrijven met problemen die ook na de lastenverlichting. Zij zullen
arbeid(st)ers moeten ontslaan. De financialisering van de economie hangt
als een molensteen om de nek van winkelbedrijven die torenhoge huren
moeten betalen. Met als aannemelijk gevolg: massa-werkloosheid.
Orban
Binnen de kaders van de kapitalistische concurrentie-economie lijkt geen werkelijke oplossing te bestaan voor de grote problemen van deze tijd en zeker niet door de komende rechtse regering. Nodig is: een controle op of nationalisatie van de grote platforms - afromen van hun duizelingwekkende winsten en zo klimaatmaatregelen financieren - socialisering van de publieke taken die in dertig jaar neoliberalisme geprivatiseerd zijn. Niet verrassend ontbreken deze maatregelen in het regeerakkoord. Dat is sociaaleconomisch een compromis om a) de tegenstellingen in de platform economie te overbruggen en b) goedkope arbeid voor alle bedrijven te handhaven. Protest tegen deze en andere regeringsmaatregelen zal te maken krijgen met een toenemende repressie.
Zoals bekend beschouwt Wilders de Hongaarse president Orban van Hongarije als een leermeester. Laten we niet vergeten dat Orban in 2015 een op arbeid gebaseerde welvaartsmaatschappij bepleitte en later dwangarbeid in werkkampen invoerde voor 'lastige' werklozen.
Vrienden en bekenden zijn welkom en kunnen zich gratis abonneren op ons elektronisch commentaar: solidariteit.nl/webzine.html. Opzeggen kan daar ook.
Of mail ons via redactie@solidariteit.nl.
Enkele opmerkingen over de FNV, de pensioenwet en de PVV
Onenigheid over de nieuwe pensioenwet suddert door in de nieuwe coalitie tussen PVV, BBB, NSC en VVD. Geen tekst in het regeerakkoord. Protesten van de FNV tegen alleen de pensioenwet zullen leiden tot versterking van de PVV.
Op woensdag 17 januari 2024 publiceerde NOS Nieuws het volgende artikel: ‘Discussie pensioenwet laait weer op door NSC, BBB en PVV’. Citaat uit het artikel: ‘De discussie over de nieuwe pensioenwet, de Wet toekomst pensioenen, laait opnieuw op in de Tweede Kamer. NSC, BBB en PVV hebben grote kritiek en stellen voor de wet op belangrijke onderdelen te wijzigen, zo bleek tijdens een Kamerdebat’. Lees verder.... Er was dus grote onenigheid tussen de VVD aan de ene kant, die de pensioenwet steunt, en aan de andere kant BBB, NSC en PVV.
In de loop van 2024 kondigden de vakbonden grote acties aan op het gebied van de pensioenen. Het gaat dan met name over het vroegpensioen voor mensen met zwaar werk. De Regeling Vervroegd uittreden verloopt, en een nieuwe is nog niet afgesproken. De FNV is nu in actie voor een nieuwe regeling.
Woensdag 15 mei 2024 bleken de onderhandelingen over het nieuwe regeerakkoord langer te duren dan verwacht. Men had een ‘bijna akkoord’. De redenen van de vertraging leken onduidelijk, maar de NOS zei in haar liveblog over de onderhandelingen het volgende. 'VVD en NSC wijzen achter de schermen naar elkaar. Volgens bronnen is er vandaag aan de onderhandelingstafel in ieder geval nog gesteggeld over de pensioenen. Eerder was de verwachting dat de onderhandelaars tot het begin van de middag nodig zouden hebben.
Aangezien de voorspellingen van de NOS ‘volgens bronnen’ over onderdelen van het akkoord nog voor het akkoord bekend was, allemaal bleken te kloppen, zou het bovenstaande ook wel eens kunnen kloppen. Verder was in het nieuws, dat er één zinnetje in het akkoord stond over de pensioenen, en dat daar dus over dat ene zinnetje, drie uur gepraat zou zijn. In het akkoord zoals dat gepubliceerd werd stond echter NIETS over de pensioenen. Hebben ze dat ene zinnetje maar weggelaten, omdat ze het niet eens konden worden?
Ik zie het volgende scenario al voor me. De FNV protesteert tegen de pensioenregelingen, met voorbijzien aan de repressie van de nieuwe extreem rechtse regering die er zeker gaat komen, de PVV schaart zich vervolgens bij het conflict in het extra parlementaire kabinet achter de FNV, er komt een kabinetscrisis en nieuwe verkiezingen, en de PVV gaat naar 50 zetels met de stemmen van de gepensioneerden. Dit gaat gebeuren wanneer er geen brede protestcoalitie tegen de PVV-regering komt, die alle repressieve aspecten van de nieuwe coalitie aan de orde stelt in hun onderlinge samenhang, waarbij de PVV genoemd wordt wat zij in werkelijkheid is.
Wat nu gebeurt is dat de specifieke belangengroepen allemaal in hun kritiek hun eigen thema’s aan de orde stellen. De FNV bonden zetten zich schrap tegen de bezuinigingen, en het gebrek aan maatregelen die nodig zijn om bestaanszekerheid te verbeteren maar noemen de komende regering Wilders niet wat zij is en stellen bijvoorbeeld de afbraak van de democratie en de komende repressie niet aan de orde.
Piet van der Lende
vrijdag 17 mei 2024
nieuwe manier van inzien van het dossier bij WPI (Sociale dienst)
Amsterdam gaat over op nieuwe ICT ondersteuning voor de re-integratieactiviteiten; daarbij wordt het ook mogelijk voor Amsterdammers om zelf hun eigen dossier (de eigen gegevens, toegezonden brieven, etc.) digitaal via internet in te zien via hun DigID; het systeem wordt verder ontwikkeld, waardoor het in de toekomst ook mogelijk kan worden om de voortgang van aanvragen te zien. Dit betekent overigens niet dat dit de enige manier zal worden om gegevens in te zien, wetende dat niet iedereen DigID heeft. Op wat voor termijn dit alles gerealiseerd gaat worden weet ik niet. Ook niet of bijvoorbeeld rapaportages van klantbegeleiders en/of inkomensconsuleten of uitslagen van keuringen digitaal zullen zijn in te zien. Ik weet ook niet of er dingen zijn die je digitaal via internet kunt wijzigen en of je via deze weg ook kunt communiceren met ambtenaren via bijvoorbeeld een chatbox.
Piet
vrijdag 5 april 2024
Frustrerende ervaringen met de overheid en het energie noodfonds. Ga in bezwaar als je het er niet mee eens bent!
Steeds meer gaat de overheid ertoe over, de uitvoering van de werkzaamheden uit te besteden aan stichtingen, waarbij het maar de vraag is, of de Algemene Wet Bestuursrecht van toepassing is en en er bezwaar en beroepsmogelijkheden open staan. Een voorbeeld is de stichting van het Inlichtingenbureau, dat gegevens van uitkeringsgerechtigden verstrekt aan gemeenten en ook door gemeenten is opgezet. Het is een belangrijk knooppunt bij de opsporing van fraude en de beoordeling van aanvragen van een uitkering of de uitvoering van regelingen, zoals kwijtschelding van gemeentelijke heffingen. Het inlichtingenbureau is een stichting en is dus behalve indirect aan de gemeenten die haar hebben opgericht aan niemand verantwoording verschuldigd.
Noodfonds energie.
De regering en de energiemaatschappijen hebben een noodfonds energie ingesteld voor minima, die vanwege de sterk verhoogde prijzen van energie een te groot deel van hun inkomen aan energie moeten besteden. Ook het Tijdelijk Noodfonds Energie is een onafhankelijke privaatrechtelijke stichting. Budget Energie, Eneco, ENGIE, Essent, Greenchoice, Innova Energie, Pure Energie, Vattenfall en Vrij op Naam hebben geld gegeven aan het fonds. Ook de Rijksoverheid steunt het Noodfonds met een subsidie. Het noodfonds zegt tegen mensen die het niet eens zijn met de beslssing van het fonds, dat bezwaar en beroepsmogelijkheden op grond van de Algemene Wet bestuursrecht niet van toepassing zijn. Wel heeft het noodfonds een mogelijkheid voor ‘herziening’ waarbij ze nog een keer naar je gegevens kijken. Maar wij zijn van mening, dat de Algemene Wet Bestuursrecht wel degelijk van toepassing is. Het is wat dit betreft een voorziening voor de minima, die door de overheid is ingesteld. Jurisprudentie wijst uit, dat in sommige gevallen stichtingen wel degelijk onder de wet vallen, bijvoorbeeld als de overheid er een substantieel bedrag in steekt en er een regeling voor is gemaakt. Dus ga wel in bezwaar en daarna eventueel naar de rechter als je het er niet mee eens bent! Al heeft de rechter over dit noodfonds voorzover wij weten nog geen uitspraak gedaan. Maar het is de moeite waard om het te proberen. Er zijn bijvoorbeeld mensen, die het niet eens zijn met de beslissing van het noodfonds, omdat ze nu een betrekkelijk laag bedrag aan energie betalen, waarop de beslissing van het noodfonds is gebaseerd, maar sommige mensen verwachten dat ze meer gebruiken en vrezen, dat ze aan het eind van het jaar een hoog bedrag moeten bijbetalen. Daarmee wordt in het noodfonds geen rekening gehouden.
Deze trend van stichtingen die overheidstaken uitvoeren compliceert de toepassing van de Algemen Eet Bestuursrecht en het gevaar bestaat van uitholling van de rechten van burgers bij overheidsbesluiten en de besteding van geld door de overheid. Medezeggeschaps instellingen zijn vaak niet van toepassing en als derechter beslist dat de AWB niet van toepassing is, hebt je als burger minder rechten. Kortom: een uitholling van de democratie dreigt Heb je voorbeelden van beroepsprocedures bij stichtingen laat het ons dan weten, dan kunnen we kennis verzamelen en ertegen ageren als de AWB niet van toepassing is.
Bijstandsbond,
Piet van der Lende
Petar Kapralov
vrijdag 29 maart 2024
De Sociale Dienst en participweren vanuit de bijstand. Een reactie op een brief van wethouder Groot Wassink van Amsterdam
Op 4 maart 2024 stuurde wethouder Groot Wassink van Amsterdam een raadsinformatiebrief naar de gemeenteraad getiteld ‘Proces visie participeren vanuit de bijstand’. In de brief worden uitgangspunten geformuleerd voor overleg met sociale en lokale partners om in samenwerking met WPI te komen tot activering van mensen in de bijstand.
Het is een vaag stuk, waaruit niet blijkt wat de wethouder nu precies wil. Samenwerking met lokale partners wordt genoemd, maar niet wie dat dan volgens de wethouder moeten zijn. Wij vinden, uitgangspunt moet zijn dat vrijwilligerswerk, het volgen van een therapie, deelname aan cursussen en gespreksgroepen vrijwillig moet zijn. Druk vanuit de WPI moet niet uitgeoefend worden. Toch ziet de wethouder het vrijwilligerswerk en allerlei andere activiteiten in het verlengde van de gang naar betaald werk, het is daarvoor een opstapje. Hij erkent niet echt dat voor het overgrote deel van de bijstandsgerechtigden betaald werk nooit meer weggelegd zal zijn en dat daar dan ook niet naar gestreefd moet worden. Verder: er mag geen relatie bestaan tussen het wel of niet deelnemen aan bovengenoemde activiteiten en het recht op een bijstandsuitkering. Daar mag bij bijstandsgerechtigden die niet weg naar betaald werk op kunnen gaan, niet aan de orde zijn. Wij vrezen, dat die druk toch uitgeoefend gaat worden. Onze ervaring is, dat er klantmanagers zijn, die weinig ervaring of kennis hebben in het omgaan met arbeidsongeschikten in de bijstand en die toch druk uitoefenen en weinig ruimte laten voor initiatieven van de bijstandsgerechtigde zelf. Daarbij plaatsen wij vraagtekens bij de communicatie tussen de hogere en lagere niveaus van WPI. We komen af en toe een klantmanager tegen die in feite zijn eigen regeltjes maakt. Daarnaast beschikken de klantmanagers maar beperkt over een sociale kaart van Amsterdam. Zij kunnen de bijstandsgerechtigde vaak niet zo goed adviseren. Bovendien is het de vraag, of bijstandsgerechtigden wel verantwoording moeten afleggen aan klantmanagers over het vrijwilligerswerk dat zij doen of bijvoorbeeld de therapie die zij volgen. Vrijwilligerswerk is een eigen keuze. Het gevaar bestaat, dat het nieuwe beleid de kant opgaat van de verplichte tegenprestatie, waar de wethouder zelf tegen is. Het gevaar bestaat verder, dat het nieuwe beleid in feite het ontwikkelen van werken met behoud van uitkering wordt.
Complicaties
De wethouder heeft als uitgangspunt, dat de bijstandsgerechtigden niet in de steek moeten worden gelaten, en daarom opgeroepen moeten worden om hen te steunen, activeren voor vrijwilligerswerk, etc. Het is de vraag, of dat via de weg van WPI moet gebeuren. Neem als voorbeeld de buurtcirkels Dat zijn gespreksgroepen in de buurten om eenzaamheid te bestrijden. De buurtcirkels kunnen verschillende activiteiten ontplooien, zoals spelletjes doen, of andere activiteiten zoals museumbezoek. Ze worden begeleid door professionele ambulante begeleiders van HVO Querido, Leger des Heils en andere welzijnsorganisaties. De begeleiders werven kanididaten voor de buurtcirkel. Zo zijn er in iedere buurt meerdere en ook in andere steden. Er wordt dus qua werving en begeleiding al het nodige gedaan om bijstandsgerechtigden niet in de steek te laten. Deze manier van werven heeft het voordeel, dat ook Wia en AOW-gerechtigden in beeld komen. Interventie van WPI kan de zaak compliceren. Bijvoorbeeld het verhaal van een klant, die aan een buurtcirkel deelnam, en die daarmee moest stoppen, omdat hij van de WPI een ander activeringstraject moest volgen. Wij denken dat activering van klanten op een andere manier moet worden ingevuld dan via de WPI. Met name arbeidsongeschikten op psychische gronden schieten vaak in de stress als ze een oproep van WPI krijgen. Zij zijn vaak ook niet in staat om veel activiteiten te ontplooien, omdat ze een burnout hebben of andere klachten. Maar dit geldt ook voor veel lichamelijk gehandicapten. Vaak is het beste dat de WPI die mensen met rust laat en dat via andere wegen hulpverlening of ondersteuning of activering wordt ingezet.
Piet van der Lende
dinsdag 5 maart 2024
Datauitwisseling om zwart geld circuit tegen te gaan
Platformbedrijven zoals Marktplaats moeten gegevens doorgeven aan de belastingdienst. Die geeft het door aan het inlichtingenbureau en die weer aan de gemeenten. Gevolgen voor mensen met uitkeringen
Sinds 1 januari vorigjaar is een Europese wet van kracht, die platformbedrijven zoals Marktplaats verplicht om inkomsten van deelnemers aan het platform door te geven aana de belastingdienst. De wet heeft onder andere de bedoeling zwarte inkomsten bloot te leggen. Waarschijnlijk zal de belastingdienst een seintje aaan gemeenten, cq sociale diensten geven, dat een bijstandsgerechtigde op een platform geld verdiend heeft. Centralae rol in dit proces heeft het inlichtingenbureau, een stichting die aan niemand veranatwoording hoeft af te leggen. Het BSN nummer van een uitkeringsgerechtigde kan door het Inlichtingenbureau op verzoek van de gemeente aan de belastingdienst toegestuurd worden. Daar onderzoeken ze of er iets is veranderd in het inkomen of vermogen van de uitkeringsgerechtigde. Als de belastingdienst antwoord geeft dat er iets is veranderd, wordt dit door het inlichtingenbureau doorgegven aan de gemeente. Dit kan voor de gemeente aanleiding zijn een nader onderzoek in te stellen. Markplaats hoeft zijn gegevens echter pas door te geven als een uitkeringsgerechtigde 30 keer per jaar of meer iets heeft verkocht en ook als er iets is verkocht van meer dan 2000 euro. Het nadere onderzoek kan leiden tot terugvordering en/of een boete wegens verzwegen inkomsten. In veel gevallen zullen de inkomsten worden verrekend met de bijstandsuitkering. De nieuwe wet, die al vanaf 2022 van kracht is, komt vanwege de complexiteit nu pas tot uitvoering bij de Belastingdienst.
donderdag 15 februari 2024
Weg met de kliklijnen!
Overal in Nederland stellen gemeenten kliklijnen in voor het melden van bijstandsgerechtigden, die verdacht worden van fraude. Hoewel overheidsinstanties over het algemeen moeilijk telefonisch bereikbaar zijn bijvoorbeeld wanneer je een klacht wilt indienen, is hier een laagdrempelige stimulans ingevoerd om bijstandsgerechtigden aan te geven, telefonisch, per email, per brief of door een formulier op een website in te vullen.
Nieuwe discussie over de kliklijnen
In 2022 maakte regisseur Jurrien van Rheenen, in coproductie met CC Amstel in Amsterdam & Theater en Productiehuis de Generator in Leiden de voorstelling Het Gesprek over het bijstandsbeleid in Nederland. In het maken van de voorstelling zochten zij naar manieren om invoelbaar te maken wat het bijstandsbeleid met je doet, zodat zij bewustwording konden creéren rondom dit thema. De onleefbaarheid van de bijstand wordt inzichtelijk gemaakt. Er zijn sinds 2022 tot nu toe verschillende voorstellingen in den lande geweest. In het voorjaar gaat de voorstellingenreeks verder. Na afloop van de toneelvoorstelling waren er steeds discussies over hoe de toeschouwers de toneelvoorstelling beleefd hadden. Bij deze discussies kwamen in verschillende gemeenten ook de kliklijnen aan de orde. In de zaal zaten vaak gemeenteraadsleden of andere vertegenwoordigers van de gemeente. In Leiden heeft deze discussie geleid tot het off-line zetten van de kliklijn. Hetzelfde was het geval in Breda. In Amsterdam gaat een gemeenteraadslid vragen stellen aan de wethouder.
Kliklijnen maken meer kapot dan je lief is
Kliklijnen leiden tot onderling wantrouwen en angst bij de burgers. Bij kliklijnen komen wel veel meldingen binnen, maar dan? Die vele meldingen van verdachtmakingen die vaak onterecht zijn worden niet allemaal behandeld, dat is onmogelijk. Gevolg gefrustreerde burgers, wier wantrouwen jegens de overheid en alles en iedereen weer wordt versterkt. De politie seponeert veel aangiftes, als ze al in behandeling worden genomen.
Dat doet de sociale recherche ook. Zo gaan burgers elkaar wantrouwen en verlinken en ontstaat een soort bureaucratische angstmaatschappij. Schichtig kijken wij op straat lopend om ons heen. Ach nee, ik heb niks te verbergen, want privacy heb ik niet nodig. Maar je komt in Amsterdam wel in de databank Sherlock waarin alle mensen zitten waarover ooit iets is gemeld, ook onschuldige burgers. En de toeslagen affaire bewijst dat als je eenmaal onschuldig op een zwarte lijst bent terechtgekomen, dat grote moeilijkheden kan opleveren.
In werkelijkheid zijn de kliklijnen voor de daadwerkelijke bestrijding van fraude en de inrichting van een veilige samenleving totaal overbodig, sterker nog ze hebben een averechts effect. Kliklijnen breken de gemeenschapszin en het gevoel voor solidariteit met elkaar af. Individuele burgers en verschillende groepen burgers gaan elkaar als vijanden beschouwen en worden tegen elkaar opgezet. De eindeloze opdeling van de bevolking in verschillende elkaar sterk wantrouwende specifieke belangengroepen dient de verdeel en heers strategie van de neoliberale bestuurders, of die dat nu bewust zo bedoeld hebben of niet. Ze kunnen op het ene moment specifieke maatregelen nemen voor de ene groep, mede op basisi van de resultaten van een kliklijn, waarbij het andere deel van de bevolking zegt: dit is terecht, Er wordt gespeeld op emotie. Kijk eens hoe slecht de medeburgers zijn!. Ze verdienen de vrijheid niet! Aanpakken die klotefiguren! Verbod en repressie!
frauderende bijstandsgerechtigden?
Ditzelfde geldt voor de kliklijn van frauderende bijstandsgerechtigden. Bij veel van de meldingen bleek er niets aan de hand te zijn of er werd niets mee gedaan, of het bleken vage meldingen te zijn die niet konden worden nagetrokken. Wij worden ook wel eens gebeld door iemand die een frauderende bijstandsgerechtigde wil melden waarbij ze per oingeluk denken dat wij de sociale dienst zijn. Wat wij daarbij merken, en ook horen van bijstandsgerechtigden die op ons spreekuur komen en het slachtoffer zijn van een melding is dat veel burgers een kliklijn bellen uit rancune Men wil specifiek iemand pakken en erbij lappen, omdat men een persoonlijk hekel aan die persoon heeft of omdat er verschillende belangen in het spel zijn. (Verdeling van een erfenis bijvoorbeeld) De bellers worden dikwijls in het geheel niet gedreven door ideele motieven voor de inrichting van een rechtvaardige maatschappij. Sociale rechercheuers hebben mij verzekerd, dat de meeste informatie die zij in eerste instantie gebruiken niet afkomstig is van verre kennissen, of een buurman of kroegbezokeer die de persoon oppervlakkig kent, maar de meeste meldingen waar iets mee gedana wordt komen uit de zeer naaste omgeving. Je broer, de vriendin waarmee je samenwoont, je vader of moeder.
Nederland is niet alleen dol op klikken, maar is er ook zeer bedreven in. Het kost maar een telefoontje om iemand bij de overheid aan te geven. Een brief schrijven kan ook. De klikker kan volstrekt anoniem blijven. ‘Het is dan wel belangrijk dat u alles doorgeeft wat u weet of vermoedt’, meldt het Meldpunt Bijstandsfraude Amsterdam. ‘Het meldpunt kan u als anonieme melder immers niet meer benaderen voor aanvullende informatie of vragen.’
kliklijnen zijn ook een middel voor gewetenlozen om geld te verdienen
Valse aangifte is strafbaar, maar niet als je anoniem bent. In Nederland Klikland wordt de naamloze tipgever volledig beschermd, niet degene waarover mogelijk vals wordt gemeld. Het doorgeven van meldingen is ook een verdienmodel. Zo verkoopt de publiek-private, en zeer populaire, kliklijn Meld Misdaad Anoniem (M.) meldingen aan de politie, gemeenten, energieleveranciers en de Belastingdienst.
Deze zogeheten partners betalen jaarlijks als abonnee en per melding. Dus stel, je wil je ex dwarszitten, dan kun je dat anoniem melden. De kliklijn M. beoordeelt de melding en verkoopt haar aan de politie. Maar óók aan de energieleverancier, de verzekeraar, de Belastingdienst (zwart geld) én de gemeente. Er zijn dus zowel overheidsinstanties als private bedrijven die meldingen inkopen. Tel uit je winst!
Met veel van die gekochte meldingen gebeurt vrijwel niets, maar ze komen wél in een datasysteem te staan. Dat hebben we hierboven al vermeld. Ook al weet iedereen dat anoniem meldingen valse aangiften uitlokken. In 2018 bleek uit onderzoek van De Groene Amsterdammer, dat iedere gemeente op z’n eigen manier met deze privacygevoelige gegevens omgaat. Eindhoven bewaart de gekochte anonieme tips twee jaar. Dongen drie maanden. Tilburg, Utrecht en Den Bosch vijf jaar en Rotterdam ‘niet langer dan noodzakelijk’.
En zo kan dankzij deze handel in geruchten de ex, zonder het te weten, járen in meerdere systemen staan met bijvoorbeeld het valse vinkje ‘wietzolder’ achter de naam. We kennen allemaal de resultaten van een onderzoek naar de zogeheten Fraude Signalering Voorziening van de Belastingdienst in verband met de toeslagenaffaire. Een kwart miljoen mensen bleken – vaak onterecht – op fraudelijsten te staan zónder dat zij dit wisten. En veel te lang ook. Ze konden zich niet verweren. ‘Zo ontstond een gat in de rechtsbescherming. Veroorzaakt door de overheid
Het lijkt alleen een probleem van de Belastingdienst. Maar veel gemeenten slaan dus ook anonieme meldingen ergens op. We nomden in het begin al Sherlock van de sociale dienst in Amsterdam. Op de site van uitkeringsinstantie het UWV staat een zeer uitgebreide handleiding hoe je anoniem iemand van frauderen kunt beschuldigen. Bij de SVB kun je je gepensioneerde buren het leven zuur maken door ze anoniem te verraden. Bij alle zorgverzekeraars kun je die vervelende oom betichten van gesjoemel. Anoniem uiteraard. De lijst is eindeloos.
Het is merkwaardig dat in Nederland nauwelijks een debat over dat anoniem klikken wordt gevoerd. Maar met het toneelstuk “Het Gesprek’ komt er toch iets op gang.
Piet van der Lende
vrijdag 9 februari 2024
Verouderd intakeformulier
Ambtenaren gebruikenten tot nu toe in Amsterdam een verouderd intake formulier waarop de uitslag van een fraudescoringskaart moest worden ingevuld
Er is in de pers naar aanleiding van een uitzending van het radioprogramma Argos in 2022 veel te doen geweest over de zogenaamde ‘fraudescoringskaart’ die sociale diensten, ook in Amsterdam vanaf 2008 onder wethouder Van Es, gebruikt hebben om eventuele fraude bij de aanvraag van uitkeringen op te sporen. Je kunt de podcast van Argos beluisteren. https://www.vpro.nl/argos/lees/onderwerpen/artikelen/2022/hoe-een-verboden-excelsheet-bepaalt-wie-verdacht-wordt-van-bijstandsfraude.html
Vanaf 2004 gebruikten maar liefst 158 gemeenten de fraudescorekaart. Mensen die een uitkering aanvroegen liepen door het gebruik van de fraudescorekaart de kans al bij voorbaat verdacht te zijn. Dat kan zomaar zijn omdat je bijvoorbeeld ooit kapster of bouwvakker was, of in een bepaalde wijk woonde of woont. Specifieke doelgroepen kregen daarin het stempel van een risicogroep / potentiële fraudeurs. Je was dus bij voorbaat al verdacht en kreeg hierdoor waarschijnlijk extra controles, huisbezoeken etc. De fraudescoringsskaart bleek na onderzoek discriminerend en stigmatiserend te zijn en geen goede indicatie te geven van potentiele fraude. De kaart was daarvoor te krakkemikkig gemaakt op basis van al snel verouderde risicoprofielen.
commotie
Naar aanleiding van de commotie rond de fraudescoringskaart hebben vele gemeenten de kaart afgeschaft. Naar nu blijkt werd in Amsterdam een verouderd formulier gebruikt waarop de ambtenaar de uitslag van de fraudescoringskaart moest aangeven en of de klant op een rood of een groen spoor werd geplaatst. In een dossier naar aanleiding van een rechtszaak vonden wij de mededeling: 'de scorekaart is ingevuld op 07-12-2023. Uitkomst scorekaart: rood of groen. Nader onderzoek wordt verricht door een inkomensconsulent of een handhavingsspecialist'. Rood of groen betekent bij de aanvraag van een uitkering op basis van de scorekaart op een rood of een groen spoor komt. Groen betekent, dat je binnen 14 dagen een uitkering hebt en dat er geen risico op fraude wordt vastgesteld, rood spoort betekent dat er risico is op fraude en dat een nader onderzoek moet worden ingesteld, dat weken kan duren. Soms moet je dan vele weken op een toekenning van een uitkering wachten.
verouderd intakeformulier
Aanvankelijk sprak de gemeente Amsterdam haar verbazing uit over het feit, dat wij het verouderde intake formulier hadden gevonden. De gemeente zei, dat naar haar weten de fraudescoringskaart al tien jaar niet meer in gebruik was, en vroeg om het uitkeringsnummer van het betrokken dossier. De gemeente stelde een onderzoek in. Uit dit onderzoek bleek, erkent de gemeente nu, dat het verouderde intakeformulierwerd gebruikt in vele gevallen. De gemeente ontkent nu echter, dat naar aanleiding van het verouderde formulier een fraudescoringskaart werd ingevuld. Die is niet in gebruik geweest. Op onze vraag hoe het dan kan, dat op het formulier de vraag staat 'fraudekaart ingevuld ja/nee en groen spoor of rood spoor. Vullen ambtenaren dan soms zomaar wat in, zonder na tegaan of het antwoord wel klopt? Het antwoord van de woordvoerder was:´dat weet ik niet.
Piet van der Lende
zaterdag 27 januari 2024
Kwijtschelding van gemeentelijke heffingen, een ingewikkelde kwestie
Enige tijd geleden organiseerde de Bijstandsbond in Amsterdam een voorlichtingsbijeenkomst over kwijtschelding van gemeentelijke heffingen. Aanwezig waren twee ambtenaren van de Dienst Belastingen van de gemeente Amsterdam die uitleg gaven aan de aanwezige belangstellenden. Die vielen tijdens de voorlichting en bij het stellen van vragen van de ene verbazing in de andere.
In de gemeente Amsterdam worden ieder jaar 80.000 verzoeken om kwijtschelding van gemeentelijke heffingen ingediend. De helft wordt volledig geautomatiseerd toegekend. Het Inlichtingen Bureau verstrekt gegevens over de leefvorm, het inkomen en het vermogen en bij 40.000 blijkt dus automatisch, dat ze voor kwijtschelding in aanmerking komen. De andere 40.000 worden handmatig verwerkt. Er is dan bijvoorbeeld een signaal van het Inlichtingen Bureau dat het vermogen en/of het inkomen boven de grens ligt voor het toekennen van kwijtschelding. Ongeveer een derde van de handmatig verwerkte verzoeken wordt afgewezen. Die mensen krijgen dus geen kwijtschelding. De belangrijkste oorzaak voor het afwijzen van kwijtschelding is, dat de betrokkene niet reageert op de brieven waarin de Belasting Dienst om meer informatie en/of documenten vraagt. Zij moeten de aanslag betalen omdat ze niet gereageerd hebben. Er wordt opgemerkt dat er veel burgers tussen zitten, die niet zelfstandig de gevraagde inlichtingen kunnen verstrekken, of die de brief niet kunnen lezen omdat ze laaggeletterd zijn.
Van alle aanvragers wordt dus getoetst bij het Inlichtingen Bureau of ze voor kwijtschelding in aanmerking komen. De leefvorm (alleenstaand of samenwonend) het inkomen, het vermogen en het hebben van een motorvoertuig worden dus getoetst. Maar de Dienst Belastingen kan dus een brief sturen met de vraag om nadere documenten, maar als ze het zelf kunnen uitzoeken, bijvoorbeeld gegevens over een motorvoertuig bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer dan doet de Dienst Belastingen dat, dan hoeven de burgers geen gegevens in te sturen. Als op grond van de gegevens van het Inlichtingen Bureau kwijtscchelding wordt toegekend, dan hoeft de betrokkene het jaar daarop geen kwijtschelding aan te vragen, die wordt dan automatisch toegekend. Het jaar daar weer op moet je het weer zelf aanvragen. Alle burgers die kwijtschelding hebben krijgen een brief met 0 aanslag en de mededeling ‘u heeft volledig kwijtschelding’.
Wij moeten in de gaten houden dat de vermogensnormen voor kwijtschelding verschillen van de vermogensnormen in de bijstand, bij kwijtschelding zijn ze lager. Een paar jaar geleden mocht je voor het toekennen van kwijtschelding zelfss helemaal geen vermogen hebben, had je 500 euro gespaard dan moest je dat als gemeentelijke heffingen betalen. De huidige normen zijn dus een aanzienlijke verbetering in de wet. Dit is gebeurd na jarenlange lobby ook van de Bijstandsbond en anderen. Per 1 januari 2023 zijn de normen voor hoeveel spaargeld je mag hebben verhoogd. De vermogensnormen zijn nu 3441 euro voor een alleenstaande en 4437 euro voor een alleenstaande ouder, en 4572 euro voor een echtpaar/samenwonenden. Een auto is ook vermogen. Een auto wordt niet meegerekend als hij minder dan 3350 euro waard is. Uitzonderingen zijn als je kunt aantonen, dat de auto onmisbaar is, bijvoorbeeld door een invalidenparkeerkaart of een verklaring van je werkgever dat de auto onmisbaar is voor je werk. Motorvoertuigen worden dus ook meegerekend. Een brommer ouder dan 5 jaar wordt niet meegerekend. Als het geen motorvoertuig met een kenteken is, wordt het niet meegerekend, dus fietsen al of niet electrisch blijven erbuiten. Kwijtschelding is mogelijk voor privé personen en het privé inkomen van ondernemers. Dus de privebelastingen van de ondernemer. Ondernemers kunnen voor hun bedrijf geen kwijtschelding aanvragen. Bij de aanvraag van privé ondernemers duurt het een jaar voor er een beslissing komt. Een aanvraag uit 2022 wordt pas in 2023 over beslist.
Als je de aanslag al hebt betaald, en toch kwijtschelding vraagt, moet dat binnen drie maanden. Zo niet, dan heb je pech gehad, ook al voldoe je aan de normen, dan krijg je geen kwijtschelding. In de tijd van corona kon je ook per telefoon een aanavraag voor kwijtschelding doen, maar nu hebben ze dat afgeschaft. Je kunt kwijtschelding nu alleen per brief (formulier) of digitaal aanvragen. Er wordt altijd een ontvangstbevestiging verstuurd. Bij de aanvragen die handmatig worden verwerkt vraagt men gegevens van de maand waarin je kwijtschelding hebt aangevraagd. Je hoeft alleen andere gegevens aan te leveren, waarvan het inlichtingen Bureau zegt dat ze boven de norm liggen. Zit je volgens het Inlichtingen Bureau met je vermogen boven de grens, en met je inkomen niet, dan hoef je alleen je vermogensgegevens aan te leveren en je inkomen niet. Het Inlichtingen Bureau vraagt gegevens van het UWV, de Belastingdienst en het RWW. Er wordt gezegd dat tegenwoordig ‘autonomen’in de publiciteit zijn, burgers die niets met de staat te maken willen hebben, geen belasting willen betalen, zich uitschrijven uit het bevolkingsregister, etc. De ambtenaren zeggen dat ze dat nooit tegenkomen.
De tarieven voor de afvalstoffenheffing gaan omhoog tot 349 euro voor een alleenstaande en 455 euro voor een gezin. Ook het watergeld en de Waterschapsbelasting gaan flink omhoog. De energietoeslag van vorig jaar wordt bij de bepaling van kwijtschelding buiten beschouwing gelaten. Voor kwijtschelding van waterschapsbelastingen geldt wat betreft het Waternet, dat kwijtschelding via de gemeente gaat. Dat doet Waternet niet zelf. Heb je kwijtschelding voor afvalstoffenheffing, dan krijg je automatisch ook kwijtschelding van waterschapslasten bij Waternet. Een uitzondering is Amsterdam Noord. Daar is het waterschap Hollands Noorder Kwartier en die handelen de kwijtscheldingsvraag zelf af. Er wordt geconstateerd, dat het waterschap in Amsterdam Noord zijn zaakjes digitaal en qua automatisering niet op orde heeft. Daardoor kan het zijn, dat burgers een hele poos geen watergeld en belasting betalen, en dan ineens een groot bedrag moeten gaan betalen . Bij mensen met lage inkomens levert dat problemen op. Dat waterschap heeft 2022 nu afgerond, maar met 2023 zijn ze dus nog volop bezig.
De inkomensvoorwaarden in Amsterdam zijn de bijstandsnorm plus huur en ziektekostenpremie minus toeslagen. Als je nou net over de grens heen gaat bv 10 euro dan strijken de ambtenaren de hand over het hart en krijg je kwijtschelding. Maar hoewel wij daar wel naar vroegen, is er geen excact bedrag wat je erboven mag zitten, dat is niet wettelijk vastgelegd, dat hangt af van de hele berekening zeiden de ambtenaren. Dus als je er bv 50 euro boven zit is het de moeite waard om een bezwaarschrift in te dienen als je geen kwijtschelding krijgt, misschien is de ambtenaar in bezwaar coulanter. Wat je naar ik heb begrepen maandelijks hoger zit wordt teruggerekend naar een jaar, hoeveel het per jaar is, en daar wordt dan 80% van genomen en het getal wat daar uitkomt is je reserve, maar nogmaals als dat weinig is ga in bezwaar. Hou er rekening mee dat stortingen op je rekening in de maand waarin je kwijtschelding aanvraagt, ook worden meegerkend, dus heb je een avondje uit voorgeschoten en krijg je dat in die maand terug dan ben je de pineut.
Hierboven is opgemerkt dat de vermogensnorm in de wet sterk verbeterd is. Dit geldt niet voor andere dingen. Zo adviseert het Rijk, dat je als gemeente op 100% van de bijstandsnorm gaat zitten voor kwijtschelding, maar dat hoeven gemeenten niet te doen. Ze mogen er niet boven gaan zitten, bijvoorbeeld 120% van de bijstandsnorm, maar wel beneden. In Amsterdam zijn ze op 100% gaan zitten, maar er zijn gemeenten die van de bevoegdheid gebruik maken om er beneden te gaan zitten. Dat doen ze in Rotterdam bijvoorbeeld. Daar gaan ze uit van 80% van de bijstandsnorm, dus iedereen die daar boven zit, krijgt geen kwijtschelding, dus alle bijstandsgerechtigden in Rotterdam niet, zeg maar. Wij adviseren de mensen die dit lezen in hun gemeente na te gaan, hoe het zit en als de gemeente waar je woont beneden de 100% gaat zitten, die gemeente aan de schandpaal nagelen!
Nu is je aanvraag kwijtschelding afgewezen, wat nu? Je kunt een betalingsregeling treffen om het bedrag in acht termijnen af te lossen. Maar denk je dat het niet lukt, dan kan het ook in twaalf maanden. Als je kwijtschelding is afgewezen heb je tien dagen om in beroep te gaan. Lukt het niet, binnen tiern dagen alle bewijsstukken te verzamelen dan kun je binnen tiein dagen een briefjeV sturen dat je in bezwaar gaat op nader aan te voeren gronden. Dan heb je wat meer tijd om alles te verzamelen. Het is een adminstratief beroep. Er is geen hoger beroep mogelijk, dus de gang naar de rechter is afgesloten. Vanaf 2027 gaat dat allemaal veranderen, dan is wel een verdere rechtsgang mogelijk. Maar het duurt nog lang, voor het zover is.
Let op: als je bijstand hebt, of een ander inkomen op bijstandsniveau, en je voldoet aan de vermogensnormen, dan heb je recht op kwijtschelding. Maar… zit je honderd euro beneden bijstandsniveau dan heb je geen recht op kwijtschelding. Dat zit zo. De wetgever redeneert: iedereen heeft recht op het sociale minimum. Als je er beneden zit, kun je bijstand aanvragen. Voor kwijtschelding moet je je best doen om eerst op het sociale minimum te komen. Doe je dat niet bijvoorbeeld omdat je maar 50 euro benden bijstandsniveau zit, en je tegen de bureaucratische procedures opziet, ja, zegt de wetgever, dan doe je niet je best om meer inkomen te verwerven om eventueel die belasting te kunen betalen, en dan is het je eigen schuld dat je het niet kunt betalen en dan geven we je geen kwijtschelding.
Tot slot nog. Enige tijd geleden is het Wettelijk Minimum Loon (WML) verhoogd en ook de uitkeringen. Toen kwamen ze er bij de belastingdienst achter, dat ploteseling opvallend veel Wajongers, die voorgaande jaren wel kwijtschelding hadden dat nu niet meer kregen. Men heeft het uitgezocht en het bleek, dat de Wajonguitkering na verhoging van het WML met 10% werd verhoogd en de bijstandsnorm met 7%. Daardoor kwamen die Wajongers boven de bijstandsnorm uit en hadden geen recht meer op kwijtschelding. De belastingdienst heeft dat aangekaart, en ze hebben de mogelijkjeid gekregen, voor de wajongers een enigzins andere regeling door te voeren, zodat ze nog wel kwijtschelding kregen. Dit in afwachting van een definitieve regeling die in 2025 komt.
Piet van der Lende
woensdag 24 januari 2024
Theater voorstelling Het Gesprek
hoofdbestanddelen
Het toneelstuk bestaat uit vier hoofdbestanddelen. Een intake gesprek met iemand die een bijstandsuitkering aanvraagt, een huisbezoek en de ervaringen van iemand die in een werkplaats sponsjes moet inpakken met behoud van uitkering. Dan is er na het intakegesprek nog een scene waarin een groepje bijstandsgerechtigden een reintegratie-cursus moet volgen onder leiding van een jobhunter of een vergelijkbare functie. In de eerste scene stelt een klantmanager bij aanvraag van de uitkering de vragen en worden de reacties weergegeven door een acteur die vertelt hoe de klantmanager zich gedraagt. In de scene van de reintegratie-cursus vertelt de jobhunter over de cursus, terwijl een actrice weergeeft hoe hij zich gedraagt. In de scene van het huisbezoek vertelt een actrice hoe de klantmanager zich voelt die voor het eerst een huisbezoek aflegt. De betrokken cliënt wordt verdacht van fraude, ze woont misschien samen zonder dit opgegeven te hebben, en de twijfels en het ongemakkelijke gevoel van de klantmanager worden weergegeven. In de scene van het werken met behoud van uitkering vertelt een acteur hoe de deelnemer aan het project zich voelt en waaraan hij/zij denkt. Hij moet telkens drie sponsjes in een zakje doen. Hij telt de zakjes met sponsjes en bij 100 zakjes begint hij opnieuw te tellen. Hij vraagt zich af hoe ben ik hier terecht gekomen. En waarom zit ik aan deze kant van de tafel en de werkmeester aan de andere.
omgeving
Na de scene worden fotos in beeld gebracht, o.a. van acties van de Bijstandsbond, waarin wordt geprotesteert tegen het verplicht werken met behoud van uitkering, oftewel dwangarbeid bij het voormalige dwangarbeidcentrum in Amsterdam aan de Laarderhoogtweg. Dit centrum is inmiddels gesloten. De scenes worden voorafgegaan door beschrijvingen door een acteur van de omgevingen waarin de mensen elkaar ontmoeten. Hoe ziet het kantoor eruit waar mensen elkaar ontmoeten? Hoe ziet de werkplaats eruit waar gewerkt wordt met behoud van uitkering? Tussen de scenes door ook projectie van regels in de Participatiewet, zoals de inlichtingenplicht. Er wordt weergegeven dat er strenge regels zijn waaraan de bijstandsgerechtigde zich moet houden.
ideologiekritiek
Het toneelstuk kent een sterke ideologiekritiek op het beleid van de overheid en er wordt bij de verschillende scenes de motivatie van overheidsfunctionarissen weergegeven en hoe ze aan 'voorlichting' doen, dat wordt afgezet tegen de beschrijvingen van de omgeving en de gedachten van bijvoorbeeld de deelnemers aan het reintegratie-traject. De ideologiekritiek is daardoor indirect, de kritiek wordt gevoelsmatig in beeld gebracht door de inhoud van de scenes. Al met al een mooie voorstelling waarin de absurditeit van de Participatiewet en de manieren waarop ze wordt uitgevoerd in beeld wordt gebracht.
evaluatie
Toch komt de gedachtenwereld van de bijstandsgerechtigde niet erg sterk in het toneelstuk naar voren, het gaat voornamelijk over hoe de machthebbers (klantmanager) zich voelen. Er wordt ook gesuggereerd dat de Participatiewet strenge regels kent, maar in de praktijk is het vaak onduidelijk. Bijvoorbeeld bij een oproep voor een gesprek over reïntegratie. Dan is er vaak sprake van een vaag schemergebied van rechten en plichten in een onderhandelingssituatie waarin vaak de klant gesprekken lang aan het lijntje wordt gehouden wel met het doel, om zijn/haar gedrag te veranderen. Hoe vaak moet ik solliciteren in de week? Vaak is wat er gaat gebeuren niet echt in regels vastgelegd en is het afhankelijk van de almachtige klantmanager. Moet ik dat voorstel aanvaarden of kan ik voorlopig vasthouden aan mijn eigen voorstellen? het is vaak niet duidelijk. Een beleid van willekeur.
angst en onzekerheid
Vaak verkeren bijstandsgerechtigden in een onzekerheid over wat er gaat gebeuren, die slopend is. Angsten, slapeloze nachten, verergeren van psychische klachten zijn aan de orde van de dag. De stress die de bijstandsgerechtigde ervaart wordt nauwelijks naar voren gebracht. Ook de principiële onleefbaarheid van de Participatiewet kon beter naar voren komen. Het principe van de bijstandswet is dat je alle extra inkomsten en besparingen op uitgaven moet opgeven en dan wordt je gekort. Maar er zijn op dat vlak ingewikkelde regels, en vaak zijn er uitzonderingen. Als je een klein erfenisje krijgt bijvoorbeeld is vaak onduidelijk wat nu precies de procedures zijn en wat er moet gebeuren. Aan de ene kant moet je je hele hebben en houden op tafel leggen, tot privacy gevoelige dingen aan toe, aan de andere kant is vaak onduidelijk wat de sociale dienst nu gaat beslissen. Dat levert stress op.
Na afloop van de voorstelling hebben we gediscussieerd over de inhoud. Er waren 7 mensen van de Bijstandsbond aanwezig, die vertelden over hun ervaringen. Een van hen vertelde dat ze twee jaar lang tomaten moest kweken in een tomatenkwekerij in Osdorp met behoud van uitkering. Verder hebben de acteurs met de zaal gepraat over hoe ze de voorstelling ervaren hadden.
Piet van der Lende
Wil je de voorstelling ook bijwonen? Ze spelen op 6 en 7 februari in theater de Kikker.
https://www.theaterkikker.nl/agenda/het-gesprek-25120
En op 25 april in Amsterdam bij CC Amstel
https://ccamstel.nl/programma/het-gesprek-1/
Ze gaan in december in Den Haag en Nijmegen spelen, maar de data staan nog niet vast. Het is na de zomer.
dinsdag 9 januari 2024
De Partcipatieraad, het officële adviesorgaan van de gemeente Amsterdam op het gebied van bijstand en WSW, is ingestort en opgeheven.
De afgelopen dagen hebben wij bij de Bijstandsbond gediscussieerd over het volgende. Het blijkt, dat de Participatieraad in Amsterdam, een samenvoeging van de cliëntenraad bij de sociale dienst en de raad van de sociale werkvoorziening, niet functioneert. De adviezen worden of niet gegeven of zijn beneden de maat en alle energie gaat zitten in een reeks van onderlinge conflicten. In plaats van gezamenlijk op te komen voor de belangen en rechten van bijstandsgerechtigden en mensen in de sociale werkplaats bestrijden de leden van de raad elkaar. In een brief van de wethouders Moorman en Groot Wassink wordt gesproken van een voor sommigen onveilige situatie. De Bijstandsbond maakt geen deel uit van de Participatieraad.
Gezien het bovenstaande heeft de gemeente besloten de Participatieraad op te heffen, de verordening waarin de medezeggenschap geregeld is in te trekken en te zoeken naar andere mogelijkheden van inspraak. De gemeente heeft de begeleidende teksten gepubliceerd op haar website, waaronder een rapport van organisatiebureau ‘BMC Yachtgroup’. Hieronder volgen enkele citaten uit de teksten die de gemeente gepubliceerd heeft. Je kunt alle teksten downloaden op https://amsterdam.raadsinformatie.nl/vergadering/1191562
Citaten uit de teksten:
Sinds 2020 ontstaan er binnen de raad conflicten die escaleren. Er zijn schorsingen en er is een onderling gebrek aan vertrouwen. In de afgelopen anderhalf jaar is getracht deze problemen aan te pakken. De conflicten blijven echter bestaan. Ook is er onenigheid over de beëindiging van het lidmaatschap van oud-leden die dreigen met juridische procedures. In de afgelopen periode is de situatie verder geëscaleerd. De gemeente heeft op verschillende momenten geprobeerd om incidenten te beëindigen door actief te bemiddelen en oplossingen aan te dragen. In de zomer 2022 is een voorstel gedaan aan de Participatieraad om de situatie te doorbreken door de rol en positie van een onafhankelijk voorzitter tijdelijk te vergroten. Dat voorstel is door de Participatieraad afgewezen.
Om een onafhankelijk advies en blik te krijgen op de situatie van de Participatieraad, is in oktober 2022 besloten een evaluatie te doen naar het functioneren van de Participatieraad en de rol van de gemeente ten opzichte van de Participatieraad. Dat onderzoek is in november 2023 definitief afgerond. Het rapport is kritisch op zowel het functioneren van de Participatieraad, als op de rol van de gemeente en de gekozen opzet van de raad.
Uit de evaluatie blijkt dat het stelsel van de Participatieraad op dit moment niet naar behoren functioneert. De gemeente neemt daarom de conclusies uit het rapport over en vragen de gemeenteraad om per direct de Participatieraad op te heffen, door in te stemmen met het intrekken van de Verordening Participatieraad Amsterdam. Het functioneren van de huidige Participatieraad is in een zodanige impasse terechtgekomen dat ingrijpen noodzakelijk en onvermijdelijk is. De leden van de Participatieraad zijn inmiddels geïnformeerd en krijgen ondersteuning bij het afronden van hun werkzaamheden en de financiële en juridische afwikkeling Daarom wordt de Verordening Participatieraad Amsterdam ingetrokken.
Ontwikkelen nieuwe invulling cliëntenparticipatie
Op basis van ervaringen in andere gemeenten heeft organisatiebureau BMC in het evaluatierapport een aantal aanbevelingen gedaan om in de komende periode tot een nieuwe opzet voor de invulling van cliëntenparticipatie te komen. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is om dit samen te doen met cliëntenvertegenwoordigers in de stad. Maar ook de cliënten zelf willen we in de toekomst blijven betrekken bij de totstandkoming van het beleid, zodat niet alleen over hen maar ook met hen wordt gesproken. De uitkomst van deze verkenning wordt aan u voorgelegd en zal uiteindelijk leiden tot een nieuwe verordening.
Wij vinden cliëntenparticipatie erg belangrijk voor het toetsen en slagen van ons beleid. Daarom blijven we ook tijdens de overbruggingsperiode de mening van cliënten meenemen in de besluitvorming. We zullen dit doen met partners in de stad die de belangen van Amsterdammers onder de Participatiewet behartigen, zoals het Amsterdams Netwerk Ervaringskennis, de Noordas en de Bijstandsbond. Welke organisaties hiervoor worden uitgenodigd wordt per vraagstuk bepaald, waarbij wordt gekeken welke organisatie het meeste kennis heeft van het onderwerp en de doelgroep het beste kan vertegenwoordigen. Deze tijdelijke constructie duurt maximaal 1 jaar en wordt ook benut om van te leren voor de nieuwe definitieve invulling van cliëntenparticipatie.
Tot zover de citaten
Artikel 47 van de Participatiewet: De gemeenteraad stelt bij verordening regels over de wijze waarop de personen, bedoeld in artikel 7, eerste lid, of hun vertegenwoordigers worden betrokken bij de uitvoering van deze wet.
Mijn commentaar is, dat de gemeente op grond van artikel 47 wel verplicht is, de uitkeringsgerechtigden bij het beleid te betrekken, en een verordening op te stellen, maar het artikel is ruim geformuleerd en kan op vele manieren worden ingevuld. De Bijstandsbond is benieuwd naar de verdere ontwikkelingen.
Piet van der lend
vrijdag 5 januari 2024
Ervaringen van een bijstandsgerechtigde in de gemeente Utrecht
Ervaringen van een bijstandsgerechtigde
Emil Bakkum heeft zijn ervaringen in de bijstand in de gemeente Utrecht opgeschreven. Deze website beschrijft enkele van zijn gedachten over de toepassing van de Participatiewet in de gemeente Utrecht. Zijn commentaren op de uitvoering van het bijstandsbeleid baseren op persoonlijke ervaringen in een periode van twee jaren gedurende 2021-2023. Hij wil laten zien hoe de concrete uitvoering zich verhoudt tot de intenties van de wet. De gemeente legde hem als bijstandsgerechtigde verplichtingen op, die niet doenbaar waren. De Participatiewet schrijft voor, dat de gemeentelijke klantmanagers maatwerk bieden. In zijn geval slaagden zij hierin niet. De commentaren laten zien, waar de begeleiding tekort schiet.
De website bestaat uit zes blogs:
- Een algemene beschouwing over de Participatiewet
- Plichten in de wet
- Uitbesteding van de uitvoering van de wet
- Vrijheid van beroepskeuze onder de wet
- Duurzaamheid van uitstroom uit de bijstand
- Enkele beschouwingen over Open Hiring
Elk van deze blogs laat een bepaald aspect zien, waar de uitvoering van de wet in de gemeente Utrecht onwenselijke gevolgen heeft en schade veroorzaakt, althans bij Emil.
-
Vanmorgen heb ik een bericht gepubliceerd over het project ‘Representatie en het maatschappelijk middenveld’ van het Sociaal en Cultureel P...
-
10-07-2024. De Bijstandsbond roept bijstandsgerechtigden in den lande op de vaal slechte behandeling door klantmanagers te melden voor een ...