Posts tonen met het label armoede. Alle posts tonen
Posts tonen met het label armoede. Alle posts tonen
maandag 23 september 2019
vrijdag 23 november 2012
Cultureel cafe over kunstenaars en verarming
Cultuurcafé over Kunst en Verarming
Met:
Mohamed Bouyzgarne,
David de Visser en
Emerald Beryl Bouazza
Datum:
24 november 2012
Tijd: 15.00 uur-18.00 uur
Plaats:
De Hallen, Bilderdijkkade 60
Dit cultuurcafé is voor iedereen met belangstelling voor de gevolgen van verarming voor de kunst. Wil je met andere kunstenaars, amateurs en kunstliefhebbers uit de buurt hierover praten? Er komen kunstenaars met verschillende achtergronden en talenten. Ze zijn dit nu aan het voorbereiden.
Het café vindt plaats in het ateliers van één van hen. Er komt muziek, een tentoonstelling, video en discussie. Er is gelegenheid mocht je ter plekke geïnspireerd worden om zelf kunst te maken.
staat van zijn
In deze aflevering van cultuurcafé tonen kunstenaars hun werk én visie geïnspireerd door het thema van deze tijd: van graaicultuur naar culturele armoede. Hoe de rekening voor overmaat en decadentie bij de kunstenaars terecht kwam. Wat betekent dit voor de cultuursector? Hoe gaan deze kunstenaars daarmee om. Aan de hand van teksten en beelden van oppositionele en verlichtende denkers zoals Multatuli, Erasmus en Leopardi nemen zij u mee in hun staat van zijn.
zaterdag 25 februari 2012
Een brood stelen, of zwart werken, mag dat?
Op het spreekuur van de Bijstandsbond druppelen steeds vaker mensen binnen die de wanhoop nabij zijn. Per 1 januari is de toets op het huishoudinkomen bij mensen in de bijstand ingevoerd. Voor bestaande gevallen gaat de toets per 1 juli in, voor mensen die nu een uitkering aanvragen geldt de toets nu al. Kort gezegd komt de nieuwe maatregel erop neer, dat alle bloedverwanten in de eerste graad die tot een huishouden behoren bij het gezin worden gerekend.
Tot nu toe kon zich bijvoorbeeld de situatie voordoen, dat ouders een bijstandsuitkering voor samenwonenden hadden en een inwonende meerderjarige zoon of dochter met inkomen uit arbeid. In de nieuwe situatie kan dat niet meer. Zoon en/of dochter die een inkomen uit arbeid hebben moeten voor hun ouders gaan zorgen. De ouders verliezen de bijstandsuitkering. In de nieuwe situatie worden de inkomens van grootouders, ouders, kinderen die eventueel onder een dak wonen bij elkaar opgeteld en als bijvoorbeeld het inkomen van de zoon 1350 euro meer bedraagt, moet hij voor de hele familie zorgen en hebben de anderen nergens recht op. Dezelfde situatie kan zich voordoen bij een ouder gezinnen. Er zijn veel situaties waarbij kinderen samenwonen met hun ouders. Dat komt door de grote woningnood onder mensen met een minimuminkomen.
Donderdag 23 februari was de lokale televisiezender At5 bij de Bijstandsbond op bezoek. Ze interviewden verschillende mensen, waaronder iemand die te maken heeft met die huishoudtoets. De man kwam op het spreekuur omdat hij tot tweemaal toe een aanvraag heeft gedaan voor een aanvullende bijstandsuitkering en in beide gevallen werd aanvraag afgewezen of buiten behandeling gesteld. De man heeft enige maanden WW gehad en werkte daarvoor in een technisch beroep bij een gemeentelijke instelling. Vanwege de bezuinigingen bij de gemeente Amsterdam is hij ontslagen. Zijn zoon en schoondochter en twee kinderen van zijn zoon wonen bij hem in. De zoon had een inkomen als ZZP-er in de bouw, maar is door de malaise in die bedrijfstak ontslagen en heeft geen inkomen. (ook geen recht op ww). De dochter verdient 700 euro bruto per maand. De vader die uit de WW kwam wilde bijstand aanvragen. Hij gaat vallen onder de huishoudtoets. Ze hebben met de hele familie bestaande uit 3 volwassenen en twee kinderen recht op maximaal 1350 euro. De schoondochter verdient 700 euro. Dus de aanvullende bijstand is maximaal 650 euro volgens de nieuwe toets op het huishoudinkomen. Daar moeten ze alles van betalen, huur, gas en licht, ziektekostenpremies voor 3 volwassenen, etc. En de opvoeding van de kinderen.
In de oude situatie, voor de invoering van de toets op het huishoudinkomen hadden ze recht op 650 euro in de maand meer. De man en zijn zoon solliciteren zich suf maar zijn tot nu toe niet aan de bak gekomen. 'Ik ben 55 zegt de man, mij nemen ze niet meer'. De zoon moest de boekhouding overleggen van zijn werk als zzp-er. Daarvoor moet je de boekhouder vragen een overzicht te maken, met de meest recente gegevens. Deze boekhouding kon niet binnen 1 week worden aangeleverd, waarop de aanvraag prompt buiten behandeling werd gesteld. Ze zitten al 2 maanden op het inkomen van de schoondochter en de schulden lopen op. 'Ik word dakloos' zegt de man. En mijn zoon, schoondochter en twee kinderen ook’.
At5 vroeg mij onder andere hoever wij als Bijstandsbond gaan in onze adviezen aan mensen. Ik heb gezegd heel ver. Op een vraag dienaangaande heb ik gezegd dat ik mij levendig kan voorstellen dat bovengenoemde vader die uit de WW komt een brood gaat stelen. Als je geen eten hebt, ga je dood. Hij staat met de rug tegen de muur. Dan mag je dat doen. Ik kan me ook voorstellen dat werklozen in bovengenoemde situaties zwart gaan werken onder Bulgaarse of Poolse arbeidsvoorwaarden. Dat is wat ze willen in Den Haag. Want er is de Europese dienstenrichtlijn, door Nederland goed gekeurd, die inhoudt dat bedrijven uit een bepaald land ook actief mogen zijn in andere landen van de Europese Unie, en dat als ze de hoofdvestiging bijvoorbeeld in Bulgarije hebben, dat ze zich dan niet aan de Nederlandse wet hoeven te houden maar aan de Bulgaarse. Dus ze hebben niks te maken met het wettelijk minimumloon in Nederland maar met de arbeidsvoorwaarden die in Bulgarije gelden.
De champignonboeren richten een Bulgaarse BV op en verkopen die champignons op stam aan die Bulgaarse BV. Vervolgens nemen ze Bulgaren in dienst onder zeer slechte arbeidsvoorwaarden waarbij ze geen Nederlands minimumloon hoeven uit te betalen. En de gemeente Rotterdam maar roepen dat Rotterdamse werklozen in de kassen moeten gaan werken waar dit soort praktijken zich voordoen. Ik kan me levendig voorstellen, dat ze dit gaan doen, maar in situaties zoals in het begin geschetst dan wel zwart, desnoods tegen Bulgaarse arbeidsvoorwaarden.
Dat is wat de gemeente Rotterdam en minister Kamp, eigenlijk willen. En ja als zoals nu met de toets op het huishoudinkomen niet alleen de Bulgaarse arbeidskrachten door armoede, werkloosheid en ellende in eigen land worden gedreven, en tegen hongerlonen gaan werken, waar ze overigens niet om gevraagd hebben, dan kan ik me voorstellen dat Nederlandse werklozen zeggen dit moeten wij ook want wij worden er ook toe gedwongen. Maar dan wel zwart, zou ik zeggen.
Bisschop Muskes heeft gezegd: 'een arme die honger heeft mag een brood stelen'. En zo is het maar net.
De verschillende onderdelen van het uitbuitingssysteem grijpen wel mooi in elkaar vind ik. Eerst hebben de Ministers De Jager en Kamp en hun collega’s en voorgangers de Europese Dienstenrichtlijn bedacht, toen hebben de rovende speculanten Griekenland naar de rand van de afgrond gebracht en vervolgens leggen hun medestanders in de Europese regeringen Griekenland een zogenaamd ‘reddingspakket’ op, waarbij de gewone Grieken gedwongen worden zo drastisch te bezuinigen op hun uitgaven voor voedsel, kleding en huisvesting dat velen in feite niet meer te eten hebben.
Wat gaan die Grieken doen? Door armoede, werkloosheid en ellende gedreven werken in de Nederlandse tuinbouw, lijkt mij. Want er is vrij verkeer van goederen en personen in de EG. En o ja, daar is de dienstenrichtlijn weer, die De Jager en consorten eerste bedacht hebben. Dus die Grieken gaan in Nederland werken onder Griekse arbeidsvoorwaarden, die De Jager c.s net aan Griekenland hebben opgelegd. En nu maar hakken op Nederlandse en Griekse werklozen, dat het luie donders zijn die geen recht hebben op een uitkering en daar meldpunten over openen.
PvdL
maandag 28 november 2011
Maak een vuist! Manifestatie 10 december 2011
Kom naar de manifestatie om samen een vuist te maken tegen de forse bezuiniging op mensen met een beperking!
De plannen van het kabinet Rutte om mensen die het al niet breed hebben de rekening van de crisis te laten betalen moeten zo snel mogelijk van tafel.
Jonggehandicapten, bijstandsgerechtigden en werknemers van de sociale werkplaats moeten een deel van hun inkomen inleveren en 60.000 plekken in de sociale werkvoorziening worden geschrapt. Hierdoor zullen tienduizenden mensen achter de geraniums en in de armoede belanden of ze worden aan het werk gezet onder het minimumloon.
Chronisch zieken en gehandicapten wordt de zorg ontnomen. Zij krijgen minder zorg, maar moeten er meer voor gaan betalen. Kinderen in het speciaal onderwijs krijgen minder begeleiding en ondersteuning.
Voor kinderen die jeugdzorg nodig hebben, komt er een financiële drempel. Dit zin foute plannen en deze mensen mogen niet de rekening van de crisis betalen.
De SP organiseert samen met de PvdA, de Abvakabo, de Bijstandsbond, FNV Bondgenoten, Wajong Centraal, Platform Verontruste Ouders, Walk of Shame, Rekening Retour, Terug naar de Bossen en anderen de manifestatie ‘Armoede werkt niet’.
Wat:
Manifestatie om te protesteren tegen de bezuinigingen op de sociale werkvoorziening, jonggehandicapten, bijstandsuitkeringen, passend onderwijs, de zorg etc. etc.
Wanneer:
Zaterdag 10 december 2011
van 13:00 – 16:00 uur
Waar:
Brabanthallen in Den Bosch (Baroniehal)
Wie:
Paul de Krom (staatssecretaris Sociale Zaken), Emile Roemer (fractieleider SP), Job Cohen (fractieleider PvdA) en Agnes Jongerius (voorzitter FNV). Presentatie: Carrie. Optredens van Spic ‘n Span (swingband), Harry Slinger (van Drukwerk), Sjaak Bral (cabaretier). Daarnaast verhalen van mensen uit de sociale werkvoorziening, chronisch zieken, jonggehandicapten en bijstandsgerechtigden. Houd de website in de gaten voor meer informatie over de gasten.
Verder:
Muziek, gezelligheid, activiteiten voor kinderen, op de foto etc.
Vervoer:
Bij voldoende aanmeldingen wordt busvervoer naar de manifestatie geregeld. Aanmelden kan via het opgaveformulier voor busvervoer. U krijgt dan zo snel mogelijk een reactie.
Meer informatie:
De plannen van het kabinet Rutte om mensen die het al niet breed hebben de rekening van de crisis te laten betalen moeten zo snel mogelijk van tafel.
Jonggehandicapten, bijstandsgerechtigden en werknemers van de sociale werkplaats moeten een deel van hun inkomen inleveren en 60.000 plekken in de sociale werkvoorziening worden geschrapt. Hierdoor zullen tienduizenden mensen achter de geraniums en in de armoede belanden of ze worden aan het werk gezet onder het minimumloon.
Chronisch zieken en gehandicapten wordt de zorg ontnomen. Zij krijgen minder zorg, maar moeten er meer voor gaan betalen. Kinderen in het speciaal onderwijs krijgen minder begeleiding en ondersteuning.
Voor kinderen die jeugdzorg nodig hebben, komt er een financiële drempel. Dit zin foute plannen en deze mensen mogen niet de rekening van de crisis betalen.
De SP organiseert samen met de PvdA, de Abvakabo, de Bijstandsbond, FNV Bondgenoten, Wajong Centraal, Platform Verontruste Ouders, Walk of Shame, Rekening Retour, Terug naar de Bossen en anderen de manifestatie ‘Armoede werkt niet’.
Wat:
Manifestatie om te protesteren tegen de bezuinigingen op de sociale werkvoorziening, jonggehandicapten, bijstandsuitkeringen, passend onderwijs, de zorg etc. etc.
Wanneer:
Zaterdag 10 december 2011
van 13:00 – 16:00 uur
Waar:
Brabanthallen in Den Bosch (Baroniehal)
Wie:
Paul de Krom (staatssecretaris Sociale Zaken), Emile Roemer (fractieleider SP), Job Cohen (fractieleider PvdA) en Agnes Jongerius (voorzitter FNV). Presentatie: Carrie. Optredens van Spic ‘n Span (swingband), Harry Slinger (van Drukwerk), Sjaak Bral (cabaretier). Daarnaast verhalen van mensen uit de sociale werkvoorziening, chronisch zieken, jonggehandicapten en bijstandsgerechtigden. Houd de website in de gaten voor meer informatie over de gasten.
Verder:
Muziek, gezelligheid, activiteiten voor kinderen, op de foto etc.
Vervoer:
Bij voldoende aanmeldingen wordt busvervoer naar de manifestatie geregeld. Aanmelden kan via het opgaveformulier voor busvervoer. U krijgt dan zo snel mogelijk een reactie.
Meer informatie:
dinsdag 7 juni 2011
Het project Kleur-Colour
De
Bijstandsbond werkt mee aan het volgende project.
KLEUR | COLOR. Rijke verhalen, korte voorstellingen, een tentoonstelling en debatten. Bijzondere Amsterdammers met verschillende achtergronden presenteren zichzelf. KLEUR | COLOR ''bespreekt vragen, dilemma's en perspectieven bij sociale uitsluiting en armoede. Het project brengt meer kleur in hoe er naar dit thema en de mensen wordt gekeken en laat de kracht van mensen zien. Wij nodigen u van harte uit om samen met ons te genieten op 28 juni van 18.00 tot 22.00 uur in het Dijktheater.
Deze avond komt tot stand in nauwe samenwerking met de Bijstandsbond. De voorzitter van de Bijstandsbond, Piet van de Lende, presenteert zijn pamflet over de nieuwe wet ‘Werken naar Vermogen’ 'en werken onder het minimumloon'. Met als thema Voor een Appel en een EI gaat van der Lende in gesprek met het publiek. Er is ruimte om vragen te stellen over het pamflet en de gevolgen van de wet op uw situatie. Dit gebeurt onder leiding van sociologe Hodan Warsame.
De avond wordt feestelijk afgesloten met een gratis maaltijd. Er is alle tijd en ruimte voor uitwisseling. Tevens kunt u kennis maken met de deelnemers van KLEUR I COLOR. Nadere informatie volgt.
Wilt u lid worden van de Bijstandsbond of meer informatie over hun activiteiten ga dan naar www.bijstandsbond.org of bel 020-6898806
Algemene uitnodiging
KLEUR | COLOR. Rijke verhalen, korte voorstellingen, een tentoonstelling en debatten. Bijzondere Amsterdammers met verschillende achtergronden presenteren zichzelf. KLEUR | COLOR ''bespreekt vragen, dilemma's en perspectieven bij sociale uitsluiting en armoede. Het project brengt meer kleur in hoe er naar dit thema en de mensen wordt gekeken en laat de kracht van mensen zien. Wij nodigen u van harte uit om samen met ons te genieten op 28 juni van 18.00 tot 22.00 uur in het Dijktheater.
Deze avond komt tot stand in nauwe samenwerking met de Bijstandsbond. De voorzitter van de Bijstandsbond, Piet van de Lende, presenteert zijn pamflet over de nieuwe wet ‘Werken naar Vermogen’ 'en werken onder het minimumloon'. Met als thema Voor een Appel en een EI gaat van der Lende in gesprek met het publiek. Er is ruimte om vragen te stellen over het pamflet en de gevolgen van de wet op uw situatie. Dit gebeurt onder leiding van sociologe Hodan Warsame.
De avond wordt feestelijk afgesloten met een gratis maaltijd. Er is alle tijd en ruimte voor uitwisseling. Tevens kunt u kennis maken met de deelnemers van KLEUR I COLOR. Nadere informatie volgt.
Wilt u lid worden van de Bijstandsbond of meer informatie over hun activiteiten ga dan naar www.bijstandsbond.org of bel 020-6898806
Algemene uitnodiging
KLEUR | COLOR: rijke verhalen,
korte voorstellingen, een tentoonstelling en debatten. Bijzondere Amsterdammers
met verschillende achtergronden presenteren zichzelf tijdens KLEUR | COLOR. De
deelnemers hebben gedurende de voorbereiding intensief samengewerkt met de
kunstenaars van Moving Arts Project.
Wij
nodigen u van harte uit om een van de uitvoeringen van KLEUR | COLOR bij te
wonen en mee te debatteren over vragen over sociale uitsluiting en armoede. Dit
gebeurt samen met professionals uit het veld waaronder Egbert
Hermsen (journalist oa KRO,
IKON en docent), Dini Glas (projectondersteuner
SCIP), Hodan Warsame (sociologe),
Joop Lahaise (deelraadslid Centrum en hoofdredacteur
MUG), Piet van der Lende (voorzitter Bijstandsbond). Tijdens de verschillende
data wordt bij het debat ingegaan op steeds een ander onderwerp. Voor meer
informatie, kijk op de website www.kleur-color.nl of klik op de link achter de
genoemde datum.
Uitvoeringen (voor het programma kunt u
klikken op de link naar de website):
11
juni: premiere
Vredeskerk | 19.45 uur | zie => http://www.kleur-color.nl/page4/page12/page12.html
speciaal voor professionals,
stadsdelen, politici e.a. met onder andere wethouder Roeland
Rengelink van stadsdeel Centrum
24 juni: Wereldhuis |
conferentie ‘Illegale hulp’ zie => http://www.kleur-color.nl/page4/page15/page15.html
KLEUR | COLOR presenteert zich ook op de Daklozendag (8
juni), het Zometfestival PCK (17 juni) en het
symposium 'Illegale hulp' in de tuin van Amstelhoven
(Wereldhuis/ Diaconie).
Wij hopen u graag te zien tijdens een van de
uitvoeringen en met hartelijke groet
en alle
deelnemers aan KLEUR | COLOR
Wilt u deze uitnodiging doorsturen naar uw netwerk?
dinsdag 23 november 2010
Protestantse diakenen ageren tegen bezuinigingen
Bezorgd over bezuinigingen
ZA 20 nov 2010 | 10.12
'Wij roepen u op om af te zien van maatregelen die uitsluiting van grote groepen mensen teweeg brengen.' Dat schrijven 800 protestantse diakenen in een open brief aan het Kabinet-Rutte. Zij vrezen de gevolgen van de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet.
De diakenen van de Protestantse Kerk waren bijeen tijdens de Landelijke Diaconale Dag van Kerk in Actie in Utrecht.
In de brief worden enkele voorgenomen bezuinigingen opgesomd: de afschaffing van de Wajong-uitkering, bezuinigingen op beschermde werkplaatsen (voor mensen met een arbeids- of verstandelijke beperking) en de verlaging van het sociaal minimum.
Deze bezuinigingen zullen vooral de zwakkeren in de samenleving raken, vanwege de sociale uitsluiting, zo schrijven de diakenen. Zij willen dat ieder mens kan meedoen in de samenleving. 'Wij vragen u om uw beleid van richting te veranderen, om te bewerkstelligen dat alle mensen kunnen meedoen.'
/Bron: IKON
Klik hier om een exemplaar van deze open brief te downloaden
woensdag 17 november 2010
Conferentie over verarming in Den Haag
Beste mensen,
We willen jullie van harte uitnodigen voor een bijeenkomst op maandag 22 november om 14.00 uur op het Westeinde 101a te Den Haag. Deze zal in het teken staan van o.a onze eigen ervaringen met armoede en hoe we er ons tegen teweer kunnen stellen. Het is de bedoeling dat we stapsgewijs ervaringen, oplossingen en moed verzamelen om in 2011 verschillende workshops en een mogelijke conferentie neer te zetten die er toe doet. Zie de agenda onderaan de pagina.
We vragen jullie voor deze startbijeenkomst van te voren na te denken over de volgende punten:
- noem één of twee ervaringen met armoede
- droom eens hoe je het zou willen hebben
- wat moet er echt veranderen?
- welke (creatieve) ideeën heb je?
Tevens vragen we aan jullie om ook binnen jullie eigen netwerk vrienden en kennissen te enthousiasmeren om mee te doen en mee te denken over armoede. Neem ze mee naar onze afspraken , o.a die van 22 november!
Van deze bovengenoemde gebieden willen we per onderwerp een werkgroep die zo’n bijeenkomst gaat voorbereiden, waarbij in de bijeenkomsten steeds centraal moet staan:
-hoe verbreden we onze groep?
-welke actie moeten we daarvoor ondernemen?
-waar moet de bijeenkomst over gaan?
AGENDA
Startbijeenkomst 22 november 2010
(14.00 uur bij Mara, Westeinde 101 A)
1) Inleiding * wat doen we hier en wat willen we * plan en manier van werken (Ron van Leeuwen)
2) Voorstellen en uitwisselen in tweetallen * ervaringen en dromen (Henk Baars)
3) Inventarisatie en presentatie plan (Henk Baars)
4) Gesprek in themagroepen * Wat is de relatie met het thema en armoede? Welke zaken spelen er door en rond armoede binnen het gekozen thema. * Hoe krijg je informatie van/bij en betrokkenheid door de mensen (thema)doelgroepen (bijv. docenten bij ‘armoede en scholen’)? * Hoe verbreden we de actie? * Wat en wie heb je nodig om een themabijeenkomst te organiseren?
Dit zijn de thema's
1. Armoede en scholen
2. Armoede en gezondheidszorg
3. Armoede en jeugd
4. Armoede en ouderen
5. Armoede en ongedocumenteerden
6. Armoede en arbeid
7. Armoede en uitkeringsgerechtigden/ arbeidsgehandicapten
5) Korte presentatie via flappen, afspraken en nieuwe datum.
Met vriendelijke groet,
Henk Baars(Stek), Yvonne Louise Beijeling (FNV lokaal), Ron van Leeuwen(Mara) en Anita Schwab(St. Leergeld)
vrijdag 4 december 2009
De PPEHCR, een beweging tegen armoede in de VS
De beweging van arme mensen in de Verenigde Staten vecht voor de verwezenlijking van hun sociaaleconomische rechten: huisvesting, gezondheidszorg, water, degelijk betaalde banen, en toegang tot lager, middelbaar en hoger onderwijs.
De beweging verenigt blanken en zwarten, vaders, moeders, kinderen, grootouders, werklozen, werkende armen, daklozen, zij die hun werk hebben verloren door de vrijhandelsakkoorden zoals NAFTA, sociale werkers, kerkleiders, vakbondsmensen, kunstenaars, juristen, jongeren en ouderen, plattelandsbewoners en stedelingen.
Het is de bedoeling om arme mensen te verenigen in een beweging tegen de armoede en te vechten voor de verwezenlijking van artikelen 23, 25 en 26 van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens. Deze verklaring werd door de VS ondertekend in 1948. Echter, de VS hebben nooit het Internationaal Pakt voor Economische, Sociale en Culturele rechten geratificeerd. De verwezenlijking van deze rechten zou een geheel andere VS doen ontstaan.
De beweging werd gesticht in 1998, op de ‘Poor People’s Summit’ en beroept zich op de erfenis van Fannie Lou Hammer, Harriet Tubman, Fredrick Douglas, Gandhi, Malmcom X en Martin Luther King.
Een interview in het Nederlands met een beweging in de VS die mobiliseert tegen armoede en sociale uitsluiting vind je hier
donderdag 3 december 2009
Meer Nederlandse gezinnen in armoede. Ik kan het niet volgen.
Piet van der Lende
Bijstandsbond Amsterdam
>
> Meer Nederlandse gezinnen in armoede
>
> Het CBS heeft cijfers gepubliceerd over de armoede in Nederland.
>
> Van de 6,9 miljoen huishoudens in 2008 leefden er 545.000 (8%) onder > de lage-inkomensgrens. In 2007 moest nog 7,6% van een laag inkomen > rondkomen. Ook het aantal huishoudens met een inkomen onder de > beleidsmatige inkomensgrens is gestegen: van 447.000 (6,6%) in 2007 > naar 460.000 (6,7%) in 2008.
>
> De groepen met de meeste lage inkomens:
> # eenoudergezinnen met minderjarige kinderen (29%)
> # niet-westerse allochtonen (25%)
> # alleenstaanden tot 65 jaar (18%)
>
> Andere uitkomsten van het rapport:
> # Lage inkomens hebben relatief hogere vaste lasten en moeten vaker > schulden maken
>
> # Er zijn relatief veel minderjarige kinderen met kans op armoede (10%)
>
> Vaste lasten – uitgaven voor huur, water, energie, verzekeringen en > consumptieve belastingen – drukten bij huishoudens met kans op armoede > zwaarder op het huishoudbudget dan bij de hogere inkomens. Ook gaven > huishoudens in de laagste inkomensklasse vaker aan schulden te moeten > maken dan de hogere.
>
>http://www.rtl.nl/%28/actueel/rtlnieuws/binnenland/%29/components/actueel/rtlnieuws/2009/12_december/03/binnenland/Meer_gezinnen_onder_armoedegrens.xml
maandag 1 december 1997
De wetenschap zegt ons na: minstens 15% extra voor de minima
Vereniging Bijstandsbond Amsterdam
Werklozen Belangen Vereniging Amsterdam
Op maandag 1 december bij de promotie van Ruud Vlek zullen bovengenoemde organisaties actie voeren in de aula van de universiteit van Amsterdam om 11.00 uur. Het proefschrift van Vlek bevestigt wat wij al vermoedden. De verarming van grote groepen in onze samenleving is volop in discussie. De politici
benadrukken, dat ze er alles aan doen om dit tegen te gaan.
Het proefschrift van Ruud Vlek, 'Inactieven in actie. Belangenstrijd en belangenbehartiging van uitkeringsgerechtigden in de Nederlandse politiek' toont ons wat men in werkelijkheid doet:
de bezuinigingen op de sociale zekerheid gaan voort, er wordt een ministelsel ingevoerd en de koopkracht van mensen met een minimuminkomen is onder het kabinet Kok verder teruggelopen.
Het kabinet heeft meer dan 3 miljard bezuinigd op de sociale voorzieningen, zoals bijstand, Wet Sociale Werkvoorziening (de tewerkstelling van arbeidsongeschikten tegen normale arbeidsvoorwaarden) en de kinderbijslag, die eigenlijk een volksverzekering is. Verdere bezuinigingen op de kinderbijslag staan
op het programma. Geen enkel voorgaand kabinet heeft zo sterk op de sociale voorzieningen bezuinigd.
De reele waarde van de gezinsbijstandsuitkering in prijzen van 1996 is tussen 1980 en 1985 drastisch gedaald (ongeveer 15%). Tussen 1985 en 1992 blijft zij ongeveer gelijk. Na 1993 is er weer sprake van een daling.
De koopkracht van de minima wordt steeds lager, en steeds meer mensen zijn erop aangewezen. Het kabinet voert een ministelsel in. Het percentage minimumuitkeringen in het totale volume van de sociale zekerheid exclusief de AOW zal tussen 1995 en 1998 oplopen van 66% naar 75%.
En de gevolgen worden op het bordje van de gemeenten gelegd zonder dat die daar de financiele middelen voor krijgen.
Tussen 1995 en 1999 lopen de kosten van de kosten van de sociale voorzieningen (voornamelijk bijstand) op van 14 miljard in 1995 tot 17 miljard in 1999. 2 miljard van deze kostenstijging zal opgehoest moeten worden door de gemeenten, zodat de bijdragen van de gemeenten oplopen van 17,7% tot 25,8%.
Werklozen Belangen Vereniging Amsterdam
Op maandag 1 december bij de promotie van Ruud Vlek zullen bovengenoemde organisaties actie voeren in de aula van de universiteit van Amsterdam om 11.00 uur. Het proefschrift van Vlek bevestigt wat wij al vermoedden. De verarming van grote groepen in onze samenleving is volop in discussie. De politici
benadrukken, dat ze er alles aan doen om dit tegen te gaan.
Het proefschrift van Ruud Vlek, 'Inactieven in actie. Belangenstrijd en belangenbehartiging van uitkeringsgerechtigden in de Nederlandse politiek' toont ons wat men in werkelijkheid doet:
de bezuinigingen op de sociale zekerheid gaan voort, er wordt een ministelsel ingevoerd en de koopkracht van mensen met een minimuminkomen is onder het kabinet Kok verder teruggelopen.
Het kabinet heeft meer dan 3 miljard bezuinigd op de sociale voorzieningen, zoals bijstand, Wet Sociale Werkvoorziening (de tewerkstelling van arbeidsongeschikten tegen normale arbeidsvoorwaarden) en de kinderbijslag, die eigenlijk een volksverzekering is. Verdere bezuinigingen op de kinderbijslag staan
op het programma. Geen enkel voorgaand kabinet heeft zo sterk op de sociale voorzieningen bezuinigd.
De reele waarde van de gezinsbijstandsuitkering in prijzen van 1996 is tussen 1980 en 1985 drastisch gedaald (ongeveer 15%). Tussen 1985 en 1992 blijft zij ongeveer gelijk. Na 1993 is er weer sprake van een daling.
De koopkracht van de minima wordt steeds lager, en steeds meer mensen zijn erop aangewezen. Het kabinet voert een ministelsel in. Het percentage minimumuitkeringen in het totale volume van de sociale zekerheid exclusief de AOW zal tussen 1995 en 1998 oplopen van 66% naar 75%.
En de gevolgen worden op het bordje van de gemeenten gelegd zonder dat die daar de financiele middelen voor krijgen.
Tussen 1995 en 1999 lopen de kosten van de kosten van de sociale voorzieningen (voornamelijk bijstand) op van 14 miljard in 1995 tot 17 miljard in 1999. 2 miljard van deze kostenstijging zal opgehoest moeten worden door de gemeenten, zodat de bijdragen van de gemeenten oplopen van 17,7% tot 25,8%.
woensdag 15 december 1993
conferentie 'Kansarm in het sociaal verzekeringsrijk' op 24 november 1993 in het stadhuis van Amsterdam
Blijvers in de Bijstand
De conferentie 'Kansarm in het sociaal verzekeringsrijk' op 24 november 1993 in het stadhuis van Amsterdam ging over de 'blijvers' in de bijstand. Deskundigen waren uitgenodigd om over de
relatie arbeid en inkomen, werkverschaffing en een zorgplan voor blijvers te praten. Een verslag.
Voordat de sprekers hun verhaal zouden houden, vroeg Peter van Ingen (die voorzitter was), waarom ik op de conferentie was. Ik vertelde de zaal, dat de conferentie over clienten van de GSD ging, en dat het belangrijk was dat die er dan ook bij waren.
Onder alle aanwezigen waren er slechts drie bijstandsvrouwen, twee uit Alphen aan de Rijn en ondergetekende.
Mr. Pennings (docent sociaal recht aan een universiteit) vertelde over de relatie tussen betaald werk en uitkeringen. En niet te vergeten over de bezuinigingen daarop. Het werd een droog verhaal over hoe en waarom uitkeringsgerechtigden aan het werk moeten, en wat de diverse uitvoeringsorganen daaraan moesten doen. Het VNG-Wallage akkoord, waarbij alleenstaanden een basisbedrag van 50% krijgen en eventueel een toeslag van 20%, ging hem te ver.
Een sociaal minimum moest er blijven. In zijn eindconclusie vroeg hij zich af of er een ontwikkeling was naar een grotere nadruk op toeleiden naar betaald werk en verlaging van de uitkeringen. Hij vond de toekomst niet rooskleurig. De slogan "werk voor iedereen" moest de regering eerst maar waarmaken. Herijking van rechten en plichten moest ook gelden voor de overheid, niet alleen voor uitkeringsgerechtigden.
Verplicht vrijwillig
Tineke van den Klinkenberg hield een opmerkelijk verhaal over het dichten van gaten tussen regelgeving en praktijk. Zij vond, dat regels belemmerend werken voor mensen om zich te ontplooien, bijvoorbeeld op het gebied van scholing. Het aantal mensen met een uitkering is volgens haar ook te groot. Een goed stelsel van sociale zekerheid kan alleen gehandhaafd, als het aantal blijvers in de bijstand vermindert. Dat kan, omdat er
volgens haar toch nog vacatures zijn.
Onder diegenen die dan toch nog blijvers zijn, is een groep bijstandsvrouwen en relatief oudere langdurig werklozen. Het lijkt reeel om geen sollicitatieplicht meer op te leggen, zolang men een zorgplicht heeft of 55-plusser is.
Voor de rest van de blijvers in de bijstand moet volgens Klinkenberg gelden: verplicht een dag per week of 42,5 dagen per jaar aanvullende arbeid verrichten in ruil voor een toeslag van 20% op het basisbedrag van 50% van het wettelijk minimumloon! Als je dit verplichte vrijwilligerswerk (gemeenschapstaken: papier prikken, lage-lonen baantjes, etc.) afwijst: een verlaging van je uitkerring tot 50%! Ook het contact met een hulpverlener moet verplicht worden voor het verkrijgen van een uitkering, aldus Tineke!
Deze dertiger-jaren plannetjes heten nu "gemeenschapstaak in deeltijd verrichten en je uitkering houden". Maar het mooiste zou voor haar zijn dat de langdurig werklozen onafhankelijk worden van een uitkering in een full-time banenpool.
Het plan van Tineke is volgens haar een "prikkel tot arbeid", waarvoor de 20% bijstand op het basisbedrag wordt ingezet. Je doet iets voor je bijstand zodat de werkenden tevreden zijn, waarmee je tevens het draagvlak voor de sociale zekerheid vergroot. Het vermindert de fraude (haar idee is dat er niet meer
zwart geklust kan worden, omdat er dan al ‚‚n dag in de week verplicht wordt gewerkt). En de uitkering hoeft niet naar beneden als de client zijn verplichtingen nakomt. Gelukkig wees de meerderheid van het forum en de zaal dit plan af.
Zorgplan Geerling
Een andere spreker was de heer Vos van het Ministerie van Sociale Zaken, die een verhaal hield wat door Lubbers iedere dag op de televisie wordt gehouden. Dat was dus niet interessant.
Ray Geerling (invloedrijk beleidsmedewerker van de GSD) was de volgende spreker. Hij had het over de rol van de GSD om mensen naar de arbeidsmarkt toe te leiden, en vroeg zich af of dat wel reeel is, als ongeveer 45% niet meer bemiddelbaar is. Hij vond dat de ABW voor blijvers een vangnet behoort te zijn. De nieuwe Bijstandswet moet fraude uitbannen, waardoor meer geld beschikbaar komt voor mensen die het echt nodig hebben.
Voor blijvers moet de zorgfunktie van de bijstand van hem meer aandacht krijgen. Wel moet voorkomen worden dat uitkeringsgerechtigden gehospitaliseerd worden. De bijstandsmaatschappelijk werker moet zijn taak zakelijk invullen.
Niet zoals in de jaren '70, dat een ambtenaar de client zowel materieel als immaterieel helpt. Het blijft een absolute prioriteit om mensen door om, her en bijscholing uit de bijstand te halen. De GSD moet een marktgerichte organisatie worden.
Als er in 1994 meer beleidsruimte ontstaat voor de gemeenten bij het toekennen van de Bijzondere Bijstand moet die creatief gebruikt worden, voor het verbeteren van het maatschappelijk leefpatroon van de blijvers in de bijstand. Hiervoor zal de gemeente risico's moeten nemen en de strijd aangaan met de Rijksoverheid.
Geerling wil daartoe een 'zorgplan'. Dat zorgplan blijkt in feite in te houden dat de gemeente voor allerlei zaken geld gaat geven, zoals voor: schulden bij de gemeente en kwijtschelding gemeentelijke lasten, gewenningsbijstand, budgetterings-cursussen (!), duurzame gebruiksgoederen, scholing en training, medische behandeling, kinderopvang en kosten voor vrijwilligerswerk. (Misschien krijgen we dan ook nog subsidie voor themadagen als deze, over uitkeringen -kosten ca. Ÿ 400,-). Wie lang in de bijstand zit kan een maandelijkse toeslag krijgen, indien nodig. Ook het draagkrachtpercentage wordt afhankelijk gesteld van de uitkeringsduur.
Ook al zal men in individuele gevallen best blij zijn met een toeslag, het is de vraag of je dit plan wel met de naam 'zorg' mag tooien. Het past eerder in de tendens om steeds meer tot een minimale uitkering te komen, waarvan je door stijgende kosten, en allerlei bezuinigingen moeilijk kunt rondkomen. Daar bovenop kun
je dan voor allerlei uitgaven weer een speciale toeslag aanvragen. Een situatie, zoals die in veel landen om ons heen bestaat.
Nog meer dan nu al het geval is, zou dan heel precies 'op maat' geld zou worden gegeven. Geen cent teveel!
In de praktijk zal zoiets leiden tot meer bevoogding, meer verantwoording moeten afleggen voor allerlei uitgaven. Uit de praktijk van de Bijzondere Bijstand blijkt ook dat veel mensen niet de weg vinden naar al die aparte toeslagen. Of dat vernederend vinden. Er zitten in het zorgplan enkele leuke voorzieningen zoals
kwijtschelding van gemeentelijke belastingen, maar dat gaat maar voor sommigen gelden. Het risico is echter ook, dat clienten tegen elkaar uitgespeeld gaan worden.
Veel goede berichten bracht deze themadag niet. Of het zou moeten zijn, dat men eindelijk de realiteit erkent dat er altijd blijvers in de bijstand zullen zijn.
Anke van der Vliet
De conferentie 'Kansarm in het sociaal verzekeringsrijk' op 24 november 1993 in het stadhuis van Amsterdam ging over de 'blijvers' in de bijstand. Deskundigen waren uitgenodigd om over de
relatie arbeid en inkomen, werkverschaffing en een zorgplan voor blijvers te praten. Een verslag.
Voordat de sprekers hun verhaal zouden houden, vroeg Peter van Ingen (die voorzitter was), waarom ik op de conferentie was. Ik vertelde de zaal, dat de conferentie over clienten van de GSD ging, en dat het belangrijk was dat die er dan ook bij waren.
Onder alle aanwezigen waren er slechts drie bijstandsvrouwen, twee uit Alphen aan de Rijn en ondergetekende.
Mr. Pennings (docent sociaal recht aan een universiteit) vertelde over de relatie tussen betaald werk en uitkeringen. En niet te vergeten over de bezuinigingen daarop. Het werd een droog verhaal over hoe en waarom uitkeringsgerechtigden aan het werk moeten, en wat de diverse uitvoeringsorganen daaraan moesten doen. Het VNG-Wallage akkoord, waarbij alleenstaanden een basisbedrag van 50% krijgen en eventueel een toeslag van 20%, ging hem te ver.
Een sociaal minimum moest er blijven. In zijn eindconclusie vroeg hij zich af of er een ontwikkeling was naar een grotere nadruk op toeleiden naar betaald werk en verlaging van de uitkeringen. Hij vond de toekomst niet rooskleurig. De slogan "werk voor iedereen" moest de regering eerst maar waarmaken. Herijking van rechten en plichten moest ook gelden voor de overheid, niet alleen voor uitkeringsgerechtigden.
Verplicht vrijwillig
Tineke van den Klinkenberg hield een opmerkelijk verhaal over het dichten van gaten tussen regelgeving en praktijk. Zij vond, dat regels belemmerend werken voor mensen om zich te ontplooien, bijvoorbeeld op het gebied van scholing. Het aantal mensen met een uitkering is volgens haar ook te groot. Een goed stelsel van sociale zekerheid kan alleen gehandhaafd, als het aantal blijvers in de bijstand vermindert. Dat kan, omdat er
volgens haar toch nog vacatures zijn.
Onder diegenen die dan toch nog blijvers zijn, is een groep bijstandsvrouwen en relatief oudere langdurig werklozen. Het lijkt reeel om geen sollicitatieplicht meer op te leggen, zolang men een zorgplicht heeft of 55-plusser is.
Voor de rest van de blijvers in de bijstand moet volgens Klinkenberg gelden: verplicht een dag per week of 42,5 dagen per jaar aanvullende arbeid verrichten in ruil voor een toeslag van 20% op het basisbedrag van 50% van het wettelijk minimumloon! Als je dit verplichte vrijwilligerswerk (gemeenschapstaken: papier prikken, lage-lonen baantjes, etc.) afwijst: een verlaging van je uitkerring tot 50%! Ook het contact met een hulpverlener moet verplicht worden voor het verkrijgen van een uitkering, aldus Tineke!
Deze dertiger-jaren plannetjes heten nu "gemeenschapstaak in deeltijd verrichten en je uitkering houden". Maar het mooiste zou voor haar zijn dat de langdurig werklozen onafhankelijk worden van een uitkering in een full-time banenpool.
Het plan van Tineke is volgens haar een "prikkel tot arbeid", waarvoor de 20% bijstand op het basisbedrag wordt ingezet. Je doet iets voor je bijstand zodat de werkenden tevreden zijn, waarmee je tevens het draagvlak voor de sociale zekerheid vergroot. Het vermindert de fraude (haar idee is dat er niet meer
zwart geklust kan worden, omdat er dan al ‚‚n dag in de week verplicht wordt gewerkt). En de uitkering hoeft niet naar beneden als de client zijn verplichtingen nakomt. Gelukkig wees de meerderheid van het forum en de zaal dit plan af.
Zorgplan Geerling
Een andere spreker was de heer Vos van het Ministerie van Sociale Zaken, die een verhaal hield wat door Lubbers iedere dag op de televisie wordt gehouden. Dat was dus niet interessant.
Ray Geerling (invloedrijk beleidsmedewerker van de GSD) was de volgende spreker. Hij had het over de rol van de GSD om mensen naar de arbeidsmarkt toe te leiden, en vroeg zich af of dat wel reeel is, als ongeveer 45% niet meer bemiddelbaar is. Hij vond dat de ABW voor blijvers een vangnet behoort te zijn. De nieuwe Bijstandswet moet fraude uitbannen, waardoor meer geld beschikbaar komt voor mensen die het echt nodig hebben.
Voor blijvers moet de zorgfunktie van de bijstand van hem meer aandacht krijgen. Wel moet voorkomen worden dat uitkeringsgerechtigden gehospitaliseerd worden. De bijstandsmaatschappelijk werker moet zijn taak zakelijk invullen.
Niet zoals in de jaren '70, dat een ambtenaar de client zowel materieel als immaterieel helpt. Het blijft een absolute prioriteit om mensen door om, her en bijscholing uit de bijstand te halen. De GSD moet een marktgerichte organisatie worden.
Als er in 1994 meer beleidsruimte ontstaat voor de gemeenten bij het toekennen van de Bijzondere Bijstand moet die creatief gebruikt worden, voor het verbeteren van het maatschappelijk leefpatroon van de blijvers in de bijstand. Hiervoor zal de gemeente risico's moeten nemen en de strijd aangaan met de Rijksoverheid.
Geerling wil daartoe een 'zorgplan'. Dat zorgplan blijkt in feite in te houden dat de gemeente voor allerlei zaken geld gaat geven, zoals voor: schulden bij de gemeente en kwijtschelding gemeentelijke lasten, gewenningsbijstand, budgetterings-cursussen (!), duurzame gebruiksgoederen, scholing en training, medische behandeling, kinderopvang en kosten voor vrijwilligerswerk. (Misschien krijgen we dan ook nog subsidie voor themadagen als deze, over uitkeringen -kosten ca. Ÿ 400,-). Wie lang in de bijstand zit kan een maandelijkse toeslag krijgen, indien nodig. Ook het draagkrachtpercentage wordt afhankelijk gesteld van de uitkeringsduur.
Ook al zal men in individuele gevallen best blij zijn met een toeslag, het is de vraag of je dit plan wel met de naam 'zorg' mag tooien. Het past eerder in de tendens om steeds meer tot een minimale uitkering te komen, waarvan je door stijgende kosten, en allerlei bezuinigingen moeilijk kunt rondkomen. Daar bovenop kun
je dan voor allerlei uitgaven weer een speciale toeslag aanvragen. Een situatie, zoals die in veel landen om ons heen bestaat.
Nog meer dan nu al het geval is, zou dan heel precies 'op maat' geld zou worden gegeven. Geen cent teveel!
In de praktijk zal zoiets leiden tot meer bevoogding, meer verantwoording moeten afleggen voor allerlei uitgaven. Uit de praktijk van de Bijzondere Bijstand blijkt ook dat veel mensen niet de weg vinden naar al die aparte toeslagen. Of dat vernederend vinden. Er zitten in het zorgplan enkele leuke voorzieningen zoals
kwijtschelding van gemeentelijke belastingen, maar dat gaat maar voor sommigen gelden. Het risico is echter ook, dat clienten tegen elkaar uitgespeeld gaan worden.
Veel goede berichten bracht deze themadag niet. Of het zou moeten zijn, dat men eindelijk de realiteit erkent dat er altijd blijvers in de bijstand zullen zijn.
Anke van der Vliet
zaterdag 11 december 1993
De kloof groeit harder dan het lijkt
De kloof groeit harder dan het lijkt
'De armen worden armer en de rijken rijker'. Het is een leus die
het op een spandoek of in een opzwepende toespraak nog wel eens
goed doet. Soms tracht men wat af te dingen op de mate van
genuanceerdheid van de uitspraak.
Maar in het algemeen zullen er weinig mensen zijn die serieus
ontkennen dat de kloof tussen arm en rijk in Nederland de laatste
tien jaar groter is geworden. En omdat het zo bot klinkt om het
vergroten van die kloof volmondig toe te juichen, bezigt men hier
graag de wat afstandelijker term 'denivellering'. Dat suggereert
veel meer een noodzakelijke economische ingreep en versluiert het
feit dat een bepaald deel van de bevolking gewoon duurzaam
verarmt, terwijl een ander deel deze zomer twijfelt tussen een
paar weken vakantie op de boot, een vliegvakantie of de lease-
auto nog even op kilometers jagen.
Dat de inkomens uit elkaar groeien is duidelijk, maar hoe dat
precies gebeurt en in welke omvang is veel minder helder. Nog
niet zo lang geleden was er in een onderzoek sprake van maar een
relatief kleine groep die duurzaam op de armoedegrens leeft.
Onlangs werd dat weer tegengesproken door een noodkreet vanuit de
sociale diensten, dat het aantal blijvers in de bijstand fors
toegenomen is. Het percentage van de bijstandsontvangers met
(problematische) schulden is weer gegroeid. Ook bij ouderen,
weduwen en arbeidsongeschikten zijn die geluiden te horen.
Duidelijk is in ieder geval dat minstens 10% van de bevolking
(meer dan 800.000 huishoudens) een dermate laag inkomen heeft,
dat - als er andere factoren ook tegenzitten - onmiddelijk de
armoede om de hoek kijkt.
Om het probleem van de groeiende kloof tussen armeren en rijkeren
goed in kaart te brengen volstaat het niet om te wijzen naar de
koopkrachtplaatjes. Die gaan uit van grote gemiddeldes in inko-
menstendensen en prijsontwikkelingen voor huishoudens. In die
cijfers worden slechts algemene tendensen verwerkt die in princi-
pe voor iedere Nederlander gelden. Maar ook al houden we ons aan
deze offici‰le koopkrachtdefinities, dan nog zijn mensen met een
minimuminkomen de afgelopen tien jaar al meer dan 15% op het
gemiddelde achterop geraakt.
Reeel besteedbare inkomen
In werkelijkheid is de denivellering echter groter, omdat er
allerlei ontwikkelingen niet zijn meegenomen in deze rekenmodel-
len.
De meeste armoede-onderzoekers werken al lang niet meer met
inkomensgegevens en statistische koopkrachtontwikkelingen.
Veeleer wordt uitgegaan van het re‰el besteedbaar inkomen na
aftrek van - niet be‹nvloedbare - vaste lasten.
En dan komt men tot de schokkende conclusie dat veel mensen met
een minimuminkomen door de jaren heen niet alleen relatief steeds
minder te besteden hebben, maar soms ook absoluut: ondanks de
gestegen prijzen minder guldens per maand voor de dagelijkse
levensbehoeften. Dit betekent dat de verarming harder gaat, dan
de offici‰le koopkrachtstatistieken laten zien. In een eigen
onderzoek van FNV en konsumentenkontakt worden vooral de woonlas-
ten en gemeentelijke belastingen en tarieven als de grote opslok-
kers van de besteedbare inkomensruimte aangewezen.
Heel duidelijk is in ieder geval dat de gemeentelijke of provin-
ciale heffingen ontzettend denivellerend werken. Reinigings-,
milieu- en andere heffingen zijn vaak nominaal. Dat wil zeggen
dat ze geheven worden per huishouden ongeacht het inkomen.
Verhogingen tikken bij lagere inkomens dan ook harder aan.
En juist dit soort heffingen worden niet zelden met 20 of 30% per
jaar verhoogd. Aan de inkomenskant worden die heffingen niet of
onvoldoende gecompenseerd, omdat het systeem alleen uitgaat van
algemene landelijke kostenontwikkelingen en niet van gemeentelij-
ke "afwijkingen".
De negatieve invloed van woonlasten is wat minder doorzichtig.
Natuurlijk vallen de enorme huurverhogingen van de laatste jaren
op. Maar de suggestie wordt gewekt dat die voor een deel door de
huursubsidie en voor de rest door de uitkeringsverhogingen in
verband met de prijsstijgingen worden gecompenseerd.
Dat zou misschien zo zijn als alle minima in vergelijkbare
huurwoningen, met vergelijkbare huren en huursubsidie woonden.
Maar de werkelijkheid is, dat velen te maken hebben met stadsver-
nieuwing. De huur van het prettige opgeknapte of geheel nieuw
gebouwde huis wordt echter wel versneld opgetrokken, soms zelfs
met meer dan 9% per jaar. Huurgewenning verzacht slechts tijde-
lijk de pijn.
Waar 15 of 20 jaar geleden nog veel mensen met een lage huur
woonden, daar is dat nu nog maar voor een kleine groep. Het
aantal minima, dat door lagere woonlasten een grotere speelruimte
had om tegenvallers op te vangen, is fors afgenomen. Dientenge-
volge is het aantal van hen dat bij de eerste de beste tegenslag
in de problemen komt evenredig toegenomen.
Verder zijn er nog verslechteringen in de huursubsidie, die niet
meegenomen zijn in de koopkrachtplaatjes, omdat ze niet algemeen
zijn, maar bijvoorbeeld alleen maar voor alleenstaanden gelden.
Verhogingen van de service-kosten worden sowieso niet meegeteld
voor huursubsidie. Kamerbewoning is meer dan gemiddeld duurder
geworden.
Kortom, in de sfeer van de woonlasten is er veel meer aan de hand
dan uit de gemiddelde cijfers blijkt.
Betere inkomens minder afhankelijk
Ook zijn de betere inkomens veel minder afhankelijk van die
algemene gemiddelde cijfers, dan de mensen met een uitkering.
De laatsten worden vastgepind op een oude afhankelijkheids
relatie in gezinsverband en hen wordt elke mogelijkheid ontnomen
buiten de trendmatige ontwikkeling om de positie te verbeteren.
Rijkeren daarentegen hebben buiten loonrondes om nog tal van
mogelijkheden hun inkomen te verbeteren.
Daarbij mag niet vergeten worden dat lang niet alle inkomen
gelijk staat aan inkomen uit loon of uitkering. Ook bezit (aande-
len, spaargeld, huuropbrengsten, e.d.) kan inkomen opleveren.
Uitkeringen van levensverzekeringen, koopsompolissen, e.d. worden
ook steeds belangrijker. Het zal duidelijk zijn, dat dit door-
gaans meer op de weg van rijkeren, dan van armen ligt.
Het aandeel van dit soort inkomen in het nationaal inkomen is in
de jaren tachtig weer fors toegenomen ten nadele van het inkomen
uit loon of sociale regeling. De belastingoperatie Oort heeft ook
nog een steentje bijgedragen aan de denivellering, nog los van
alle andere tussentijdse belastingwijzigingen.
Ook veel zelfstandige beroepsbeoefenaren - en dan niet alleen de
specialisten en apothekers - hebben hun inkomen meer dan trendma-
tig weten te verhogen. Trouwens ook diverse groepen die wel
ergens op de salarisrol staan schijnen fiks bij te kunnen verdie-
nen. Bijklussende hoogleraren, computerdeskundigen die hele
nevenbedrijfjes runnen, directeuren die commissariaten verzamelen
als anderen postzegels zijn nog maar enkele voorbeelden.
Instrumenten zoeken
Ergens is het verband tussen inkomensontwikkeling aan de rijke en
arme kant zoekgeraakt. Reele verhogingen van minimuminkomens zijn
nodig. Maar dat lost geenszins andere achterliggende problemen
op.
Wie de denivellering een halt toe wil roepen zal ook naar andere
instrumenten moeten zoeken. Men moet dan denken aan de individua-
lisering van de uitkeringen om de maatschappelijke trend van
individualisering van inkomens te volgen. Ook het verbruiks- of
inkomensafhankelijk maken van bepaalde belastingen en heffingen
zou zo'n maatregel kunnen zijn.
Daarnaast lijkt steeds aannemelijker te worden dat het hele
systeem van subsidi‰ren van woonlasten een keer op de schop gaat.
De huursubsidie kan volgens pleitbezorgers van zo'n verandering
in gewijzigde en verbeterde vorm een prima functie behouden,
evenals het subsidi‰ren van de woonlasten van normale koopwonin-
gen. Maar het is goed denkbaar dat dat gepaard gaat met een
maximum aan hypotyheekrente-aftrek en een huur- of woonbelasting
voor mensen met goede inkomens in goedkope sociale woningen.
Ook zal goed gekeken moeten worden naar hoe mensen voor toekom-
stige risico's verzekerd zijn. Nog los van genomen WAO-maatrege-
len lopen ouderdoms- en risicoverzekeringen al steeds verder
uiteen. Wie een goede baan heeft krijgt doorgaans ook een kans
(collectief) betere en goedkopere regelingen te bedingen. Wie
buiten de arbeidsmarkt staat is redelijk machteloos tegenover de
eisen van de verzekeringsmaatschappijen.
De groeiende kloof tussen arm en rijk is dus geen eenduidig
lineair proces. Het is een veel dieper grijpend proces dan
menigeen denkt.
Ab Harrewijn, bewerkt door Egbert van Dijk.
'De armen worden armer en de rijken rijker'. Het is een leus die
het op een spandoek of in een opzwepende toespraak nog wel eens
goed doet. Soms tracht men wat af te dingen op de mate van
genuanceerdheid van de uitspraak.
Maar in het algemeen zullen er weinig mensen zijn die serieus
ontkennen dat de kloof tussen arm en rijk in Nederland de laatste
tien jaar groter is geworden. En omdat het zo bot klinkt om het
vergroten van die kloof volmondig toe te juichen, bezigt men hier
graag de wat afstandelijker term 'denivellering'. Dat suggereert
veel meer een noodzakelijke economische ingreep en versluiert het
feit dat een bepaald deel van de bevolking gewoon duurzaam
verarmt, terwijl een ander deel deze zomer twijfelt tussen een
paar weken vakantie op de boot, een vliegvakantie of de lease-
auto nog even op kilometers jagen.
Dat de inkomens uit elkaar groeien is duidelijk, maar hoe dat
precies gebeurt en in welke omvang is veel minder helder. Nog
niet zo lang geleden was er in een onderzoek sprake van maar een
relatief kleine groep die duurzaam op de armoedegrens leeft.
Onlangs werd dat weer tegengesproken door een noodkreet vanuit de
sociale diensten, dat het aantal blijvers in de bijstand fors
toegenomen is. Het percentage van de bijstandsontvangers met
(problematische) schulden is weer gegroeid. Ook bij ouderen,
weduwen en arbeidsongeschikten zijn die geluiden te horen.
Duidelijk is in ieder geval dat minstens 10% van de bevolking
(meer dan 800.000 huishoudens) een dermate laag inkomen heeft,
dat - als er andere factoren ook tegenzitten - onmiddelijk de
armoede om de hoek kijkt.
Om het probleem van de groeiende kloof tussen armeren en rijkeren
goed in kaart te brengen volstaat het niet om te wijzen naar de
koopkrachtplaatjes. Die gaan uit van grote gemiddeldes in inko-
menstendensen en prijsontwikkelingen voor huishoudens. In die
cijfers worden slechts algemene tendensen verwerkt die in princi-
pe voor iedere Nederlander gelden. Maar ook al houden we ons aan
deze offici‰le koopkrachtdefinities, dan nog zijn mensen met een
minimuminkomen de afgelopen tien jaar al meer dan 15% op het
gemiddelde achterop geraakt.
Reeel besteedbare inkomen
In werkelijkheid is de denivellering echter groter, omdat er
allerlei ontwikkelingen niet zijn meegenomen in deze rekenmodel-
len.
De meeste armoede-onderzoekers werken al lang niet meer met
inkomensgegevens en statistische koopkrachtontwikkelingen.
Veeleer wordt uitgegaan van het re‰el besteedbaar inkomen na
aftrek van - niet be‹nvloedbare - vaste lasten.
En dan komt men tot de schokkende conclusie dat veel mensen met
een minimuminkomen door de jaren heen niet alleen relatief steeds
minder te besteden hebben, maar soms ook absoluut: ondanks de
gestegen prijzen minder guldens per maand voor de dagelijkse
levensbehoeften. Dit betekent dat de verarming harder gaat, dan
de offici‰le koopkrachtstatistieken laten zien. In een eigen
onderzoek van FNV en konsumentenkontakt worden vooral de woonlas-
ten en gemeentelijke belastingen en tarieven als de grote opslok-
kers van de besteedbare inkomensruimte aangewezen.
Heel duidelijk is in ieder geval dat de gemeentelijke of provin-
ciale heffingen ontzettend denivellerend werken. Reinigings-,
milieu- en andere heffingen zijn vaak nominaal. Dat wil zeggen
dat ze geheven worden per huishouden ongeacht het inkomen.
Verhogingen tikken bij lagere inkomens dan ook harder aan.
En juist dit soort heffingen worden niet zelden met 20 of 30% per
jaar verhoogd. Aan de inkomenskant worden die heffingen niet of
onvoldoende gecompenseerd, omdat het systeem alleen uitgaat van
algemene landelijke kostenontwikkelingen en niet van gemeentelij-
ke "afwijkingen".
De negatieve invloed van woonlasten is wat minder doorzichtig.
Natuurlijk vallen de enorme huurverhogingen van de laatste jaren
op. Maar de suggestie wordt gewekt dat die voor een deel door de
huursubsidie en voor de rest door de uitkeringsverhogingen in
verband met de prijsstijgingen worden gecompenseerd.
Dat zou misschien zo zijn als alle minima in vergelijkbare
huurwoningen, met vergelijkbare huren en huursubsidie woonden.
Maar de werkelijkheid is, dat velen te maken hebben met stadsver-
nieuwing. De huur van het prettige opgeknapte of geheel nieuw
gebouwde huis wordt echter wel versneld opgetrokken, soms zelfs
met meer dan 9% per jaar. Huurgewenning verzacht slechts tijde-
lijk de pijn.
Waar 15 of 20 jaar geleden nog veel mensen met een lage huur
woonden, daar is dat nu nog maar voor een kleine groep. Het
aantal minima, dat door lagere woonlasten een grotere speelruimte
had om tegenvallers op te vangen, is fors afgenomen. Dientenge-
volge is het aantal van hen dat bij de eerste de beste tegenslag
in de problemen komt evenredig toegenomen.
Verder zijn er nog verslechteringen in de huursubsidie, die niet
meegenomen zijn in de koopkrachtplaatjes, omdat ze niet algemeen
zijn, maar bijvoorbeeld alleen maar voor alleenstaanden gelden.
Verhogingen van de service-kosten worden sowieso niet meegeteld
voor huursubsidie. Kamerbewoning is meer dan gemiddeld duurder
geworden.
Kortom, in de sfeer van de woonlasten is er veel meer aan de hand
dan uit de gemiddelde cijfers blijkt.
Betere inkomens minder afhankelijk
Ook zijn de betere inkomens veel minder afhankelijk van die
algemene gemiddelde cijfers, dan de mensen met een uitkering.
De laatsten worden vastgepind op een oude afhankelijkheids
relatie in gezinsverband en hen wordt elke mogelijkheid ontnomen
buiten de trendmatige ontwikkeling om de positie te verbeteren.
Rijkeren daarentegen hebben buiten loonrondes om nog tal van
mogelijkheden hun inkomen te verbeteren.
Daarbij mag niet vergeten worden dat lang niet alle inkomen
gelijk staat aan inkomen uit loon of uitkering. Ook bezit (aande-
len, spaargeld, huuropbrengsten, e.d.) kan inkomen opleveren.
Uitkeringen van levensverzekeringen, koopsompolissen, e.d. worden
ook steeds belangrijker. Het zal duidelijk zijn, dat dit door-
gaans meer op de weg van rijkeren, dan van armen ligt.
Het aandeel van dit soort inkomen in het nationaal inkomen is in
de jaren tachtig weer fors toegenomen ten nadele van het inkomen
uit loon of sociale regeling. De belastingoperatie Oort heeft ook
nog een steentje bijgedragen aan de denivellering, nog los van
alle andere tussentijdse belastingwijzigingen.
Ook veel zelfstandige beroepsbeoefenaren - en dan niet alleen de
specialisten en apothekers - hebben hun inkomen meer dan trendma-
tig weten te verhogen. Trouwens ook diverse groepen die wel
ergens op de salarisrol staan schijnen fiks bij te kunnen verdie-
nen. Bijklussende hoogleraren, computerdeskundigen die hele
nevenbedrijfjes runnen, directeuren die commissariaten verzamelen
als anderen postzegels zijn nog maar enkele voorbeelden.
Instrumenten zoeken
Ergens is het verband tussen inkomensontwikkeling aan de rijke en
arme kant zoekgeraakt. Reele verhogingen van minimuminkomens zijn
nodig. Maar dat lost geenszins andere achterliggende problemen
op.
Wie de denivellering een halt toe wil roepen zal ook naar andere
instrumenten moeten zoeken. Men moet dan denken aan de individua-
lisering van de uitkeringen om de maatschappelijke trend van
individualisering van inkomens te volgen. Ook het verbruiks- of
inkomensafhankelijk maken van bepaalde belastingen en heffingen
zou zo'n maatregel kunnen zijn.
Daarnaast lijkt steeds aannemelijker te worden dat het hele
systeem van subsidi‰ren van woonlasten een keer op de schop gaat.
De huursubsidie kan volgens pleitbezorgers van zo'n verandering
in gewijzigde en verbeterde vorm een prima functie behouden,
evenals het subsidi‰ren van de woonlasten van normale koopwonin-
gen. Maar het is goed denkbaar dat dat gepaard gaat met een
maximum aan hypotyheekrente-aftrek en een huur- of woonbelasting
voor mensen met goede inkomens in goedkope sociale woningen.
Ook zal goed gekeken moeten worden naar hoe mensen voor toekom-
stige risico's verzekerd zijn. Nog los van genomen WAO-maatrege-
len lopen ouderdoms- en risicoverzekeringen al steeds verder
uiteen. Wie een goede baan heeft krijgt doorgaans ook een kans
(collectief) betere en goedkopere regelingen te bedingen. Wie
buiten de arbeidsmarkt staat is redelijk machteloos tegenover de
eisen van de verzekeringsmaatschappijen.
De groeiende kloof tussen arm en rijk is dus geen eenduidig
lineair proces. Het is een veel dieper grijpend proces dan
menigeen denkt.
Ab Harrewijn, bewerkt door Egbert van Dijk.
Abonneren op:
Posts (Atom)
-
Vanmorgen heb ik een bericht gepubliceerd over het project ‘Representatie en het maatschappelijk middenveld’ van het Sociaal en Cultureel P...
-
Beste mensen, Dit weekend is woon werk pand Tetterode in Amsterdam geopend in het kader van Open Monumentendag. Ook de Bijstandsbond, geves...