Het Lex Certa beginsel voor de Centrale Raad van Beroep a.s. maandag

Aanstaande maandag dienen vijf rechtszaken voor de Centrale Raad van Beroep in Utrecht over de boete in de nieuwe Participatiewet. In november heeft de Centrale Raad al een ander kader gecreeerd voor de boeten. Tot dan toe was overal, in alle gemeenten het boetebedrag gelijk aan het benadelingsbedrag. De Centrale Raad heft hierover al gezegd dat dit onjuist is. Er moet gekeken worden naar opzet en schuld. En de zaak moet individueel beoordeeld worden.

Maandag zal het gaan over de vraag of het boetebesluit toepasselijk is, waarin staat dat de boete gelijk moet zijn aan het benadelingsbedrag, wat niet in de wet staat. Het is de interpretatie van de wet door de staatssecretaris.

Daarnaast zal er aan de orde komen dat de financiele omstandigheden van de bijstandsgerechtigde ook in beschouwing moet worden genomen en dat daarom de boetes gematigd moeten worden. 

Verder zal de verbindendheid van de strafbepaling aan de orde komen. De ombudsman heeft in december ook een rapport geschreven over de boeten voor bijstandsgerechtigden.

Advocaat Marc van Hoof zal het Lex Certa beginsel aan de orde stellen, waarbij naar voren komt dat de strafbepaling in de wet in strijd is met dit beginsel. Het Lex Certa beginsel houdt in, dat bij een strafbepaling duidelijk en helder moet zijn waaraan je te houden hebt. Voorbeeld: je komt bij een stoplicht en het staat op rood. Dan is duidelijk dat je moet stoppen. Dit Lex Certa beginsel wordt geschonden in de Participatiewet. In de Participatiewet staat dat je in overtreding bent met betrekking tot de inlichtingenplicht als je iets niet meldt, wat van belang zou kunnen zijn voor je recht op een uitkering. Dus niet wat van belang is, maar wat van belang zou kunnen zijn. Daarmee is onduidelijk wat je nu moet melden. Deze formulering is te vaag. 

Heb ik een gebroken arm? Moet ik dat melden? Ja, doe je dat niet dan ben je in overtreding. Krijg je 20 euro op je verjaardag? Moet je dat melden?. Ja dus. Doe je dat niet, dan ben je in overtreding. Je eet iedere week 3 dagen bij je moeder. Je moet het melden. Want het zou van belang kunnen zijn. Dus je bent bij ongeveer alles wat je doet in overtreding als je het niet meldt. Je kunt overal op gepakt worden en gemeentes kunnen hier misbruik van maken. Stel, je wordt opgeroepen om drie maanden giroafschriften meenemen. Je hebt er per ongeluk eentje vergeten. Je bent op dat moment in overtreding, want je voldoet niet aan de inlichtingenplicht. Eerst een waarschuwing en dan een boete.

Bij een eerste overtreding zonder nadeel kan een boete worden opgelegd van 3000 euro. Het enkele feit, dat je het niet hebt gemeld, betekent dat je in overtreding bent.