In juni heeft een overleg plaatsgevonden tussen twee ambtenaren van WPI en twee vertegenwoordigers van de Bijstandsbond. De vertegenwoordigers van de Bijstandsbond hadden drie voorbeelden meegenomen van onbegrijpelijke berekeningen bij mensen die werken naast hun uitkering of andere knelpunten. Wij ervaren, dat dikwijls berekeningen door WPI worden gemaakt die voor de betrokkenen klanten onbegrijpelijk zijn of waarbij fouten worden gemaakt. In een voorbeeld was de betaling van de uitkering aan een echtpaar gesplitst in twee bedragen. Ieder had recht op de helft en het geld werd naar twee bankrekeningen overgemaakt. Wij begrepen niets van die berekening. Het antwoord luidde dat de splitsing in twee bedragen op deze manier vrijwel nooit voorkomt. Dat was in dit geval gedaan omdat er in het gezin moeilijkheden waren tussen de partners. Vandaar dat het een beetje ingewikkeld was. Gevolg van de ingewikkelde situatie is, dat het maandelijks met de hand moet worden uitgerekend waarbij men afhankelijk is van een bepaalde inkomensconsulent. En deze gaat op vakantie zoals wij na het overleg ervoeren, zodat de uitkeringsgerechtigden op hun geld moeten wachten........
uitbetaling over meerdere jaren
In een tweede geval kwam een klassiek probleem aan de orde: iemand krijgt achteraf na bijvoorbeeld bezwaarprocedures over meerdere jaren een uitkering ineens uitbetaald waardoor het inkomen in het jaar van uitbetaling erg hoog is en de betrokkene veel belasting moet betalen. Bijvoorbeeld in jaqnuari 2025 wordt na een gewonnen bezwaarschrift een bedrag over 2024 uitbetaald. De WPI kan dan niet jaaropgaven over de verschillende jaren verstrekken maar wel een verklaring afleggen dat het uitbetaalde bedrag toeziet op meerdere jaren. Bij de belastingdienst kunnen de bedragen over 2024 zijn uitbetaald in 2025 als bijzonder inkomen worden opgegeven. Mocht er na de splitsing nog steeds een bedrag aan belasting worden betaald dan wordt daarvoor bijzondere bijstand verstrekt. Wij constateerden, dat sommige klantbegeleiders niet van deze regeling op de hoogte zijn. Wij moeten soms hemel en aarde bewegen om die verklaring van het WPI te verkrijgen. De ambtenaren beloofden dat de desbetreffende instructie opnieuw onder de aandacht van de klantbegeleiders zal worden gebracht. Wij hebben een email toegestuurd gekregen van onze contactpersoon bij WPI waarin de procedure wordt uitgelegd.
Hogere jaaropgave door een nabetaling over vorige jaren?
· Neem contact op met uw contactpersoon inkomen.
· Vraag om een schriftelijke verklaring voor de Belastingdienst.
· U ontvangt een brief met waarin wordt verklaard dat het inkomen op de jaaropgave hoger is door een nabetaling over een vorig jaar· In de brief wordt opgegeven hoe hoog het belastbaar inkomen over de voorgaande jaren is. Dit inkomen kunt u als “bijzonder inkomen” bij de belastingdienst opgeven.
· Een kopie van deze brief kunt u eventueel aan de Belastingdienst geven, zodat zij rekening kunnen houden met de nabetaling
automatisering
In het derde voorbeeld was bij de verrekening van inkomsten naast de uitkering volstrekt onduidelijk wat waarop toeziet. De ambtenaren zeiden dat we contact moesten opnemen met de inkomensconsulent om uitleg te vragen. Maar we hebben inmiddels een bezwaarschrift ingediend.
Vervolgens hebben wij gepraat over de komende automatisering van de inkomstenverrekeningen. In 2027 zal volgens de wetswijziging 'Participatiewet in Balans' bij de gemeenten een geautomatiseerd systeem van inkomstenverrekening ingevoerd worden. Bij de inkomsten naast je bijstandsuitkering zal in de toekomst nog maar 1 bijverdienregeling ingevoerd worden. Maar de regeling voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten blijft. De gemeente Amsterdam is steeds bezig om het proces van verrekenen van inkomsten te verbeteren. De bedoeling is om de inkomsten zo veel mogelijk op tijd, nadat ze zijn ontvangen te verrekenen en minder fouten daarbij te maken. Binnen Amsterdam wordt steeds meer gewerkt met automatisch inkomstenverrekening (AIV). Daarbij ontvangt de gemeente maandelijks de inkomsten van het Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN), voorheen het Inlichtingen Bureau. Werkgevers en uitkeringsinstanties geven de loonaangifte aan de UWV Polisadministratie door. Het BIDN kan over deze gegevens beschikken;
Het BIDN levert aan de gemeente alleen voor bijstandsgerechtigde alle nieuwe en/of gewijzigde inkomstenopgaven via een bestand dat heet Ondersteuning Inkomstenverrekening Bijstand (OIB);
De overige loongegevens worden ingevoerd in het uitkeringssysteem en gecorrigeerd of gekort op de uitkering. (zie ook onderstaand schematisch overzicht)
Op deze manier kan ongeveer 80% van de inkomsten bepaald worden via een automatische berekening. Het geldt niet altijd. Uit het OIB bestand worden inkomens, waar een inkomensconsulent naar moet kijken apart aangeboden, omdat er bijzonderheden zijn (bijv. IOAW of een netto berekening is niet mogelijk); inkomsten bijvoorbeeld uit handel op internet via Marktplaats of Bol.com worden niet op die manier verrekend. Wij gaven aan, dat wij denken dat nu op ambtenaren bezuinigd gaat worden die verstand hebben van verrekeningen. Wij begrepen, dat in de toekomst meer ambtenaren van WPI ingezet zullen worden bij de buurtteams. We kwamen op de verschillende veranderingen op basis van de 'Participatiewet in balans'.(Spoor 1).
Een overzicht van de maatregelen is te vinden op de site van de VNG: 23 wijzigingen Participatiewet in Balans (Spoor 1) | VNG. De gemeente is nu aan het kijken hoe deze maatregelen concreet uitwerken binnen Amsterdam. Dat moet eind 2025 duidelijk zijn.
Piet van der Lende
