Een brood stelen, of zwart werken, mag dat?

Op het spreekuur van de Bijstandsbond druppelen steeds vaker mensen binnen die de wanhoop nabij zijn. Per 1 januari is de toets op het huishoudinkomen bij mensen in de bijstand ingevoerd. Voor bestaande gevallen gaat de toets per 1 juli in, voor mensen die nu een uitkering aanvragen geldt de toets nu al. Kort gezegd komt de nieuwe maatregel erop neer, dat alle bloedverwanten in de eerste graad die tot een huishouden behoren bij het gezin worden gerekend.

Tot nu toe kon zich bijvoorbeeld de situatie voordoen, dat ouders een bijstandsuitkering voor samenwonenden hadden en een inwonende meerderjarige zoon of dochter met inkomen uit arbeid. In de nieuwe situatie kan dat niet meer. Zoon en/of dochter die een inkomen uit arbeid hebben moeten voor hun ouders gaan zorgen. De ouders verliezen de bijstandsuitkering. In de nieuwe situatie worden de inkomens van grootouders, ouders, kinderen die eventueel onder een dak wonen bij elkaar opgeteld en als bijvoorbeeld het inkomen van de zoon 1350 euro meer bedraagt, moet hij voor de hele familie zorgen en hebben de anderen nergens recht op. Dezelfde situatie kan zich voordoen bij een ouder gezinnen. Er zijn veel situaties waarbij kinderen samenwonen met hun ouders. Dat komt door de grote woningnood onder mensen met een minimuminkomen.

Donderdag 23 februari was de lokale televisiezender At5 bij de Bijstandsbond op bezoek. Ze interviewden verschillende mensen, waaronder iemand die te maken heeft met die huishoudtoets. De man kwam op het spreekuur omdat hij tot tweemaal toe een aanvraag heeft gedaan voor een aanvullende bijstandsuitkering en in beide gevallen werd aanvraag afgewezen of buiten behandeling gesteld. De man heeft enige maanden WW gehad en werkte daarvoor in een technisch beroep bij een gemeentelijke instelling. Vanwege de bezuinigingen bij de gemeente Amsterdam is hij ontslagen. Zijn zoon en schoondochter en twee kinderen van zijn zoon wonen bij hem in. De zoon had een inkomen als ZZP-er in de bouw, maar is door de malaise in die bedrijfstak ontslagen en heeft geen inkomen. (ook geen recht op ww). De dochter verdient 700 euro bruto per maand. De vader die uit de WW kwam wilde bijstand aanvragen. Hij gaat vallen onder de huishoudtoets. Ze hebben met de hele familie bestaande uit 3 volwassenen en twee kinderen recht op maximaal 1350 euro. De schoondochter verdient 700 euro. Dus de aanvullende bijstand is maximaal 650 euro volgens de nieuwe toets op het huishoudinkomen. Daar moeten ze alles van betalen, huur, gas en licht, ziektekostenpremies voor 3 volwassenen, etc. En de opvoeding van de kinderen.

In de oude situatie, voor de invoering van de toets op het huishoudinkomen hadden ze recht op 650 euro in de maand meer. De man en zijn zoon solliciteren zich suf maar zijn tot nu toe niet aan de bak gekomen. 'Ik ben 55 zegt de man, mij nemen ze niet meer'. De zoon moest de boekhouding overleggen van zijn werk als zzp-er. Daarvoor moet je de boekhouder vragen een overzicht te maken, met de meest recente gegevens. Deze boekhouding kon niet binnen 1 week worden aangeleverd, waarop de aanvraag prompt buiten behandeling werd gesteld. Ze zitten al 2 maanden op het inkomen van de schoondochter en de schulden lopen op. 'Ik word dakloos' zegt de man. En mijn zoon, schoondochter en twee kinderen ook’.

At5 vroeg mij onder andere hoever wij als Bijstandsbond gaan in onze adviezen aan mensen. Ik heb gezegd heel ver. Op een vraag dienaangaande heb ik gezegd dat ik mij levendig kan voorstellen dat bovengenoemde vader die uit de WW komt een brood gaat stelen. Als je geen eten hebt, ga je dood. Hij staat met de rug tegen de muur. Dan mag je dat doen. Ik kan me ook voorstellen dat werklozen in bovengenoemde situaties zwart gaan werken onder Bulgaarse of Poolse arbeidsvoorwaarden. Dat is wat ze willen in Den Haag. Want er is de Europese dienstenrichtlijn, door Nederland goed gekeurd, die inhoudt dat bedrijven uit een bepaald land ook actief mogen zijn in andere landen van de Europese Unie, en dat als ze de hoofdvestiging bijvoorbeeld in Bulgarije hebben, dat ze zich dan niet aan de Nederlandse wet hoeven te houden maar aan de Bulgaarse. Dus ze hebben niks te maken met het wettelijk minimumloon in Nederland maar met de arbeidsvoorwaarden die in Bulgarije gelden.

De champignonboeren richten een Bulgaarse BV op en verkopen die champignons op stam aan die Bulgaarse BV. Vervolgens nemen ze Bulgaren in dienst onder zeer slechte arbeidsvoorwaarden waarbij ze geen Nederlands minimumloon hoeven uit te betalen. En de gemeente Rotterdam maar roepen dat Rotterdamse werklozen in de kassen moeten gaan werken waar dit soort praktijken zich voordoen. Ik kan me levendig voorstellen, dat ze dit gaan doen, maar in situaties zoals in het begin geschetst dan wel zwart, desnoods tegen Bulgaarse arbeidsvoorwaarden.

Dat is wat de gemeente Rotterdam en minister Kamp, eigenlijk willen. En ja als zoals nu met de toets op het huishoudinkomen niet alleen de Bulgaarse arbeidskrachten door armoede, werkloosheid en ellende in eigen land worden gedreven, en tegen hongerlonen gaan werken, waar ze overigens niet om gevraagd hebben, dan kan ik me voorstellen dat Nederlandse werklozen zeggen dit moeten wij ook want wij worden er ook toe gedwongen. Maar dan wel zwart, zou ik zeggen.

Bisschop Muskes heeft gezegd: 'een arme die honger heeft mag een brood stelen'. En zo is het maar net.
De verschillende onderdelen van het uitbuitingssysteem grijpen wel mooi in elkaar vind ik. Eerst hebben de Ministers De Jager en Kamp en hun collega’s en voorgangers de Europese Dienstenrichtlijn bedacht, toen hebben de rovende speculanten Griekenland naar de rand van de afgrond gebracht en vervolgens leggen hun medestanders in de Europese regeringen Griekenland een zogenaamd ‘reddingspakket’ op, waarbij de gewone Grieken gedwongen worden zo drastisch te bezuinigen op hun uitgaven voor voedsel, kleding en huisvesting dat velen in feite niet meer te eten hebben.

Wat gaan die Grieken doen? Door armoede, werkloosheid en ellende gedreven werken in de Nederlandse tuinbouw, lijkt mij. Want er is vrij verkeer van goederen en personen in de EG. En o ja, daar is de dienstenrichtlijn weer, die De Jager en consorten eerste bedacht hebben. Dus die Grieken gaan in Nederland werken onder Griekse arbeidsvoorwaarden, die De Jager c.s net aan Griekenland hebben opgelegd. En nu maar hakken op Nederlandse en Griekse werklozen, dat het luie donders zijn die geen recht hebben op een uitkering en daar meldpunten over openen.

PvdL