Workshop basisinkomen bij de Bijstandsbond

Er zijn geen historische maatschappij formaties waar er altijd fatsoenlijke werk voor iedereen was en waar er geen discriminatie was in verschillende vormen. Het basisinkomen is bewust bedoeld als fundamentele maatregel voor sociale rechtvaardigheid voor alle mensen. En dat is een teken van echte democratie. Het woord democratie bestaat uit twee gedeelten. Demos en cratia. Dus dat is volk en creëren. Democratie word gecreëerd door het hele volk niet door een klein gedeelte - de politici. Dit duidt erop dat ons parlementaire stelsel de democratie niet werkelijk als fundament heeft. Voor andere alternatieven organiseer ik op 3 februari een lezing over Basisinkomen en sociale rechtvaardigheid, bij de Vereniging Bijstandsbond Amsterdam, Da Costakade 162, om 18:00. 020-6898806. info@bijstandsbond.org

Petar Kapralov

Flexibel met Flextensie: goedkoper kunnen we het niet maken

Anja Eleveld, onderzokster en wetenschappelijk medewerkster aan de Vrije Universiteit, heeft een artikel geschreven over de uitzendconstructie van het bedrijf Flextensie. Het is wellicht mogelijk dat de werkloze die via Flextensie werkt met succes voor de rechter een beroep kan doen op het uitgangspunt, dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst met alle daarbij behorende rechten. Hieronder volgt het artikel.

Flexibel met Flextensie: goedkoper kunnen we het niet maken

De afgelopen weken heeft een aantal landelijke dagbladen uitgebreid aandacht besteed aan de werkwijze van het bedrijf Flextensie (Trouw 29 december, NRC 20 januari en Volkskrant 25 januari). Vandaag (25 januari) wordt naar aanleiding van Kamervragen hierover  gedebatteerd in de Tweede Kamer.

Waar gaat het over? Flextensie is een bedrijf dat bijstandsgerechtigden uitleent aan reguliere werkgevers waar zij met behoud van de Participatiewet-uitkering en een bonus van €2,- per uur werkzaamheden verrichten. De inleenbedrijven betalen een vergoeding voor de uitgevoerde werkzaamheden.  Deze vergoeding wordt vervolgens verdeeld tussen Flextensie en de gemeente. Flextensie, deelnemende gemeenten en enige door de dagbladen geïnterviewde bijstandsgerechtigden benadrukken dat hiermee een opstapje naar regulier werk wordt gecreëerd. Tegenstanders menen dat bedrijven door deze werkwijze op een wel hele goedkope manier aan werknemers komen. Er zou sprake zijn van verdringing en ‘dwangarbeid’.

Als arbeidsrechtjurist vraag ik me af of en onder welke omstandigheden bijstandsgerechtigden die door Flextensie te werk worden gesteld, feitelijk werken op een arbeidsovereenkomst c.q. uitzendovereenkomst. Indien hiervan sprake zou zijn, dan maken deze bijstandsgerechtigden mogelijk aanspraak op het minimumloon en andere arbeidsrechtelijke bescherming.

Doel en uitvoering van de overeenkomst

Om te bepalen of sprake is van een arbeidsovereenkomst is, moeten we niet alleen kijken naar hetgeen de partijen bij het sluiten van de overeenkomst zijn overeengekomen, maar ook hoe hieraan uitvoering is gegeven. Zo luidt althans de standaardregel die is voortgekomen uit de rechtspraak. Toegepast op de Flextensie werkwijze kan gesteld worden dat niet alleen van belang is wat in een gemeentelijk besluit en/of een re-integratieovereenkomst is opgenomen ten aanzien van de re-integratieverplichting van een specifieke bijstandsgerechtigde, maar ook hoe aan dit besluit of aan deze re-integratieovereenkomst uitvoering wordt gegeven. Daarbij moet worden nagegaan of voldaan is aan alle elementen die we terugvinden in de definitie van de arbeidsovereenkomst uit artikel 7:610 van het Burgerlijk Wetboek (BW), namelijk loon, arbeid en gezag. Bovendien, zo volgt uit de rechtspraak, moet daarbij acht geslagen worden op alle omstandigheden van het geval in onderling verband bezien. In dit blog zal ik aan de hand van een bespreking van deze elementen in het kader van de Flextensie werkwijze betogen dat het niet is uitgesloten dat een arbeidsovereenkomst/uitzendovereenkomst met de kandidaat (bijstandsgerechtigde) is ontstaan nadat deze werkzaamheden is gaan verrichten bij een inlenend bedrijf (reguliere werkgever).

Loon

Het eerste element van de arbeidsovereenkomst dat ik hier wil bespreken is ‘loon’. Dit wordt ook wel gedefinieerd als de vergoeding die de werkgever aan de werknemer is verschuldigd ter zake van de bedongen arbeid. In de rechtspraak is de vraag aan de orde geweest of een bijstandsuitkering opgevat kan worden als loon. Tot nu toe is deze vraag ontkennend beantwoord: de verplichte deelname aan arbeidsactiviteiten in het kader van een Participatiewet uitkering dient te worden opgevat als een voorwaarde voor het verkrijgen van een uitkering, in plaats van een onmiddellijke tegenprestatie voor de verrichte werkzaamheden.

Een relevante omstandigheid met betrekking tot de werkwijze van Flextensie is evenwel dat aan de bijstandsgerechtigde een vergoeding van €2,- per uur wordt betaald voor de verrichte werkzaamheden. De hoogste rechterlijke instantie in het civiele recht  (Hoge Raad) heeft geoordeeld dat ook in het geval de beloning voor de verrichte werkzaamheden zeer laag is (bijvoorbeeld € 0,8 0 per uur), dit niet uitsluit dat hiermee is voldaan aan het element ‘loon’. Met andere woorden, een beloning van € 2,- per uur staat op zich zelf niet in de weg aan het aannemen van een arbeidsovereenkomst. Flextensie noemt de vergoeding van € 2,- per uur een ‘premie voor arbeidsinschakeling’ (zie NRC 20 januari). Hiermee lijkt Flextensie te willen aansluiten bij de benaming die artikel 10a van de Participatiewet geeft aan het bedrag dat wordt uitgekeerd ter bevordering van arbeidsinschakeling van bijstandsgerechtigden die werken op een een participatieplaats. Het feit dat een private partij een specifieke naam geeft aan de vergoeding sluit echter niet uit dat deze als tegenprestatie voor de door bijstandsgerechtigde verrichte werkzaamheden - en daarmee als loon - moet worden aangemerkt. De omstandigheden van het geval zullen hierbij leidend zijn.

Arbeid

Een andere vraag is of de bijstandsgerechtigde die activiteiten verricht in het kader van zijn/haar re-integratie ‘arbeid’ verricht in de zin van art. 7:610 BW, zeker nu deze activiteiten ook een leerelement bevatten. Een vergelijkbare vraag is in de rechtspraak  aan de orde geweest met betrekking tot de activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van een stageovereenkomst. De rechter oordeelde in deze zaken dat niet snel sprake zal zijn van een arbeidsovereenkomst indien de door de stagiaire verrichte activiteiten vooral gericht zijn op het uitbreiden van de eigen kennis en ervaring.

De hoogste rechter op het terrein van het socialezekerheidsrecht (Centrale Raad van Beroep) heeft in de afgelopen jaren verscheidende malen geoordeeld dat, ook in situaties waar partijen formeel een arbeidsovereenkomst hebben gesloten ter re-integratie van de voormalige bijstandsgerechtigde,  niet was voldaan aan de wettelijke definitie van de arbeidsovereenkomst nu het element ‘arbeid’ ontbrak. De afgesproken ‘werkzaamheden’ bestonden in deze zaken uit sollicitatietrainingen en het zoeken naar vacatures, of uit arbeidswerkzaamheden die gericht waren op het gewend raken aan een normaal arbeidsritme en het omgaan en samenwerken met collega’s. De rechter achtte echter wel een arbeidsovereenkomst aanwezig, indien aan deze (re-integratie) werkzaamheden economische waarde toekwamen en ze niet waren gericht op het vergroten van kennis en het opdoen van werkervaring.

De Centrale Raad van Beroep heeft recent uitspraak gedaan in twee zaken waar een (voormalige) bijstandsgerechtigde een overeenkomst had gesloten met een re-integratiebedrijf dat door de gemeente was ingeschakeld om hem/haar te detacheren bij een reguliere werkgever. In de overeenkomst was vermeld dat het ging om een arbeidsovereenkomst. De Raad oordeelde dat, zolang betrokkene niet is uitgeleend aan een werkgever er geen ‘arbeidsovereenkomst (uitzendovereenkomst)’ tussen de betrokkene en het uitlenende reïntegratiebedrijf tot stand is gekomen. Pas op het moment dat betrokkene daadwerkelijk wordt uitgeleend aan een werkgever alwaar h/zij (productieve) arbeid gaat verrichten, komt een 'arbeidsovereenkomst (uitzendovereenkomst)' tot stand. Deze zaken laten zien dat onder omstandigheden de overeenkomst tussen een bijstandsgerechtigde en Flextensie aangemerkt zou kunnen worden als een uitzendovereenkomst, op voorwaarde dat de bijstandsgerechtigde daadwerkelijk wordt uitgeleend aan een reguliere werkgever waar h/zij arbeid verricht dat van economische waarde is.

Een belangrijk verschil tussen laatstgenoemde zaken en de Flextensie werkwijze is evenwel dat partijen de overeenkomst  een ‘arbeidsovereenkomst’ hadden genoemd en dat betrokkenen dienovereenkomstig het minimumloon  verdienden. Maar hoe zou de rechter oordelen indien de overeenkomst niet was voorzien van het etiket ‘arbeidsovereenkomst’, en evenmin het minimumloon was uitbetaald? Om deze vraag te beantwoorden is wederom de rechtspraak met betrekking tot leerstages relevant. Zoals eerder vermeld wijkt een stageovereenkomst af van een arbeidsovereenkomst in de zin dat in een arbeidsovereenkomst het leerelement voorop staat. De scheidslijn tussen een stage en een arbeidsovereenkomst is echter niet altijd goed te trekken. Belangrijke factoren zijn bijvoorbeeld de mate waarin de onderwijsinstelling zeggenschap heeft over de activiteiten die de leerling bij het bedrijf verricht en de mate waarin de activiteiten voor de partijen profijtelijk zijn. Ik kom hier aan het eind van deze blog op terug.

Gezag

Tot slot het element ‘gezag’. In het arbeidsrecht wordt een gezagsrelatie aanwezig geacht wanneer de ene partij het recht heeft om bindende instructies te geven aan de andere partij. In uitzendrelaties wordt vaak onderscheid gemaakt tussen de feitelijke gezagsverhouding (tussen de werknemer en het inlenende bedrijf ) en de contractuele gezagsverhouding (tussen de werknemer en de uitzendorganisatie). Bij de werkwijze van Flextensie is het niet op voorhand duidelijk hoe het zit met die gezagsverhouding. Van belang is bijvoorbeeld, of en hoe de gemeente invloed kan uitoefenen op de aard van de werkzaamheden van de bijstandsgerechtigde en de wijze waarop h/zij deze de werkzaamheden uitvoert.

Omstandigheden van het geval

Uit het voorgaande blijkt dat niet eenvoudig kan worden vastgesteld of bijstandsgerechtigden die door Flextensie worden uitgezonden om arbeid te verrichten bij een reguliere werkgever deze arbeid verrichten op basis van een arbeidsovereenkomst/uitzendovereenkomst. Het is mijns inziens met name niet helder of voldaan wordt aan de elementen ‘arbeid’ en ‘gezag’. Om hierover meer duidelijkheid te krijgen, dient kortgezegd gelet te worden op het volgende:

• Wat staat centraal bij het verrichten van de werkzaamheden: het leren of het leveren van productie?
• Wat is de zeggenschap van de gemeente en/of het door de gemeente ingeschakelde re-integratiebedrijf over het leerproces van de bijstandsgerechtigde?

Een gedeeltelijke antwoord op deze kernvragen kunnen we vinden in de algemene inleenbepalingen en de leveringsvoorwaarden van Flextensie (zie www.flextensie.nl), daarnaast heb ik via een Wob procedure inzage gekregen in een overeenkomst die is gesloten tussen Flextensie en een gemeente. Gezien de inhoud van deze documenten is het naar mijn mening niet uitgesloten dat sprake is van een uitzendovereenkomst of arbeidsovereenkomst. In de overeenkomst tussen Flextensie en de gemeente wordt bijvoorbeeld geen aandacht besteed aan leeraspecten. Het verdienmodel en het leveren van productie staat centraal. Zo wordt de ‘bediening van flexmarkten’ als doel geformuleerd en spreken partijen over de facturering van de ‘fee’ op een wijze dat is gerelateerd aan het wettelijk minimum loon en de loonwaarde van de kandidaat. Het leerelement staat wel centraal in artikel 1 van de algemene inleenbepalingen. Dit artikel stelt dat de inzet van de kandidaat plaats vindt in het kader van zijn re-integratie en dat de opdrachtgever de kandidaat daartoe stimuleert bij het ontwikkelen van zijn vaardigheden en werkervaring. Maar hier blijft het bij. De overige bepalingen wijzen op de feitelijke gezagsrelatie (lijkt te liggen bij de inlener ofwel reguliere werkgever) en de contractuele gezagsrelatie (lijkt te liggen bij Flextensie). De door Flextensie gehanteerde leveringsvoorwaarden zijn bovendien in grote lijnen gelijk aan de leveringsvoorwaarden die gehanteerd worden door de grootste brancheverenigingen voor uitzendbureaus, de ABU en de NBBU.

Ten aanzien van de leveringsvoorwaarden van Flextensie springen verder twee bepalingen in het oog. In de eerste plaats verplicht artikel 8 d de inlener tot betaling van een vergoeding aan Flextensie indien hij een arbeidsovereenkomst met de kandidaat (bijstandsgerechtigde) wenst aan te gaan. Een dergelijke verplichting lijkt me eerder belemmerend dan bevorderend voor de re-integratie van bijstandsgerechtigden naar regulier werk. Op grond van een tweede (nogal merkwaardige) bepaling uit de leveringsvoorwaarden (artikel 6 d) eindigt elke opdracht van rechtswege op het tijdstip ‘dat Flextensie Nederland de arbeidskracht hun arbeidsovereenkomst met Flextensie Nederland opzeggen’. Afgezien van de vraag of deze zin grammaticaal gezien juist is, lijkt Flextensie de bijstandsgerechtigde een ‘arbeidskracht’ te noemen die met Flextensie een arbeidsovereenkomst is aangegaan.

Echter voor een definitieve beoordeling van de vraag of een arbeidovereenkomst/uitzendovereenkomst is ontstaan dient, zoals uit de rechtspraak blijkt, acht te geslagen te worden op 'alle omstandigheden van het geval'. Geïnspireerd door het Logidex arrest waar de vraag aan de orde was of het bemiddelingsbureau Logidex dat leerlingen van een mbo opleiding plaatst bij stage werkgevers, een uitzendovereenkomst was aangegaan met de leerlingen, dienen de volgende omstandigheden meegewogen te worden:

• Wat is  precies afgesproken tussen de partijen (gemeente, Flextensie, inlener en bijstandsgerechtigde)? Hier dient met name gelet te worden op hetgeen is afgesproken met betrekking tot het doel van re-integratie van de bijstandsgerechtigde.
• In hoeverre controleert de gemeente of deze afspraken worden nagekomen?
• In welke mate is het verrichten van de werkzaamheden in het belang voor de re-integratie naar regulier werk voor deze bijstandsgerechtigde, gezien zijn/haar werkervaring, opleiding, leeftijd en het voltooien van eerdere re-integratietrajecten.
• Wie heeft het initiatief genomen tot aanmelding bij Flextensie?
• Hoe is de plaatsing van de bijstandsgerechtigde bij het inlenende bedrijf tot stand gekomen?
• Waar ligt de instructiebevoegdheid ten aanzien van de kandidaat (waaronder de duur van de plaatsing en in hoeverre is de duur van de plaatsing gerelateerd aan de leerdoelen)?
• Worden kandidaten geplaatst op verzoek van bedrijven of worden bedrijven gezocht die bij de kandidaten passen?
• Kan de gemeente de plaatsing van de bijstandsgerechtigde bij het bedrijf eenzijdig beëindigen?

Het laatste woord hierover is aan de rechter. Mocht de rechter - indien hierover zou worden geprocedeerd -  oordelen dat sprake is van een uitzendovereenkomst tussen de bijstandsgerechtigde en Flextensie, dan dient Flextensie de bepalingen uit titel 10 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (de arbeidsovereenkomst) en de algemeen verbindend verklaarde Cao voor Uitzendkrachten (2012-2017) na te komen. Betekent dit dat een effectief opstapje voor bijstandsgerechtigden naar regulier werk om zeep wordt geholpen? Dat hoeft niet het geval te zijn. Opdrachtgevers zijn kennelijk bereid een vergoeding te betalen voor deze werknemers, afhankelijk van de loonwaarde van de betreffende werknemer. De Participatiewet biedt vervolgens de gemeente de mogelijkheid om een lage loonwaarde aan te vullen met loonkostensubsidie en door middel van een no-risk polis te voorkomen dat de werkgever financieel risico loopt bij ziekte van de werknemer. Dit neemt niet weg dat de kosten voor de werkgever waarschijnlijk hoger zullen uitvallen, nu voor deze werknemers loonbelasting en premies sociale zekerheid moet worden opgehoest. Daar staat tegenover dat met deze constructie (voormalig) bijstandsgerechtigden in ieder geval verzekerd zijn van arbeidsrechtelijke bescherming waar ze recht op hebben.

n.b. een meer uitgebreide versie van dit blog onderbouwd met rechtspraak en Kamerstukken zal worden gepubliceerd in een juridisch tijdschrift. Ik zal u via dit blog daarvan op de hoogte houden.

AOW en belastingen. Mensen die in 2011 65 werden hebben nog 1 dag om een belastingformulier in te vullen. Je kunt geld terugkrijgen!

Belastingen en teruggave voor mensen die voor het eerst AOW krijgen
Mensen die in 2011 65 jaar werden en toen AOW kregen hebben nog 1 dag om een belastingformulier in te vullen. Het loont de moeite. Als je in de loop van het jaar AOW gerechtigd wordt, kun je veel terugkrijgen van de belasting. Bij het inkomen dat je in het belastingjaar had voor je AOW kreeg wordt geen rekening gehouden met de ouderenkortingen en het lage ouderentarief waar je recht op hebt als je AOW krijgt. Maar als je belastingaangifte doet heb je recht op toepassing van de ouderenkortingen en het lage belastingtarief voor AOW-ers over het hele jaar. Dus dan krijg je geld terug.

---

Het hangt ervan af wanneer je in de loop van het jaar AOW krijgt hoeveel je terugkrijgt. Januari is ongunstig, weinig terug, december gunstig, veel terug. Je kunt het belastingformulier ook invullen met terugwerkende kracht. Je kunt nog tot 5 jaar terug belasting terugkrijgen. Dus mensen die in 2012 65 jaar werden en AOW kregen (toen was het nog op je 65ste verjaardag) kunnen over het hele jaar 2017 nog een formulier invullen en belasting over 2012 terugkrijgen.
Mensen die in 2011 AOW kregen hebben nog 1 dag om een formulier in te vullen en de teruggave aan te vragen.

Reïntegratie perikelen in Amsterdam. Een actueel overzicht en een stukje geschiedenis

De gemeente Amsterdam kent een lange geschiedenis van malversaties en misstanden in de reintegratie bussiness. Een rapport van het Bureau Integriteit van de gemeente over misstanden bij de projecten van stichting Herstelling was aanleiding voor veranderingen in het reïntegratiebeleid onder SP wethouder Arjen Vliegenthart. Maar de gemeente werkt nog steeds samen met de stichting in het project 'Vinkebrug'. Het centrum aan de Laarderhoogweg wordt gesloten. Op nieuwe locaties in vier stadsdelen wordt het reïntegratiebeleid voortgezet. De hoofdvestiging komt waarschijnlijk aan de Van der Madeweg. Basis voor het nieuwe reïntegratiebeleid is het 'Koersbesluit reintegratie'.

Er is in het verleden heel wat te doen geweest over het werken met behoud van uitkering oftewel dwangarbeid in Amsterdam en over het reïntegratiebeleid dat de gemeente voerde. Om wat verder in het verleden terug te gaan: eind jaren negentig van de vorige eeuw had de gemeente Amsterdam een contract met Arbeidsvoorziening Noord-Holland Zuid. Wat betreft het jaar 1999 kon Arbeidsvoorziening 20 miljoen gulden niet verantwoorden. Bij nader onderzoek van de dossiers van de werkzoekenden bleek, dat 50% van dei dossiers niet voldeden aan een goede verantwoording van verrichte activiteiten. Die waren er in werkelijkheid niet, of niet geregistreerd. Accountants weigerden de verantwoording aan de gemeente Amsterdam  goed te keuren. Het Ministerie van Sociale Zaken eiste het geld terug dat aan de gemeente Amsterdam was uitbetaald. De gemeente vorderde daarop het geld bij Arbeidsvoorziening, die een gedeelte van het geld, dat al aan hen was uitbetaald, moest terugbetalen.

ander voorbeeld

Of neem een ander voorbeeld. In de tweede helft van 2001 en de eerste helft van 2002 werd een ideetje van toenmalig wethouder Jaap van der Aa uitgevoerd, namelijk de opzet van een 'megabanenmarkt'. Alle bijstandsgerechtigden in Amsterdam moesten in een jaar tijd komen opdraven in een groot hallencomplex even voorbij station Sloterdijk. Het enige dat er mega aan was, was de grootschalige opzet. Banen waren er niet in de aanbieding. Er werden van alle bijstandsgerechtigden geheel nieuwe dossiers gemaakt, en velen werden onder druk gezet naar werk te zoeken dat er niet was. De Megabanenmarkt werd dan ook een grote flop. 200 miljoen euro werd over de balk gesmeten zonder aanwijsbaar resultaat.

Weer vele jaren later. Een van de hoofdrolspelers in het  eerstgenoemde drama met Arbeidsvoorziening Noord-Holland Zuid kwam in de publiciteit door veronderstelde malversaties en misstanden in het grote commerciële reïntegratiebedrijf, dat hij na het verdwijnen van Arbeidsvoorziening had opgericht. Dit bedrijf had ook contracten met de gemeente Amsterdam. De Bijstandsbond heeft o.a. de misstanden bij dit reïntegratiebedrijf aan de orde gesteld. Een directeur van de Dienst Werk en Inkomen, dus durecteur van een organisatie die altijd naarstig op zoek is naar werklozen die zwart een zakcent bijverdienen, zei sprekend over de malverstaties van het grote commerciële reïntegratiebedrijf in Het Parool:  'fraude wil ik het niet noemen'. De hele gang van zaken was voor de gemeente wel aanleiding het roer om te gooien en weinig meer met commerciële reïntegratiebedrijven in zee te gaan. De reïntegratieactiviteiten werden voortaan in eigen beheer uitgevoerd en in samenwerking met de stichting Herstelling. Ik heb mij dikwijls afgevraagd: wanneer komt de parlementaire enquête over de reïntegratie-industrie van de afgelopen 20 jaar.

Herstelling

De afgelopen jaren bleek, dat er ook in de projecten van de stichting Herstelling het nodige mis was. De Bijstandsbond publiceerde meerdere zwartboeken, het bureau integriteit schreef een tot op heden geheim rapport over misstanden bij de projecten van De Herstelling aan de Laarderhoogteweg en in het Amsterdamse Bos en twee wetenschappers bogen zich vorig jaar over de misstanden en de puinhopen van de reïntegratie in Amsterdam om verbetervoorstellen te kunnen doen. Zij schreven rapporten, die ook niet allemaal openbaar zijn, maar wel het rapport 'door de bomen het bos weer zien'. Zelfs de gemeenteraad werd maar in globale lijnen op de hoogte gesteld van het geheime rapport van Bureau Integriteit. En de buitenwereld weet er alleen iets van door een summier kort persbericht van de gemeente Amsterdam en op basis van wat wethouder Vliegenthart over het rapport heeft gezegd in openbare gemeenteraadsvergaderingen of vergaderingen van commissies.. Daaruit blijkt dat in het geheime rapport wordt ingegaan op het feit, dat de Bijstandsbond jarenlang de misstanden op diverse manieren aan de orde heeft gesteld, maar dat de politiek ziende blind en horende doof was. Jan Hoek, in een vorige periode gemeenteraadslid, fietste nog op een mooie voorjaarsdag naar het Amsterdamse Bos naar aanleiding van de klachten van de Bijstandsbond, sprak met de aanwezige dwangarbeiders en constateerde in een blog dat er allemaal niets aan de hand was.

veranderingen

Sindsdien is er heel wat veranderd. De gemeente zegde de samenwerking met de stichting Herstelling op, de directeur en sommige andere verantwoordelijken voor de misstanden werden op een zijspoor gezet. 'De Herstelling', en 'Laarderhoogweg' werden in de wereld van de werklozen gehaat en gevreesd.  De wethouder verklaarde diverse malen dat het centrum aan de Laarderhoogtweg zou worden gesloten. Een reeks van veranderingen moest nieuwe inhoud geven aan het reintegratiebeleid. Het werken met behoud van uitkering, soms jarenlang, werd op papier vervangen door 'leer-werk stages' van maximaal een half jaar. Het is de vraag of de nieuwe leer-werkstages werkelijk nieuw zijn, in die zin dat je er weliswaar werk in doet met behoud van uitkering, maar dat je ook een scholingstraject volgt waarbij je kennis en vaardigheden opdoet die je kansen op de arbeidsmarkt vergroten of dat het oude wijn in nieuwe zakken is, en dat de scholing in veel gevallen niets voorstelt en dat het daarom ook gewoon dwangarbeid is. Recente ervaringen van mensen die op de Laarderhoogtweg tewerk zijn gesteld wijzen erop dat er in de praktijk niet veel veranderd is.

straftrajecten

Het zijn nog steeds straftrajecten voor bijstandsgerechtigden waarbij ze onder zware druk wordt gezet met dreigementen over stopzetting van de uitkering, en waarbij mensen rechteloos gemaakt worden waarna sommigen er vervolgens aan onderdoor gaan. En leren doen ze er niets. Er is nog steeds een combinatie van angst en verveling. Er bestaat nog steeds een soort getrapt strafsysteem voor bijstandsgerechtigden en werklozen. Eerst een externe leerstage, mislukt dat, dan wordt je naar de Laarderhoogweg gestuurd, en mislukt dat ook, dan ga je soms naar het strafkamp Vinkebrug, ook al hoor je niet tot wat de 'top 600 criminelen' worden genoemd. Maar ontegenzegge;lijk is er met de komst van de Sp-wethouder wel wat veranderd in het reïntegratiebeleid. Zo weigert de wethouder de verplichte tegenpresatie voor mensen die kansloos zijn op de arbeidsmarkt zoals die staatssecretaris Klijnsma voor ogen staat uit te voeren. In plaats daarvan stuurde hij ambtenaren op pad naar buurthuizen e. d. alwaar zij vriendelijke gesprekken gingen voeren met bijstandsgerechtigden, die met eigen voorstellen mochten komen en die de gelegenehid kregen hun problemen te bespreken en over oplossingen na te denken zonder dat ze op een zinloze manier in allerlei projecten werden geduwd en onder druk gezet. Dat zijn de bijstandsgerechtigden die niet ingedeeld worden in de categorie kansrijk op de arbeidsmarkt want die worden heel anders behandeld.

verleden

Maar zoals gezegd niet alles is veranderd in het beleid. En vele ambtenaren en andere betrokkenen willen liever niet meer aan het verleden worden herinnerd. Sommigen die in het verleden bij misstanden of malversaties in de reïntegratie bussiness op een zijspoor werden gezet hebben inmiddels binnen of buiten het gemeentelijk apparaat weer hoge functies, soms elders in de gemeentelijke organisatie, soms ook in de reintegratie-industrie. Weliswaar heeft de gemeente de samenwerking met de stichting Herstelling grotendeels opgezegd. maar de stichting en haar directeur zijn nog steeds 'alive and kicking'. Blijkens de website die nog steeds in de lucht is. Vroeger liepen de gemeentelijke projecten en de projecten van stichting Herstelling aan de Laarderhoogtweg en elders door elkaar. Als werkloze wist je vaak niet met wie je te maken had. Dat is nu niet meer zo. Zoals gezegd, de  samenwerking met de stichting Herstelling aan de laarderhoogtweg is opgezegd.

interpretatie van de geschiedenis

Op de website van de stichting staat nu een geheel eigen interpretatie van de geschiedenis. De reden van de opzegging van de samenwerking zou zijn geweest, dat er een nieuwe SP wethouder was gekomen, die een geheel ander reïntegratiebeleid met andere prioriteiten wilde, en dat de stichting Herstelling daar niet in paste. Niet helemaal onwaar, misschien maar hooguit een klein gedeelte van de waarheid. De geconstateerde misstanden hebben een minstens even grote rol gespeeld. De stichting heeft haar website geheel opgeschoond. Over voorgaande jaren is niets meer terug te vinden. Ook zij willen liever niet teveel aan hun verleden worden herinnerd. Gelukkig hebben we de websites van de Bijstandsbond en van Doorbraak en ook de berichtgeving in o.a. Het Parool om de geschiedschrijving van de stichting wat aan te vullen. En zoals je misschien wel weet, wat eenmaal op internet staat gaat er nooit meer af. Kopiën van de oude website-versies door de jaren heen zijn te vinden in de 'way back machine'. Daaruit blijkt, dat de stichting Herstelling voor het eerst in 2000 een website lanceerde.

voortgezette samenwerking

Blijkens de website van de stichting Herstelling werkt de stichting nog steeds samen met de gemeente in het project 'Vinkebrug'. Dit project was oorspronkelijk bedoeld voor wat criminele jongeren worden genoemd, maar heeft zich uitgebreid tot 'mensen met ernstige gedragsproblemen' en 'onaangepasten'. Van de website: ' Het traject is praktisch van aard, strak georganiseerd en kent een no-nonsense aanpak. De duur van het traject is afhankelijk van de vorderingen van de deelnemer'. Met andere woorden: je kunt er geen peil op trekken als je daar zit, hoelang het gaat duren.  De werkwijze wordt de 'Vinkebrug methode' genoemd als vervolg op de 'methode Herstelling' die aan de Laarderhoogtweg werd uitgevoerd. Uit de website van de stichting zelf blijkt al, dat beslist niet alleen mensen uit de 'top 600 criminelen' tewerk worden gesteld. Er zijn ook werklozen bij, die bijvoorbeeld op de interne leerstages op de Laarderhoogtweg conflicten hebben gehad of andere mensen met wat 'gedragsproblemen' worden genoemd, die dan voor straf naar de Vinkebrug worden gestuurd. De deelnemers kunnen bij niet verschijnen een huisbezoek verwachten en er wordt gedreigd met sancties. Concrete scholing om je kennis en vaardigheden uit te breiden met meer kennis is er niet. Van de website: 'De werkzaamheden zijn eenvoudig, afwisselend en vinden vooral plaats in de buitenlucht. De werkzaamheden worden afgewisseld met sportlessen, fitness, zwemmen en PT training, waarbij gefocust wordt op groepsprocessen, communicatie en de onderlinge samenwerking'. 

Nieuw beleid

In een brief van 15 november aan de gemeenteraad laat het College van burgemeester en wethouders weten, dat de plannen voor het nieuwe reïntegratiebeleid  steeds concreter worden. Men zegt dat de locatie aan de Laarderhoogtweg niet meer voldoet aan de eisen die passend zijn binnen het nieuwe beleid. Het praktijkcentrum zal verhuizen naar een locatie aan de van der Madeweg 28.  De locatie op de Laarderhoogweg wordt 1 juni gesloten. Behalve op de van der Madeweg dat de hoofdvestiging zal worden waar de intakes plaatsvinden en ook machines staan die elders niet aanwezig zijn worden er kleinere vestigingen geopend in Noord, Zuid en waarschijnlijk Nieuw-West. Het project heet Amsterdamwerkt! en de stasdeel locaties heten NoordWerkt! ZuidWerkt! en Nieuw-WestWerkt!. Daarnaast komen er Zuid-OostWerkt! en OostWerkt!. Aangezien de van der Madeweg op de grens van Oost en Zuid-Oost ligt, komen daar ook de vestigingen van de stadsdelen Oost en Zuid-Oost. Op de verschillende vestigingen zal uitvoering worden gegeven aan de realisatie van interne leerstages, dus werken met behoud van uitkering.

Piet van der Lende

De gevolgen van het ervaren van schaarste

In Amerika en oa India, waar de armoede heel groot is, hebben Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir een onderzoek gedaan naar de gevolgen van de armoede voor het denken van mensen die in armoede leven. Zij hebben hun bevindingen neergelegd in het boek 'schaarste. Hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen'. Uitgever: Maven Publishing. Nederlandse vertaling december 2013. In de neoliberale versie van armoede bestrijden wordt ervan uitgegaan, dat armoede een gevolg is van het individuele falen van de arme. Mensen hebben een verkeerd karakter, of gooien er met de pet naar. In het kapitalisme met zijn oneindige kansen kan iedereen hogerop komen, als je je maar gedraagt als de 'homo economicus', de mens die altijd de meest rationele beslssingen neemt in zijn of haar leven. Daarom is armoedebestrijding vooral het sleutelen aan het gedrag en de denkwijze van mensen. Meestal door strafmaatregelen, soms door financiële tijdelijke stimuleringsprikkels. Dit wordt het 'carrot en stick beleid' genoemd. Hierbij aansluitend worden projecten opgezet voor armen om een eigen bedrijfje te beginnen. Zo kunnen ze- vanuit hun bijgestelde gedrag - in het kapitalisme met zijn vele kansen uit de armoede komen door op de markt geld te verdienen. In dit kader passen de vele initiatieven voor het verstrekken van een micro-krediet in vele landen waar de armoede extreem is. Koningin Maxima is een pleitbezorger van deze manier van armoede bestrijden.

normen en waarden

Hierbij aansluitend pleiten vele politici en andere bestuurders maar ook spraakmakende (rechtse) opiniemakers voor een 'herstel' van  de volgens hen juiste normen en waarden in het algemeen en de westerse in het bijzonder. Niet alleen in andere 'culturen' maar alle mensen die in armoede leven hebben eenvoudigweg een verkeerde moraal, en we moeten hen de goede bijbrengen. Dan kunnen ze meedoen in het kapitalisme en participeren. Het begon wat dit betreft al met het  'ethisch reveil' van toenmalig minister van Agt, begin tachtiger jaren van de vorige eeuw, toen hij samen met Hans Wiegel van de VVD aan de wieg stond van de invoering van het neoliberalsime in Nederland. En vandaag de dag pleit PvdA lijsttrekkers kandidaat Asscher voor een 'progressief nationalisme' dus ook met de  mooie normen en waarden van de Nederlandse cultuur, op zoek naar een  sociaal-democratische coalitiepolitiek waarin  de 'derde weg met haar neoliberale compromissen een  actuele inhoud wordt gegeven.

er klopt niets van

Mullanaithan en Shafir tonen aan, dat er van al die neoliberale teoriën niets klopt. Het is de context waarin mensen leven die mede bepalend is voor hun manier van denken. Zij verrichten onderzoek op het snijvlak van psychologie en economie. Zij vonden dat wanneer iemand voortdurend in een situatie van te grote schaarste leeft, dit gevolgen heeft voor de beslssingen die mensen nemen. Het korte termijn beleid - hoe knoop ik vandaag de touwtjes aan elkaar  - overheerst het denken, en er is minder ruimte voor lange termijn denken in je persoonlijk leven. Als mensen eenmaal in armoede verkeren, zijn het niet zozeer persoonlijke eigenschappen die hun daarin gevangen houden. Het is daarentegen het gevolg van omgevingsomstandigheden veroorzaakt door schaarste. En die omstandigheden kun je veranderen waarbij je de schaarste vermindert. Dat hebben veel critici van het neoliberalisme  altijd al gezegd.  Dus omhoog die uitkeringen, kwijtscheldingen van schulden, meer werk voor de mensen, mischien een voldoende hoog basisinkomen, goede gezondheidszorg, sociale zekerheid, onderwijs, etc. Een links alternatief moet  het raffinement van de neoliberale ideologie ontmaskeren  en strijden voor de zoëven genoemde doelstellingen.

overal van toepassing

Mullainathan en Shafir pretenderen dat de conclusies van de vele onderzoekingen die ze hebben gedaan in de hele wereld van toepassing zijn waar mensen in armoede leven. Maar het heeft op iedereen betrekking. Schaarste kan slaan op het gevoel veel te weinig geld te hebben, maar het kan ook slaan op andere dingen, bijvoorbeeld het gevoel dat je veel te weinig tijd hebt. Het boek heeft het nodige stof doen opwaaien, ook in Nederland, omdat het impliciet een frontale aanval is op de theoriën van het neoliberalisme in het algemeen en de standpunten van de VVD en Jetta Klijnsma in het bijzonder. Hier valt nog van alles over te zeggen. Lees bijvoorbeeld de kritiek van  Jurriaan Omlo uit 2014. http://www.socialevraagstukken.nl/recensie/schaarste-hoe-gebrek-aan-tijd-en-geld-ons-gedrag-bepalen

onderzoek in Nederland

Colette van Boven onderzoekt nu in het kader van haar afstuderen aan de Universiteit van Amsterdam of de theoriën van Mullainathan c.s ook in Nederland van toepassing zijn. Daarvoor neemt zij de 'raven matrix test' af bij 80 respondenten. Zij interviewt ook bezoekers van de Bijstandsbond. Wij zijn benieuwd naar de resultaten. Ik heb hier geen verstand van, maar ik begrijp dat het nadeel van de test is, dat er een leereffect is. Dat kan de test onbetrouwbaar maken. Je kunt het trainen om de test goed af te leggen. Maar ik heb gezien dat in het onderzoek van Colette de geinterviewden geen idee hebben wat de test inhoudt, zodat het wel eens zeer betrouwbaar zou kunnen zijn. Wij zijn benieuwd naar de uitslag en gaan er zeker op terugkomen.

Piet van der Lende

Ledenwerf en donatie campagne Bijstandsbond en inning jaarlijkse contributie

Beste symphatisanten van de Bijstandsbond,

2016 is weer bijna voorbij en een nieuw jaar gaat binnenkort beginnen. Dus ook weer tijd voor de inning van de jaarlijkse contributie die leden van de Bijstandsbond betalen. Het lidmaatschap kost in principe 17 euro per jaar, maar mer of minder mag ook. Iedereen die een bijdrage betaalt wordt ingeschreven als lid, tenzij u dat niet wilt. De Bijstandsbond is nu het nieuwe jaar eraan komt ook een crowdfunding campagne begonnen om meer donaties en leden te krijgen.

We hebben nu een begroting van 14.000 gemiddeld per jaar en wij hebben geen structurele subsidies van de overheid of fondsen. Wij vinden het zelf ongelooflijk wat wij allemaal voor dat bedrag doen. We betalen van dat bedrag de huur, gas en licht, kopieerapparaat, telefoon, etc. en we houden nog wat over om actie te voeren en de administratiekosten en kopieerkosten van het spreekuur te betalen.

Toch zouden we graag meer doen, meer leden krijgen en meer bekendheid geven aan de Bijstandsbond. We zijn erg actief op internet en sociale media en we hebben al enige jaren een spotje op at5 en een advertentie in de MUG. Ook staan we in alle wijkgidsen. We komen regelmatig in de nieuwsmedia met standpunten over actuele onderwerpen. Toch is onze ervaring op basis van o.a. mededelingen van anderen dat we een groot deel van onze achterban nog niet bereiken, en dat aan de bekendheid van de Bijstandsbond nog veel gedaan kan worden. We zouden graag meer advertenties plaatsen, bijvoorbeeld in Het Parool, of spotjes maken voor radio en televisie en om die op internet te plaatsen. Of middels pamfletten en folders meer bekendheid te geven aan de Bijstandsbond, door ze op te sturen en instanties te vragen de folders neer te leggen.

Dit kost ook weer geld (portokosten) en ons budget is nu voor dit soort dingen wel beperkt, als we ook nog acties willen voeren die ook geld kosten. Daarom zijn we een crowdfunding campagne begonnen. Je kunt nu op onderstaande knop klikken om een donatie te doen.. Of-als je geen html in je email hebt- op de link klikken. Je browser wordt dan geopend en de rest wijst zich vanzelf. Je kunt bijvoorbeeld betalen met Paypal. De totale pagina van de Bijstandsbond bij de crowdfunding campagne vind je op http://www.bijstandsbond.amsterdam Deze knoppen of links kunnen doorgestuurd worden per email, op sociale media gezet en op weblogs of websites geplaatst worden.

Let op! Natuurlijk kun je ook op de oude manier blijven betalen door een bedrag te storten op onze bankrekening: NL22 INGB 0004 5548 41 t.n.v. Bijstandsbond Amsterdam. Dit is vooral verstandig bij kleine bedragen. Je moet namelijk als je meedoet aan de crowdfunding campagne 45 cent aan administratiekosten extra betalen. Dus ook als je dat niet extra wilt betalen, en je wilt 5 euro geven, dan moet je 4, 55 geven, dan kom je precies op 5 euro uit.

 
 Doneren

Alternatief voor mensen met weinig geld

In plaats van zelf een donatie te doen, of in combinatie met een eigen donatie, kun je ook een actie starten. Dan vraag je bijvoorbeeld vrienden om ook een klein bedragje te doneren. Als je op onderstaande knop klikt, kun je een pagina van jouw aanmaken op pifworld.com. Gerelateerd aan de Bijstandsbond. Je kunt een streefbedrag invullen wat je bij anderen wilt ophalen, bijvoorbeeld 50 euro. Je geeft verder kort aan wat je motivatie is om voor de Bijstandsbond een kleine actie te starten in je sociale netwerk.

Dan stuur je de weblink van je eigen pagina naar je vrienden en kunnen ze op jouw pagina doneren ten behoeve van de Bijstandsbond. Er wordt dan op jouw pagina aangegeven, hoever je bent met het ophalen van die 50 euro voor de Bijstandsbond bij vrienden en bekenden. Je kunt natuurlijk ook een ander bedrag invullen dan die 50 euro. Dit is ook erg geschikt voor mensen die zelf geen geld hebben om te doneren, maar die de Bijstandsbond een warm hart toedragen en die zeggen: ik heb wel vrienden en kennissen die wel iets willen geven, dus ik start een actie voor de Bijstandsbond omdat ik het zo'n goede organisatie vind.



Maak een actie aan

specifieke doelen (overlevingsgids voor de minima)

We hebben ook de mogelijkheid om mensen geld te laten doneren voor een specifiek doel. Het specifieke doel dat we nu hebben is de overlevingsgids voor de minima. http://www.overlevingsgids.net . We hebben al een app voor android. Ga naar Google Play store en typ in het zoekvenster 'overlevingsgids'. Je kunt dan de app op je mobiele telefoon installeren. De overlevingsgids bevat tips en trucs voor mensen met weinig geld en aanwijzingen hoe te overleven in de bureaucratische doolhoven. We zouden ook graag een app maken voor andere systemen zoals iOS, maar dat kost geld om het te laten maken. Ook zouden we graag meer bekendheid geven aan de overlevingsgids door er reclame voor te maken en de mensen op de hoogte te stellen. Verder zouden we de gids graag uitbrengen in brochurevorm, voor mensen die niet zo thuis zijn op internet. Je kunt door op onderstaande knop te klikken geld geven voor specifiek het uitbrengen van de overlevingsgids voor de minima. In de toekomst kunnen we andere specifieke doelen toevoegen en daar specifiek geld voor vragen.


 Doneren

Ook voor dat specifieke doel kun je een actie starten.

Maak een actie aan

Met vriendelijke groet,
Piet van der Lende
Bijstandsbond

Alleenstaande ouders met bijstand en kinderen inwonend bij familie in bittere armoede gestort

Alleenstaande ouders met bijstand en kinderen inwonend bij familie niet alleen getroffen door kostendelersnorm maar ook door sterke kortingen op het kindgebonden budget. Het inkomen daalt ver beneden het bestaansminimum.

Alleenstaande ouders met kinderen inwonend bij familie worden per 1 januari 2016 niet alleen getroffen door de kostendelersnorm maar ook getroffen door grote kortingen op het kindgebonden budget. Voorbeeld: alleenstaande ouder met twee kinderen van 4 en 7 jaar die inwoont bij haar moeder heeft een bijstandsuitkering van 694 euro en een kindgebonden budget van 83 euro en een zorgtoeslag van 7,50 euro per maand. Deze moeder houdt 200 euro en 3 cent over na aftrek vaste lasten. Volgens het voedingscentrum van het Nibud is zij aan voeding voor haar 2 kinderen en zichzelf kwijt per kind 3,67 en voor haarzelf 5,62. Prijspeil 2013. In totaal is dat 390 euro alleen voor voeding per maand wat zij volgens het Nibud kwijt is. Dus zij komt alleen al aan de basisbehoefte eten meer dan 160 euro per maand tekort. Deze mevrouw is arbeidsongeschikt en kan slechts 16 uur per week werken. Hoe komt deze mevrouw hieruit.

De maatregel van het kindgebonden is bedoeld als ondersteuning van kinderen die in Nederland wonen. Een alleenstaande ouder die alleen woont met haar kinderen heeft een kindgebonden budget van 3066 euro per jaar. Deze mevrouw krijgt dus omdat ze kosten kan delen met haar moeder, slechts 1000 euro per jaar. Zij is toeslagpartner. Dus het geldt ook voor alleenstaande ouders die bij een niet-familielid inwonen. De gedachte achter de kostendelersnorm is, dat twee mensen die onder hetzelfde dak wonen kosten kunnen delen en daarom een verlaging van 20% waarna ze alle inkomens tezamen genomen op bijstandsniveau uitkomen. Maar omdat in het geval van deze mevrouw ook de korting van het kindgebonden budget geldt zakt ze ver beneden het bestaansminimum. Deze mevrouw is er tussen 1 januari 2015, toen de Participatiewet werd ingevoerd, en 1 januari 2016 toen de korting op het kindgebonden budget werd ingevoerd 400 euro per maand op achteruit gegaan.

Extra schrijnend is, dat het kindgebonden budget bedoeld is voor het onderhoud van kinderen. In deze situatie worden dus de kinderen zwaar door de bezuinigingen van de regering getroffen.

Teken de petitie tegen de kostendelersnorm! http://geensamenwoonboete.petities.nl

Waarom heb je de petitie tegen de kostendelersnorm niet getekend?

Kom op, mensen, even tekenen die petitie tegen de kostendelersnorm!

De meeste van mijn vrienden en vriendinnen op facebook, twitter, mailinglijsten hebben het nog niet gedaan. Ook niet veel mensen die mordicus tegen de kostendelersnorm zijn Ach, ach ik ken de smoezen wel. Het helpt toch niet, ze luisteren toch niet, ik wist het niet, ik ben het vergeten, het heeft geen zin, we moeten de haalbaarheid in de gaten houden, de aluminati hebben de macht, de mensen zijn niet solidair meer, vroeger, ja vroeger, etc. Op naar de miljoen handtekeningen! Te beginnen bij jouw. Lees anders eerst dit maar eens Wat is macht?

Teken de petitie

Petitie Bijstandsbond tegen kostendelersnorm

Bijstandsbond heeft petitie lopen tegen de kostendelersnorm in de bijstand en andere uitkeringen

De Bijstandsbond heeft een petitie lopen waarin je kunt aangeven dat je tegen de kostendelersnorm bent, zoals die geldt in de bijstand en verschillende andere uitkeringen. De petitie vraagt de kostendelersnorm volledig af te schaffen, dus niet alleen voor mantelzorgers, of AOW-ers of migranten met het gezin in het land van herkomst. De petitie kan getekend worden op deze webpagina.

Centrale Raad keurt kostendelersnorm in alle 13 aangebrachte rechtszaken goed

01-11-2016. Herzien persbericht Bijstandsbond

Centrale Raad van Beroep keurt de kostendelersnorm in alle aangebrachte rechtszaken goed.

Sommige bijstandsgerechtigden zoals migranten ouder dan 65 jaar met onvolledige AOW en een bijstandsaanvulling (AIO)door kostendelersnorm  in extreme armoede gedompeld

De Centrale Raad van Beroep heeft in 13 rechtszaken uitspraak gedaan waarbij de kostendelersnorm in de bijstand in alle gevallen in stand wordt
gelaten. De zaken waren aangebracht door verschillende advocaten. De 13 uitspraken zijn alle te vinden op Rechtspraak.nl. De Centrale Raad verwijst naar de wet en de memorie van toelichting met oa het argument dat het sociaal zekerheidsstelsel betalbaar moet worden gehouden. De Centrale Raad zegt verder dat ze niet mogen toetsen aan redelijkheid en billikheid, de wet is de wet. Maar dat is helemaal niet waar. Ze mogen toetsen aan artikel 34 van de Algemene Wet Bestuursrecht. De redelijkheidstoets zit verweven in dit artikel.
Het onderscheid tussen een kostendeler en het voeren van een gezamenlijke huishouding is vaag is geworden. Advocaten hadden aangevoerd, dat de norm toeziet op het kunnen delen van de kosten van bewoning. Nee, zegt de Centrale Raad, het ziet toe op alle algemene kosten van levensonderhoud. Daarmee is onduidelijk geworden wat het verschil is tussen het voeren van een gezamenlijke huishouding en het van toepassing zijn van de kostendelersnorm. Juridisch gezien heeft de Centrale Raad zich op een hellend vlak begeven waarbij de rechten van bijstandsgerechtigden steeds verder worden uitgehold en de samenlevingsnorm steeds meer van toepassing is. Wanneer er sprake is van een gezamenlijke huishouding  heeft betrokkene die nu door de kostendelersnorm 20% minder uitkering ontvangt, in sommige gevallen helemaal geen recht op een uitkering of recht op een nog lagere uitkering. Zie hier het persbericht van de Centrale Raad.
https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Centrale-Raad-van-beroep/Nieuws/Paginas/Bijstand-mag-worden-verlaagd-bij-deling-van-kosten.aspx
Helaas heeft de Centrale Raad nog geen uitleg gegeven over enkele belangrijke begrippen zoals wat een commerciele prijs wanneer iemand een
kamer onderhuurt. Wanneer er sprake is van commerciele onderhuur is de kostendelersnorm niet van toepassing.

Een groep die onder andere bijzonder zwaar door de kostendelersnorm wordt getroffen en waarbij de mensen in deze groep beneden het bestaansminimum kelderen is de groep migranten ouder dan 65 jaar met het gezin in het land van herkomst die een onvolledige AOW, geen pensioen en een aanvullende AIO uitkering hebben. Deze mensen werden tot voor kort gezien als alleenstaande, waardoor zij recht hadden op een bestaandsminimum van 70% van het minimumloon. Het gezin in het land van herkomst heeft vaak geen eigen inkomen. Door een wetswijziging in de AOW, die bij de invoering weinig stof heeft doen opwaaien, worden deze migranten plotseling beschouwd als samenwonenden. Ook al leven ze duurzaam gescheiden van hun gezin in het land van herkomst. Dit betekent, dat niet de norm van 70% wordt gehanteerd bij de bepaling van de AIO aanvulling, maar de norm van 50%. Velen gaan er daardoor sterk op achteruit of verliezen zelfs geheel de AIO aanvulling. Reeds op 30 november 2012 hebben het Komitee Marokkaanse Arbeiders Amsterdam tezamen met Marokkaanse Raad Oost, stichting Aknarij, SMN, Mobin en de Bijstandsbond een conferentie georganiseerd over het AOW-tekort van migranten met een AIO aanvulling waarbij de extreme armoede waarin mensen uit deze groep soms moeten leven werd geinventariseerd, samen met oa FNV rechtszaken werden gevoerd en geprotesteerd werd bij de politiek. Ook andere organisaties hebben door de jaren heen op deze problematiek gewezen. Nu is dit zelfs tot staatssecretaris Klijnsma doorgedrongen en heeft zij mondjesmaat 7 miljoen euro uitgetrokken om in de meest schrijnende gevallen de gemeente de mogelijkheid te geven bijstand te verstrekken. Deze druppel op de gloeiende plaat zal de situatie niet veranderen. Dat migranten ouder dan 65 jaar met het gezin in het land van herkomst niet meer worden gezien als alleenstaanden blijft in stand.