Fantoomgroei

Onlangs verscheen het boek ‘Fantoomgroei’ met als ondertitel ‘waarom we steeds harder werken voor steeds minder’. Het boek is geschreven door Sander Heijne en Hendrik Noten. Er is een begeleidende discussiesite. Het boek kreeg de nodige publiciteit, hoewel er naar mijn mening niet echt iets nieuws in staat en het boek is dan ook vooral een samenvatting van de kritiek op ons huidige doorgeschoten economisch systeem die al door andere historici en economen geformuleerd is. En het biedt een oplossingsrichting in de vorm van oprichting van coöperaties om de economie te veranderen met concrete initiatieven die ook al door anderen naar voren zijn gebracht. Maar als samenvatting biedt het een mooi overzicht.

De ondertitel geeft al aan met welke onderzoeksvraag Heijne en Noten begonnen. Want waarom maken bedrijven mega-winsten, maar zien we dat niet terug in onze portemonnee? De Nederlandse economie is de afgelopen 40 jaar met tientallen procenten gegroeid terwijl de gezinsinkomens in dezelfde periode vrijwel niet zijn gestegen. De schrijvers gaan op zoek naar het verhaal hoe dit heeft kunnen gebeuren. Eerst analyseren zij de opkomst van populistisch extreem rechts. Daarna gaan zij in op de armoede in Nederland, dat niet het egalitaire, sociaal rechtvaardige land blijkt te zijn waarop vele politici zich laten voorstaan. De schrijvers constateren, dat de economie wel sterk is gegroeid, maar dat daarmee de armoede niet als vanzelf is opgelost en zij analyseren de schuldenberg die Nederlanders op zich genomen hebben, de flexibilisering van de arbeid en contrasteren dat met de excessieve stijging van bedrijfswinsten in de hele westerse wereld. Waarbij de belastingafdrachten daalden en er bezuinigingen op de collectieve voorzieningen waren.

Dit is allemaal wel bekend, maar dan vertellen de schrijvers een idyllisch verhaal over Philips om aan te tonen dat er ook goede kapitalistische bedrijven zijn, met aandacht voor sociale aspecten, het milieu en de gemeenschap van mensen. In de tachtiger jaren telde Philips 400.000 werknemers. Philips wierf personeel in heel Nederland en ontwikkelde een conglomoraat van fabrieken waarbij alles in eigen huis werd geproduceerd. Philips investeerde een vermogen in goede maatschappelijke voorzieningen voor het personeel. Eigen woningbouwverenigingen, speciale Philips winkels waar het personeel zijn boodschappen kan doen, speelplaatsen, een bibliotheek en scholen. En dan zijn er de verschillende vrije tijdsverenigingen, waaronder PSV.

Economische crisis

Eind jaren zeventig komt de Nederlandse maak-industrie, zoals Fokker, scheepswerven, DAF in moeilijkheden. Ook Philips ontkomt niet aan de crisis. Operatie Centurion wordt afgekondigd. Het grote conglomeraat wordt opgeknipt in een waaier van zelfstandige bedrijfsonderdelen. De productie van apparatuur wordt uitbesteed aan onderaannemers. Het aantal werknemers is nu geslonken naar 37.000.

Daarna analyseren de schrijvers de nieuwe ondernemingen zoals Bol.com en hoe die werken. Het heeft flexibilisering van de arbeid tot gevolg. Wat er bij Philips gebeurde, het opknippen van grote industriële conglomeraten in ketens van onderaannemers is wat de Amerikaanse professor David Weil de creatie van een afhankelijk sterrenstelsel noemt. Die duizenden kleine onderaannemers cirkelen rond een ster, bijvoorbeeld Philips, die het product uiteindelijk aan de klant verkoopt. Zij bepalen dus hoe het geld over de leveranciers wordt verdeeld. De onderaannemers, de planeten rond de ster zijn in een hevige concurrentiestrijd verwikkeld om de gunsten van de ster en nemen zo goedkoop mogelijke flexkrachten en zzp-ers in dienst, die je in deze analogie de satellieten zou kunnen noemen.

Die verdienen nog amper geld. Uit cijfers van het CBS blijkt dat 40% van de zzp-ers in 2016 minder dan 16.000 euro per jaar verdiende. Door deze ontwikkeling is het niet (meer) zo, dat als we in een opgaande economie zitten, de hele maatschappij daarvan profiteert. Steeds meer gegenereerde waarde wordt weggezogen naar de sterren, en die hebben geen oog voor mooie sociale doelen zoals eertijds Philips. Dankzij internet ontstaan platformen van diensten leveranciers, die een monopoliepositie gaan innemen.

Daarna besteden de schrijvers aandacht aan het zogenaamde aandeelhouderskapitalisme (waarin alleen de maximale korte termijn winsten tellen) en succesvolle acties van de FNV bij de schoonmakers en Post.nl tegen de slechte arbeidsvoorwaarden. In volgende hoofdstukken wordt het Keynesianisme, de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog en de opbouw van de welvaartsstaat behandeld en de reactie daarop, de opkomst van het neoliberalisme. Deze ontwikkeling is al door verschillende wetenschappers bestudeerd en beschreven.

Kansen

In het boek wordt geconstateerd dat we met de huidige economische groei en organisatie van de productie afstevenen op een ecologische en economische ramp als we niet snel een vuist maken tegen klimaatverandering. Naar analogie van het succes van de neoliberalen, die zeiden dat hun ideeën kans maakten in crisistijd, vragen de schrijvers zich af of de komende crisis kansen biedt voor een omwenteling ten goede.

Eerst wordt geanalyseerd wat economie eigenlijk is. Daarbij wordt kritiek geleverd op de theorie van de ‘onzichtbare hand’, het spel van vraag en aanbod op de markt die tot de meest efficiënte prijsvorming leidt. Daarbij is er een poging tot rehabilitatie van de beroemde Adam Smith, die de bedenker zou zijn van de onzichtbare hand, maar die in werkelijkheid tekeer ging tegen de commerciële, met de staat verbonden monopolies van zijn tijd.

Door het hele boek, in verschillende beschouwingen, loopt dat de geschiedenis een geschiedenis van ideeënstrijd is. Wij worden geconditioneerd om in bepaalde dingen te geloven en een creatieve radicale verandering is dan ver weg, ook al zien we de catastrofe op ons afkomen, maar we blijven op platgetreden paden achter elkaar aanlopen. Dit zou de reden zijn dat veranderingen zo moeilijk realiseerbaar zijn.

Het goede kapitalisme

Verwerpen de schrijvers nu het kapitalisme? Geenszins. Het huidige kapitalisme heeft geen oplossingen voor de crisis die op ons afkomt. Over hoe we de welvaart eerlijker verdelen onder de mensen die haar creëren, over hoe we de planeet leefbaar houden. Maar de schrijvers geloven niet dat het kapitalisme kapot is. Het is het kompas van het kapitalisme dat ernstig is ontregeld. Het huidige kapitalisme is gericht op ongebreidelde economische groei, de optimalisatie van private winsten en het bevorderen van ene marktsysteem dat de economische vrijheid van bedrijven voorop stelt. Het Bruto Binnenlands Product (BBP) dat de economische groei meet, is ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog om in korte tijd zoveel mogelijk goederen (wapens) te produceren. We moeten toe naar een maatstaf voor vooruitgang in plaats van voor groei. Vervolgens wordt uitgelegd, waarom het BBP een belachelijke maatstaf is. Milieurampen kunnen in principe zorgen voor groei van het BBP. Dit is de fantoomgroei, de titel van het boek. We stapelen materiële groei op groei en dat kan zo niet doorgaan. We zullen een breder debat over welvaart en welzijn moeten eisen. Een ‘brede welvaartsmonitor’.

'Een nieuw verhaal'

In dit laatste deel van het boek wordt aangegeven dat jonge mensen de straten van de hoofdsteden op gaan ‘in een verbeten strijd voor hun toekomst’. Chili, Hong Kong, de vele demonstraties voor een beter klimaat met als inspiratie een zestienjarige Zweedse scholiere. De gele hesjes worden genoemd, die strijden tegen de hoge brandstofprijzen.

Maar hé, die verhoging van de brandstofprijzen was door Macron toch bedoeld om klimaatverbetering te bereiken? En dan wordt de vraag gesteld: zijn die klimaatdemonstranten enerzijds en de gele hesjes anderzijds (en bij ons de boeren, voeg ik daaraan toe), niet elkaars ideologische tegenstrevers? Gaan verschillende bevolkingsgroepen de straat op TEGEN een klimaatbeleid omdat ze hun broodwinning in gevaar zien komen? Of tegen inperking van hun bewegingsvrijheid, zoals de gele hesjes? De schrijvers concluderen, dat een beleid voor een rechtvaardig klimaat alleen een kans maakt wanneer de transitie naar een duurzame samenleving gepaard gaat met de strijd voor een eerlijker verdeling van de welvaart. Dat zijn twee zijdes van dezelfde medaille. Als voorbeeld van het streven daarnaar wordt de Amerikaanse vakbondsman Mazzocchi naar voren gehaald.

Een nieuwe Green Deal

Dan zeggen de schrijvers dat er voor die sociaal rechtvaardige transitie een nieuwe Green Deal nodig is. Wat nodig is, zijn werkende gemeenschappen zoals coöperaties die een leidende rol kunnen spelen in de groene transities. Door concrete projecten en inzet op lokale acties buiten het systeem om, kunnen veranderingen worden afgedwongen.

Daarna worden ‘pioniers van het nieuwe verhaal’ naar voren gebracht. De Deense eilandbewoners van Samsö bijvoorbeeld. Daar werden agrarische en investeerders-coöperaties opgericht die in feite een collectief eigenaarschap betekenden van o.a. windturbines, die op het eiland werden geplaatst. In 1997 draaide de economie van Samsö nog volledig op fossiele brandstoffen, maar in 2000 dekte lokale windenergie al de gehele elektriciteitsconsumptie van de inwoners.

In Jackson, Mississippi, verwezenlijkt een werknemerscoöperatie een radicale visie op een rechtvaardige transitie. Maar, zeggen de schrijvers, het was geen socialistisch initiatief. Het was ondernemen pur sang maar met andere waarden dan in de gangbare economie. De coöperatie is begonnen met de opzet van collectief beheerde stadsboerderijen om eigen voedsel te produceren, men heeft een café geopend en er is een cateringsbedrijf gestart,en ook is men begonnen met het opkopen van stukken land om een eco village van duurzame huizen te bouwen voor inwoners met een laag inkomen. Men streeft naar een parallelle economie naast de ‘grote’ economie: het doel is om deze huizen weg te houden van de markt. Men werkt binnen het parallelle systeem ook aan een eigen bank- en kredietsysteem zodat men niet langer afhankelijk is van de grote financiële instituties. Door economische zelfstandigheid voor de gemeenschap te creëren in een parallel systeem vergroten de leden van die gemeenschap hun politieke macht om ook in het grote systeem in de samenleving als geheel hervormingen af te dwingen. Wie niet langer bang is om zijn of haar inkomen te verliezen en honger te moeten leiden, durft eerder de straat op te gaan om zijn of haar rechten op te eisen.

Coöperaties

Coöperaties hebben de toekomst. Die zouden ook commercieel een succes zijn, omdat over het algemeen de arbeidsproductiviteit er hoger ligt dan in traditionele kapitalistische ondernemingen. Het is wanneer de overheid een beetje meewerkt aan een gunstig ondernemersklimaat voor coöperaties, een potentieel instrument om de economie van binnen uit te veranderen. Daarna worden de vele coöperaties in Italië behandeld. Alternatief voor de platform monopolies zoals taxibedrijf Über zijn de platformco-ops. Zo is Green Taxi een coöperatie bestaande uit een groep taxichauffeurs in Denver, Colorado. Het platform dat eigenlijk net zo werkt als Über, is in handen van de chauffeurs zelf. Zij hebben zich ingekocht en zijn werknemer en mede-eigenaar tegelijkertijd. De chauffeurs krijgen een normaal salaris betaald. Er zijn in de wereld vele van dergelijke taxi coöperaties.

De schrijvers noemen de analyses van de Moor niet.

Tine de Moor is van huis uit een historica die de opkomst en ondergang van initiatieven voor zelfbeheer en zelfregulering door burgers heeft bestudeerd. Ze noemt dat “instituties voor collectieve actie”. Daarbij blijken er drie grote golven geweest te zijn in de West-Europese geschiedenis waarin mensen zelf het heft in handen namen, los van de staat en gedeeltelijk tegen het marktdenken in, waarbij ze groepsgewijs de productie van goederen en diensten en de regulering van de lokale samenleving vorm gaven. Die golfbewegingen waren in de middeleeuwen de gilden, en met de opkomst van het kapitalisme in Nederland in de tweede helft van de 19e eeuw de opkomst van de coöperatieve gedachte. We zien nu een nieuwe golf van burgerinitiatieven, zoals energie coöperaties, en de Transition Towns.

Arbeiderskapitalisme

De schrijvers pleiten in het laatste deel van het boek voor een soort arbeiderskapitalisme. Werknemers zouden naast de aandeelhouders een plaats moeten krijgen in de bedrijfsstructuren, en aandelen zouden ook moeten worden uitgegeven aan medewerkers, zodat zij als collectief mede-eigenaar worden van het bedrijf. Op deze wijze moet vorm gegeven worden aan het zogenaamde ‘stakeholder value’, waarbij bedrijven waarde creëren voor de gehele gemeenschap waarin ze actief zijn, zoals eertijds Philips, in plaats van alleen financiële waarde voor de aandeelhouders. De schrijvers zeggen: ‘Een pleidooi voor meer gemeenschapszin en solidariteit is allerminst een pleidooi tegen ondernemerschap. Integendeel. Juist nu hebben we behoefte aan visionaire ondernemers, die samen met het personeel bouwen aan een betere samenleving’. Het is geen exclusief links verhaal, alle politieke stromingen zouden zich hierin moeten kunnen vinden. In de beste traditie van de Nederlandse polder.

De studie is tot stand gekomen met een ‘ruimhartige’ subsidie van vakbond FNV. De subsidie werd verstrekt nog voor de schrijvers een letter op papier hadden gezet en er kleefden aan die subsidieverstrekking geen voorwaarden voor de inhoud van het werk.

Kritiek

In mijn ogen kleven aan het kapitalisme als zodanig systeemfouten, waar de schrijvers aan voorbij gaan, die een oplossing op langere termijn door middel van de ontwikkeling van een parallelle economie met coöperaties onmogelijk maken.

Wat betekent de ondergang van Philips als sociale onderneming eigenlijk? Ze moest mee in de ratrace om te overleven. In wezen is het kapitalisme een chaotisch tegenstrijdig systeem. Individuele ondernemers beslissen op basis van concurrentie over de aanwending van de productiemiddelen en ze hoeven daarvoor in principe aan niemand verantwoording af te leggen behalve aan de aandeelhouders, die hoge rendementen eisen. Het is de vraag of dit verandert als werknemers ook aandelen krijgen, kleine kapitalistjes worden en medezeggenschap krijgen in op de kapitalistische markt opererende ondernemingen.

De concurrentieverhoudingen in een kapitalistisch systeem dwingen hen tot aanpassing aan de markt. Die markt kent ups en downs. De golfbewegingen in de economie komen voort uit het feit, dat de beslissingen over de productie in afzonderlijke bedrijven worden genomen. In een periode van opgang wil iedere ondernemer zoveel mogelijk van de opgang profiteren en een zo groot mogelijk marktaandeel veroveren. Dat leidt tot overproductie. Daardoor blijft een deel van de bedrijven met onverkochte voorraden zitten. Saneringen, faillissementen en massaontslag zijn het gevolg, die vervolgens de economische crisis -als de overheid niet ingrijpt- versterken. In het dal van de economische crisis blijven alleen sterke bedrijven met veel kapitaal over, en een nieuwe periode van opgang begint. Bedrijven gaan over de kop of moeten gedwongen goedkoper produceren, of het nu coöperaties zijn of niet. Er zijn korte en lange golven, maar het zou te ver voeren daarop in te gaan.

Monopolievorming

Bovendien vindt in het kapitalisme altijd monopolievorming plaats, concentratie van de productie in steeds kapitaal-intensievere grote bedrijven. Kleinere bedrijven leggen het in de concurrentie af tegen grotere, waardoor het kapitaal zich in handen van steeds minder kapitalisten concentreert. Bovenop de economie waar goederen en diensten worden geproduceerd in bedrijven, ontwikkelen zich de structuren van het financierskapitaal die via hun eigendomsrechten van de ondernemingen en door het verlenen van kredieten een groot deel van wat in de reële economie verdiend wordt in hun zak steken. Zij zijn verzekerd van hoge rendementen terwijl de producerende bedrijven in het sterrenstelsel moeten werken met smalle winstmarges of zelfs verlies, onder de felle concurrentieverhoudingen. Door speculatie en het grote geld dat belegd wordt in onroerend goed, stijgen de prijzen daarvan enorm. Winkeliers moeten in wat drukkere winkelstraten extreem hoge huren ophoesten. Die omstandigheid maakt het bedrijven onmogelijk in de productie rekening te houden met de mooie doelstellingen die Sander Heijne en Hendrik Noten formuleren. Zij moeten streven naar een extreme kostenbeheersing met voorbijzien aan mooie doelstellingen, om de huren te kunnen opbrengen. En bedrijven zoals Philips redden het alleen als ze meegaan in de ratrace.

Hoe in te grijpen?

De schrijvers van het boek ontwijken de vraag, in welke mate rechtstreeks in die financierings systemen kan worden ingegrepen en vooral: wie dat dan gaat doen. Maar Sander en Hendrik willen als alternatief in dit systeem een brede welvaartsmonitor introduceren.

Ik zie het niet voor me. De doelstellingen van de brede welvaartsmonitor kunnen alleen worden bereikt, als we ons met ons allen afvragen of grote delen van de productie -met de vele mislukkingen in het achterhoofd- niet in gemeenschapshanden moet worden gebracht en hoe dat er dan organisatorisch uitziet. De schrijvers ontwijken die vraag.

Inzetten op de oprichting van coöperaties en ‘sociale’ ondernemingen met mooie doelstellingen is daarvoor niet voldoende. Zij zullen om te overleven in de ratrace hun mooie doelstellingen vaak moeten bijstellen in negatieve zin. De protesterende boeren met hun coöperaties zijn daarvan een voorbeeld.

Hoewel er ook de nodige boeren-miljonairs zijn, hebben de meesten enorme schulden op lange termijn op zich genomen, die alleen kunnen worden afbetaald bij nog grootschaliger, efficiëntere productie, met voorbijzien aan het milieu. De boeren zitten klem tussen de doelstellingen van wat de schrijvers de brede welvaartsmonitor noemen en de wetmatigheden van het kapitalisme als systeem. Grote multinationals zetten in op deze ontwikkeling, om de rendementen van het financierkapitaal op peil te houden en de winsten van de banken en de grote monopolies veilig te stellen. Grote coöperaties in de landbouw zoals de RABO bank hebben zich ontwikkeld tot puur kapitalistische ondernemingen, die het rendement voorop stellen. De multinational Friesland Campina - een coöperatieve onderneming - is daarvan ook een voorbeeld.

FrieslandCampina is het op vier na grootste zuivelbedrijf ter wereld, de grootste coöperatie van Europa en het grootste landbouwbedrijf van Nederland. In het Financieel Dagblad van donderdag 23 juli 2020 zetten woordvoerders van het concern hun plannen voor de komende tien jaar uiteen. En wat er volgens hen de komende tien jaar gaat gebeuren.

FrieslandCampina voorspelt dat het aantal melkveebedrijven de komende tien jaar fors zal dalen, van 15.000 tot 10.000 bedrijven. Tevens zal het aantal melkkoeien met 10% dalen. Maar… het concern verwacht dat de melkproductie op peil blijft! Het kleinere aantal nog grootschaliger werkende boeren zal nog veel intensiever gaan werken dan nu het geval is. Er komt dus een nog intensiever grondgebruik, terwijl de melkproductie van de koe, die in Nederland nu al het hoogste van Europa is, nog zal toenemen. De koeien die nu al kort leven en nauwelijks nog op hun poten kunnen staan door de uiers die extreem grote proporties hebben aangenomen, en die in leven moeten worden gehouden met extra krachtvoer dat eiwitrijk is, gras is niet voldoende.

Wordt die uitbuiting nog erger? Nee, zegt FrieslandCampina. Die intensievere landbouw en hogere melkproductie is wel te combineren met een lagere milieudruk. Dit wil men bereiken door de inzet van technologische innovatie en duurzame energiebronnen.

Het tienjarenplan van FrieslandCampina gaat lijnrecht in tegen het streven van de Europese Green Deal van Timmermans, en het beleid van landbouwminister Schouten. De Nederlandse landbouw moet op een andere manier compleet op de schop. Het systeem van steeds grotere bedrijven die steeds meer produceren voor steeds minder geld, werkt niet meer. Er moet juist minder geproduceerd worden voor meer geld. Nederland is de tweede exporteur van landbouwproducten ter wereld. Op zo'n kleine oppervlakte. Wij importeren op grote schaal veevoer en kunstmest, en mergelen de grond in feite uit om die hoge productie te halen. Ons stikstofprobleem komt voornamelijk door de gigantische veestapel. Maar FrieslandCampina streeft er met haar tienjarenplan naar om extreem goedkope melk op de markt te brengen om te concurreren op de wereldmarkt en zo de grootste zuivelproducent ter wereld te worden. ‘Een liter melk produceren kost in Nederland 35 cent, in China 50 cent’ zegt een woordvoerder van FrieslandCampina trots.

Weinig invloed

Naast deze kapitalistische ontwikkeling concrete initiatieven nemen om anders te produceren zoals de schrijvers van Ffantoomgroei willen, zal op de totale maatschappij van weinig invloed zijn. Bijvoorbeeld de omslag naar een duurzame landbouw is zo onmogelijk. Er staan velen klaar om die duurzame landbouw vorm te geven. Met aandacht voor het milieu, kleinschalige productie, etc. Maar het komt niet van de grond door gebrek aan land en kapitaal. De grondprijzen in Nederland zijn tot exorbitante hoogten gestegen en onbetaalbaar voor die initiatieven. En de producten van de grootschalige boeren die werken met voorbijgaan aan  het milieu zijn altijd goedkoper.

In het model dat Friesland Campina voor ogen staat leggen biologische bedrijven in de concurrentiestrijd uiteindelijk het loodje of moeten zich beperken tot een niche in de markt. Onlangs werd bekend, dat er teleurstellende cijfers zijn over de omzet van biologische producten het afgelopen jaar. In de supermarkten werd afgelopen jaar voor iets meer dan 40 miljard euro verkocht, maar biologische producten als melk, kaas, vlees en groenten hadden daarin maar een aandeel van 3,21 procent. Nauwelijks hoger dan de 3,19 procent in 2018. De biologische sector wil de btw van 9 procent op biologische producten afschaffen om de vraag bij consumenten te stimuleren, en een grote reclamecampagne lanceren over de betekenis en waarden van biologische landbouw. Maar zal door biologische producten iets goedkoper te maken voor de markt en in te zetten op de ideeënstrijd die de schrijvers van Fantoomgroei ook voor ogen staat, de productie zich aanzienlijk uitbreiden? Ik denk van niet. Uiteindelijk leg je het op de markt af tegen de modellen van FrieslandCampina.

Conclusie

Zoals al eerder opgemerkt: de schrijvers concluderen dat een beleid voor een rechtvaardig klimaat en een beter milieu alleen kans maakt wanneer de transitie naar een duurzame samenleving gepaard gaat met de strijd voor een eerlijker verdeling van de welvaart. Dat zijn twee zijdes van dezelfde medaille.

We moeten erop focussen dat het grootste deel van de bevolking er niet qua inkomen op achteruit gaat of zelfs een inkomensverbetering krijgt. En we moeten alternatieve werkgelegenheid creëren voor arbeiders die werkzaam zijn in milieuvervuilende sectoren. Anders zullen delen van de bevolking zich hevig gaan verzetten tegen een duurzame transitie. De boeren zijn daarvan een voorbode. Maar is dat voldoende?

Waar de schrijvers aan voorbijgaan is een analyse van de fundamentele wetmatigheden van het kapitalisme. Een discussie daarover en een analyse daarvan is eveneens noodzakelijk, verbonden met een discussie over het antwoord op de vraag, in hoeverre we goederen en diensten in gemeenschapshanden brengen en hoe dat er organisatorisch uitziet. In hoeverre moeten we de kapitalistische markt inperken? Dus een discussie over een hernieuwd socialisme. Anders heb je geen criteria in handen in eventuele onderhandelingen met andere partijen.

Nog eens: de abstracte, mooie doelstellingen zoals milieuvriendelijk produceren, gemeenschapszin, sociale rechtvaardigheid en solidariteit die de schrijvers formuleren, die doelstellingen onderschrijven ook de liberalen en alle grote bedrijven. Maar in relatie tot de concrete maatregelen die moeten worden genomen, moet je vanuit een analyse van het kapitalisme criteria ontwikkelen ten aanzien van wat wel en niet werkt.

Ook zal op basis van die criteria een sociale strijd-perspectief ontwikkeld moeten worden om concrete maatregelen die werken erdoor te krijgen. Ik denk in tegenstelling tot de schrijvers van Ffantoomgroei dat polderen en proberen de christendemocraten en liberalen aan je kant te krijgen of zelfs grote ondernemers, middels een ideeënstrijd hier niet helpt. Zij zijn mordicus tegen inperking van de marktwerking met alle nadelen van dien die hiervoor werden geschetst.

Piet van der Lende

Het gebruik van algoritmen bij fraudebestrijding in de gemeente Nissewaard

 De gemeente Nissewaard is in het nabije verleden verschillende malen in opspraak gekomen oa. met de 'vingerscan' affaire, waarbij werkbedrijf Voorne Putten vier jaar lang ten onrechte vingerafdrukken van uitkeringsgerechtigden afnam en opsloeg. Verder is er de 'geheime camera' affaire, waarvoor de gemeente strafrechtelijk werd veroordeeld. Verder waren er voorstellen van de gemeente om uitkeringsgerechtigden afval te laten sorteren met behoud van uitkering. Nu is de gemeente in opspraak gekomen door de inzet van algoritmen bij fraude bestrijding. Dit speelde al in april. Er was toen een storm van kritiek, maar de gemeente zet door. Vandaag publiceerden zij op hun website onderstaand verhaal. Ik kan met moeilijk beoordelen, dat moeten mensen met een technische knobbel maar doen. Wie voelt zich aangesproken?

https://www.nissewaard.nl/nieuws-1/toelichting-algoritmes-en-fraudebestrijding.htm

Zie voor kritiek op het beleid van Nissewaard 

https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/nieuws/rookgordijn-rondom-fraudesysteem-nissewaard.13026523.lynkx

Gemangeld tussen contracten

 

Het addertje na de verleiding

Aaldert, eenling maar absoluut geen zonderling, op de drempel van pensionering neemt de telefoon op. Goedemiddag meneer de Jong hebt u even een momentje. Aaldert reageert zoals ie altijd doet wanneer hem zo’n vraag wordt gesteld. Als je mij iets wilt verkopen dan moet ik jou teleurstellen; het is alsof hij van een bandje spreekt. Nee meneer de Jong, ik wil u niets verkopen, ik heb een geweldig aanbod voor u. En hier begint het verhaal.

Nog vijf maanden. Nog vijf maanden en Aaldert gaat met pensioen. Er hoeft niet zoveel meer, eigenlijk hoeft er niets meer. Huidige situatie; uitkeringsgerechtigd met weinig hoop om nog een reguliere baan te vinden. Aaldert is vol bezig voorbereidingen te treffen voor de oude dag. Door onder andere alle verzekeraars te vertellen wat zijn rekeningnummer is. Zij kunnen dan ongestoord alle kleine bedragen aan opgebouwd pensioen storten. Ja, Aaldert is bezig met de oude dag dat al zo dichtbij is. Hij blijft wel lonken naar mogelijkheden om toch nog iets bij te verdienen, parttime natuurlijk.

“Meneer de Jong, wat betaalt u aan energiekosten?”. 126 Euro per maand is het antwoord.
“O! Ik kan u een aanbieding doen die aanzienlijk goedkoper is.”
Voor de duidelijkheid: energiekosten per maand 126 euro. Aanzienlijk goedkoper, en zeker relatief gezien, betekent 25 euro goedkoper voor de looptijd van drie jaar. Aaldert rekent snel. Weinig kans op AOW plus pensioentjes te vergroten door regulier werk dan maar kosten verlagen. Die 25 euro is dus mooi meegenomen. Oké, We hebben een deal.

Aaldert stapt over van Energiedirect naar Essent. Aaldert krijgt een tevreden gevoel over zich. Tevreden tot enkele weken later. Energiedirect laat weten dat het overstappen naar Essent betekent dat Energiedirect een opzegvergoeding in rekening zal brengen. Of Aaldert even 100 euro opzegvergoeding aan Energiedirect over wil maken. Een koude douche. Navraag gedaan en het blijkt dat Aaldert het leverantiecontract eenzijdig heeft opgezegd. Enkele vloeken verder en Aaldert besluit weer terug te gaan naar Energiedirect als energieleverancier. Per slot van rekening heeft hij nooit problemen gehad met deze maatschappij. Energiedirect is blij en scheldt de openstaande opzegvergoeding kwijt. Hoe vaak kunnen mensen in korte tijd gelukkig gemaakt worden? Zeker als Energiedirect Aaldert een contract aanbiedt die nog vijf euro goedkoper is dan die Essent had aangeboden. Vijfennegentig euro per maand gedurende drie jaar, laat de pensionering maar komen.

Een paar weken gaan voorbij. Een mailtje van Essent. Of Aaldert even 250 euro aan opzegvergoeding wil overmaken. Aaldert woont in Drenthe en daar is het niet vreemd om klompen aan de voeten te hebben. Aaldert draagt deze niet maar als hij ze wel aan de voeten had gehad dan waren ze op dat

moment spontaan gebroken. Hoe is het in godsnaam mogelijk dat hij in deze situatie verzeild is geraakt.

Uitkeringsgerechtigd, bezig zijn met het leven later, zoekende naar meer financiële ruimte voor dat latere leven. Resultaat, boetes. Precies dat wat Aaldert wilde is geweldig mislukt. Waar moet hij in vredesnaam die 250 euro vandaan halen.

Aaldert gaat proberen dingen recht te zetten want zijn gevoel zegt hem dat hier iets verschrikkelijk fout is. Nooit is bij hem de gedachte opgekomen om van energieleverancier te veranderen. Waarom zou hij dat ook doen. Nooit heeft hij gevraagd om gebeld te worden. Hij heeft geen behoefte gehad aan financiële voordeeltjes omdat hij daar geen weet van had. Maar ja, als je die dan toch worden aangeboden dan ben je wel heel erg stom om er niet in mee te gaan. Aaldert is per slot van rekening ook maar een mens.

Ongevraagd gebeld worden met een voor het moment prachtig aanbod, maar onwetend dat het voordeel ook bij de huidige leverancier kan worden behaald vind Aaldert een vorm van misleiding. Misleiding ook omdat Essent en Energiedirect elkaar kennen. Essent is namelijk de “moedermaatschappij” met Energiedirect als “dochter”. Het gaat er bij Aaldert niet in dat deze maatschappijen niet van elkaar weten wat de tarieven zijn die zij aan hun klanten berekenen. Immers, moeder en dochter zijn het gevolg van de wil om een zo groot mogelijk deel van de afzetmarkt in bezit te krijgen. En bij dat streven is samenspraak, overleg een noodzakelijk iets. En tegen alle regels in, zal er ook gesproken zijn over de hoogte van de tarieven te berekenen aan (potentiele) afnemers. En over de lokkertjes.

Aaldert heeft nu een eis aan z’n achterste hangen waardoor 250 euro betaald moet worden. 250 Euro voor de beëindiging van een contract die nooit volledig in werking is getreden.
Contact met Essent vertelt hem dat contract een contract is. Aaldert had het contract moeten lezen om te weten dat er een termijn van twee weken bestaat om de overeenkomst te annuleren. Aaldert kon het dus weten. En hier wordt het weer duidelijk dat het duiveltje in de kleine lettertjes verscholen zit.

Waanzin. Aaldert kan geen ander woord vinden om te beschrijven wat hem overkomt. Met dezelfde mate van halsstarrigheid waarmee Essent vasthoudt aan de regel dat het contract de maatstaf, zo koppig bestrijdt Aaldert de clausule van de boetebepaling. Aaldert besluit niet te betalen.

Energieleveranciers willen zich graag profileren als organisaties van deze tijd. Met de juiste inlogcodes kan een cliënt precies zien wat de huidige stand van zaken is wat betreft de relatie tussen leverancier en afnemer. Nou, Essent heeft dat ook. Aaldert heeft de website van Essent geraadpleegd en kwam tot de ontdekking dat er niets op wijst dat hij en Essent een relatie hebben. Op z’n minst merkwaardig omdat Aaldert geen onbekende is voor Essent. Aantekeningen over hem als afnemer eindigen in 2014 omdat Aaldert toen is overgestapt naar Energiedirect. Op dit moment kent de website van Essent hem niet als klant en dus is hier ook niets te vinden dat op een nieuwe overeenkomst tussen Aaldert en Essent wijst.

Aaldert komt hier niet verder en besluit een aangetekende brief te sturen richting Essent en dan met name geadresseerd richting de afdeling “retail” afdeling. In deze brief wijst hij op zijn gevoel misleid te zijn en geeft de verantwoordelijkheid daarvoor aan Essent. Verder geeft hij aan dat de relatie tussen Essent en Energiedirect zo nauw is dat een opzegvergoeding in zijn situatie een onzinnige eis is. Met name omdat de ene de opzegvergoeding wil vergoeden richting Aaldert nadat deze het bedrag heeft overgemaakt naar de rekening van Essent. En als laatste meldt Aaldert dat ie uitkeringsgerechtigd is en met geen mogelijkheid de 250 euro kan ophoesten.

Aaldert heeft een eigen bedrijf gehad. Zo weet hij dat ondernemingen te maken krijgen met niet te innen vorderingen. Aaldert heeft in de aangetekende brief Essent hierop gewezen en verder op een klantvriendelijke handeling door het onderling met Energiedirect te regelen.

Het antwoord was kort maar krachtig. Contract is contract en werd verwezen naar de voorwaarden waar Aaldert akkoord mee is gegaan. Dus ook hier, weinig compassie, weinig flexibiliteit.

Onbegrijpelijk in de beleving van Aaldert is wel de vriendelijkheid en misschien wel de grootsheid van de leveranciers onderling. Zo is het mogelijk dat Aaldert als hij besluit de 250 euro aan Essent te betalen, hij dit terug kan krijgen van Energiedirect. Dus eerst moet hij dit voorschieten en na ongeveer drie maanden kan hij dat weer op zijn rekening terug krijgen, gestort door Energiedirect. De termijn van drie maanden is zo lang vanwege de Coronacrisis en het gevolg daarvan dat de medewerkers thuis werken. Dit levert vertraagd resultaten op.

Navraag bij beide leveranciers door Aaldert met de boodschap dat hij geen 250 euro kan ophoesten. Het antwoord is heel simpel als onbeschoft. Of hij dat dan niet even tijdelijk kan lenen van familie of kennissen.

Het is voor Aaldert duidelijk. De marketing zoals o.a. door energieleveranciers wordt gebezigd brengt grote risico’s met zich mee. Risico’s met een grotere impact voor de zwakkeren in onze samenleving. Het is toch voor een ieder te begrijpen, dat wanneer ieder dubbeltje een paar keer moet worden omgedraaid alvorens hem uit te geven, men zeer ontvankelijk is voor misleidende boodschappen. Hier moet iets aan gedaan worden, en daarvoor zoek ik een massa die het met mij eens is. Stop de eenzijdige colportage waarin alleen de voordelen nadrukkelijk over het voetlicht worden gebracht. Ik denk in eerste instantie aan een handtekeningactie maar iedere ander idee is ook welkom.

Sociale Dienst (WPI) onbereikbaar geworden, ook voor instanties

De bereikbaar heid van WPI is een lachertje geworden. Telefonisch zeer lange wachttijden, onduidelijk hoelang je moet wachten zonder een tijdsindicatie, rechtstreekse nummers worden niet opgenomen, alleen een algemeen email adres en dan maar hopen dat ze reageren. De Rechtbanken zitten ook met de telefonische onbereikbaarheid van de gemeente. Die hebben dat opgelost door een 06-nummer van een willekeurige ambtenaar te bellen. De reden dat rechtstreekse 020 nummers niet worden opgenomen schijnt te zijn dat al die ambtenaren nu thuis zitten te werken. De afdeling klachten neemt ook niet meer op. Je moet de klacht op een voicemail inspreken en dan al je gevens noemen, burgerservicenummer, naam, telefoon. En dan ook maar weer hopen dat je teruggebeld wordt. 

Socrates

Automatiseringssystemen zoals Socrates waarmee de vier grote steden werken voor de uitvoering van de bijstand maar ook bv het automatiseringssysteem bij de gemeentebelastingen hebben ingebouwde automatismen waardoor brieven gestuurd worden waar geen amtenaar aan te pas komt. Bijvoorbeeld je moet binnen een bepaalde termijn bewijsstukken inleveren. Doe je dat niet, dan spuugt het systeem automatisch een brief met afwijzing uit, die wordt opgestuurd. Ook als je in overleg bent met een ambtenaar, dat je nadere gegevens wat later inlevert, kan dit vaak niet veranderd worden. Daardoor moet met de hand van alles gerepareerd worden en hersteld, wat zeer veel moeite kost. Een ander voorbeeld van automatismen in Socrates is, dat het automatiseringssysteem automatisch vakantiegeld berekent bij mensen, die een ander inkomen hebben naast hun uitkering. Iemand heeft bijvoorbeeld een ziektwet uitkering naast een bijstandsuitkering. Het vakantiegeld zit al in de ziektewet uitkering, maar Socrates berekent naast de opgegeven ziektewet uitkering ook nog eens vakantiegeld, dat op de bijstandsuitkering in mindering wordt gebracht. Ambetnaren kunnen dit niet in het systeem veranderen. Ook als ze aanvinken inclusief vakantieuitkering blijft Socrates het vakantiegeld berekenen. Socrates gaat dan ook in amsterdam veranderd worden. Om bepaalde automatismen eruit te halen. 

DigId

Er zijn veel mensen die geen digid hebben. Een enquete van de Bijstandsbond wees uit, dat 30% van de spreekuurbezoekers geen DigId heeft of er niet mee kan werken. Wanneer je dan een aanvraag voor een uitkering wilt doen of wijzigingen doorgeven willen ze bij telefonisch contact of op het stadsloket geen fysiek formulier meegeven. Ook al zijn ze daar wettelijk toe verplicht. Daar doen ze heel moeilijk over, ze zetten je onder druk om een DigId aan te vragen en daarmee de aanvraag te doen waarbij je het aanbod krijgt dat de gemeente daarbij helpt. Voor het aanvragen van bijondere bijstand bestaan ook rigide procedures waarbij ze moeilijk doen over het opsturen van formulieren. Op het call center kijken ze bij mensen die bellen en die bijzondere bijstand willen aanvragen in een lijst, en staat het er niet bij dan wordt gezegd 'u krijgt geen formulier, u komt toch niet in aanmerking'. 

call center

Het call center van het WPI verbindt je nooit door met een medewerker. Ze willen bij het call center eerst weten waarvoor je belt, je moet je burgerservicenummer noemen en dan zoeken zij in de computer op de gegevens van de klant. Dan probeert het call center het af te handelen en alleen in bepaalde gevallen wordt gezegd: ik maak voor de ambtenaar een terugbelverzoek. Onze ervaring is, dat er vervolgens vaak niets gebeurt en je niet wordt teruggebeld. 

Piet van der Lende

Gratis loopbaanadviseur

Dit zal niet voor iedereen even handig zijn, maar misschien wel voor werkzoekenden, die graag betaald werk willen maar niet zomaar alles en die in het kader van de cohortaanpak worden opgeroepen waarbij de klantmanager en de jobhunter niet goed helpen.

Alle werkenden en werkzoekenden in Nederland kunnen per 1 augustus kosteloos een ontwikkeladvies aanvragen bij een gekwalificeerd loopbaanadviseur. Daarmee krijgen mensen zicht op de mogelijkheden die er voor hen zijn op de huidige arbeidsmarkt. Is het nodig om je bij te scholen, liggen er voor jou kansen in een andere sector of zit je goed op je plek? Dat zijn vragen waar de loopbaanadviseur mee kan helpen.

In het ontwikkeladvies krijgen mensen zicht op de arbeidsmarktkansen die er in deze crisis voor hen zijn. Ook kunnen loopbaanadviseurs mensen ondersteunen bij het kiezen van de juiste (bij)scholing of tips geven bij het zoeken en solliciteren naar werk. Aan het einde van het traject krijgt de deelnemer een ontwikkelplan mee, waarin acties staan die iemand kan ondernemen om beter voorbereid te zijn op de toekomst. Iedereen tussen 18 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd kan gebruikmaken van deze mogelijkheid. Naar verwachting zullen zo’n 20.000 mensen dat de komende maanden doen. Om mee te doen, hoeven deelnemers zich alleen aan te melden bij een loopbaanadviseur bij hen in de buurt. De loopbaanadviseur vraagt vervolgens subsidie aan en handelt de administratie verder af. Op www.hoewerktnederland.nl kunnen mensen meer informatie vinden.

Met de mogelijkheid om kosteloos een ontwikkeladvies te volgen is het programma NL Leert Door definitief uit de startblokken. Dat programma helpt werkenden en werkzoekenden zich voor te bereiden op veranderingen op de arbeidsmarkt, aan de hand van kosteloze ontwikkeladviezen en online scholing. Het kabinet stelt hier 50 miljoen euro voor beschikbaar. Werknemers kunnen bovendien gebruik maken van bestaande regelingen zoals de fiscale studieaftrek of de mogelijkheden die hun werkgever of O&O-fonds biedt.

Je kunt naar https://www.hoewerktnederland.nl/ gaan. Op https://www.hoewerktnederland.nl/werknemen/leren-en-ontwikkelen/nl-leert-door/werkzoekenden vind je zoekmachines om erkende loopbaan adviseurs te vinden die je verder kunnen helpen. Je kunt zelf een loopbaanadviseur uitkiezen, en op de pagina staat hoe het verder werkt.

Of je maakt een afspraak met een adviseur van het Leerwerkloket. Advies van het Leerwerkloket is voor iedereen, onafhankelijk, altijd mogelijk en kosteloos. Elk Leerwerkloket is een onafhankelijk samenwerkingsverband tussen gemeenten, roc’s en UWV. In verband met de coronacrisis is het leerwerk loket alleen via de mail bereikbaar, waarbij je een vragenlijst moet invullen en kort ruimte hebt voor opmerkingen en je cv moet uploaden. Niet zo handig dus als je eerst een kennismakingsgesprek wilt. 

Meer informatie op https://www.lerenenwerken.nl/

Op de site ga je naar 'jouw leerwerk loket' Hier vind je onderaan een zoekmachine die het leerwerk loket aangeeft bij jouw in de buurt. Op https://www.lerenenwerken.nl/leerwerkloketten. Vul je Amsterdam in, dan kom je op https://grootamsterdam.lerenenwerken.nl/

Piet

Meningsverschillen bij MUG Magazine

Bij het

@MUG_Magazine

zijn meningsverschillen uitgebroken over de toekomst van het blad tussen de hoofdredacteur

@JoopLahaise

en het bestuur. Joop is door het bestuur zoals hij zelf schrijft 'in quarantaine' geplaatst. Hier de visie van de hoofdredacteur. (Het betoog over de toekomstige MUG staat onderaan). Wij zijn benieuwd of de startnotitie van het bestuur waarover Joop schrijft ook gepubliceerd gaat worden. Tenslotte hebben we vanuit de samenleving allemaal belang bij een goed blad met veel discussie.

Hier het betoog

Blanco formulieren tekenen. Cohortaanpak in Amsterdam steeds strenger

Op 17 december 2019 publiceerde de gemeente Amsterdam een brief, waarin wethouder Rutger Groot Wassink van Groen Links aankondigde dat in de periode september 2019 tot eind 2022 alle bijstandsgerechtigden worden uitgenodigd voor een gesprek over hun kansen op werk. De stad is verdeeld in 22 gebieden met ongeveer 1500 bijstandsgerechtigden per gebied. Die gebieden worden cohorten genoemd. De Cohortaanpak is in september 2019 gestart met het gebied Bijlmer Oost, gevolgd door de gebieden Centrum West en Oost per november 2019. Osdorp volgde in december 2019. Overige gebieden volgden in de loop van 2020.

klachten

De gesprekken van klantmanagers met bijstandsgerechtigden worden gecombineerd met de inzet van jobhunters. De publicatie van de brief ging gepaard met ambitieuze doelstellingen. Zo zouden van de 40.000 bijstandsgerechtigden die zouden worden opgeroepen er 10.000 in 2022 aan het werk moeten zijn, zodat er slechts 30.000 bijstandsgerechtigden in Amsterdam over zouden blijven. Ondanks mooie woorden over links beleid was dit het zoveelste project om mensen uit de bijstand te jagen. Iedereen werd opgeroepen, ook arbeidsongeschikten. Het veroorzaakte weer veel angst en stress bij mensen die niet kunnen werken.

Bij de Bijstandsbond kwamen dan ook al spoedig de klachten binnen. Een man is zwaar psychiatrisch patiënt en heeft gesprekken gehad die niet goed verliepen. Hij heeft een strafkorting van 30% gekregen. Een man die al jaren in de bijstand zit en zinvol vrijwilligerswerk doet en daardoor enigszins stabiel is, wordt onder druk gezet in zee te gaan met een jobhunter waarbij in het gesprek de klantmanager allerlei vervelende uitspraken doet.

Een man die al vaker met een bepaalde klantmanager te maken heeft gehad, krijgt van hem een brief voor een ‘kennismakingsgesprek’. De klantmanager is hem blijkbaar vergeten. De man heeft al een stuk of tien re-integratietrajecten achter de rug sinds de Megabanenmarkt van 15 jaar geleden.

Een vrouw van in de 60 krijgt een gesprek over aan het werk gaan en krijgt een werkervaringsplaats van een half jaar werken met behoud van uitkering aangeboden.

Bij een man verlopen die gesprekken niet goed en hij wordt voor straf doorgestuurd naar het re-integratiecentrum aan de Van der Madeweg, de opvolger van het dwangarbeidscentrum aan de Laarderhoogtweg.

coronacrisis

Dit is een greep uit de zaken die binnenkwamen. En toen werd alles anders. Althans, dat leek in eerste instantie zo. Bij de uitbraak van de coronacrisis deelde de gemeente mee, dat ambtenaren niet hun kantoren mochten bezoeken. Ze moesten telefonisch en via internet vanuit huis werken. Re-integratietrajecten werden opgeschort. Maar al spoedig ervoeren wij dat de cohortaanpak weer werd opgestart. Ondertussen deden duizenden zzp-ers en andere flexibele arbeidskrachten een beroep op de alternatieve bijstandsregelingen, die de regering had ingesteld om de financiële schade door ontslag zoveel mogelijk te voorkomen. Het aantal bijstandsgerechtigden explodeerde. Maar het onder druk zetten van bijstandsgerechtigden ging door, hoewel er volgens ons nu totaal geen werk is, zelfs niet voor de arbeidskrachten die gezond zijn van lijf en leden, laat staan voor mensen die lichamelijke en/of geestelijke beperkingen hebben. Ambtenaren die vanuit huis werken bellen de mensen op voor een gesprek.

gesprek

Die telefonische gesprekken verlopen steeds stroever, ervaren wij. Mensen die 30 jaar in de bijstand zitten begrijpen niet, dat ze nu onder druk gezet worden betaald werk te zoeken, nu zoals reeds gezegd de economische crisis om zich heen grijpt en duizenden instromen in de bijstand. De laatste tijd worden de klantmanagers steeds vasthoudender. Was het eerst zo, dat sommige mensen na een gesprek met rust werden gelaten, nu worden mensen die langdurig in de bijstand zitten en allerlei lichamelijke en/of psychische klachten hebben, langdurig onder druk gezet. Levert het eerst gesprek niets op, dan zegt de klantmanager: ‘ik bel je volgende week weer’.

De gesprekken beginnen vriendelijk, en de klantmanager blijft ook in het vervolg van het gesprek vaak vriendelijk, vraagt hoe het ermee gaat, wat je zoal doet en of hij/zij iets voor je kan doen. Dan krijgt het gesprek een andere wending. ‘Hoe denk je over betaald werk?’. En dan begint de druk. ‘Nou, als je ook wel graag wat wilt, ik kan je verbinden met een jobhunter. Vind je dat goed?’ Of: 'We moeten toch eens kijken of we je vrijwilligerswerk kunnen omzetten in betaald werk, en je hebt nog wel wat mogelijkheden, ik maak een afspraak met de jobhunter’.

We kennen voorbeelden van gesprekken waarin de bijstandsgerechtigde totaal overrompeld was en zich liet verbinden met een jobhunter, terwijl de betrokkene eigenlijk helemaal niet kan werken. Een van de bijstandsgerechtigden die gesprekken heeft gevoerd: ‘op mijn argumenten dat het gemeentelijk beleid zwalkt, en nu weer heel anders en strenger is dan onder Vliegenthart, en dat er geen werk is voor iemand die lang in de bijstand zit, werd totaal niet op ingegaan. Op vriendelijk manipulatieve wijze werd naar mijn indruk een vragenlijstje afgewerkt, waarbij de klantmanager totaal niet geïnteresseerd was in mijn opmerkingen en maar één doel had, een jobhunter inschakelen.’

Soms wordt na enige gesprekken een keuring vereist, ook bij mensen die allang afgekeurd zijn, en word je bijvoorbeeld doorgestuurd naar Calder Werkt op Plein ‘40-’45. Een commercieel re-integratiebureau dat samenwerkt met het UWV en verschillende gemeenten en die gespecialiseerd zeggen te zijn in de re-integratie van arbeidsgehandicapten.

fout

En zoals het vroeger fout ging bij commerciële re-integratiebureau’s, zo gaat het ook nu weer fout. Mensen die gekeurd worden bij Calder krijgen een gesprekje van 10 minuten met een basisarts (voor zover wij weten niet een verzekeringsgeneeskundige) en daarna een gesprek met iemand anders, waarvan vaak onduidelijk is wat zijn of haar functie precies is en wat de bedoeling is.

Overigens worden mensen bij het UWV vaak ook gekeurd door een basisarts. Er is een groot tekort aan keuringsartsen bij het UWV. Bij keuringen worden onervaren basisartsen en net afgestudeerde medicijnenstudenten ingezet, die de mensen in coronatijd telefonisch goedkeurden zonder grondig onderzoek. Tekorten aan deskundige verzekeringsartsen worden dus zo opgelost. Je krijgt bij Calder zowel bij de keuringsarts als bij die andere persoon een blanco papier onder de neus geduwd, dat je moet tekenen. ‘Je tekent voor wat wij hier nu besproken hebben’. Calder kan vervolgens van alles op het blanco papier invullen.

Het meest schrijnende is, dat vele bijstandsgerechtigden in Amsterdam soms na jaren kwakkelen en therapieën zinvol vrijwilligerswerk gevonden hebben en dat ze zich daarmee weer enigszins op de rails hebben gehesen en dat ze nu weer onder druk gezet worden om dat op te geven met alle gevolgen van dien op het gebied van stress, slapeloze nachten, bezoeken aan de (huis) arts, etc.

Piet van der Lende

Woensdag actie voor hoger minimumloon bij stadhuis Amsterdam

Hopelijk willen zoveel mogelijk mensen hierbij aanwezig zijn. Verhoging Wettelijk Minimum Loon is van belang voor laagst betaalden en is zoals bekend gekoppeld aan uitkeringen zoals AOW en Bijstand. Hoop op je komst!

1 JULI

12:30 uur  Stopera (voor de ingang) - Amstel 1, Amsterdam

Aanbieden Petitie 'Amsterdam Voor 14' aan Femke Halsema

Actie waarbij #voor14 en inwoners van Amsterdam middels een petitie de gemeente Amsterdam oproepen zich in te zetten voor een minimumloon van 14 euro bruto per uur.

Zij willen hun petitie vlak voor de start van de gemeenteraadsvergadering aanbieden aan Burgemeester Femke Halsema. De gemeenteraad vergadert op 1 juli o.a. over het plan werkende minima.

Sinds 2019 wordt o.a. door de Bijstandsbond en de FNV actie gevoerd voor een wettelijk minimumloon van 14 euro per uur en er is inmiddels, samen met inwoners en verschillende organisaties, waaronder De Goede Zaak, actie in 45 steden in Nederland. In een aantal steden heeft de gemeenteraad al een motie aangenomen waarbij zij het college oproepen om richting de landelijke politiek te pleiten voor een wettelijk minimumloon van 14 euro bruto per uur.

Opstandeling René Beunders centraal in BNN/VARA documentaire 'Opstandelingen' op donderdag 25 juni a.s om 20:30 uur op NPO2

De in Losser geboren en getogen René Beunders (60) staat centraal in de BNN/VARA documentaire 'Opstandelingen'. De filmploeg onder leiding van Sophie Hilbrand heeft Beunders drie maanden intensief gevolgd. Want Beunders heeft zich de afgelopen zes jaar verdienstelijk gemaakt als opstandeling met zijn Stichting 'Sociaal Hart Enschede'. Vanuit deze stichting strijden hij en zijn medestanders tegen de sociale misstanden in de bijstand en de zorg binnen de gemeente Enschede. Voorbeelden van actuele misstanden zijn het inhumane maatregelen- en fraudebeleid, de 'veelaanvragers' die maandenlang zonder inkomen te zitten en het onrechtmatig opvragen van medische gegevens. Misstanden uit het verleden zoals de onrechtmatige zoekperiode voor 27-plussers, de gebrekkige bevoorschotting voor bijstandsaanvragers en het weigeren van aanvragen voor beschermingsbewind werden mede dankzij de stichting beëindigd. Maar ook bij de uitvoering van de Wmo is er volgens Beunders in Enschede van alles mis. Ouderen, chronisch zieken en gehandicapten werden bijvoorbeeld keer op keer op hun uren huishoudelijke zorg gekort. Om die reden organiseerde Stichting 'Sociaal Hart Enschede samen met de FNV Enschede Lokaal in 2019 de hulpactie 'Gratis rechtshulp bij onvoldoende thuishulp'. Opmerkelijk is dat Beunders zelf al jaren meervoudig ernstig chronisch ziek is (hartfalen, diabetes en nierfalen). Ook zijn huishoudelijke zorg werd vorig jaar in uren teruggezet van 5 uur en 4 minuten naar 3 uur 39 minuten. Maar doordat hij in bezwaar ging tegen deze beslissing werd het aantal uren weer opgehoogd naar 5 uur en 30 minuten. De BNN/VARA documentaire wordt uitgezonden op donderdag 25 juni a.s. NPO2 om 20:30 uur. Speciaal voor deze aflevering van 'Opstandelingen' schreef Beunders een bijstandsballade getiteld 'Als bijstand jouw lot is'. Het lied gaat over het pijnlijke verlies van een vaste baan en de daarop volgende bijstandsterreur door de gemeente. De ballade wordt met gevoel gezongen door country-zangeres Anna McRose, de 45-jarige in Vriezenveen geboren Anica Pongers. Op zaterdag 20 juni a.s. wordt het nummer uitgebracht via alle gangbare kanalen en kan dan worden gestreamd en gedownload.

RTV Oost is bereid zangeres Anna McRose en René Beunders op donderdag 18 juni a.s. om 12:00 uur in de studio te ontvangen.  Aanleiding  is 1) de aankondiging van de BNN/VARA documentaire 'Opstandelingen' en 2) de release van de bijstandsballade 'Als bijstand jouw lot is'. RTV Oost gaat redactioneel breed aandacht besteden aan dit nieuwsitem via radio, tv, online en social media.

Voor meer informatie:

René Beunders

Stichting 'Sociaal Hart Enschede'

Tel. 06-51322224

info@sociaalhartenschede.nl

Petitie campagne samenvoor14

Campagne voor 14 Samenvoor14
Petities voor verhoging van het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen
Enige tijd geleden is een landelijke petitie gestart voor verhoging van het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen. Daarbij zijn duizenden handtekeningen verzameld. Nu zijn ook lokale petities gestart om de gemeenteraden te overtuigen bij de landelijke politiek te pleiten voor verhoging van het minimumloon.

• Als gemeentes zich uitspreken voor een hoger minimumloon, helpen zij ons de landelijke politiek te overtuigen!
• Daarom hebben we mensen zoals jij nodig om ons te helpen met deze campagne in je eigen gemeente.
• Op deze landkaart kun je zien in welke gemeenten er al acties gestart zijn. Typ de naam van jouw stad, dorp of gemeente in. Klik op 'Teken de petitie' om jouw lokale actie te steunen. Is er nog geen actie gestart in jouw gemeente? Klik dan op 'Ik word actieleider' en start een actie voor jouw gemeente. Het is simpel en kost weinig tijd!

https://actie.degoedezaak.org/efforts/gemeentes-voor-14/lookup/new