Fraudeopsporing en preventie bij WPI Amsterdam

23-07-2022. Bericht Bijstandsbond

Fraudeopsporing en preventie bij WPI Amsterdam

Er is in de pers naar aanleiding van een uitzending van het radioprogramma Argos veel te doen geweest over de zogenaamde ‘fraudescoringskaart’ die sociale diensten, ook in Amsterdam vanaf 2008 onder wethouder Van Es, gebruikt hebben om eventuele fraude bij de aanvraag van uitkeringen op te sporen. Je kunt de podcast van Argos beluisteren. https://www.vpro.nl/argos/lees/onderwerpen/artikelen/2022/hoe-een-verboden-excelsheet-bepaalt-wie-verdacht-wordt-van-bijstandsfraude.html

In 2015 kwamen wij bij de Bijstandsbond de fraudescoringskaart op het spoor, toen een advocaat ons tipte dat hij de kaart had gevonden in een dossier dat hem was toegestuurd in het kader van een beroepszaak. (Zij bijlage) De fraudescoringskaart werd in die tijd niet alleen ingezet bij aanvraag van een uitkering, maar ook bij de selectie van de klanten waarbij een (onaangekondigd) huisbezoek werd afgelegd. Door alle commotie die bij de invoering van de huisbezoeken onder wethouder Aboutaleb ontstond, werden die huisbezoeken niet meer standaard afgelegd. Wij schreven over de selectieve huisbezoeken met hulp van de fraudescoringskaart het volgende op facebook:

‘Woont u in postcode gebied 1060, 1066, 1067, 1068 of 1069 in Amsterdam? Dat zijn de postcode gebieden in Amsterdam West met een hoog fraude risico. Volgens de fraudescoringskaart van de sociale dienst Amsterdam. Dan komt Big Brother binnenkort bij u langs! Het ministerie van Binnenlandse Zaken olv PvdA voorman Plasterk gaat de gemeenten opdracht geven het aantal huisinvallen te verdrievoudigen. Als u aan bepaalde statistische kenmerken voldoet, hebt u pech gehad. Bv u bent ouder dan 50, vrouw, en woont in bovenstaand postcodegebied. U hebt nog nooit iets verkeerds gedaan zegt u? Toch bent u verdacht. Want u voldoet aan de statistische kenmerken van verdachten. Het schijnt 30 miljoen te moeten opleveren. Flauwekul, want van een kale kip kun je geen veren plukken. En een zo'n huisbezoekje kost 650 euro. Tel uit je winst aan de teloorgang van de democratische rechtsstaat.’

Volgens onze informatie gebruikte de gemeente Amsterdam de fraudescoringskaart in ieder geval nog in 2021. Postcodegebieden 1053, 1061, 1062 en 1065 hebben een laag frauderisico. En Postcode gebied 1053 is de veryupte wijk in Amsterdam Oud West, waar de gentrificatie middels koopwoningen en dure huurhuizen voortschrijdt. Deze yuppies hebben niets van de overheid te vrezen. Overigens blijkt uit de fraudescoringskaart dat de sociale dienst in Amsterdam werkte met verschillende fraudescoringskaarten in verschillende stadsdelen. Blijkens de vermelding van postcodes in Amsterdam West is dit de fraudescoringskaart van Amsterdam West. In andere stadsdelen hebben ze hun eigen kaart met andere postcodegebieden.

Even ter toelichting op de huisbezoeken en minister van Binnenlandse Zaken Plasterk: (het toeslagenschandaal was ver weg voor de Partij van de Arbeid). Minister Plasterk riep in 2015 gemeenten op meer huisbezoeken af te leggen om "adresfraude" te bestrijden. De huisbezoeken werden voortaan betaald door het Rijk. Het kabinet trok hiervoor eind 2014 13 miljoen euro uit. Plasterk wilde dat er per jaar 20.000 huisbezoeken werden afgelegd. Hij verwachtte op die manier 15.000 gevallen van adresfraude op te sporen. De nieuwe aanpak zou dan netto een kleine 30 miljoen euro moeten opbrengen.

In de loop van 2021 werd meer bekend over de werkwijze van de sociale dienst (WPI) in Amsterdam bij de fraudeopsporing en fraudepreventie. WPI vroeg advies aan de Participatieraad en de Commissie Persoonsgegevens Amsterdam over meer datagestuurd gaan werken. Men wil o.a. bij de aanvraag van een uitkering een nieuw algoritme gaan inzetten, om aan risicoselectie te doen. De Participatieraad heeft hierover een advies uitgebracht en geadviseerd de algoritmen niet in te voeren. De raad concludeert, dat de invoering van algoritmen overbodig is, omdat na intensieve controles ten hoogste drie procent van de toegekende uitkeringen onrechtmatig blijkt toegekend.

Uit het advies: ‘De dienst WPI heeft de Participatieraad laten weten hoe zij gebruik gaat maken van variabele data in analytische modellen. In dit zgn. datagestuurd werken worden door WPI variabelen gebruikt die een bepaald verband kunnen laten zien. Hier ligt bias op de loer: bewuste vooringenomenheid. Een variabele zoals geboortejaar roept ons inziens vragen op: is er een aantoonbaar verband tussen leeftijd en mogelijk fraudeleus gedrag? De Participatieraad stelt dat bepaalde variabelen discutabel zijn (discriminatoir).
Daarnaast wijst de raad WPI op de Algemene Verordering Persoonsgegevens (AVG). Zo mogen persoonsgegevens alleen worden verwerkt in overeenstemming met de wet en met een gerechtvaardigd doel. Het optuigen van een systeem om een klein percentage onrechtmatigheden op te sporen acht de Participatieraad derhalve disproportioneel.

Ook stelt de raad dat de gemeente veelvuldig gebruik maakt van diensten van het landelijk Inlichtingenbureau: omstreden producten, zoals data van burgers waar ‘algoritmes op worden losgelaten’, zonder democratische controle, zonder transparantie. En bovenal: geheel in strijd met de richtlijnen zoals omschreven in de AVG. Samen met de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) maakt de raad zich ernstige zorgen dat gemeenten een grotere inbreuk maken in de persoonlijke levenssfeer van uitkeringsgerechtigden dan noodzakelijk is. Zie ook de brief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten van 3 december j.l.’ Tot zover citaat.

Het hele advies kun je hier vinden. https://participatieraadamsterdam.nl/gevraagd-advies-pilot-artificial-intelligence-ai-bij-de-aanvraag-van-een-bijstandsuitkering-2/

Detail is, de zinsnede ‘De dienst WPI heeft de Participatieraad laten weten hoe zij gebruik gaat maken van variabele data in analytische modellen. In dit zgn. datagestuurd werken worden door WPI variabelen gebruikt die een bepaald verband kunnen laten zien.’. Blijkbaar heeft er op dit punt overleg plaatsgevonden tussen WPI en Participatieraad waarin de WPI uitleg heeft gegeven. Voorzover ik weet zijn er geen notulen van die bijeenkomsten en werd de Participatieraad geheimhouding opgelegd door WPI.

commissie

Over de Commissie Persoonsgegevens Amsterdam (CPA) zijn de gegevens te vinden op de website van de gemeente Amsterdam. Hun vergaderingen zijn openbaar. De leden van de Commissie kun je daar ook vinden en de rapporten die zij hebben uitgebracht. https://www.amsterdam.nl/bestuur-en-organisatie/organisatie/overige/adviesraden/commissie-persoonsgegevens-amsterdam/ De CPA heeft op donderdag 2 juni over datagestuurd werken bij WPI vergaderd. Op de agenda stond ‘risicomodel WPI’. Maar het blijkt, dat hoewel de vergaderingen van de Commissie normaal gesproken openbaar zijn, dit gedeelte van de vergadering ‘besloten’ is. De notulen zijn niet openbaar. Nader contact met het secretariaat van de commissie leerde mij, dat de vergadering besloten was, omdat de invoering van datagestuurd werken in een pril stadium zou verkeren en men eerst rustig wil overleggen. Er loopt nu vanuit de commissie een ‘biasonderzoek’ waar men blijkbaar vanuit de vergadering op 2 juni gevraagd heeft, en in augustus vergadert het CPA weer in een besloten vergadering over de uitslag van het onderzoek en dan kunnen wij medio september een advies van CPA verwachten, dat wel openbaar is. Het biasonderzoek moet aantonen, dat er geen discriminatie plaatsvindt en geen vooringenomenheid is. De Participatieraad had het daar ook al over. Verder, bij al die geheimhoudingen weet ik het verder ook niet. Hieronder volgt wat ik wel weet.

Beleidsuitgangspunten gemeente

Beleidsuitgangspunten van de gemeente zijn dat het de taak is van WPI om te zorgen dat mensen aan het werk komen en mensen te ondersteunen als ze hulp nodig hebben en die hulp te bieden in de dienstverlening. Dit gebeurt ook met de inzet van digitale technieken. Dit gaat door het hele sociale domein heen, in de jeugdzorg, schuldhulpverlening, etc. WPI gaat in het sociale domein beter met die andere organisaties samenwerken. Doelstelling van WPI is daarbij ook, dat er minder klanten een uitkering aanvragen. Er zou sprake zijn van een onbewuste 'aanvraagondermijning' die tegengegaan moet worden. Preventie gaat voor repressie. Doel is het voorkomen van onterechte uitkeringen. Daarbij moet de situatie van de klant in ogenschouw worden genomen: kijken naar verwijtbaarheid en draagkracht. WPI is op zoek naar effectieve data gestuurde onderzoekingen van de situatie van de klant (bij aanvraag) die hun werken effectiever kan maken. Datasturing brengt echter knelpunten met zich mee in de vorm van onderzoeken die overgedaan moeten worden.

Procedure bij aanvraag uitkering

De procedure bij aanvraag van een uitkering is als volgt. Uitkeringen kunnen zowel fysiek als online aangevraagd worden via het systeem GALO. (Geautomatiseerde Afhandeling aanvraag Levensonderhoud). Vervolgens gaat een ambtenaar vooronderzoek hiermee aan de slag. Deze ambtenaar zit in het voorportaal van het onderzoek. Zij beoordeelt de aanvraag en het proces. De ambtenaar vooronderzoek heeft de beschikking over een fraudeformulier en sinds 2008 de fraudescoringskaart. Er schijnt de nodige kritiek te zijn op het aanvraagsysteem GALO, dat in ontwikkeling is en nog onvoldoende werkt.

Er zijn na de aanvraag van een uitkering twee mogelijkheden. 1. Betrokkene krijgt een uitkering. 2. Betrokkene wordt overgedragen aan de afdeling handhaving. Als de ambtenaar in het vooronderzoek beslist dat de klant een uitkering krijgt, gaat het dossier naar de inkomensconsulent. Die beoordeelt de hoogte van de uitkering. Daarna volgt een startgesprek met de klant. (Door de klantmanager die de klant in zijn caseload krijgt.) In dit gesprek worden afspraken gemaakt over toeleiding naar de arbeidsmarkt. De gemeente Amsterdam werkt niet meer met standaard huisbezoeken. Maar de klant moet dus wel in een spreekkamer op gesprek komen. De tweede mogelijkheid is dus dat de aanvrager wordt over gedragen aan de afdeling handhaving. De inkomensconsulent en de afdeling handhaving hebben de beschikking over de volgende databanken:

Socrates. Bij aanvraag uitkering. Raadplegen doet de inkomensconsulent. Socrates heeft ook 'zaaksystemen', als ik het goed begrijp van zaken van de sociale recherche, waarbij er op het niveau van de G4 in Socrates sprake is van 'bronruil'.

Sherlock. Fraude preventiecontrole. Ik heb geen idee wat dit is. Is het dit? Sherlock, a powerful command line tool provided by Sherlock Project, can be used to find usernames across many social networks. It requires Python 3.6 or higher and works on MacOS, Linux and Windows.

RAAK. Het klantvolgsysteem van WPI

GALO.

BRP Basis Registratie Personen. Hier zitten variabelen in voor de beoordeling of een frauderisico bestaat.

BAG. Basis registratie Adressen en Gebouwen van het kadaster. Hier moet het adres gecontroleerd worden.

SUWINET

Uwv

RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer)

HR Werkinstructies

BAK Kadastergegevens.

Tot zover voorlopig

Piet van der Lende

06-20367458 10834932_10205205866940651_961423775558423890_o.jpg

Versoepelingen bij uitveringspraktijk uitkeringen slechts schijnbeleid. Integendeel, alles wordt strenger.

 Schijnbeleid

Na de notitie van minister Schouten over wijzigingen in de Participatiewet kondigt de regering nieuwe maatregelen aan met als doelstelling dat de regering wil uitgaan van het vertrouwen in de mensen, dat mensen het goede willen doen en dat er meer maatwerk moet komen en niet een rigide uitvoeringspraktijk waarin voorbij wordt gegaan aan de persoonlijke omstandigheden. De ministers Schouten en Van Gennip schreven dit in een brief aan de Tweede Kamer. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2022Z15199&did=2022D31523

In mijn kritiek op de hervormingsplannen van de Participatiewet schreef ik, dat in werkelijkheid de maatregelen al staand beleid zijn in jurisprudentie of slechts in schijn een verandering betekenen en dat de argumenten met een beroep op vertrouwen in de burger en maatwerk niet waar worden gemaakt, of verzanden in vage aanwijzingen voor de uitvoeringspraktijk. In werkelijkheid wordt de Participatiewet juist strenger en geraffineerder. Die kritiek is ook van toepassing op de nieuwe maatregelen. Alles wordt strenger of is als maatregel vooral een schijn vertoning. Eerste maatregel: het kabinet gaat voortaan ‘soepeler’ om met mogelijk onterecht verkregen uitkeringen. Volgens nieuw aangekondigde regels hoeven ontvangers van de AOW, WW of bijstand de uitkeringen na vijf jaar niet meer terug te betalen als deze te hoog of onterecht waren uitgekeerd, terwijl de termijn voorheen twintig jaar was. Er wordt een heel betoog opgehangen waarom dit een rechtvaardige ‘maatregel' is. Maar in de eerste plaats komen terugvorderingen van vele jaren terug weinig voor en in de tweede plaats als bijvoorbeeld bij samenlevingsfraude bijvoorbeeld 50.000 euro wordt teruggevorderd, betaalt bijna niemand van de aangeklaagden dat bedrag. Het gevolg is dat dergelijke vorderingen vaak als ‘oninbaar' worden afgeboekt. Bovendien lijkt het erop, dat de maatregel voornamelijk is genomen om de uitvoering te ontlasten lees: erop bezuinigen omdat dergelijke terugvorderingszaken zeer arbeidsintensief zijn en veel menskracht vergen. Die termijn van 5 jaar is dus een beetje een schijnmaatregel die aan de praktijk weinig verandert.

Alles wordt strenger

Tegelijkertijd worden maatregelen genomen die alles strenger maken. Het is nu al gemakkelijk voor de uitkeringsinstantie om een uitkering stop te zetten of op te schorten, wanneer contact met de betrokkene moeizaam verloopt, maar dat wordt NOG makkelijker. De brief kondigt aan dat uitkeringsinstanties een uitkering makkelijker kunnen stopzetten als het niet lukt om de ontvanger te contacteren. Contact kan nodig zijn om te checken of de ontvanger het geld wel moet krijgen. Als je bijstand krijgt, bijvoorbeeld, mag je niet te lang in het buitenland zitten. Maar als uitkeringsinstanties je steeds maar niet kunnen bereiken op je Nederlandse adres, dan mogen zij nu de uitkering niet stopzetten zonder hard bewijs dat je in het buitenland bent. In de toekomst voldoet een langdurig gebrek aan contact.  In de praktijk wordt door uitvoeringsinstanties nu al misbruik gemaakt van deze mogelijkheid om de uitkering op te schorten bijvoorbeeld door alleen een of twee brieven te sturen en bij geen antwoord meteen de maatregel te nemen, zonder nader onderzoek naar wat er aan de hand is. En dus zonder maatwerk en in acht nemen van persoonlijke omstandigheden. Nogmaals: dit wordt nu nog eenvoudiger voor de uitkeringsinstanties.

Media

In mijn kritiek op de plannen van minister Schouten met de Participatietop schreef ik, dat de media trappen in de beeldvorming die de regering oproept. Over de recente maatregelen schrijft NRC Handelsblad: ‘Het kabinet werkt al langer aan een soepeler sociaaleconomisch beleid, mede in reactie op de Toeslagenaffaire, waar de vorige regering over is gevallen’. Kritische bestudering van de maatregelen die nu aangekondigd zijn moet echter tot de conclusie leiden, dat helemaal niet gewerkt wordt aan een ‘soepeler sociaaleconomisch beleid’. De regering (en de ambtenaren van de ministeries??) blijven voortgaan op de oude weg en voeren schijnmanouvres uit om de uitkomsten qua conclusies van het toeslagenschandaal te omzeilen.

Piet van der Lende

De persoonlijke inflatiecalculator van het CBS

Wat aan het prutsen geweest met de persoonlijke inflatie calculator van het CBS. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/persoonlijke-inflatiecalculator

Ik wou wel eens weten wat met mijn bestedingspatroon het effect is van inflatie op de koopkracht. Als je voor een groot aantal minima de calculator invult, kun je tot interessante conclusies komen. Ik ben benieuwd hoe de grafiek bij anderen is. Het verhaal is dat minima, maar ook middeninkomens, het meeste last hebben van inflatie. Echt een onderzoek naar deze stelling ken ik niet. Wel onderzoeken waarbij mensen wordt gevraagd heb je moeite om rond te komen. Het blijkt dan, dat minima de laatste tijd veel meer moeite hebben rond te komen dan hogere inkomens.
 
Het CBS publiceert iedere maand het inflatiecijfer volgens de consumentenprijsindex (CPI). Dit cijfer laat de prijsontwikkeling zien van een pakket goederen en diensten dat de gemiddelde consumptie van alle Nederlanders vertegenwoordigt. De gemiddelde Nederlander bestaat echter niet en waarschijnlijk is er niemand die precies dit pakket goederen en diensten consumeert. Hoe zou het inflatiecijfer eruit zien als het was gebaseerd op mijn

Met de persoonlijke inflatiecalculator kun je in grote lijnen je consumptiepatroon opgeven om zo een indicatie te krijgen van de gemiddelde jaarlijkse prijsontwikkeling die hoort bij het eigen consumptiepakket. De persoonlijke inflatie wordt met dezelfde prijsindices berekend als de officiële inflatie volgens de CPI. Het verschil is dat de onderscheiden consumptiecategorieën een andere weging hebben.

In de inflatiecalculator kun je je eigen uitgavenpatroon invullen en dan rolt er een inflatie gemiddelde over de jaren uit dat aansluit op jouw uitgavenpatroon.

Er is veel kritiek op hoe het CBS het inflatiecijfer berekent. Wat niet wordt meegenomen: Inkomstenbelasting en sociale verzekeringspremies, de premie voor de basis zorgverzekering, het eigen risico-bedrag in de zorgverzekering, aankoop van huizen en daarmee samenhangende kosten, aandelen en andere beleggingen. De conclusie van sommigen luidt dan ook, dat de inflatie veel hoger is en de mensen in koopkracht veel meer worden getroffen. wat dacht je van het verplichte eigen risico voor de zorgverzekering? Die was in 2010 nog €165 per jaar en is inmiddels met 133% gegroeid naar €385 in 2021.

Weer anderen zeggen, dat de inflatie juist lager is, omdat de energiekosten die weliswaar stijgen, als wegingsfactor veel te hoog worden ingeschat. Toch maar de calculator ingevuld om een globale indicatie te krijgen. Het cijfer van het CBS wordt door iedereen gebruikt en gehanteerd als het officiele inflatiecijfer, waar ook de vakbonden mee werken en de media over berichten, zodat het ook in het dagelijks spraakgebruik wordt gehanteerd. Je kunt er wel kritiek op hebben, maar invullen van de calculator geeft toch een (enigszins ruwe) schatting van de invloed van inflatie in jouw specifiek geval is mijn mening.

Totaal aan uitgaven heb ik ongeveer 1800 euro, ongeveer gelijk aan de inkomsten die ik ontvang. Het officiële prijsindexcijfer is gebaseerd op een uitgaven patroon van ongeveer 3300 euro met een eigen auto. Mijn statistiek ziet er als volgt uit:

Wat in de grafiek opvalt is dat in de jaren 2019-2021 ongeveer halverwege voor mij een veel hogere inflatie gold dan de officiële gemiddelden. In januari 2021 gold voor mij bijvoorbeeld een inflatie percentage van 3,6% terwijl het officiele inflatiecijfer 1,6% was. Dat in de periode 2020-2021 het inflatiepercentage waar ik mee te maken had aanzienlijk hoger was, komt waarschijnlijk omdat ik rook en in die tijd zijn de accijnzen op tabak verhoogd. Althans ik vermoed dat dat de reden is. Of heeft het ook met de corona-epidemie te maken? Het zou interessant zijn te onderzoeken of dit patroon zich ook voordoet bij andere minima.

In de jaren voor 2020 en de maanden na halverwege 2021 geldt voor mij juist een lager inflatiepercentage. Dat in de periode na halverwege 2021 voor mij een lager inflatiepercentage gold komt o.a. door de energieprijzen. Ik heb net mijn maandtarief verhoogd naar 130 euro per maand, omdat Vattenfall mij dat adviseert, maar ik geef vergeleken met anderen nog betrekkelijk weinig aan energie uit. Ik heb centrale verwarming met een hoog rendementsketel en een geïsoleerd huis. Wanneer je met mijn uitgavenpatroon het maandbedrag dat je nu betaalt verhoogt tot 180 euro, stijgt het persoonlijke inflatiepercentage waar je mee te maken hebt onmiddellijk tot boven het officiële gemiddelde.

Piet van der Lende

Mededelingen van het spreekuur i.v.m. de vakanties

 De Bijstandsbond houdt spreekuur op dinsdag en donderdag van 11.00 uur tot 16.00 uur. Vanaf 13.00 uur tot 15.00 uur is advocaat Marc van Hoof aanwezig.

De wekelijkse bijeenkomst over inflatie waar we uitwisselen wat waar het goedkoopst is en waar we de theoretische achtergronden behandelen is iedere woensdag in het kantoor van de Bijstandsbond. In verband met de vakanties kan het zijn, dat enkele malen geen bijeenkomst wordt gehouden. De eerstvolgende bijeenkomst is 20 juli.

In verband met de vakanties delen wij mee, dat het spreekuur open blijft maar Marc van Hoof is afwezig dinsdag 19 juli, donderdag 21 juli, dinsdag 26 juli, donderdag 28 juli, dinsdag 2 augustus en donderdag 4 augustus. Hij is weer aanwezig dinsdag 9 augustus.

Wil je hem nog spreken, dan kun je hem bellen tot 20 juli: 06-47816228

Voor overigen zaken het algemene nummer van de Bijstandsbond 020-6898806 of info@bijstandsbond.org.

FNV opent meldpunt Fraudeopsporing Gemeenten

De FNV heeft vandaag een meldpunt geopend waar mensen met een uitkering kunnen checken of ze bij het aanvragen van een uitkering door hun gemeente als mogelijke fraudeur zijn aangemerkt. Met de resultaten uit het meldpunt zal de vakbond vervolgstappen nemen om een einde te maken aan de discriminatie van uitkeringsgerechtigden.

Maureen van der Pligt, bestuurder FNV Uitkeringsgerechtigden: ‘Vanaf 2004 gebruikten maar liefst 158 gemeenten hiervoor de zogenoemde fraudescorekaart, waarmee mensen die een bijstandsuitkering aanvroegen werden ingedeeld op fraudegevoeligheid.’

Bij voorbaat verdacht
Mensen die een uitkering aanvroegen, liepen door het gebruik van de fraudescorekaart de kans al bij voorbaat verdacht te zijn. Van der Pligt: ‘Dat kan zomaar zijn omdat je bijvoorbeeld ooit bouwvakker of kapster was, of in een bepaalde wijk woonde of woont. Specifieke doelgroepen kregen het stempel van risicogroep/potentiële fraudeur.’

Onderzoek door journalisten
Het jarenlange gebruik van de fraudescorekaart door gemeenten kwam eind juni aan het licht door onderzoek van een journalistencollectief van Lighthouse Reports, Argos en NRC. Op basis van alle informatie hebben zij een tool gemaakt waarmee inwoners zelf kunnen nagaan of ze wellicht een hoge score hadden in hun gemeente.

Gemeenten gingen gewoon door
Vier gemeenten gingen, na een waarschuwing van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) om te stoppen met de fraudescorekaart, gewoon ermee door. Ook een uitspraak van de rechter in 2020, waarbij deze de inzet van het algoritmesysteem SyRI (Systeem Risico Indicatie) door de overheid verbood, had geen effect.

Nog steeds gediscrimineerd
Van der Pligt: ‘De fraudescorekaart is dan misschien verleden tijd, maar dit soort discriminerende algoritmes zijn nog lang niet weg uit onze maatschappij. Dat betekent dat nog steeds mensen op basis van willekeurige gegevens worden gediscrimineerd.’ 

---

Bijlagen

Hyperlink Meldpunt Fraudeopsporing Gemeenten (website FNV)

 

Hyperlink Reconstructie fraudescorekaart Lighthouse Reports

---

Bijstandsgerechtigde uit Apeldoorn hoeft geen drie maanden bankafschriften te laten zien.

opmerkelijke uitspraak Centrale Raad van Beroep: laten zien van bankafschriften valt niet onder de inlichtingenplicht

 De Centrale Raad van Beroep heet een opmerkelijke uitspraak gedaan die de uitvoeringspraktijk van de Partcipatiewet op zijn kop zet. De gemeente Apeldoorn had een bijstandsgerechtigde, die geen bankafschriften had getoond, een terugvordering van 7 maanden bijstand opgelegd en een boete. De Centrale Raad beslist nu, dat de bijstandsgerechtigde zijn bijstandsuitkering niet hoeft terug te betalen en ook geen boete krijgt opgelegd. Het aanleveren van bankafschriften valt volgens de Centrale Raad van Beroep niet onder de inlichtingenverplichting.

Dus is er geen sprake van het schenden van de verplichting en hoeft de bijstandsuitkering niet terug betaald te worden en kan er ook geen boete worden opgelegd.

Gemeenten rekenen tot nu toe het aanleveren van bankafschriften en andere documenten die inzicht geven in de financiële situatie van een bijstandsgerechtigde onder de inlichtingenplicht. De CRvB oordeelt nu dat het aanleveren van documenten niet valt onder de inlichtingenverplichting. Bankafschriften zijn volgens de Raad geen ‘feiten of omstandigheden die van invloed zijn of kunnen zijn op het recht op bijstand

Overigens kan een gemeente bewijsstukken - dus ook bankafschriften - niet vorderen om het recht op bijstand te  controleren. Dat valt ook niet onder de medewerkingsverplichting. De gemeente kan nu de uitkering niet intrekken omdat er geen bankafschriften zijn verstrekt. Bij een aanvraag moet je nog wel aantonen dat je niks meer hebt. Dat valt onder artikel 11. Hier ging het over iemand, die al een bijstandsuitkering had. De gemeenten zullen het voortaan gaan gooien op Artikel 53a van de Participatiewet - De gemeente is bevoegd een onderzoek in te stellen en stukken op te vragen en niet meer op grond van artikel 17 inlichtingenplicht. Tot nu toe werd artikel 53a heel weinig als argument gebruikt. Er zijn heel veel zaken die nu lopen waarin de gemeente artikel 17 gebruikt. Al die zaken zullen nu voor de gemeente vast gaan lopen. Het is te verwachten, dat de regering als de wiedeweerga een wetswijziging gaat voorbereiden.  

https://www.uitspraken.nl/uitspraak/centrale-raad-van-beroep/bestuursrecht/socialezekerheidsrecht/hoger-beroep/ecli-nl-crvb-2022-1395