Chanterende overheid

Ingezonden door Hans Waltman
Dit artikel verscheen eerder op www.regelzucht.nl

Vroeger ‘liep je bij de soos’. Je had dan geen werk, geen inkomen en vooral geen tot weinig perspectief. Zit je in zo’n uitzichtloze situatie, dan is het mooi als je iemand anders, die er net zo bij zit als jij, vindt: gedeelde smart is immers halve smart. Elk nadeel heb zijn voordeel. Toch?

En… je moet roeien met de riemen die je hebt. Natuurlijk roepen we nu allemaal in koor dat frauderen niet mag. Regels zijn immers regels. Zelfs onze model Marokkaan Aboutaleb, Amsterdams wethouder van Sociale Zaken, volgt de Verdonk-doctrine. Normen gaan voor hem boven waarden. Het is toch wel erg typisch dat dit soort van gedachtegoed zich altijd in daadkrachtige acties uit tegen de zielepieten van onze maatschappij. Of het nu asielzoekers betreft of bijstandstrekkers. Of je nu door de hond of door de kat gebeten wordt, het maakt niets uit.

In Amsterdam ‘loop je niet meer bij de soos’, maar ben je cliënt van de DWI (Dienst Werk en Inkomen). Vertrouwt die dienst niet helemaal jouw handel en wandel, heb je misschien een relatie en blijft die wel eens slapen, dan ben je de klos. Zou er inderdaad een verdenking tegen je bestaan, dan zit er iets in dat je gecontroleerd wordt. In onze rechtsstaat is het dan wel behoorlijk als je van die verdenking op de hoogte wordt gebracht. Bij bijstandgerechtigden hoeft dat niet meer: men controleert at random. Dat is kennelijk de norm voor optreden tegen zwakkeren. Big brother is watching you!

Je wordt dan niet ontboden bij de Dienst, maar ze komen naar je toe. Klantgerichtheid noemen ze dat tegenwoordig. Ze bellen aan en komen binnen, kijken in de badkamer, de slaapkamer en als je geluk hebt doorzoeken ze je hele huis. Er is geen bewijs of zelfs maar een vermoeden van misbruik tegen je, maar ze doen het toch. Laat die lui dan niet binnen, was mijn eerste reactie. In dat geval hebben de klantgerichte medewerkers van de Dienst een aardige stok achter de deur: je uitkering wordt in dat geval gewoon stopgezet.

Je reinste chantage, anders is dit overheidsgedrag niet te typeren. De gemeente omzeilt het recht op huisvrede en doet dat door zwakkeren te dreigen het meest basale af te pakken dat ze nog hebben: een uitkering waar je net niet dood van gaat, maar ook niet van kunt leven.

Natuurlijk wordt er gefraudeerd met uitkeringen, maar schiet de gemeente Amsterdam haar doel niet gigantisch ver voorbij door zonder aanzien des persoon dit soort van razzia’s te organiseren? Fatsoen moet je doen. Regels zijn regels. Allemaal mooi en aardig, maar is de gemeente Amsterdam vergeten dat het hanteren en bewaken van normen gebaseerd moet zijn op waarden. Is Amsterdam waardenloos? Is Aboutaleb Waardenloos? Is de partij van Wouter Bos waardenloos? Of is dit het ‘nieuwe denken’?

De hele maatschappij verindividualiseert. Eigen verantwoordelijkheid is het credo anno 2006, maar zodra het de zwakkeren in de samenleving betreft geldt ineens het beginsel van gelijke monniken en gelijke kappen. Hoe elitair kun je denken Aboutaleb? Niets is zo ongelijk als gelijke behandeling van ongelijken! Bestrijdt fraude, maar denk eerst eens na over principes en verschuil je niet achter de geweldige resultaten van je chantagepraktijken. Dat is een linkse wethouder toch te min?

PS Als uitkeringsgerechtigde hoef je die Gestapo niet eens binnen te laten. Ook al heb je geen luis om dood te doen, je hebt nog steeds wel rechten. Kijk een op de site van de landelijke cliëntenraad.

Geplaatst door Hans Waltman