Het project controleren van mensen die in deeltijd werken van de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam. Centrale Raad tikt DWI op de vingers.

Persbericht. Meer informatie: Bijstandsbond info@bijstandsbond.org 020-6898806

De DWI heeft een project waarbij nader onderzoek ingesteld wordt naar mensen die in deeltijd werken. Dit controleproject draait al een paar jaar. De werkwijze is ook al een paar jaar hetzelfde. Mensen die in deeltijd werken worden uitgenodigd voor een gesprek. Dat gesprek kan ertoe leiden dat er voorwaarden worden gesteld aan het werken in deeltijd met aanvullende uitkering. Tijdens het gesprek kan bijvoorbeeld worden geëist, dat je op een formulier uit je hoofd aangeeft, hoeveel uren je werkt en op welke tijden. Er kan vervolgens bijvoorbeeld worden geëist, dat je precies bij gaat houden hoe laat je begint met werken, en op welke dag, hoe laat je pauze hebt en wanneer je stopt. Daarbij eist de DWI vaak dat deze gegevens door de werkgever worden afgetekend. Maar de werkgever kan eigenlijk die verplichting niet worden opgelegd, want hij valt niet onder de WWB en dit levert problemen op, omdat de werkgever bijvoorbeeld zegt: ‘wat heb ik aan die bureaucratische rompslomp, ik heb er geen zin in’. Dit leidt er soms toe, dat de werkgever problemen krijgt met de werknemer, die onder druk staat van de DWI dat de urenlijsten moeten worden getekend, waarbij de werknemer bang is zijn baan te verliezen, omdat hij bijvoorbeeld een oproepcontract heeft. In andere gevallen wordt de werknemer onder druk gezet bij de werkgever aan te kaarten dat het aantal uren wordt uitgebreid, zodat de betrokkene uit de uitkering komt, waarbij de DWI zegt: ‘anders nemen wij contact op met de werkgever’.

Dinsdag 9 april is een melding binnengekomen bij de Bijstandsbond waarin de gang van zaken erg duidelijk wordt. Mensen komen dan klem te zitten, want ze hebben bijvoorbeeld een deeltijdcontract waardoor ze net niet uit de uitkering komen. Ze worden onder druk gezet meer uren te gaan werken. Terwijl ze gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, maar ook een werkgever hebben, die niet zomaar zegt ga maar meer werken en meer verdienen, in deze tijden van crisis.

 Ik heb een WWB uitkering maar daarbij ook sinds januari 2013 een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd voor 12 uur per week. Dit is verlengd en loopt af eind juni. Daarna wordt het verlengd met 16 uur per week. De DWI verlangt van mijn werkgever urenuitbreiding tot 24/26 uren per week met de mededeling dat als dit niet mogelijk blijkt de klant door DWI bemiddeld wordt naar een andere baan, en dat de klant dan mogelijkerwijs niet meer beschikbaar is voor werk in het bedrijf.

Mijn vraag is dit aanzetten tot contractbreuk, wat niet mag en moet ik er voor zorgen dat voor eind juni het contract is omgezet is naar 16 uur? Ik wil voor dit bedrijf blijven werken en zoek nog steeds zonder succes meer uren werk bij een ander bedrijf. Tevens werd mij verteld dat ondanks urenuitbreiding naar 16 uur er nog steeds een verklaring van de werkgever verlangd wordt voor 24/26 uur.

De gesprekken en de voorwaarden die naar aanleiding daarvan worden opgesteld, worden aangevuld met controles op de werkplek. Controleurs van de DWI posten buiten wanneer je op je werk komt en wanneer je weggaat. Die gegevens gaan ze dan vergelijken met de gegevens die je op formulieren tijdens gesprekken hebt ingevuld. Wanneer er afwijkingen zijn tussen wat je tijdens het gesprek op het formulier hebt ingevuld en de constateringen ter plaatse van de controleurs kan je uitkering worden stopgezet. Een voorbeeld.

Een klant heeft een vriendelijk gesprek met de DWI over zijn deeltijdbaan. Vraag: ‘bent u wel eens buiten de werktijd op uw werk’. De klant antwoordt: ‘o ja, dat is wel eens, een keer in de week of zo’. De klant werkt in de horeca. Vraag: ‘en doet u dan wel eens iets, wat u op het werk ook doet’. Antwoord: o ja, als ik een glaasje aan het drinken ben, en ik loop naar de bar, dan neem ik wel eens lege glazen mee’. Na het gesprek is de uitkering van de klant ingetrokken. Motivatie: ‘u verricht op geld waardeerbare activiteiten op de werkplek, wat niet controleerbaar is, dus bestaat er geen recht op een uitkering’. Een bezwaarschrift is gegrond verklaard en de uitkering is hersteld.

De DWI heeft de volgende reactie.

Het is een goed project, goed naar mensen die nu al deeltijd werken, want als het aantal uren uitgebreid kan worden dan is dat natuurlijk voor iedereen het beste. Daar hebben we inderdaad gesprekken over met klanten die deeltijd werken. En inderdaad ook controleren we af en toe of mensen inderdaad slechts deeltijd werken en bijvoorbeeld niet (ook) een deel van hun uren zwart uitbetaald krijgen bijvoorbeeld. Dat mag natuurlijk niet.

De Centrale Raad van Beroep heeft nu uitgesproken dat het posten op de openbare weg bij het bedrijf niet zomaar mag

De sociale dienst van de gemeente Amsterdam heeft de privacy van een bijstandsgerechtige geschonden door deze persoon onterecht langdurig in het geheim te observeren.

Dit heeft de Centrale Raad van Beroep, in Nederland, de hoogste rechter op het gebied van sociaal bestuursrecht, woensdag geoordeeld op basis van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Volgens de rechter had de sociale dienst ook een ander en minder ingrijpend middel kunnen gebruiken om te controleren of de persoon onterecht bijstand ontving.

Medewerkers van de gemeente Amsterdam vermoedden dat de man vaker aan het werk was en observeerden in het geheim vanaf de openbare weg om dat te controleren. De persoon bleek volgens de gemeente inderdaad vaker dan opgegeven aan het werk te zijn.Maar omdat de sociale dienst niet volgens de wetgeving heeft gehandeld, mag dit niet worden gebruikt als bewijs.

De sociale dienst had eerst de werkplek van de bijstandsgerechtigde moeten bezoeken op een moment waarop hij niet zou werken. Pas als dan was ontdekt dat de persoon vaker aan het werk zou zijn, had de gemeente het middel van observatie in mogen zetten om de omvang van de werkzaamheden vast te stellen, aldus de rechter.