Het Centraal Plan
Bureau (CPB) heeft vandaag haar doorrekening van de effecten van het
klimaatakkoord gepresenteerd. Citaat: ‘De gepresenteerde effecten zijn
ramingen en dus onzeker. Het is niet mogelijk een
betrouwbaarheidsinterval aan te geven’. We weten dus nu eigenlijk
nog niks. Wat we wel weten, is wat we in ons dagelijks leven merken
op het gebied van koopkracht, inkomen, hoge energierekeningen, een
toenemende kloof tussen arm en rijk, verdwijning van de
biodiversiteit om ons heen, etc.
Mensen met lage
inkomens, die nu al minstens 20% van hun inkomen aan energie uitgeven
merken dat ze daaraan steeds meer geld kwijt zijn terwijl ze geen
geld hebben om investeringen te doen in hun vaak tochtige huizen die
een energiezuiniger leven mogelijk maken. Je krijgt energiearmoede:
om toch vanuit een zekere wanhoop te bezuinigen op energie ga je
minder vaak dan eigenlijk noodzakelijk onder de douche, draai je de
kachel wat lager als het toch koud is en sla je af en toe warm eten
koken over.
De
koopkrachtplaatjes van het CPB vormen een schril contrast met de
dagelijkse ervaringen. Dat zit zo. Het CPB berekent prijsstijgingen,
de effecten van het overheidsbeleid en de ontwikkeling van de lonen
en uitkeringen. Belastingverlagingen, stijgende toeslagen en
loonsverhogingen leiden tot meer inkomen. Overigens profiteren niet
alle groepen van de belastingverlagingen. Trek van de
inkomensstijgingen de inflatie af, en je hebt het koopkrachtplaatje.
Maar dat zijn gemiddelden. Wie in zijn werk op de nullijn zit, of in
een sector werkt met weinig loonsverhoging, of wie een pensioen heeft
dat jarenlang niet geïndexeerd is merkt niets van een
koopkrachtstijging. En het maakt voor je energierekening nogal wat
uit of je in een goed geïsoleerde nieuwbouw flat zit of in een
slecht geïsoleerd huis. Het CPB maakt geen uitsplitsing naar
leefmilieu. Dus veel mensen gaan er in werkelijkheid op achteruit.
Het CPB waarschuwt daar zelf ook voor, de koopkrachtplaatjes zijn
gemiddelden.
Maar de berekeningen
van het CPB over het klimaatakkoord geven wel een ruwe schets van een
trend die we ook in ons dagelijks leven merken: de groeiende kloof
tussen arm en rijk en een toenemende armoede onder sommige groepen.
Volgens de
berekeningen gaan in de nabije toekomst de lage inkomensgroepen tot
184% van het Wettelijk Minimum Loon (WML) er in koopkracht 1,8% op
achteruit, de hogere groep (meer dan 390% van het WML) gaat er 0,8%
op achteruit. Wat daarbij opvalt, is dat het CPB een uitsplitsing
heeft gemaakt tussen de effecten van het totale klimaat en
energiebeleid, inclusief niet alleen klimaatakkoord maar ook andere
maatregelen van de regering, en anderzijds de effecten van het
klimaatakkoord alleen. De bovenstaande cijfers hebben betrekking op
het totale plaatje. De inkomenseffecten van het klimaatakkoord, met
haar 600 maatregelen als zodanig zijn minder onrechtvaardig. Alle
huishoudens gaan er tussen 0,3% en 0,5% op achteruit.
Met andere woorden:
het grootste deel van de de sociale onrechtvaardigheid van het
milieubeleid en ander regeringsbeleid (bv verhoging van
energiebelasting en belastingverlagingen waar de rijken het meest van
profiteren) zit em in het neoliberale beleid van de regering BUITEN
het klimaatakkoord.
We hebben een
rechtse, neoliberale regering die de armen armer maakt en de rijken
rijker waarbij ze handig gebruik maken van noodzakelijke
milieumaatregelen om de in mijn ogen onrechtvaardige samenleving nog
onrechtvaardiger te maken. En ondertussen kan rechts de drammerige
milieubeweging de schuld geven.
Dit regeringsbeleid,
niet het klimaatakkoord, is desastreus voor het draagvlak van een
goed milieubeleid onder lagere en midden inkomensgroepen. Ze zullen
gedeeltelijk de klimaatveranderingen en de noodzakelijke maatregelen
in twijfel trekken terwijl de oorzaak van de toenemende lasten die je
niet meer kunt betalen elders ligt. Premier Rutte heeft razendsnel
gereageerd en compenserende maatregelen aangekondigd. Eerst zien dan
geloven. Zijn de neoliberalen van hun geloof afgevallen? Ik geloof er
geen barst van. In tegenstelling tot Jesse Klaver, die Rutte hoorde
zeggen dat hij het Groen Links programma gaat uitvoeren. Maar
drastische maatregelen om de kloof tussen arm en rijk te verkleinen
zal men niet nemen.
Piet van der Lende
Geen opmerkingen:
Een reactie posten