Ongeveer een jaar geleden heeft de FNV het initiatief genomen tot de beweging samenvoor14. Concrete hoofddoelstelling van het initiatief is een verhoging van het wettelijk minimum uurloon naar 14 euro. Enkele tientallen organizers worden ingezet om de beweging op te bouwen. Het moet een ware sociale beweging worden, waarbij er samenwerking is tussen de FNV en andere organisaties en waarbij in buurten, bedrijven en bij de mensen die in armoede leven wervende acties worden opgezet om door een persoonlijke benadering een beweging van onderop op te bouwen.
Het moet een actie-organisatie worden, waarbij veel ruimte wordt gegeven aan initiatieven van onderop, die door de mensen zelf worden voorgesteld. En het initiatief wil meer zijn dan alleen een beweging voor 14 euro. Het gaat daarbij om de vraag: in wat voor Nederland willen wij leven? Sleutelwoorden zijn solidariteit en inclusie, niemand mag worden uitgesloten. Daarvoor zijn drie dingen belangrijk. Ten eerste is een minimumuurloon van 14 euro een concrete eis om de armoede in Nederland te verminderen. Armoede leidt tot sociale uitsluiting. In de tweede plaats wil om uitsluiting te voorkomen en tegen te gaan de beweging antiracistisch zijn en een weerwoord formuleren naar de mensen toe die racistisch reageren. In de derde plaats wil de beweging om deelname van vrouwen en mannen gelijkelijk te bevorderen feministisch zijn.
samenvoor14 biedt door de manier waarop zij is opgezet in mijn ogen unieke kansen een invloedrijke beweging van armen op te bouwen. Daarbij horen zeker ook de talloze plaatselijke kleine initiatieven die nu op een soort eilandje zonder werkelijk druk te kunnen uitoefenen met de autoriteiten, overleggen om te trachten de belangen van armen te behartigen. Principe bij samenvoor14 is dat een sterke organisatie haar middelen en structuur ter beschikking stelt om in een coalitie met mensen die in armoede leven acties te ontwikkelen. Voorbeelden uit het verleden hebben aangetoond, dat in dat geval grootse dingen mogelijk zijn. Zoals de acties van de werklozenbelangen verenigingen in de zeventiger jaren van de vorige eeuw, in samenwerking met de CPN, de beweging van bijstandsvrouwen tijdens de tweede feministische golf, de anti-armoede beweging eind tachtiger jaren, met steun van de kerken onder de leus ‘armoede is onrecht’ en de Euromarsen, die steunden op werklozenbewegingen in verschillende Europese landen maar met name Frankrijk, waar een structuur bestond van gesubsidieerde werklozencentra die de beweging impulsen gaven. In verschillende landen zijn spraakmakende sociale bewegingen te noemen, waarbij die steunden op een dergelijk coalitieprincipe.
Zwakheden
De oplettende lezer ziet in de voorgaande opsomming dat ook de zwakte van dergelijke coalities met in actie komende armen wordt genoemd: de sociale bewegingen waren slechts tijdelijk. Wanneer de sterke massa-organisatie de stekker uit de coalitie trekt, stort de beweging ineen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. De sterke massa organisatie kan een onbetrouwbare partner blijken. De verzelfstandigde werklozenbelangen verenigingen (verzelfstandigd als resultaat van wantrouwen tussen de werklozen en de CPN) bleven sterk steunen op die organisatie, tot die door verdeeldheid uiteenviel. De kerken hebben door de grotere invloed van conservatieve stromingen de solidariteit met groepen van armen afgebouwd en de activistische weg verlaten. Terug naar de charitas. De ineenstorting van de werklozenbewegingen in Frankrijk is een ingewikkeld proces, maar wat daarbij een rol speelde was dat de subsidies aan de werklozencentra werden stopgezet en de centra opgeheven.
Gezien die ervaringen is er een spanningsverhouding tussen de mensen die in armoede leven en hun organisaties enerzijds en de sterke massa-organisatie anderzijds. Zij zou wel eens een onbetrouwbare coalitiepartner kunnen blijken te zijn. De motieven van die organisatie worden gewantrouwd, ze zouden wel eens een dubbele agenda kunnen hebben en door middel van compromissen met de machthebbers in overleg- en lobbysituaties de coalitiepartners buiten spel zetten. En bij een compromis met de machthebbers de steun aan de coalitie intrekken. Daardoor kan de coalitie reeds bij voorbaat verzwakt worden en haken mensen af.
Maar ook in de beweging van armen zelf kan grote verdeeldheid ontstaan. Activisten kunnen de weg van overleg met de overheid opgaan als reactie op de opstelling van de overheid zelf, die enerzijds onverzettelijkheid toont jegens de eisen van de activistische beweging, maar anderzijds tracht een overlegstructuur met de activisten op te zetten door hen aan de vergadertafel uit te nodigen. Dit is tegenover de sociale bewegingen van armen in de zeventiger en tachtiger jaren gebeurd, met het uiteenvallen van de beweging in radikale groepen enerzijds en de beweging van de clientenraden anderzijds. Voormalige activisten namen zitting in overlegorganen, waarbij uitsluitend aan de vergadertafel werd getracht doelstellingen te bereiken. Zij slaagden er niet in, een meer activistische beweging overeind te houden en streefden daar vaak ook niet meer naar.
In de toekomst zal moeten blijken, hoe betrouwbaar de FNV is in de coalitie en of de zwakheden van de vorige bewegingen weer naar voren komen. We leven nu in andere tijden dan in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw. Nu is dat nog niet gebeurd, nu de beweging samenvoor14 nog weinig bekendheid geniet, maar als de beweging meer aan de weg gaat timmeren en er spraakmakende acties komen, zal de beweging ongetwijfeld het mikpunt worden van de rechtse bagger op sociale media, in de pers en bij rechtse of nog ergere politieke partijen en hun aanhangers. Doel van die aanvallen zal o.a. ongetwijfeld zijn om door het karikaturaal uitvergroten van onbelangrijke incidenten of een discussie over symbolen naar aanleiding van wat radikalere acties een wig te drijven tussen de FNV als sterke massa-organisatie enerzijds en de mensen die in armoede leven en hun kleine organisaties anderzijds om zo de beweging te vernietigen.
Je kunt die strategie zo uittekenen. Ik denk dat we het er nu al over moeten hebben hoe we ons tegen die ontwikkeling te weer stellen.
Auteur
" We leven nu in andere tijden dan in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw. " Alleen is het haar grijzer dan wel witter geworden met andere woorden een aantal " activisten " dat nu actief is is het zelfde als in de 80 er jaren. Zijn die mee veranderd en zou dat moeten ? Ik denk dat ze niet kunnen en willen veranderen als dat nodig is. Daar bij mensen houden tegenwoordig niet van " losers ". In de 80 er jaren waren velen in de Bijstand deels zelf gekozen armoede soms aangevuld met zwart werk als diegene twee rechter handen had en een netwerk en het risico wilde lopen .Het begrip loser bestond niet zo als tegenwoordig. Wat kan je als beweging aan de vele mensen die voor de " bling " gaan en niet met losers in verband worden gebracht bieden. Daar bij ook nog eens de radicale kleine groepjes als DOORBRAAK waar het toch alleen maar gaat om of iemand politiek correct is volgens norm een of twee die de website en dergelijke van DOORBRAAK regelen. Onmiddellijke uitsluiting als onvoldoende bevonden. Daar bij heeft zeker DOORBRAAK Leiden een geheel eigen agenda die eigenlijk alleen maar samen is te vatten als de actie groep DE FABEL VAN DE ILLEGAAL fanatici waar onmogelijk mee te praten is . Hoe bouw je zo een grote beweging op. Niet dus. Ik ben zelf langdurig Bijstand afhankelijk ik ken de problematiek uit eigen ervaring. Die hele armoede beweging is een doodlopende weg vind ik. De blijvers in de armoede zijn niet te organiseren om div redenen. Zeker ook omdat ze niet zelden semi analfabeet en apathisch zijn en en en.... De rest zoekt een uitweg via betaalde baan uit de armoe ziet de armoe als tijdelijk en. enz. Zo als geschreven de armoede beweging is een doodlopende weg. Ik zie veel meer in het starten voor coops voor werk en inkomen daar financiering voor vinden. Om ook de armsten met name 50 + een menswaardig bestaan te geven. Het gaat immers niet alleen om inkomen. Helaas vind ik daar voor bij niemand gehoor. Groeten Raymond.
BeantwoordenVerwijderen