Intensieve handel in privé gegevens door bedrijven brengt grote risico’s met zich mee

Mensen worden soms plat gebeld

We wisten al dat grote multinationals zoals Google en Facebook het niet zo nauw nemen met de privacy, en dat er regelmatig sprake is van datalekken, maar vandaag heeft het Algemeen Dagblad een schokkende reportage over de handel in privégegevens ook van kleinere bedrijven. Het blijkt op grote schaal voor te komen. De gegevens kunnen behalve op leeftijd, adres en andere gegevens ook betrekking hebben op het burgerservicenummer. Vooral energiebedrijven lijken er gebruik van te maken, en ook in gegevens uit datalekken wordt volop gehandeld. Mensen worden lastig gevallen aan de telefoon. Het Bel me niet Register werkt niet. Ook kunnen kwaadwillenden allerlei vormen van fraude plegen, zoals identiteitsfraude. Op 23 juli werd bekend, dat er maandelijks vermoedelijk tientallen namen en adressen uit het kentekenregister worden verhandeld, mogelijk voor criminele doeleinden. Lees hier het artikel op RTL nieuws.

Het project controleren van mensen die in deeltijd werken van de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam. Centrale Raad tikt DWI op de vingers.

Persbericht. Meer informatie: Bijstandsbond info@bijstandsbond.org 020-6898806

De DWI heeft een project waarbij nader onderzoek ingesteld wordt naar mensen die in deeltijd werken. Dit controleproject draait al een paar jaar. De werkwijze is ook al een paar jaar hetzelfde. Mensen die in deeltijd werken worden uitgenodigd voor een gesprek. Dat gesprek kan ertoe leiden dat er voorwaarden worden gesteld aan het werken in deeltijd met aanvullende uitkering. Tijdens het gesprek kan bijvoorbeeld worden geëist, dat je op een formulier uit je hoofd aangeeft, hoeveel uren je werkt en op welke tijden. Er kan vervolgens bijvoorbeeld worden geëist, dat je precies bij gaat houden hoe laat je begint met werken, en op welke dag, hoe laat je pauze hebt en wanneer je stopt. Daarbij eist de DWI vaak dat deze gegevens door de werkgever worden afgetekend. Maar de werkgever kan eigenlijk die verplichting niet worden opgelegd, want hij valt niet onder de WWB en dit levert problemen op, omdat de werkgever bijvoorbeeld zegt: ‘wat heb ik aan die bureaucratische rompslomp, ik heb er geen zin in’. Dit leidt er soms toe, dat de werkgever problemen krijgt met de werknemer, die onder druk staat van de DWI dat de urenlijsten moeten worden getekend, waarbij de werknemer bang is zijn baan te verliezen, omdat hij bijvoorbeeld een oproepcontract heeft. In andere gevallen wordt de werknemer onder druk gezet bij de werkgever aan te kaarten dat het aantal uren wordt uitgebreid, zodat de betrokkene uit de uitkering komt, waarbij de DWI zegt: ‘anders nemen wij contact op met de werkgever’.

Dinsdag 9 april is een melding binnengekomen bij de Bijstandsbond waarin de gang van zaken erg duidelijk wordt. Mensen komen dan klem te zitten, want ze hebben bijvoorbeeld een deeltijdcontract waardoor ze net niet uit de uitkering komen. Ze worden onder druk gezet meer uren te gaan werken. Terwijl ze gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, maar ook een werkgever hebben, die niet zomaar zegt ga maar meer werken en meer verdienen, in deze tijden van crisis.

 Ik heb een WWB uitkering maar daarbij ook sinds januari 2013 een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd voor 12 uur per week. Dit is verlengd en loopt af eind juni. Daarna wordt het verlengd met 16 uur per week. De DWI verlangt van mijn werkgever urenuitbreiding tot 24/26 uren per week met de mededeling dat als dit niet mogelijk blijkt de klant door DWI bemiddeld wordt naar een andere baan, en dat de klant dan mogelijkerwijs niet meer beschikbaar is voor werk in het bedrijf.

Mijn vraag is dit aanzetten tot contractbreuk, wat niet mag en moet ik er voor zorgen dat voor eind juni het contract is omgezet is naar 16 uur? Ik wil voor dit bedrijf blijven werken en zoek nog steeds zonder succes meer uren werk bij een ander bedrijf. Tevens werd mij verteld dat ondanks urenuitbreiding naar 16 uur er nog steeds een verklaring van de werkgever verlangd wordt voor 24/26 uur.

De gesprekken en de voorwaarden die naar aanleiding daarvan worden opgesteld, worden aangevuld met controles op de werkplek. Controleurs van de DWI posten buiten wanneer je op je werk komt en wanneer je weggaat. Die gegevens gaan ze dan vergelijken met de gegevens die je op formulieren tijdens gesprekken hebt ingevuld. Wanneer er afwijkingen zijn tussen wat je tijdens het gesprek op het formulier hebt ingevuld en de constateringen ter plaatse van de controleurs kan je uitkering worden stopgezet. Een voorbeeld.

Een klant heeft een vriendelijk gesprek met de DWI over zijn deeltijdbaan. Vraag: ‘bent u wel eens buiten de werktijd op uw werk’. De klant antwoordt: ‘o ja, dat is wel eens, een keer in de week of zo’. De klant werkt in de horeca. Vraag: ‘en doet u dan wel eens iets, wat u op het werk ook doet’. Antwoord: o ja, als ik een glaasje aan het drinken ben, en ik loop naar de bar, dan neem ik wel eens lege glazen mee’. Na het gesprek is de uitkering van de klant ingetrokken. Motivatie: ‘u verricht op geld waardeerbare activiteiten op de werkplek, wat niet controleerbaar is, dus bestaat er geen recht op een uitkering’. Een bezwaarschrift is gegrond verklaard en de uitkering is hersteld.

De DWI heeft de volgende reactie.

Het is een goed project, goed naar mensen die nu al deeltijd werken, want als het aantal uren uitgebreid kan worden dan is dat natuurlijk voor iedereen het beste. Daar hebben we inderdaad gesprekken over met klanten die deeltijd werken. En inderdaad ook controleren we af en toe of mensen inderdaad slechts deeltijd werken en bijvoorbeeld niet (ook) een deel van hun uren zwart uitbetaald krijgen bijvoorbeeld. Dat mag natuurlijk niet.

De Centrale Raad van Beroep heeft nu uitgesproken dat het posten op de openbare weg bij het bedrijf niet zomaar mag

De sociale dienst van de gemeente Amsterdam heeft de privacy van een bijstandsgerechtige geschonden door deze persoon onterecht langdurig in het geheim te observeren.

Dit heeft de Centrale Raad van Beroep, in Nederland, de hoogste rechter op het gebied van sociaal bestuursrecht, woensdag geoordeeld op basis van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Volgens de rechter had de sociale dienst ook een ander en minder ingrijpend middel kunnen gebruiken om te controleren of de persoon onterecht bijstand ontving.

Medewerkers van de gemeente Amsterdam vermoedden dat de man vaker aan het werk was en observeerden in het geheim vanaf de openbare weg om dat te controleren. De persoon bleek volgens de gemeente inderdaad vaker dan opgegeven aan het werk te zijn.Maar omdat de sociale dienst niet volgens de wetgeving heeft gehandeld, mag dit niet worden gebruikt als bewijs.

De sociale dienst had eerst de werkplek van de bijstandsgerechtigde moeten bezoeken op een moment waarop hij niet zou werken. Pas als dan was ontdekt dat de persoon vaker aan het werk zou zijn, had de gemeente het middel van observatie in mogen zetten om de omvang van de werkzaamheden vast te stellen, aldus de rechter.

Plicht voor bijstandsgerechtigden om alle medische gegevens aan de overheid te openbaren

In een zaak die een Leidse bijstandsgerechtigde tegen de gemeente Leiden heeft aangespannen is door de Centrale Raad van Beroep bepaald dat bijstandsgerechtigden verplicht zijn om op vrijwel iedere vraag van de overheid te antwoorden. De overheid zelf hoeft volgens deze raad op geen enkele wijze aannemelijk te maken, dat het verstrekken van geëiste informatie ook echt nodig is.

De kwestie begon met een bevel van de gemeente Leiden aan de uitkeringsgerechtigde om zich voor een medische keuring bij de GGD te melden. Een concrete reden werd niet gegeven. Van de GGD ontving hij vervolgens een vragenlijst, die hij volgens de gemeente verplicht moest invullen. De vragen waren zo gesteld en zo uitgebreid, dat invullen zou betekenen dat alle medische informatie bekend gemaakt moest worden. De GGD vroeg bijvoorbeeld: Bent u ooit geopereerd? Zijn er ooit roentgenfoto's van u gemaakt? Bent u ooit opgenomen geweest in een ziekenhuis of psychiatrische inrichting? Ook zouden de namen, adressen en telefoonnummers van huisarts en medische specialisten aan de GGD gegeven moeten worden. De klap op de vuurpijl was de vraag: "Lijdt u of heeft u geleden aan een aandoening van de geslachtsorganen?". Een absurde vraag voor een onderzoek, dat volgens de gemeente en de rechter alleen zou moeten dienen voor de vaststelling van de geschiktheid voor werk.

De bijstandsgerechtigde weigerde en werd op zijn uitkering gekort. Volgens de rechter is het heel normaal, dat een bijstandsgerechtigde op al deze vragen moet antwoorden, en heeft een gemeente beoordelingsvrijheid bij het stellen van vragen en het eisen van antwoorden. Op de vraag van de bijstandsgerechtigde waarom het nodig was om op deze en andere niet ter zake doende vragen te antwoorden werd niet gereageerd; noch door de gemeente Leiden, die niet eens de moeite nam om op de zitting te verschijnen, noch door de rechtbank in Den Haag, noch door de Centrale Raad van Beroep. Artikel 17 WWB, dat een redelijkerwijs kenbare noodzaak voor de plicht tot informatieverstrekking voorschrijft en Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, dat expliciete, legitieme en specifieke doelen bij gedwongen informatieverstrekking voorschrijft en ook stelt dat de verplichting niet buitensporig mag zijn, werden door de rechter gemakshalve volledig genegeerd. Wetgeving die de burger beschermt is voor de rechter in Nederland blijkbaar niet meer dan wat drukinkt op papier.

Een bijkomend punt is dat de GGD volgens het eigen `privacyreglement` en volgens de Wet bescherming persoonsgegevens alle informatie die aan de burger onder dwang ontfutseld wordt, dus ook zijn volledige medische dossier, mag gebruiken voor bijvoorbeeld `gewichtige economische belangen van openbare lichamen`. De informatie mag zonder toestemming en in het geheim aan ´derden` verstrekt worden voor uitermate vage redenen, die ook nog eens geheel ter beoordeling van de GGD zijn. De gegevens worden ook nog eens minstens 15 jaren bewaard. Waar dit alles goed voor mag zijn blijft een raadsel. De rechter maakt zich er vanaf met nietszeggende standaardfrasen en vindt dat de bijstandsgerechigde maar moet aantonen dat de overheid daadwerkelijk van deze door haar aan zichzelf toegekende bevoegdheden gebruik zal gaan maken.

Het gaat hier niet om een incident. Ieder jaar krijgen vele ontvangers van uitkeringen dergelijke onbeschofte vragenlijsten voorgeschoteld met de mededeling dat invullen verplicht is (uiteraard naar waarheid, zodat liegen over het functioneren van de geslachtsorganen het misdrijf van valsheid in geschrifte vormt). De overheid legt zichzelf geen enkele beperking op in haar aandrang om de burger, beter gezegd de onderdaan, te dwingen zelfs de meest persoonlijke informatie aan haar te openbaren. Zelf geeft de overheid op vragen van de burger als in deze zaak gesteld geen enkel antwoord. De rechter, zelf ook overheid en ambtenaar, juicht dit toe en steunt deze gang van zaken van harte. (CRvB zaaknummer 10/3633 WWB, 21 augustus 2012)

De desbetreffende bijstandsgerechtigde is bij de Bijstandsbond bekend. U kunt zich tot ons wenden voor meer informatie info@bijstandsbond.org 020-6898806.

Gezocht: klachten rondom privacy

Heeft u een klacht over de bescherming van uw persoonsgegevens? Zijn uw verzuimgegevens bijvoorbeeld gelekt? Moet u privacy gevoelige gegevens overhandigen aan sociale diensten, het UWV, of re-integratiebureaus waarbij de Wet wordt overtreden? Kenniscentrum Art.1 doet momenteel onderzoek in Nederland naar het gebruik van klachtregelingen en rechtsmiddelen in het kader van de bescherming van persoonsgegevens. Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Fundamental Rights Agency van de Europese Unie. Heeft u een privacy-gerelateerde klacht en stappen overwogen (en/of daarvan afgezien)? Stuur dan voor 15 juli a.s. een email naar d.lettinga@art1.nl. Al uw gegevens zullen vertrouwelijk worden behandeld. Kijk ook op: www.art1.nl/respondenten-gezocht

 De Fundamental Rights Agency (FRA) is een agentschap van de Europese Unie dat informatie verzamelt op het gebied van grondrechtenkwesties  in EU lidstaten. Art.1 is door de FRA aangewezen om de situatie in Nederland in beeld te brengen. Momenteel voeren wij een onderzoek uit naar het gebruik van rechtsmiddelen en klachtenregelingen door mensen die te maken hebben gehad met een situatie waarin de bescherming van hun persoonsgegevens naar hun mening niet gewaarborgd was. Ten behoeve van dit onderzoek interviewen we  personen die een procedure hebben aangespannen (of dit hebben overwogen maar ervan hebben afgezien) om enige vorm van herstel te krijgen of inzage in hun gegevens wensen. 

Art.1 zoekt mensen die juridische stappen hebben overwogen maar daarvan hebben afgezien, met betrekking tot een kwestie rondom de bescherming van hun persoonsgegevens. Wij zijn geïnteresseerd in hun ervaringen en zijn benieuwd naar hun mening over de (on)mogelijkheden van een juridische aanpak en/of redenen om daarvan af te zien, en suggesties voor verbetering om hun privacy te waarborgen.  

Waarschijnlijk zijn er mensen die van uitkering leven en die privacy gevoelige informatie door ambtenaren van de sociale dienst of re-integratiebureaus moeten overhandigen, waarbij hun rechten soms geschonden zijn.

De neoliberale grote broer

Op de website van Solidariteit heb ik een artikel geschreven over de manier waarop in de neoliberale strafstaat met informatie wordt omgegaan. Daarbij zijn databanken en informatie op internet maar ook de tips in de verklikkersmaatschappij erg belangrijk. In Amsterdam leggen handhavers hun eigen databanken aan: Sherlock en Focus. Uitgebreidere versie van commentaar 191 - 
http://www.solidariteit.nl/extra/2012/de_neoliberale_grote_broer.html

Piet van der Lende

Geeft NOOIT uw Digid code af, ook niet aan functionarissen van de overheid

Op 25 maart van vorig jaar schreven wij een persbericht over een ambtenaar van de sociale dienst in Tilburg die bij een klant vroeg naar de inlogcode DigID.
Allerlei instellingen gaan in Nederland steeds meer over op de mogelijkheid, uitkeringen of andere diensten digitaal aan te vragen. Het voorbeeld uit Tilburg laat zien, dat deze methode tamelijk fraudegevoelig is.

Overheidszaken kun je via internet regelen met de Digitale Identificatie code (DigId). De aanvraag van een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie bijvoorbeeld, of uw belastingaangifte of ene uitkering aanvragen. Hierbij moet de overheid alleen wel zeker weten wie u bent. Aan het loket laat u dan uw paspoort of uw rijbewijs zien, of u zet een handtekening. Op internet gebruiken we hiervoor DigiD. Je kunt een DigId inlogcode aanvragen via een website. Je krijgt dan een inlognaam en een wachtwoord. Op de website staat duidelijk dat je deze gegevens NOOIT aan derden moet verstrekken. Ze zijn strikt persoonlijk en alleen voor jezelf bestemd om je als persoon tegenover de overheid op internet te identificeren.

De Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam heeft aangekondigd, dat het in de toekomst mogelijk is uitkeringszaken te regelen via een digitaal loket op www.werk.nl
De mogelijkheden al je adminstratieve taken via de computer af te handelen breiden zich uit. Voorlopig zullen in Amsterdam alleen klanten van het marktplein Oost/Centrum van deze faciliteit gebruik kunnen maken. Dit is voor de Bijstandsbond aanleiding nog eens de volgende waarschuwing te doen uitgaan. Geef nooit je Digidcode af, aan niemand.

Een sociale dienst ambtenaar uit Tilburg blijkt haar positie misbruikt te hebben om een klant van de dienst haar inlognaam en wachtwoord af te troggelen in verband met (controle op) de aanvraag kinderopvangtoeslag bij de belastingdienst. De ambtenaar wilde toen gebruikersnaam en wachtwoord weten en de klant heeft haar deze gegeven en op een papiertje geschreven.

Er bestaan veel hulpverleningssituaties, waarin afhankelijkheids en machtsrelaties bestaan. Hoewel wij ervan overtuigd zijn dat de meeste hulpverleners en functionarissen van de overheid van goede wil zijn, betekent de invoering van de Digid code in dit soort situaties toch dat het fraudegevoelig is. Je kunt mensen onder valse voorwendselen hun code aftroggelen. ‘Ik help je wel even’. Vervolgens kun je je tegenover de overheid digitaal voordoen als meneer of mevrouw die en die en zonder dat de eigenlijke mevrouw of meneer die en die het weet, allerlei dingen aanvragen en op je giro laten storten. Hoewel misschien in de verschillende systemen waarborgen zijn ingebouwd om dit te voorkomen houdt de Digid code toch bepaalde risico’s in.

Het is absoluut niet toegestaan dat ambtenaren hiernaar vragen. Wij hebben de betrokken klant in Tilburg geadviseerd onmiddelijk haar wachtwoord te veranderen. GEEF NOOIT je inlognaam en wachtwoord af aan wie dan ook. (Ook niet aan personen die zich voordoen als ICT -ers en die zich via Email of telefonisch of aan het loket voordoen als functionarissen van de overheid.)
We gaan ervan uit, dat de Dienst Werk en Inkomen richtlijnen voor de klantmanagers en andere functionarissen zal uitvaardigen, waarin staat dat zij nooit naar de Digid code vragen en dat de Dienst ervan uitgaat, dat het aanvragen van een Digid code vrijwillig is. Klanten mogen niet onder druk gezet worden de code aan te vragen.
Dit is tevens bedoeld als een oproep aan mensen zich ook bij ons te melden als ze dit wel hebben meegemaakt.

Inzien van giroafschriften of bankafschriften wanneer je een bijstandsuitkering hebt

Af en toe komen er vragen van bijstandsgerechtigden die willen weten welke privegegevens van giro en bankafschriften de sociale dienst wel mag inzien en welke niet. In oktober 2010 heeft de Centrale Raad van beroep hierover uitspraken gedaan. CRvB 12-10-2010, nrs. 09/3696 WWB e.a., LJN: BO0480 Het college is in het kader van het onderzoek naar het recht op bijstand in beginsel gerechtigd inzage te verlangen in de giro- en bankafschriften van een belanghebbende over de laatste drie maanden. Indien een belanghebbende bezwaar blijkt te hebben tegen het verlenen van inzage in zijn uitgaven, dient dit te worden gerespecteerd, tenzij deze gegevens werkelijk noodzakelijk zijn voor de beoordeling van het recht op bijstand. Hiervan is slechts sprake indien er in het betreffende geval gegronde redenen zijn om inzicht te verkrijgen in het uitgavenpatroon van de belanghebbende. CRvB 06-07-2010, nr. 09/4855 WWB e.a., LJN: BN0614 Het onleesbaar maken van mutaties en saldi op bankafschriften op een zodanige wijze, dat het onmogelijk is om te beoordelen of, en zo ja in hoeverre, over middelen wordt beschikt die in het kader van de bijstandsverlening in aanmerking moeten worden genomen, hoeft het college niet te accepteren.

Ambtenaar sociale dienst Tilburg vraagt onterecht naar inlogcode DigID

persbericht Bijstandsbond 25-03-2010 Sociale Dienst ambtenaar uit Tilburg vraagt naar inlognaam en wachtwoord van de DigId code

Overheidszaken kun je via internet regelen met de Digitale Identificatie code (DigId). De aanvraag van een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie bijvoorbeeld, of uw belastingaangifte. Hierbij moet de overheid alleen wel zeker weten wie u bent. Aan het loket laat u dan uw paspoort of uw rijbewijs zien, of u zet een handtekening. Op internet gebruiken we hiervoor DigiD. Je kunt een DigId inlogcode aanvragen via een website. Je krijgt dan een inlognaam en een wachtwoord. Op de website staat duidelijk dat je deze gegevens NOOIT aan derden moet verstrekken. Ze zijn strikt persoonlijk en alleen voor jezelf bestemd om je als persoon tegenover de overheid op internet te identificeren. Een sociale dienst ambtenaar uit Tilburg blijkt haar positie misbruikt te hebben om een klant van de dienst haar inlognaam en wachtwoord af te troggelen in verband met (controle op) de aanvraag kinderopvangtoeslag bij de belastingdienst. De ambtenaar wilde toen gebruikersnaam en wachtwoord weten en de klant heeft haar deze gegeven en op een papiertje geschreven.

Het is absoluut niet toegestaan dat ambtenaren hiernaar vragen. Wij hebben de betrokken klant geadviseerd onmiddelijk haar wachtwoord te veranderen. GEEF NOOIT je inlognaam en wachtwoord af aan wie dan ook. (Ook niet aan personen die zich voordoen als ICT -ers en die zich via Email of telefonisch of aan het loket voordoen als functionarissen van de overheid.) Dit is tevens bedoeld als een oproep aan mensen zich ook bij ons te melden als ze dit ook hebben meegemaakt.

Voor meer informatie:
Bijstandsbond 

Om de schuldenproblematiek aan te pakken, komt er een monsterdatabase

Om de schuldenproblematiek aan te pakken, komt er een monsterdatabase die de privacy van 16 miljoen Nederlanders aantast.
Dit moet anders. Wij roepen de Tweede Kamer op om een onafhankelijk onderzoek te doen naar schuldenregistratie zonder aantasting van de privacy.

Steun de oproep voor onafhankelijk 

onderzoek!

http://www.stopdemonsterdatabase.nl/ De Tweede Kamer praat op 17 december 2009 over de privacygevoeligheid van het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS). Dit landelijke informatiesysteem dreigt een monsterdatabase te worden die de privacy van 16 miljoen Nederlanders raakt. Een risico is bijvoorbeeld dat in het systeem mensen worden geregistreerd die daar helemaal niet in thuis horen.

De privacybescherming van het systeem deugt van geen kanten. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) zet nog veel vraagtekens bij de manier waarop het LIS omgaat met de privacy van burgers. Het ontwerp is strijdig met de Wet bescherming persoonsgegevens, meldde de website van de privacywaakhond op 7 oktober. Het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) moet een schuldenregistratiesysteem worden en heeft als doel de schuldenproblematiek van particulieren aan te pakken. Het is een initiatief van banken, energiebedrijven, woningcorporaties, gemeenten en schuldhulpverleners, zoals het Leger des Heils. De overheid wil graag dat er zo’n registratiesysteem komt omdat het kan helpen bij het terugdringen van het aantal problematische schuldsituaties van particulieren.

Ook wij zijn voorstander van een preventieve aanpak. Maar dan wel zonder aantasting van de privacy. Daarom roepen we de Tweede Kamer op om een onafhankelijk onderzoek te doen naar bestaande en door het CBP goedgekeurde systemen voor schuldenregistratie.

Woningcorporaties precies op de hoogte van prive-leven huurders

Op ons spreekuur in Amsterdam zijn wij geconfronteerd met het feit, dat woningcorporaties-in dit geval Stadgenoot precies op de hoogte zijn van de gegevens die bij de energieleverancier- in dit geval de NUON- bekend zijn. Deze gegevens worden bv bij Stadgenoot opgeslagen in een databank. Hoeveel gas en electra er wordt gebruikt, wat de eindafrekeningen zijn over de afgelopen jaren, etc. Deze gegevens krijgen ze van de gemeente die nog veel meer gegevens verstrekt, bv of iemand volgens de gemeente wel daadwerkelijk op het adres woont. Dat werkt zo. Iemand vraagt een bijstandsuitkering aan en er komt een huisbezoek. Tijdens het huisbezoek van de handhavers van de Dienst Werk en Inkomen vermoeden die handhavers, dat iemand niet op het opgegeven adres woont, maar bij zijn vriendin woont. De vaststelling daarvan is arbitrair, want als je zelfstandig woont, je huur betaalt, geen onderhuurder hebt, en je hebt een vriendin, waar je ook wel eens bent, wanneer woon je dan in feite samen? De handhavers gaan informatie verzamelen. Bij de NUON. Hoeveel energie verbruikt die persoon? Als het laag is, zou hij/zij wel eens weinig op het opgegeven adres kunnen verblijven. En er worden nog andere gegevens verzameld.

Artsen van Achmea Arbo, die in Amsterdam de klanten van het DWI keuren, geven ook niet-medische gegevens uit de vertrouwelijke gesprekken die gevoerd worden door. Bijvoorbeeld: ‘ik heb als arts de indruk dat client niet bij zijn vrouw/vriendin woont’. Medisch beroepsgeheim wordt hier met voeten getreden. Ook hiervan hebben wij voorbeelden. De bijstandsuitkering wordt afgewezen omdat betrokkene niet op het opgegeven adres zou wonen. De klant gaat in bezwaar. En ondertussen…… De gemeente heeft een convenant afgesloten met oa de woningcorporaties en de politie over het uitwisselen van de gegevens. De gemeente geeft door aan de woningbouwcorporatie dat meneer die en die volgens de gemeente in feite niet woont op een bepaald adres. Dat is een woning van de woningbouwcorporatie. Die kan vervolgens een procedure voor huisuitzetting starten omdat iemand er niet woont. Op basis van het convenant krijgt de woningbouwcorporatie ook andere gegevens van de gemeente, waaronder dus het gas- en energieverbruik. Zo kan er na het aanvragen van een bijstandsuitkering een sneeuwbal van gevolgen loskomen, waar je op een gegeven moment zelf nauwelijks nog invloed op hebt. Weer een voorbeeld van hoe de staat haar eigen onderklasse creeert. De veel te ver doorgeschoten uitwisseling van privegegevens tussen particuliere organisaties en overheid schijnt samen te hangen met de operatie Zoeklicht.

Piet van der Lende

Bijeenkomst Bijstandsbond en Euromarsen op 24 april 2007 om 14.00 uur

Het steeds strengere beleid van de Dienst Werk en Inkomen (sociale dienst) in Amsterdam.

Na de invoering van de huisbezoeken zijn ook op andere terreinen steeds strengere controle en disciplinerings maatregelen genomen. De keuringen worden steeds strenger. Verder worden sinds enige tijd klanten die zijn afgekeurd opgeroepen voor deelname aan sociale activeringstrajecten. Het is standaard beleid geworden om letterlijk niemand meer vrij te stellen van verplichtingen op dat terrein. Mensen die door een keuringsarts en/of een psycholoog volledig zijn afgekeurd, ook voor deelname aan sociale activering, krijgen van de klantmanager en in beschikkingen naar aanleiding van de keuring te horen dat ze toch in een traject moeten en dat de DWI daarom in haar besluiten afwijkt van het keuringsadvies. De machtige klantmanager gaat zo op de stoel van de keuringsarts zitten. Of zoals een klantmanager het formuleerde: 'al die psychische klachten, dat zijn maar smoesjes om onder een traject uit te komen'. Op de bijeenkomst worden de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van huisbezoeken en keuringen op een rijtje gezet en praten we over wat je in dit soort situaties kunt doen. Wat de huisbezoeken betreft heeft de Centrale Raad van Beroep onlangs een uitspraak gedaan. Amsterdam gaat gewoon door met het standaard uitvoeren van huisbezoeken bij aanvragers van een uitkering. Wat betreft de bescherming van de privacy zal een nieuwe brochure worden gepresenteerd die onlangs door het College Bescherming Persoonsgegevens is gepubliceerd. 

Presentatie van het project 'Europa en de Minima'.

De sociale dimensie wordt in Nederland steeds meer ondergeschikt gemaakt aan de economische ontwikkelingen. De Europese samenwerking speelt daarbij een belangrijke rol. Ook op het gebied van arbeidsmarktpolitiek en sociale zekerheid worden op Europees niveau afspraken gemaakt. Op de bijeenkomst gaan we discussieren over de invloed van Europa in het dagelijks leven. Tevens geven we informatie over acties in Europa nu Duitsland voorzitter is van de Europese Unie en in juni de top van de rijkste 8 industrielanden wordt gehouden. (De G8). De Euromarsen organiseren karavanen en wandeltochten naar Duitsland die uitlopen in een grote demonstratie in Oost-Duitsland op 2 juni. Dit om de noodzaak van een sociaal Europa met een Europees sociaal minimum aan de orde te stellen en te protesteren tegen de neo-liberale economische politiek in Europa en andere werelddelen. Ook een Nederlandse delegatie zal aan de acties meedoen. Op 24 april praten we over de verdere organisatie van de acties in Nederland en Duitsland. 

De Bijeenkomst wordt gehouden in het Dijktheater, Da Costakade 160, 1053 XD Amsterdam. Bereikbaar met tramlijnen 7 en 17. Aanvang 14.00 uur. 

Voor meer Informatie: Bijstandsbond.  info@bijstandsbond.org. Tel. 020-6898806 

Geen onaangekondigde huiszoekingen, weg met het opjaagbeleid van de gemeente Amsterdam

Onderstaande oproep was de start van een campagne in 2004 tegen de onaangekondigde huisbezoeken van sociale dienst ambtenaren bij bijstandsgerechtigden thuis. De campagne liep een jaar. Van deze campagne is een website gemaakt, http://stophuisbezoeken.nl  die nog wel op internet te vinden is maar niet meer wordt bijgehouden. Actuele informatie over de huisbezoeken vindt u op deze weblog en de site www.bijstandsbond.org

Protestbijeenkomst Dijktheater 24 september om 14.00 uur

Hebben de onaangekondigde huiszoekingen van de sociale dienst in Amsterdam, de afschaffing van VUT,  prepensioen en de WAO en de sterke inperking van de WW iets met elkaar te maken? Het gaat om een opjaag beleid dat bewust bedoeld is om zoveel mogelijk, ook arbeidsongeschikte en oudere mensen ertoe te brengen welk flexibel rot baantje dan ook waar dan ook snel mogelijk te aanvaarden. Dit beleid kent zo langzamerhand geen grenzen meer. Als u dit een wat sterke uitspraak vindt, willen wij u de ervaringen van mensen in de bijstand in Amsterdam niet onthouden.

Koppeling van computerbestanden, strenge controles op de sollicitatieplicht, uitbreiding van de sociale recherche, invoering van een klantmanager die mensen in de bijstand van dag tot dag moet volgen, het is allemaal niet genoeg. De staat gaat steeds verder in haar criminalisering van bijstandsgerechtigden. Daarom de invoering van een onaangekondigd huiszoekingen. Zoveel mogelijk cliënten die al een uitkering hebben krijgen in  het kader van het project ‘klant in beeld’ te maken met een onaangekondigde huiszoeking. Bij iedere persoon die een uitkering komt aanvragen wordt standaard een huiszoeking uitgevoerd, ook als je nergens van wordt verdacht. Het bezoek wordt afgelegd door twee medewerkers, een gewone sociale dienst medewerker en een medewerker van de afdeling Handhaving.  Met deze onaangekondigde huiszoekingen heb je geen privacy meer. Je wordt aan zeer strenge controles onderworpen. Criminelen en corrupte bestuurders en ambtenaren krijgen een minder strenge behandeling of gaan in dit land geheel vrijuit. Tijdens de onaangekondigde huiszoeking wordt je het hemd van het lijf gevraagd. In de concept werkvoorschriften voor de ambtenaren staat dat de maat van de kleding in de wasmand in een rapport genoteerd moet worden om te controleren of dit wel overeenstemt met het postuur van degene die in het huis zegt te wonen. Rommelen in wasmanden, laden en kasten opentrekken, na in het voorbijgaan vluchtig gezegd te hebben: ‘ik mag zeker wel even kijken’?, opmerkingen maken als: ‘in die la ligt een gouden ring, dat kost een paar duiten’.  In de concept werkvoorschriften staat dat ‘omsingelingstechnieken’ toegepast dienen te worden bij het vragen stellen. In sommige gevallen komen de ambtenaren met een fotocamera om foto’s en een plattegrond te maken van je huis, wat tezamen met een uitgebreide beschrijving van de huisraad (aantallen stoelen, tafels en bedden, aanwezige planten, wel of niet verzorgd, etc.) wordt opgenomen in een rapport dat je moet tekenen. Als de bezoekende ambtenaren ter plaatse denken dat er iets niet klopt wordt mondeling onmiddellijk meegedeeld dat de aanvraag van de uitkering of de voortzetting ervan wordt afgewezen. Het regiem van de bijstand wordt onleefbaar.  Er wordt totaal geen rekening meer gehouden met persoonlijke omstandigheden, ondanks de retoriek die daarover steeds naar voren wordt gebracht. Een uitkering van de sociale dienst betekent voor iedereen iedere dag leven in angst dat er ambtenaren aan de deur staan, om je te controleren. En iedere dag leven in angst dat er misschien administratief iets fout is gegaan, door welke oorzaak dan ook, en je uitkering wordt stopgezet als gevolg van het zeer strenge opschortingsbeleid zonder aanzien des persoons.

Het wordt tijd dat de bestuurders gaan beseffen dat de regelgeving van de bijstandswet onuitvoerbaar en oncontroleerbaar is. Men probeert het toch door steeds verdere opvoering van steeds strengere controles, waarbij mensen op onaanvaardbare wijze in hun persoonlijke integriteit worden aangetast. Ook als je niet voor de radicale oplossing van een basisinkomen bent zijn er oplossingen denkbaar die al deze onmenselijke controles overbodig maken, zoals een beleid gericht op individualisering van de bijstand of invoering van een volksverzekering tegen werkloosheid, waarvoor de vakbonden tien jaar geleden al een plan hebben gemaakt dat geheel paste binnen de toen geldende budgettaire kaders. Bezuinigingsargumenten kunnen er dus niet zijn. Maar zoals in het begin al gezegd, het afbraak en controle beleid, dat zo langzamerhand geen grenzen meer kent, heeft andere bedoelingen.

Geen onaangekondigde huiszoekingen

Bijstandsbond

Werklozen Belangen Vereniging

Komitee Vrouwen en de Bijstand

bijstbnd@xs4all.nl

020-6898806

Protestbijeenkomst Dijktheater, 24 september, Da Costakade 160 Amsterdam Oud West. Aanvang 14.00 uur. Tramlijnen 7,17,10,3.

Geen telefoontje naar Apeldoorn!

ANKE VAN DER VLIET − Gepubliceerd in Trouw 30/04/94, 00:00

De auteur is secretaris van de Vereniging Bijstandsbond Amsterdam

Ik vind het een grote schande dat het GAK zich inlaat met mensen die graag, vaak moedwillig, een ander verklikken, terwijl later blijkt dat er niets aan de hand is. Hierdoor wordt mensen een noodzakelijke uitkering ontnomen en kinderen worden er de dupe van.

Rapporten, zoals dat van de Gemeentelijke Sociale Dienst Groningen en van de commmissie-Van der Zwan stellen uitkeringsgerechtigden ten onrechte in een kwaad daglicht. De meesten geven eventuele bijverdiensten op terwijl ze dan toch de sociale recherche op zich afgestuurd krijgen.

Wordt er door het GAK onderzoek gedaan naar het aantal werkende mensen dat de belasting oplicht en wordt er ook een telefoonlijn opengesteld waar uitkeringsgerechtigden frauderende werkende mensen kunnen verklikken? Waarom mogen uitkeringsgerechtigden wel op deze manier benaderd en gestigmatiseerd worden en werkenden niet? Een verklikkerslijn speelt mensen tegen elkaar uit en ondermijnt de solidariteit.

De regiomanager van het kantoor zegt geen heksenjacht te willen ontketenen. Hij is dus slecht op de hoogte van de realiteit waarin uitkeringsgerechtigden maar al te vaak de dupe zijn van roddels van jaloerse buren, bekenden of familie, van het beleid van sommige sociale diensten en van dat van de overheid. Al elf jaar wordt er bezuinigd op uitkeringen. Mensen raken door hoge huur, energiekosten, ziekenfonds, eigen bijdrage medicijnen, duurdere thuishulp, in de schulden.

De werkloosheid wordt niet opgelost door het organiseren van een verklikkersmaatschappij. Mensen van het GAK zouden niet aan zo'n telefoonlijn moeten meewerken.