Andree van Es, wethouder werk en Inkomen in Amsterdam voor Groen Links wil voor bepaalde groepen de bijstand afschaffen

Zie voor update de nieuwe bijdrage. 

In de begrotingsstukken voor het jaar 2014 die in november en december in de gemeenteraad besproken worden staat een zinsnede, waaruit blijkt dat Van Es wethouder Werk en Inkomen in Amsterdam de bijstand voor bepaalde groepen wil omzetten in een tijdelijke bijstand. Wanneer je bijstand aanvraagt, omdat je werkloos bent, of in een scheiding ligt of vanwege andere onvoorziene omstandigheden een beroep moet doen op bijstand dan wordt tegen je gezegd: je krijgt bijvoorbeeld drie maanden bijstand, dan heb je tijd om betaald werk te zoeken en lukt dat niet, dan heb je pech gehad. Je zoekt het dan maar uit. Ga maar in de goot liggen. Je kunt opnieuw bijstand aanvragen en de gehele administratieve procedure opnieuw doorlopen maar of je het krijgt is maar de vraag.

Letterlijk luidt de passage in de begrotingsstukken: ‘Het college wil het tijdelijke karakter van de bijstand als vangnetfunctie in de uitvoering meer benadrukken. In 2014 wordt in kaart gebracht of, en zo ja, voor welke klanten de bijstand tijdelijk kan worden toegekend op basis van een inschatting vooraf van de maximale uitkeringsduur’.

Het is onmiddellijk duidelijk dat dit in strijd is met de huidige wet, maar er bestaat een kans dat de staatssecretaris van sociale zaken Amsterdam bijvoorbeeld via een Algemene Maatregel van Bestuur de mogelijkheid geeft als gemeente aangewezen te worden waar uitzonderingen gelden.

De pilot die Van Es in Amsterdam wil is belangrijk, omdat zij een flinke vinger in de pap heeft bij het tot stand komen van de nieuwe participatiewet, die de huidige bijstand, Wajong en WSW moet gaan vervangen en die op 1 januari 2015 moet worden ingevoerd. In het kader van het sociaal akkoord is in de Stichting van de Arbeid de zogenaamde werkkamer opgericht, waar vakbonden en werkgevers met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten tot een akkoord hopen te komen over inrichting en uitvoering van de nieuwe participatiewet. Nu bestaan er grote belangentegenstellingen tussen de genoemde drie partijen, die allemaal een grote invloed willen in de uitvoering. Wethouder Andree van Es is voorzitter geworden van deze werkkamer.

De staatssecretaris heeft in het verleden ook al laten blijken, wel gecharmeerd te zijn van een tijdelijke bijstand en daarna zoek je het maar uit.  In Nederland bestaat sowieso een sterke lobby voor het invoeren van het Amerikaanse systeem in de bijstand. Je kunt in je leven maar voor 5 jaar bijstand ontvangen, en voor de rest ga je maar naar de voedselbank of wordt een systeem van voedselbonnen ingevoerd. In het dagblad Trouw verscheen een artikel  over een snoepreisje van prominente sociaal-democraten, waaronder Klijnsma, naar de Verenigde Staten, waar men voordelen zag in een tijdelijke bijstand.

http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1178815/2009/12/03/Warm-worden-van-de-Amerikaanse-aanpak.dhtml

Daaruit bleek, dat behalve de staatssecretaris ook Eric ten Hulsen, directeur van de dienst Werk en Inkomen in Amsterdam 'interessante kanten'  zag aan een tijdelijke bijstand.

In een debat in de Rode Hoed, waar de journaliste Clairy Polak gespreksleidster was, heeft wethouder Van Es zich in vergelijkbare bewoordingen uitgelaten. ‘En aan de andere kant zou ik wel een pleidooi durven doen dat ook de bijstandsuitkering in principe tijdelijk is en dat als je daarin terecht komt dat dat een tijdelijk vangnet is, het is de bedoeling om daar zo snel mogelijk uit te komen en dat betekent he, dat je toch iedere keer, nou, laten we zeggen een keer in het jaar eh opnieuw door de molen zal moeten, van is dit nog terecht, moet je niet eh weer een ronde solliciteren, moet je niet op de een of andere manier weer zelf het initiatief nemen om toch aan het werk te komen dus wat dat betreft strenger dan nu’.

Polak: ‘Ja, want als je zegt je moet een nieuwe ronde solliciteren, goed, dat moet je doen, maar als je zegt hij is tijdelijk, dan zeg je ook na – laten we even zeggen na een paar jaar – en nu, nu houden we ermee op’.

Van Es: ‘Ja, maar dat ik denk dat je… ik zou graag out of the box willen springen maar.. ja, nee, maar dat zou ik wel willen, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat je dat niet haalt. Als mensen geen andere bron van inkomsten hebben, de bijstand is toch terecht en natuurlijk ook echt de bottom line, de bodem, maar nu lijkt het wel alsof het is, of, he via een werkloosheidsuitkering kom je in de bijstand, en daar blijf je dan. En ik zou in die zin zou ik het vervolgens terecht vinden om het besef, dat dat een tijdelijk vangnet is waar je echt zelf alles aan moet doen om daar weer uit te komen, die druk zou ik graag willen opvoeren, en als dat dan zou moeten door te zeggen ja, het is tijdelijk, dat betekent ook dat we na een jaar of twee jaar echt gaan kijken heb jij dit nog wel nodig, dat dat misschien zelfs ook nog wel als consequentie zou kunnen hebben dat je ervoor mensen mee stopt’.

Het is duidelijk dat er een sterke sociaal-democratische lobby bestaat die in de nieuwe Participatiewet het principe van de tijdelijkheid in wil voeren. Wat dit betreft lijkt er bij sommige gemeenten ook een koerswending op komst. Men wil geen langdurige reintegratietrajecten meer, van een jaar of langer, waar mensen met behoud van uitkering = dwangarbeid werken. Dergelijke trajecten leiden nauwelijks tot uitstroom en veel protesten en onderzoek van Jessie Koen van de Universiteit van Amsterdam bij de DWI zou uitwijzen, dat alleen kortdurende trajecten werken en effectiever zijn. Ook de gedachtegang van de gemeenten, dat ze besparingen op de bijstand kunnen doorvoeren door de inzet van langdurig werklozen bijvoorbeeld in de tuinbouw en de bezuinigingen kunnen opvangen door de inzet van dwangarbeiders of toegenomen participatie van de bevolking lijkt een illusie. Experimenten van de wethouder van Rotterdam, Marco Florijn zijn in dat opzicht op niets uitgedraaid. Men focust nu op kortdurende motivatietrajecten in combinatie met een tijdelijke bijstand waar de kersverse werklozen gebrainwashed moeten worden om zich werkend met de ellebogen als de ware neoliberale concurrent om de schaarse arbeidsplaatsen te gedragen. Bezuinigingen wil men nu binnenhalen door de bijstand, die straks ook gaat gelden voor veel mensen die nu nog in de Wajong zitten, nog veel strenger te maken dan nu en de toegang tot het laatste vangnet verder te beperken. Op deze wijze hoopt men ook de druk op de werklozen op te voeren om maar ieder rot baantje te accepteren zonder te kijken naar de arbeidsomstandigheden en voorwaarden.

Voor meer informatie: Bijstandsbond
020-6898806
info@bijstandsbond.org

OPROEP ACTIE TEGEN BEZUINIGINGEN BIJSTAND/WAJONG/WSW OP 9 MEI IN HAARLEM VOOR STADHUIS

Op 9 mei a.s. voeren we actie tegen de verslechteringen op de bijstand, wajong en WSW. Dat doen we bij het stadhuis in Haarlem. De VNG houdt hier dan één van haar voorlichtingsbijeenkomsten over het principe akkoord dat zij heeft afgesloten met de VNG voor de gemeenten. Die moeten nog instemmen met het akkoord. Dit akkoord geeft ruim baan voor de invoeren van de verslechteringen die het kabinet voorstaat. Daarom roepen we zoveel mogelijk mensen op om hiernaar toe te komen om mee actie te voeren. Om zo óók de stem van uitkeringsgerechtigden en ouderen te laten horen. We staan hier met borden, flyers erc. Op die manier proberen we binnenkomende raadsleden, wethouders etc. van onze standpunten op de hoogte te stellen: zoals een fatsoenlijke uitkering om van te kunnen leven en gewoon goed werk in plaats van werken met behoud van uitkering.

We verzamelen om 18.30 uur bij het poortje aan de linkerkant van het stadhuis. De actie zelf begint om 18.45 uur Tot de actie wordt ondermeer opgeroepen door de FNV en de Bijstandsbond

Waar?

Stadhuis Grote Markt 2, 2011 Haarlem Poortje aan de linkerkant van het stadhuis telefoon 023 5115115

Routebeschrijving vanaf station Haarlem

Het Stadhuis ligt op ongeveer 10 minuten loopafstand vanaf station Haarlem.
* Vanuit de vooringang van het station naar rechts, langs het busstation, de Kruisweg (wordt verderop Kruisstraat) helemaal uitlopen * Bij de HEMA verder rechtdoor de Barteljorisstraat in, aan het eind is de Grote Markt * Het Stadhuis ligt aan de rechterkant. De ingang is via het poortje aan de linkerkant van het Stadhuis.

De loondispensatie en het bestuursakkoord over de samenvoeging van Wajong, bijstand en Sociale werkvoorziening.

Gisteren werd bekend gemaakt dat de lagere overheden een akkoord bereikt hebben met de regering over de uitvoering van structurele bezuinigingen van in totaal 1,8 miljard per jaar, waarvan tijdens deze regeerperiode 825 miljoen gerealiseerd moet worden. Onderdeel van het plan is de uitvoering van de samenvoeging van Wajong, bijstand en sociale werkvoorziening. Deze samenvoeging moet een aanzienlijk deel van de bezuinigingen opleveren. Over hoe de nieuwe regeling, die Wet Werken Naar Vermogen (WWNV) wordt genoemd, eruit komt te zien wordt in het akkoord weinig gezegd. Men merkt slechts op dat de polisvoorwaarden (toetredingsvoorwaarden en andere om in aanmerking te komen voor de regeling) een kwestie van het Rijk is, waarin de gemeenten, provincies en waterschappen geen zeggenschap hebben. Wel worden uitgangspunten geformuleerd voor de uitvoering van de nieuwe wet door de gemeenten. Nu al loopt er in 32 gemeenten een proef met de zogenaamde loondispensatie, tewerkstellen van werklozen met een arbeidshandicap waarbij de werkgever minder dan het minimumloon mag uitbetalen en de gemeente dit vanuit de bijstand aanvult tot iets boven het bijstandsminimum. De doelgroep in deze pilot is beperkt: mensen moeten een duurzame arbeidshandicap hebben, binnen bepaalde grenzen wat betreft de mogelijke arbeidsproductiviteit. Iemand die tijdelijk arbeidsongeschikt is, of een loonwaarde heeft boven de 80% van het minimumloon komt niet voor de proef in aanmerking. In de eerste plaats is in het bestuursakkoord afgesproken dat de loondispensatie (werken beneden het minimumloon voor werklozen met een arbeidshandicap) integraal onderdeel zal uitmaken van de nieuwe WWNV, waarbij de doelgroep wordt uitgebreid. Werklozen met een arbeidshandicap die tot 100% van het minimumloon voor hun werkgever kunnen terugverdienen komen in aanmerking. In de tweede plaats is een herstructureringsfonds afgesproken van 450 miljoen. De gemeenten moeten de bezuinigingen die het Rijk oplegt doorvoeren in de WSW, bijstand en vooral de korting op de re-integratiegelden betekent, dat de gemeenten moeten omschakelen naar minder voorzieningen en begeleiding. Als algemene lijn in het akkoord hebben regering en gemeenten afgesproken, dat de gemeenten aanzienlijke beleidsvrijheid krijgen bij de uitvoering van de nieuwe WWNV.

Grondslag van het akkoord.

Over de onderhandelingen werd door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) af en toe wat naar buiten gebracht. Daarbij werd duidelijk, dat vooral de bezuinigingen op de WSW een groot struikelblok waren, maar ook gaven de gemeenten aan, andere bezuinigingen moeilijk te kunnen doorvoeren zonder een kaalslag in allerlei voorzieningen en begeleiding. Over dit punt is lang onderhandeld. De gemeenten voelden zich voor het blok geplaatst om iets uit te moeten voeren wat onuitvoerbaar was. Hoe is men eruit gekomen? Hiervoor moeten we de nieuwe loondispensatie en het 'herstructureringsfonds" erbij betrekken. De doelgroep van de loondispensatie is aanzienlijk uitgebreid, hoewel in sommige publicaties wordt aangegeven, dat de regering eigenlijk tegen uitbreiding van die doelgroep was. Maar de gemeenten hebben er in de onderhandelingen sterk op aangedrongen. Waarom? In feite komen op basis van de afspraken ook mensen, die gezond zijn van lijf en leden voor de tewerkstelling met behulp van ontduiking van het minimumloon in aanmerking. De gemeenten kunnen deze mensen, die beneden het minimumloon krijgen uitbetaald, inzetten voor belangrijke taken, die niet wegbezuinigd kunnen worden of waarvan men wil dat ze blijven bestaan. De ambtenaren die deze taken nu verrichten kunnen ‘afvloeien'. Dit plaatst ook het 'herstructureringsfonds' dat in de langdurige staart van de onderhandelingen op tafel kwam, in een bepaald daglicht. Gemeenten kunnen hieruit het afvloeien van reguliere ambtenaren en de opleiding van de nieuwe arbeidskrachten tijdelijk financieren. Op deze wijze kunnen gemeenten nog aanzienlijke bezuinigingen doorvoeren, in overeenstemming met de eisen van de regering, en toch voorzieningen in stand houden en zelfs geld overhouden voor groepen met een wat grotere arbeidshandicap, waarbij het relatief duur is om ze in te zetten. Anders gezegd: de gemeenten denken grote besparingen te kunnen realiseren door op grote schaal reguliere arbeidskrachten (ambtenaren met een normaal salaris) te vervangen door werklozen met een hoge arbeidsproductiviteit, die een loon krijgen beneden met wettelijk minimum, aangevuld met een toeslag uit de nieuwe WWNV. De besparingen kunnen groot zijn. Nu nog moet de gemeente en 1 ambtenaar betalen, en 1 bijstandsgerechtigde, die gezond is en niet aan de bak komt. In het nieuwe systeem hoeft alleen loon beneden het wettelijk minimum aan 1 persoon betaald te worden met een toeslag uit de WWNV. Bovendien krijgen de gemeenten een grote beleidsvrijheid. Dit maakt het mogelijk geld 'uit de markt' te halen. Nu al worden in de WSW mensen met een grote arbeidshandicap vervangen door mensen, die in feite langdurig werklozen zijn, maar die nog wel een behoorlijke arbeidsproductiviteit hebben. Op die manier kunnen producten en diensten worden geleverd die gewoon in de markt gezet worden en daar verdient de gemeente geld mee.

Reacties op het akkoord

Gisteren kwam een stroom van reacties los op het akkoord. Groen Links riep op het eerste gezicht heel flink dat de gemeenten het nieuwe akkoord moeten boycotten. Bij lezing van de reactie en van de Partij van de Arbeid blijkt echter, dat de partijen met zoveel woorden akkoord gaan met de systematiek van de loondispensatie. Er moet alleen minder bezuinigd worden. De partijen voeren daarbij als argument aan, dat er geen geld zal zijn om mensen op grote schaal te blijven begeleiden in allerlei werkprojecten en daarmee worden die mensen in de steek gelaten. Maar zoals we hierboven zagen, kunnen de gemeenten grote besparingen doorvoeren. Het is dan ook de vraag of er geen geld zal zijn om een geavanceerd disciplineringsysteem voor werklozen en werkenden aan de onderkant van de arbeidsmarkt op te tuigen. (werken beneden het minimumloon met een bijstandachtige aanvulling waar je tot in lengte van dagen op bent aangewezen en waarbij dit bijstandsregiem allerlei disciplinaire voorwaarden kent die de mensen rechteloos maken). De systematiek en de denkrichting van het bovengeschetste akkoord liggen vast, daar zijn vrijwel alle politieke partijen het eens. Alleen zal er nog gesteggeld worden over de mate waarin en de schaal waarop dit systeem wordt ingevoerd. De oppositie wil wat meer geld om ook mensen met een wat grotere arbeidshandicap te kunnen blijven 'activeren' en wil op minder grote schaal ambtenaren vervangen door nieuwe arbeidskrachten. Onderhandelingen daarover zullen ook gevoerd moeten worden met de vakbonden, want het is de vraag of de ambtenaren zich op grote schaal naar de slachtbank laten voeren. Wellicht dat bij de discussies die nu komen een zekere uitbreiding van het tijdelijke 'herstructureringsfonds' zal worden gerealiseerd, zodat er een beperkte (financiële) ruimte ontstaat voor de gemeenten om met de vakbonden te onderhandelen over de gevolgen van het bestuursakkoord voor oude en nieuwe arbeidskrachten. Deze onderhandelingen zullen echter pas op gang komen als de politieke besluitvorming over dit bestuursakkoord is afgerond en de gemeenten beginnen met de uitvoering ervan, waarbij ze kunnen zeggen dat ze met de rug tegen de (financiële) muur staan.

Piet van der Lende

Kabinet stroomlijnt regelingen onderkant arbeidsmarkt

8 november 2010, 13:30 uur | FD.nl

Door: Ria Cats

Het ministerie van Sociale Zaken werkt koortsachtig aan wat dé grote hervorming van het kabinet-Rutte moet worden: het samenvoegen van de bijstand, de Wajong voor jonggehandicapten en de sociale werkvoorziening. Staatssecretaris Paul de Krom (VVD) laat via zijn woordvoerders weten dat de concrete invulling van dit plan over een maand komt, bij de behandeling van de begroting van Sociale Zaken in de Tweede Kamer. Nu is echter al duidelijk dat de ruim 100.000 mensen met de indicatie 'sociale werkplaats', de dans ontspringen. Zij behouden hun beschutte werkplek. Cedris, de branchevereniging voor de sociale werkvoorziening (WSW) stelt alvast nuchter vast dit weinig ruimte creëert voor de 19.000 mensen op haar wachtlijsten. 'In 1998 zijn de WSW-eisen verscherpt. Er zitten bij ons nog mensen van voor die tijd die naar de huidige maatstaven geen sociale werkplek zouden krijgen', zegt voorzitter Joan Leemhuis-Stout.

Wajong

De jonggehandicapten met een Wajong-uitkering krijgen echter geen respijt van De Krom. Zij moeten straks allemaal langs de keuringsarts. Alleen wie 'volledig en duurzaam arbeidsongeschikt' is, krijgt dan nog een Wajong-uitkering van 75% van het minimumloon. Volgens uitkeringsinstantie UWV geldt dat voor 7% van het huidige aantal Wajong-aanmeldingen. De rest is gedeeltelijk arbeidsongeschikt en krijgt straks nog 70% van het minimumloon: het bijstandsniveau van een alleenstaande ouder. Deze groep moet met hulp en loonsubsidies op zoek naar een baan bij een 'echte' werkgever. Dat geldt ook voor alle bijstandsgerechtigden. Alleen wie nooit zelfstandig bij een werkgever aan de slag kan, valt straks nog onder een nieuwe, WSW-achtige regeling voor beschutte werkplekken.

Het stroomlijnen van de drie regelingen gebeurt omdat de capaciteiten van mensen in de Wajong, bijstand of sociale werkplaats vaak nauwelijks verschillen, terwijl hun recht op loonkostensubsidies en hulp bij het zoeken naar werk flink uiteenlopen. 'Mensen in de bijstand krijgen nu van werkgevers te horen: 'Ik had je wel willen hebben, als je een Wajonger was', zegt René Paas van Divosa, de koepel van sociale diensten.

Lees meer.......