Donderdag 19 november behandelt de commissie van de Tweede Kamer voor Sociale Zaken de evaluatie van de huisbezoeken bij uitkeringsgerechtigden op basis van een rapport over handhaving in 2008. De aanvang van het overleg is 10.00 uur. Wij gaan daar als Bijstandsbond naartoe met enkele mensen om onze eisen op dat gebied kracht bij te zetten. De FNV zal ook met een groot aantal mensen aanwezig zijn. Wanneer je mee wilt, geef je dan op bij de Bijstandsbond, tel. 020-6898806. Reiskosten kunnen worden vergoed. Vergeet niet een legitimatie mee te nemen! Zie voor een overzicht http://www.bijstandsbond.org/huisbezoeken/index2.htm
Waarom? Dwang en drang richting uitkeringsgerechtigden wordt verder opgevoerd, ook naar uitkeringsgerechtigden waarbij de kans dat gefraudeerd wordt nihil is.
Uitkeringsgerechtigden die niks fout doen worden ten onterecht gecriminaliseerd.
Kortingen op de uitkering als uitkeringsgerechtigden de deur dicht laten en niet meer werken aan een huisbezoek
Omgekeerde bewijslast voor uitkeringsgerechtigden.
Dit is in strijd met de rechten van de mens.
Omdat er alternatieven zijn voor de controle, zoals het goed voorlichten van cliënten bij aanvang van de uitkering.
De controle gebeurt op basis van een ingewikkelde wet- en regelgeving met betrekking tot ’samenwonen’, die voor de cliënt niet logisch/onnavolgbaar zijn (zie bijvoorbeeld AOW).
Reeds in 2005 voerden wij als Bijstandsbond actie tegen de invoering van onaangekondigde huisbezoeken bij bijstandsgerechtigden, ook bij degenen die nergens van verdacht werden. De toenmalige wethouder Achmed Aboutaleb voerde die huisbezoeken in. Toen hij staatssecretaris van Sociale Zaken werd bevorderde hij, dat ook andere gemeenten de maatregel zouden invoeren. Inmiddels was er de nodige jurisprudentie over de huisbezoeken ontstaan met als resultaat dat mensen die nergens van verdacht werden verzoeken om huisbezoeken de eerste maal mochten weigeren. Pas bij een tweede verzoek, als er concrete verdachtmakingen waren, moet je een huisbezoek toestaan. Aboutaleb kondigde aan, met een wetswijziging te zullen komen, waarbij in een reeks van sociale zekerheidswetten wijzigingen werden aangebracht waarbij het weigeren van een huisbezoek ook bij het eerste verzoek bij mensen die nergens van verdacht worden gevolgen heeft voor je uitkering.
Dit wetsvoorstel ligt nu ter behandeling bij de Tweede Kamer. Wanneer dit wetsvoorstel is aangenomen zullen er opnieuw de nodige juridische gevechten worden geleverd, omdat het de vraag is of het wetsvoorstel niet in strijd is met artikel 8 Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). Ondertussen wordt het aantal doelgroepen van mensen die een huisbezoek kunnen verwachten uitgebreid. Maandag 9 november 2009 maakte minister Plasterk van Onderwijs bekend, dat ook studenten een onaangekondigd huisbezoek kunnen verwachten in verband met fraude op het terrein van de studiebeurzen. Vooral het kamerlid Spekman van de Partij van de Arbeid had hierop aangedrongen. Een nieuwe ontwikkeling is ook, dat er vragen zijn gerezen over de wettelijke basis van buurtonderzoeken (ondervragingen van buren en familieleden van uitkeringsgerechtigden) die bij een voorgenomen huisbezoek ook worden uitgevoerd. Hierover waren vragen gerezen naar aanleiding van formuleringen in de memorie van tioelichting op het nieuwe wetsvoorstel over de huisbezoeken. De rechter is van mening, dat wanneer dergelijke buurtonderzoeken sterk ingrijpen in de privacy, dergelijke wettelijke basis inderdaad ontbreekt. U kunt meer over de huisbezoeken vinden op de website van het Ministerie van Sociale Zaken. Van de acties in 2005 en 2006 is een aparte website gemaakt, die nog steeds in de lucht is maar niet meer wordt aangevuld. Zie http://www.xs4all.nl/bijstbnd.
De Ministerraad is op 10 oktober 2008 akkoord gegaan met het wetsvoorstel. Op 21 april 2009 is het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden.
Wat verandert er?
Uitkerende instanties (gemeente UWV, SVB) krijgen meer mogelijkheden om de informatie die een uitkeringsgerechte geeft over zijn leefsituatie te checken. Dit kan onder meer via een huisbezoek. Als een uitkeringsgerechtigde niet meewerkt aan een huisbezoek heeft dit gevolgen voor de uitkering. Ook wanneer er geen concreet vermoeden van fraude is, mogen controles worden uitgevoerd om de leefsituatie na te gaan, bijvoorbeeld of iemand wel echt alleenstaand is.
Deze extra controlemogelijkheid geldt voor alle sociale uitkeringen waarbij de uitkering is gerelateerd aan de samenstelling van het huishouden (bijvoorbeeld AOW, Bijstand en Kinderbijslag).
Waarom doet het kabinet dit?
Het kabinet geeft met dit voorstel de uitvoerende instanties de mogelijkheid om relevante feiten voor een uitkering te checken. Dit moet garanderen dat uitkeringen terecht worden verstrekt en fraude wordt teruggedrongen.
Wie krijgen er mee te maken?
Mensen die een sociale uitkering aanvragen.
Wanneer gaat de verandering in?
Na behandeling en goedkeuring in de Tweede en Eerste Kamer kan de wet in werking treden.
Het kabinet streeft ernaar het wetsvoorstel in 1 januari 2010 in te voeren
(Zie voor meer informatie: www.szw.nl (kijk onder actueel, wetgevingskalender))
Agenda Vaste Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid
19 november 2009
Openbaar
Tijd:
10:00 -13:00 uur
Plaats:
Suze Groenewegzaal
Soort:
Algemeen overleg
Voortouwcommissie:
Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Handhaving
Agendapunten:
1.
Toezeggingen gedaan tijdens het AO van 5 februari 2009 over handhaving sociale zekerheid
2.
Integrale Rapportage Handhaving 2008
Zie voor meer informatie en achterliggende stukken die besproken worden www.tweedekamer.nl
