Oprichting denktank wetenschap en de bijstand oftewel 'bijstandsonderzoek denktank'.

12 juni hadden wij als Bijstandsbond een gesprek met 20 VU studenten die wij hebben voorgelicht over de Participatiewet. Daarbij hadden wij contact met wetenschappelijk medewerkers van de Vrije Universiteit. Daarnaast hadden wij contact met diverse andere wetenschappers over onze ervaringen met de Participatiewet en de uitvoering van de bijstandsverstrekking O.a. hadden wij contact met een professor economie van de Universiteit van Leiden. Daarop hebben wij het initiatief genomen de verschillende wetenschappers, die ons benaderd hadden in verband met onderzoek p het gebied van de bijstand, met elkaar in contact te brengen. De verschillende wetenschappers bleken niet van elkaars recente onderzoek af te weten en waren enthousiast dat wij dit initiatief genomen hebben. Daarop heeft in de loop van 2024 een bijeenkomst plaatsgevonden, waar de Bijstandsbond en diverse wetenschappers aanwezig waren. Besloten werd tot de oprichting van een soort bijstandsonderzoek denktank, waaraan ervaringsdeskundigen, wetenschappers en ambtenaren van sociale diensten aan zouden kunnen deelnemen. Begin 2025 heeft een tweede bijeenkomst plaatsgevonden in de Mansveltschool in Amsterdam, waar 30 mensen aanwezig waren, waaronder 5 ambtenaren van WPI. (sociale dienst Amsterdam ). Verder wetenschappers en de Bijstandsbond en diverse ervaringsdeskundigen. Aanwezig was o.a. een wetenschappelijk onderzoekster van het Sociaal Cultureel Planbureau.

onderzoek SCP

Het SCP heeft een rapport geschreven o.a. over de wijze, waarop bijstandsgerechtigden door klantmanagers bejegend worden. Het onderzoek gaat ook over de gemeentelijke ondersteuning aan mensen in de bijstand. Het onderzoek is afgerond en is 4 november verschenen. Het onderzoek gaat specifiek over de mensen in de bijstand die (nog) niet aan het werk kunnen, bijvoorbeeld door gezondheidsproblemen. Ze hebben gesproken met gemeentelijke uitvoerders en bijstandsgerechtigden over de knelpunten die zij ervaren in de ondersteuning aan deze groep mensen en wat er beter kan. Met het onderzoek willen ze kennis aandragen voor een verbetering van de Participatiewet. Het rapport zal een rol spelen bij het Tweede Kamerdebat over de Participatiewet in 2025.. Het valt te verwachten dat deze gebeurtenissen gezien de inhoud van het rapport de nodige publiciteit met zich mee zullen brengen, waarbij het SCP o. a gaat verwijzen naar de Bijstandsbond voor het interviewen van bijstandsgerechtigden. De conclusies van het SCP rapport was. dat twee derde van de bijstandsgerechtigden geen betaald werk kan verrichten, zoals de Bijstandsbond ook altijd heeft gezegd. Wij zullen de twee klachtenboeken die wij recent hebben geschreven onder de aandacht brengen van de pers. Het rapport van het SCP kun je hier vinden

conferentie

Op de conferentie begin 2025 brachten Ervaringsdeskundigen en de ambtenaren brachten hun ervaringen naar voren en de wetenschappers reageerden daarop met beschouwingen hoe naar aanleiding van de opmerkingen en analyses wetenschappelijk onderzoek qua probleemstellingen uitgevoerd zou kunnen worden. In het najaar van 2025 zal een derde bijeenkomst plaats vinden. De 'bijstandsonderzoek-denktank' wil mensen met uiteenlopende achtergronden samenbrengen, zodat we in dialoog kunnen onderzoeken welke problemen en behoeften er binnen de bijstand bestaan en hoe wetenschappelijk onderzoek hierop kan aansluiten. De denktank zal bestaan uit ervaringsdeskundigen, beleidsmakers, onderzoekers en andere relevante stakeholders die zich met dit onderwerp bezighouden. De inhoud van de conferenties wordt bepaald door alle deelnemers, zodat er vanuit diverse perspectieven input wordt geleverd en we hierover gezamenlijk in gesprek kunnen gaan. Het uiteindelijke doel is om de problemen die ervaringsdeskundigen in de dagelijkse praktijk tegenkomen (zowel burgers als professionals) in kaart te brengen en te vertalen naar concrete kennisvragen. Zo kan wetenschappelijk onderzoek beter aansluiten bij de praktijk en relevanter en waardevoller worden. Daarnaast willen we wetenschappelijke bevindingen terugkoppelen aan de praktijk. Op deze manier wordt de denktank een plek waar de kennis van ervaringsdeskundigen en wetenschappers elkaar versterkt, met als doel positieve veranderingen in de bijstand te realiseren.

piet van der lende

20 februari 2025

Leden gezocht voor nieuwe Adviesraad Participatiewet Amsterdam

Cliëntenbelang Amsterdam heeft van de gemeente Amsterdam de opdracht gekregen om de Adviesraad Participatiewet op te richten en te ondersteunen. Deze raad adviseert gevraagd en ongevraagd het college van burgemeester en wethouders en de beleidsmedewerkers van de afdeling Werk, Participatie en Inkomen (WPI). Het doel? De gemeente helpen om het beleid rondom onderwerpen, zoals inkomensondersteuning en re-integratie zo goed mogelijk af te stemmen op de behoeftes van Amsterdammers. Interesse om lid te worden? lees dan verder!

 Lid worden van de Adviesraad zou iets voor je kunnen zijn, wanneer je:​​​​​​​

• In Amsterdam of Weesp woont.
• Wilt bijdragen aan het verbeteren van het beleid voor mensen die onder de Participatiewet vallen, zodat het beter aansluit bij hun leefomgeving.
• Wilt meedenken over hoe de gemeente Amsterdam inwoners beter kan ondersteunen op het gebied van werk, inkomen en participatie. 

 Wat doet de Adviesraad?

• De Adviesraad Participatiewet adviseert gevraagd en ongevraagd het college van burgemeester en wethouders en beleidsmakers van de afdeling werk, participatie en inkomen.
• Het doel is ervoor te zorgen dat het beleid en de uitvoering van de Participatiewet aansluiten bij de dagelijkse realiteit en behoeften van de Amsterdammers die ermee te maken hebben.
• De Adviesraad verzamelt ervaringen en signalen uit de stad en gebruikt deze om de gemeente te adviseren over belangrijke thema’s, zoals inkomensondersteuning en re-integratie naar werk. 

 Wie zoeken wij?

• De Adviesraad Participatiewet zal bestaan uit minimaal 6 en maximaal 12 leden.
• Een onafhankeljke voorzitter leidt de vergaderingen.
• We streven naar een diverse en representatieve groep met leden uit verschillende stadsdelen en achtergronden.
• Ervaring met de Participatiewet is een vereiste, of vanuit persoonlijke ervaring of via betrokkenheid bij een organisatie.
• Wij nodigen jongeren, ervaringsdeskundigen, cliënten en professionals die zich betrokken voelen bij dit thema van harte uit om te solliciteren. 

 Wat vragen we?

We zien graag dat je:

• Kennis van en/of ervaring heb met thema’s die vallen onder de Participatiewet.
• Bereid benmt om ervaringen en signalen uit de stad op te halen en te delen.
• Een tijdsinvestering van 2 tot 6 uur per week.

 Belangrijke informatie voor sollicitanten

Als je eerder lid bent geweest van de oude Participatieraad, lid bent van een andere adviesraad binnen de gemeente Amsterdam of direct betrokken bent bij de uitvoering van de Participatiewet, dan kun je geen lid worden van de Adviesraad Participatiewet. Twijfel je of dit voor jou geldt? Neem gerust contact met ons op.

 Wat bieden wij?

• Ondersteuning vanuit Cliëntenbelang Amsterdam en diverse trainingen.
• Een kans om invloed te hebben op de uitvoering van de Participatiewet.
• Een maandelijkse vrijwilligersvergoeding. 

 Interesse

Wil je graag lid worden van de Adviesraad? Solliciteer dan vóór 10 maart door te appen of bellen met Iris Kwakman op 06 - 42 13 91 02 of mail naar i.kwakman@clientenbelangamsterdam.nl.

Weg met de algoritmen in de sociale zekerheid

 

Gepraat met een journalist van Ligthhouse Reports. Zij was helemaal vanuit Los Angeles naar Amsterdam gekomen om onderzoek te doen naar de 'slimme chec' die de gemeente Amsterdam wilde invoeren bij potentiele bijstandsgerechtigden die een uitkering aanvragen. Zij werkt samen met een journalist van Trouw om enkele artikelen te schrijven, die over ongeveer twee maanden gepubliceerd gaan worden. Een Engelstalig artikel zal verschijnen op de website technologyreview . De 'slimme checq' was een algoritme, dat toegepast werd, waarbij 15 kenmerken van een aanvrager in de computer ingevoerd werden, en het algoritme moest dan bepalen, of er een vergoot risico is op fraude en dan moet een uitgebreider onderzoek in die gevallen plaatsvinden. De gemeente Amsterdam heeft besloten, die 'slimme checq voorlopig niet in te voeren, omdat er teveel fouten in het systeem zitten. Lighthouse reports is geïnteresseerd in de 'slimme checq' omdat ze aan het onderzoeken zijn of die algoritmen sowieso wel geschikt zijn om in te voeren in het bovenstaande. Is er eigenlijk wel een systeem mogelijk waarin geen fouten zitten? Daarvoor hebben ze ook het algoritme onderzocht dat in Rotterdam functioneerde, en dat naar zeggen van de journaliste nog veel slechter was dan het Amsterdamse.

vragen

De journaliste stelde ons een uur lang vragen. Wij hebben uitgelegd, hoe de Bijstandsbond werkt, hoe het sociale zekerheidssysteem in Nederland in elkaar zit en welke problemen wij op het spreekuur tegenkomen. Wat betreft de invoering van ICT (Informatie en Communicatie Technologie) brachten wij naar voren, dat wij p het spreekuur vaak worden geconfronteerd met mensen die niet digitaal vaardig zijn en die bijvoorbeeld geen online formulier kunnen invullen. Dat zijn er in Amsterdam naar onze schatting duizenden in de bijstand. Daar komt nog bij, dat velen analfabeet of laaggeletterd zijn. Die mensen kunnen er al helemaal niet mee omgaan. Velen van hen zitten in de bijstand. De overheid, maar ook grote bedrijven waarvan je afhankelijk bent, zoals de ziektekosten verzekeringen en de banken en de energiemaatschappijen voeren een beleid, waarbij je onder druk gezet wordt alles digitaal af te handelen en waarbij mensen die dat niet kunnen worden geconfronteerd met lange wachttijden aan de telefoon, of soms is men telefonisch helemaal niet bereikbaar, terwijl de instantie moeilijk doet over het verstrekken van fysieke formulieren. De leefwereld van bijstandsgerechtigden, arbeidsongeschikten en baanlozen kwam ook meer algemeen ter sprake.

Wat vinden wij van het algoritme?

Zij vroeg ons ook wat wij van het algoritme vonden. Daarop hebben wij het volgende geantwoord. Wij zijn tegen de invoering van algoritmen. Ten eerste is de invoering overbodig, want de sociale recherche en de handhavers krijgen vele tips binnen, vooral van naaste familie en naaste buren, zoals een sociaal rechercheur mij zei, en vele van die tips worden terzijde gelegd omdat men geen tijd en mankracht heeft om het allemaal te onderzoeken. Bovendien zijn vele van die tips loos alarm, en er gaat veel tijd inzitten dat allemaal te constateren uiteindelijk. Maar de sociale diensten zijn goed op de hoogte van fraude. Je hoeft dan niet ook nog eens en algoritme in te voeren om de controle nog scherper te maken. In de tweede plaats zijn algoritmen vaak discriminerend en leveren ze hits op van mensen die als verdacht worden geregistreerd, terwijl er niets aan de hand is. Je krijgt dan een Big Brother is watching you systeem, waarin ze alles van je weten. Door de vele ingewikkelde regels die voor minima in het algemeen en bijstandsgerechtigde in het bijzonder gelden, maakt iedereen wel eens een foutje, een vraag verkeerd geantwoord op de vaak ingewikkelde formulieren of zo, en dan wordt je door die algoritmen meteen aan de schandaal genageld.

Sociale ongelijkheid

In dit verband brachten wij het Inlichtingen Bureau naar voren, die door koppeling van databanken alles van je weten. In de derde plaats bevorderen algoritmen sociale ongelijkheid. Mensen aan de 'onderkant' van de samenleving, die afhankelijk zijn van de instanties, worden streng gecontroleerd terwijl de 'bovenlaag' van rijke mensen niet wordt gecontroleerd, of als ze tegen de lamp lopen, een dure advocaat kunnen inhuren om eronder uit te komen. En soms is verrijking helemaal niet illegaal officieel, bijvoorbeeld bij speculatie, terwijl het in mijn ogen toch diefstal is. Wij brachten bij al die ICT systemen het toekomstige schrikbeeld naar voren, dat je door invoering van AI systemen straks als je om hulp vraagt geconfronteerd wordt met een robot, die de aanvraag afhandelt. Nu al worden robots gebruikt in telefoonsystemen, waarbij je als je belt een robot aan de telefoon krijgt, waaraan je het probleem en de daaraan gekoppelde vragen moet uitleggen en die dan antwoord geeft en je soms niet doorverbindt, of de robot heeft het verkeerd begrepen en je wordt met de verkeerde afdeling verbonden. Als je een beetje moeite hebt je probleem en vraag in steekwoorden te formuleren, wordt je door zo’n robot het bos ingestuurd of hij zegt”ik begrijp u niet”. De gemeente Amsterdam bijvoorbeeld heeft zo'n systeem. Wij zijn benieuwd wat de journaliste van Lighthouse Reports en het dagblad Trouw met de interviews gaan doen.

Piet van der Lende

Ad Melkert, een geniale man met verkeerde doelstellingen

 Momenteel wordt op links gediscussieerd over de oprichting van een nieuwe politieke partij, waarin Partij van de Arbeid en Groen Links in ieder geval zouden moeten opgaan, eventueel ook SP en de Partij voor de Dieren. Dit als vervolg op de samenwerking tussen Partij van de Arbeid en GroenLinks die er nu al is. Binnen de Partij van de Arbeid is oppositie van oud gedienden ontstaan omdat volgens hen de partij hiermee haar sociaaldemocratische principes verkwanseld. Groen Links zou geen ideologie hebben. Trekker van de oppositie is Ad Melkert, die de groepering binnen de partij 'Rood Vooruit' heeft opgericht. De PvdA staat voor werk, herverdeling en verbinding in de samenleving als basis voor zo'n beetje alles, zegt Melkert zaterdag op de bijeenkomst. Vooral dat woordje 'verbinding' is belangrijk. Daarmee wordt door de oude sociaaldemocraten niet alleen bedoeld, dat er compromissen moeten komen tussen kapitaal en arbeid, maar ook dat allerlei groepen die op basis van hun identiteit nu georganiseerd zijn in aparte (belangen) organisaties moeten opgaan in één emancipatie beweging van Links. Melkert vreest dat Groen Links teveel 'woke' is. Opkomen voor achtergestelden door hun specifieke belangen naar voren te brengen. Ook bijvoorbeeld de SP wil alle strijden laten opgaan in één strijd namelijk de klassenstrijd.

Oude mannen

De nadruk van de oppositiegroepering op de waarden van de sociaaldemocratie verbaast enigszins, omdat de oudgedienden die daarvan deel uitmaken gedeeltelijk in de kabinetten Kok waarin de PvdA regeerde met de liberalen van de VVD alle sociaaldemocratische principes (de ideologische veren) overboord hebben geworpen en een onvervalst neoliberale rechts beleid zijn gaan voeren. Maar in de kop van dit artikel staat: Melkert is een geniale man. Waarom? Hiervoor moeten we teruggaan in de geschiedenis. In 1985 werd met Europees subsidies het 'nationaal jongerenjaar' gehouden. Daarvoor werd een comité opgericht waarvan Ad Melkert de coördinator was. In het kader van het jongerenjaar moesten voorstellen worden gedaan om de positie van (migranten) jongeren te verbeteren. De vele jongerenorganisaties die er toen waren, hadden veel kritiek op het nationaal comité, omdat zij vonden dat de eisen niet ver genoeg gingen. Er was een grote jeugdwerkloosheid, en daar moest iets aan gedaan worden. De Nationale Werkgroep Jongerenjaar 1985 kwam in de publiciteit vanwege de interne strubbelingen. De eersten die afhaakten waren de buitenlandse jongeren. Daarop volgde het vertrek van de homo-jongeren. Niet lang daarna hingen de Jonge Socialisten de vuile was van de NWJ in de open lucht. Ad was toen nog een onbekende opbouwwerker, die wel al af en toe interviews gaf in de pers als coördinator. Behalve dit was hij ook secretaris van de directie van de NOVIB. In het kader van het jongerenjaar werden fietstochten tegen racisme in den lande gehouden, waaraan ik ook heb deelgenomen. We fietsten vanuit Amsterdam naar het noorden en er werden overal discussiebijeenkomsten gehouden. Ook in Zuid Nederland werden dergelijke fietstochten gehouden, waaraan vele jongerenorganisaties van migranten deelnamen. Ook daar werd kritiek gehoord op het nationaal comité.

Vooruitziende blik

In een evaluatie van het nationaal jongerenjaar in de Volkskrant gaf Melkert zijn visie op het gebeuren. Hij zei daarbij het volgende. 'Ik heb drie doelstellingen. Ten eerste wil ik een coalitie van de VVD en de sociaal democraten van de PvdA, en ten tweede wil ik dan minister van Sociale Zaken worden, en ten derde wil ik het terugploegen van uitkeringen om de jeugdwerkloosheid te bestrijden'. We moeten dus bedenken dat Melkert toen een betrekkelijk onbekende opbouwwerker was. Een coalitie van de VVD en de PvdA was in 1985 in de na-Uyliaanse dagen onvoorstelbaar. Ik vind het geniaal dat die onbekende opbouwwerker toen tien jaar vooruit kon kijken, zowel wat zijn eigen carrière betreft als de indeling van het politieke landschap dat hem voor ogen stond. Immers, tien jaar later zijn de regeringen die hij wou gekomen, is hij minister van sociale zaken geworden en heeft hij het terugploegen van uitkeringen gerealiseerd in de Melkertbanen. Melkert voerde als minister een desastreus beleid. Hij bezuinigde o.a. op de bijstand, en voerde de regeling in, waarbij de basisuitkering in de bijstand voor een alleenstaande werd verlaagd naar 50% van het minimumloon voor een alleenstaande waarbij de gemeenten de beleidsvrijheid hebben dat te verhogen met 10 of 20% toeslag. In de Melkertbanen voerde hij in feite dwangarbeid voor bijstandsgerechtigden in. Hierover heb ik vroeger op deze weblog geschreven. http://www.stellingwerven.dds.nl/herinneringenpietvanderlende/1995/06/10/uitkeringsgerechtigden-wie-niet-werkt-zal-niet-eten-melkert-en-de-derde-sektor/

Terug naar het jongerenjaar

Hoe verwerkte Melkert de kritiek van de jongerenorganisaties op zijn beleid? Daarover zei hij in een interview in de Volkskrant het volgende. "Jongeren zijn niet intolerant, maar de bereidheid om compromissen te sluiten is vaak nog niet zo goed ontwikkeld. Jongeren hebben veelal de neiging erg vast te houden aan hun eigen identiteit en die van hun organisatie. Dit kan ermee te maken hebben dat veel jongerenorganisaties voortdurend bezig zijn hun eigen ideeën te verdedigen. Dat leidt tot een sterk individualistische opstelling die de effectiviteit van het geheel niet ten goede komt." De doelstellingen van de 'verbinding' in de sociaaldemocratie die in het begin van het artikel werden genoemd, zijn na 1985 door grote delen van de sociaaldemocratie zo ingevuld, dat subsidies aan antiracisme organisaties, belangenorganisaties van migranten en uitkeringsgerechtigden werd afgebouwd. Iedereen moest 'integreren’in één grote samenleving waarbij tegenstellingen onder het tapijt werden geschoven. In feite is de oppositie van Melkert tegen het ontstaan van een grote linkse partij met Groen links een uiting van de verdeeldheid binnen links over de koers die moet worden gevolgd bij de emancipatie van achtergestelde groepen. Over de geschiedenis van die verdeeldheid valt nog meer te zeggen, maar daarover een andere keer.

piet van der lende

Uitkeringsgerechtigden gezocht die hun ervaringen willen vertellen

 

Problematisch verzamelen in je huis

 Beste vriend, vriendin van Multiloog,

Op 5 maart a.s. organiseren wij weer een bijzondere Multiloog-bijeenkomst over 

:

VERZAMELEN: (OVER)LAST EN ONDERSTEUNING

Vorig najaar hebben we met elkaar ervaringen gedeeld over problematisch verzamelen. 

Ook ervaringen met hulpverlening passeerden de revue. Zie bijlage.  

In de komende bijeenkomst gaan we daarmee verder. 

Ook als je de vorige hebt gemist, ben je op deze bijeenkomst van harte welkom. 

Meld je snel aan, want vol is vol!

De bijeenkomst vindt plaats op 5 maart, van 14.30 tot 16.30 u. 

Inloop vanaf 14:00 u.,  nazit met hapje en drankje tot 17.30 u. 

Plaats van handeling: Vrijwilligersacademie. Keizersgracht 334, Amsterdam

Deelname is gratis.

Aanmelden bij multiloog@gmail.com.l

Tot binnenkort!!

Team Multiloog

De WPI (Werk, Participatie en Inkomen, sociale dienst) in de gemeente Amsterdam gaat een digitaal platform invoeren voor bijstandsgerechtigden. Ze kunnen dan hun dossier inzien en digitaal afspraken maken.

 Amsterdam gaat over op nieuwe ICT ondersteuning voor de re-integratieactiviteiten; daarbij wordt het ook mogelijk voor Amsterdammers om zelf hun eigen dossier (de eigen gegevens, toegezonden brieven, etc.) digitaal via internet in te zien via hun DigID; De nieuwe ICT-ondersteuning wordt in fases ontwikkeld; stap voor stap. Daardoor is niet in één keer de nieuwe ICT-ondersteuning met alle gewenste mogelijkheden beschikbaar. Het is de bedoeling dat dit jaar (2025) de nieuwe MijnWPI omgeving beschikbaar komt. Daarbij kunnen Amsterdammers de brieven die aan hen zijn gestuurd, digitaal terugvinden maar ook de status van hun aanvraag inzien. Een volgende stap zal bijvoorbeeld kunnen zijn, de mogelijkheid om zelf een afspraak in te plannen met de klantbegeleider Werk en direct contact te hebben. De verwachting is niet dat dit al in 2025 beschikbaar zal komen. Een wens is om ook een chatbox beschikbaar te hebben, maar daarover is nog niet te zeggen wanneer dat beschikbaar komt. Ik weet niet of bijvoorbeeld rapportages van klantbegeleiders en/of inkomensconsuleten of uitslagen van keuringen digitaal zullen zijn in te zien. Ik weet ook niet of er dingen zijn die je digitaal via internet kunt wijzigen. Het nieuwe systeem draait intern al. Een en ander betekent overigens niet dat dit de enige manier zal worden om gegevens in te zien, wetende dat niet iedereen DigID heeft. 

Piet van der Lende

Uitnodiging Themabijeenkomst: Werkende Armen

Uitnodiging Themabijeenkomst: Werkende Armen

Beste mensen,

Werk je hard, maar kom je toch moeilijk rond? Je bent niet de enige. Steeds meer mensen in Nederland maken dit mee. Ondanks een baan blijven zij onder de armoedegrens. Dit is niet alleen onterecht, het is onacceptabel.

Het idee van de “werkende armen” verwijst naar mensen die, ondanks hun inzet, financieel in de knel komen. Veel van hen werken in deeltijd, als zelfstandige of in flexibele banen. Denk aan uitzendkrachten, horecapersoneel, supermarktpersoneel en schoonmakers. Ze leveren harde arbeid, maar verdienen te weinig om in hun basisbehoeften te voorzien. Dit tast hun gezondheid, zelfrespect en toekomstperspectief aan.

De huidige overheid zorgt niet voor een goed vangnet. Pas als mensen in een crisis zitten, komt er hulp. Dit moet veranderen. Werk moet lonen, niet alleen voor een kleine groep, maar voor iedereen die zich in Nederland hard inzet. Het uitkeringssysteem kan flexibeler, zodat werkende armen niet gestraft worden voor hun moeite. We moeten van de overheid eisen dat werkend Nederland goed wordt ondersteund en dat armoede niet langer iets is waar mensen zich voor moeten schamen.

Wat gaan we doen?

Op dinsdag 4 februari 2025 organiseren we een themabijeenkomst over dit belangrijke onderwerp. Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud, komt ons uitleggen hoe het Nibud kijkt naar de problematiek van werkende armen. Arjan heeft veel ervaring in de politiek en het sociaal beleid en zal met ons bespreken hoe wij als vakbond invloed kunnen uitoefenen op het beleid. En Peter Hein van Mulligen, Hoofdeconoom van CBS en Kitty Jong vicevoorzitter van de FNV.

Praktische informatie:

• Datum: Dinsdag 4 februari 2025

• Tijd: 19:00 - 22:00 uur

• Locatie: Vakbondshuis Amsterdam, Derkinderenstraat 2-8, Amsterdam

Meld je nu aan!
Je kunt je aanmelden via shirley.rap@vereniging.fnv.nl. Neem gerust een collega of vriend mee die mogelijk ook geïnteresseerd is. Hoe meer mensen, hoe sterker onze stem!

Samen kunnen we zorgen voor een eerlijke samenleving, waarin hard werken zich ook daadwerkelijk loont. We kijken ernaar uit je te verwelkomen op deze belangrijke bijeenkomst!

Met strijdbare groet,
Shirley Sjiem-Fat

Lokaal FNV Amsterdam

 

Gemeente Amsterdam bezuinigt op dieetkosten uit de bijzondere bijstand. De Bijstandsbond roept op: Ga in bezwaar!

Gemeente Amsterdam bezuinigt op dieetkosten uit de bijzondere bijstand. De Bijstandsbond roept op: Ga in bezwaar!

De gemeente Amsterdam heeft de zogenaamde Regeling Tegemoetkoming Meerkosten (RTM) voor chronisch zieken en gehandicapten. Deze vergoeding bestaat uit meerdere modules, zoals bewassing, kleding en extra energiekosten. De RTM wordt vergoed vanuit de WMO. (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) Daarnaast werden tot nu toe dieetkosten vergoed uit de bijzondere bijstand. Heb je deze vergoeding, dan is die 30 euro of meer per maand op basis van de NIBUD normen. Je hebt dus RTM en vergoeding van dieetkosten. Zelf heb ik een totale vergoeding van 93 euro per maand. Deze regeling geldt niet alleen voor bijstandsgerechtigden maar voor alle minima met een uitkering.

Overheveling

De gemeente Amsterdam gaat nu de vergoeding van de dieetkosten uit de bijzondere bijstand overhevelen naar de RTM in het kader van de WMO. Dit blijkt uit een brief die de gemeente heeft gestuurd naar alle mensen, die een beroep doen op de regelingen. Daarbij worden voor dieetkosten niet meer de NIBUD normen gehanteerd, maar een ‘tegemoetkoming’ lees: een lager bedrag. De gemeente gaat dus bezuinigen. 

Bezwaarschrift

Je hoeft de mededelingen in de brief niet zomaar te accepteren. Jurisprudentie wijst uit, dat volgens de rechter dieetkosten niet onder de WMO vallen maar volledig vergoed moeten worden uit de bijzondere bijstand volgens de NIBUD normen. Bovendien is het bedrag voor dieetkosten nooit verhoogd. Sommige mensen hebben al jaren hetzelfde bedrag. Een inflatiecorrectie wordt niet toegepast. Alleen al sinds 2023 zijn de kosten voor dieet vaak met 30% gestegen. De vergoeding voor dieetkosten moet dan ook niet worden verlaagd maar verhoogd. Ga in bezwaar tegen de brief die je hebt gekregen! Wij kunnen je daarbij helpen. In het bezwaarschrift moet je niet alleen protesteren tegen overheveling van de dieetkosten naar de WMO, die ongeldig is, maar ook tegen het feit, dat je geen vergoeding van werkelijke kosten meer krijgt volgens de NIBUD normen maar een ‘tegemoetkoming’ die lager is. Ook moet je vragen dat de vergoeding voor dieetkosten wordt verhoogd. 

Piet van der Lende

06-20367458

advocaat Mark van Hoof

06-47816228

Neo feodalisme en systeemveranderingen in het kapitalisme. Loopt het kapitalisme op zijn eind?

 Klik hier voor onze webstek solidariteit.nl

------------------------------- Extra -------------------------------

Terugblik op het jaar 1924 met uitstapjes naar 2024 - Harry Peer
Komt een vakbond bij de dokter - Sjarrel Massop
Bijzondere bijdrage van Bob van Gelderen in 1913 - Herman Pieterson
Democratie en strijdbaarheid in de winkelstraat - Sjarrel Massop

---------------------------- Overgenomen ----------------------------

Geweld en regeringspolitiek - Hans Boot
Winkelketens boeren goed, maar bezuinigen op kerstpakketten - Lennert Rietman
Uitstel invaren: Nogmaals de argumenten op een rij - Landelijk Actiecomité Red het Pensioenstelsel

Solidariteit - Commentaar 528 - 29 december 2024

Neo feodalisme en systeemveranderingen kapitalisme

Piet van der Lende

De vraag is of we na het tijdperk van het neoliberalisme in een nieuwe fase van het kapitalisme zijn beland of dat de huidige ontwikkelingen een voortzetting van het neoliberalisme zijn. Op links wordt daar verschillend over gedacht. Is het neoliberalisme dood? En nog sterker, is het kapitalisme dood? Sommigen vinden van wel, anderen weer niet. Er zijn theoretici die betogen dat we in een nieuwe productiewijze terecht zijn gekomen. Daarbij vindt vergaren van rijkdom via kapitaalaccumulatie niet meer plaats met meerwaardevorming, maar door pacht en huur.

Al een aantal jaren wijzen verschillende schrijvers erop dat er een andere productiewijze aan het ontstaan is: het 'neo feodalisme' of 'techno feodalisme' of' 'techno kapitalistisch feodalisme'. Ze bedoelen hiermee dat er een nieuw tijdperk van uitbuiting door rijke miljardairs in regionale elites ontstaat. Een tijdperk dat doet denken aan het feodale stelsel in de middeleeuwen, waarin een adellijke elite zich door middel van een leenstelsel met geweld de rijkdom toe-eigende. Dat geschiedde door systematische uitbuiting van grote bevolkingsgroepen die als horigen of slaven leefden en onmogelijk konden ontsnappen aan het systeem.

Stroomversnelling

Soms gebeurde dit door de rechtvaardiging van een totalitaire ideologie, in samenwerking met de kerk, waardoor de slachtoffers zich 'vrijwillig' aan de onderdrukking onderwierpen. De adel voerde vele bloedige oorlogen over de toegang tot de macht en rijkdom. Het middel om de waarde te verwerven was de huur of pacht die de boeren voor gebruik van het land moesten betalen. De vraag is: gaan we naar een vergelijkbare vorm van feodalisme? Worden we allemaal de nieuwe horigen en slaven van de nieuwe adellijke elite? En zijn bedrijven de nieuwe vazallen van de elite? Verschillende schrijvers veronderstellen van wel.

De discussie over het neo feodalisme is in een stroomversnelling gekomen omstreeks 2020 en kreeg nieuwe impulsen door het boek Techno capitalist feodalism van Michel Luc Bellemare. (1) De discussie werd aangezet door de verschijning van boek Techno feudalism: What Killed Capitalism. Geschreven door Yanis Varoufakis die minister van Financiën in Griekenland is geweest en als econoom verschillende publicaties op zijn naam heeft staan. (2)

Varoufakis

De opvattingen van Varoufakis: de Amerikaanse Big techbedrijven zijn zoals de feodale landheren van Europa in de middeleeuwen. Deze monopolies bezitten de digitale grond waarop de wereldeconomie is gestoeld en vragen steeds hogere huren voor het gebruik van hun geprivatiseerde infrastructuur. Amerikaanse Big techbedrijven hebben in wezen de wereld gekoloniseerd. Deze nieuwe vorm van gemonopoliseerd technologisch kapitaal is als cloudkapitaal, eigendom van oligarchen die Varoufakis 'cloudalisten' noemde. ('cloud': is een plaats om bestanden op te slaan, buiten de computer of telefoon, maar via internet toegankelijk).

De digitale platforms met hun 'digitale leengoederen' (cloud fiefdoms),verschillen van 'aards' kapitaal. Door het gebruik van platforms en dataverzamelingen leveren de consumenten gratis informatie aan de techbedrijven die deze informatie vervolgens gebruiken om hun 'cloud platform' te bouwen. Grote techbedrijven kunnen een pacht verdienen op het bezit van hun platform. Winst, een centraal gegeven van het kapitalisme, is voor deze bedrijven niet meer belangrijk. Als 'klassieke' kapitalisten - Varoufakis noemt ze 'vazallen' - nog willen verkopen, dan moeten ze namelijk via zo'n platform of leenstelsel doen. En van die verkopen, moeten ze een bepaald percentage afdragen. Ook als de bedrijven reclame willen maken op de platforms van de techbedrijven moeten ze betalen. Volgens Varoufakis hoeven deze techbedrijven helemaal niets te produceren, ze hebben namelijk het monopolie om verkopers en kopers met elkaar te verbinden. Ze zijn 'vrij' van de druk van de markt om goedkopere, betere producten te produceren, vrij van de constante angst dat een concurrent met een product komt dat hun marktaandeel 'steelt'. Concurrentie wordt door de grote monopolieplatforms uitgeschakeld.

Kritiek

Er is veel kritiek gekomen op de analyse van Varoufakis. Vaak wordt erkend dat 'cloudalisten' belangrijke inkomsten halen uit hun bezit van leengoederen. Maar ze zijn daarnaast ook niet onafhankelijk van loonarbeid. De dienstensector steunt op precaire werkers. Grote techbedrijven hebben soms meer dan een miljoen mensen in dienst, zoals Amazon dat de tweede werkgever is in Amerika. De logica en het streven naar rijkdom van de cloudalisten zouden nog steeds afhankelijk zijn van kostenefficiëntie, gestuwd door concurrentie, waar de arbeidskosten gedrukt worden om de winstmarges te maximaliseren en meerwaarde te produceren. In feite werkt 99 procent van de bedrijven in het kapitalisme nog steeds volgens de klassieke methode van meerwaardevorming. De klassieke tegenstellingen tussen arbeid en kapitaal en de klassenstrijd in het kapitalisme zijn dus niet zomaar verdwenen, maar ze nemen nieuwe vormen aan. Denk maar aan de syndicale strijd van Amazon Labor Union (ALU) met Chris Smalls tegen Amazon in de VS. (3) Ook in Europa hebben werknemers van Amazon op Black Friday in 2023 in meerdere Europese vestigingen het werk neergelegd. Ze eisten meer loon en betere arbeidsomstandigheden.

De stakingsacties werden georganiseerd door de internationale vakbond UNI Global Union en vonden plaats in meer dan dertig landen en duurden meerdere dagen. Het kapitalisme met zijn klassenstrijd functioneert, aldus de critici, nog in veel opzichten als vanouds en het grootste deel van de bevolking is om te (over)leven nog steeds afhankelijk van loonarbeid. (4)

Nadere analyses

Onlangs heeft Reijer Hendrikse (politiek econoom) getracht tot een synthese van de twee standpunten te komen. Hij duikt daarvoor in de geschiedenis en concludeert dat de stelling dat het kapitalisme het feodalisme volledig vernietigde niet juist is. In de verschillende ontwikkelingsstadia van handelskapitalisme tot industrieel kapitalisme hebben kapitalistische productiewijze en feodale verhoudingen altijd in een wissende combinatie naast elkaar bestaan. Eerst in de tijd van de handelssteden en de handel en later in de tijd van het monopolie kapitalisme van begin twintigste eeuw, waarbij het imperialisme betekende dat kapitalisme in de kernlanden in het westen werd gecombineerd met feodale verhoudingen in de periferie.

Hendrikse concludeert dat het kapitalisme verschillende perioden kent, waarin het of dynamisch is en alle oude verhoudingen vernietigt, of 'gestold' kapitalisme, waarin de oude feodale verhoudingen weer bovenkomen. Bestudering van het historisch proces leert dat er geen zuivere, plotselinge overgang plaatsvindt van het ene 'zuivere model' naar het andere. Hendrikse spreekt over de tegenwoordige tijd als 'vloeibaar feodalisme', een combinatie van feodale praktijken en aangepast kapitalisme. (5)

Prioriteiten voor linkse eisen

Hoe kan links weer aantrekkelijk worden voor grote delen van de bevolking? Gezien bovenstaande analyse moet volgens mij een kritiek op het kapitalisme en het techno feodalisme, verbonden worden aan een kritiek op de controlemaatschappij waar we in het dagelijks leven last van hebben. Het gaat om strijdbare analyse van Big Tech en de groeiende controlemaatschappij, waarin publieke waarden verslijten en een autoritaire samenleving ontstaat.

De controlemaatschappij koloniseert alle domeinen van het leven. Onbehagen daarover biedt een goede mogelijkheid mensen met een goede kritiek te verbinden. Dit kan worden aangevuld met een hoopvolle visie over de plaats van de technologie in de samenleving. Bijvoorbeeld door te eisen dat de grote platforms onder publieke controle worden gebracht of initiatieven nemen om coöperatieve platforms op te zetten. (6) De New Yorkse taxichauffeurs hebben een nieuw platform opgericht. Arro genaamd. Arro laat, net als Uber, zien of er taxi's in de buurt zijn die dan met een druk op de knop worden opgeroepen. De arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden zijn bij Arro beter dan bij Uber. Duizenden taxi's werken al met de 'app' en de bedoeling is dit zo snel mogelijk uit te breiden. Ook in Nederland zijn er acties geweest van taxichauffeurs tegen de slechte arbeidsomstandigheden bij Uber.
En we kunnen de Europese petitie tekenen, waarin de slechte arbeidsomstandigheden van Amazon aan de kaak worden gesteld. "Roep Amazon ter verantwoording!" Bescherm arbeidsrechten - wemove.eu

(1) Michel Luc Bellemare, Techno-capitalistic-feudalism.(Scientific Anarchist-Communism), 2020.
(2) Yanis Varoufakis, Technofeudalism: What Killed Capitalism, 2023.
(3) Luis Feliz Leon, De arbeid(st)ers van Amazon behalen historische overwinning - (E457-1).
(4) Zie voor een vlammende kritiek: Michel Luc Bellemare, Techno-Feudalism: (A Short And Direct Critique In The Name Of Techno-Capitalist-Feudalism) - Academia.
(5) Reijer Hendrikse, Terug naar de toekomst. Kapitalisme als vloeibaar feodalisme? Researchgate.
(6) Niels Niessen, Claim het dagelijks leven terug. En wordt als links weer een emancipatiebeweging. In: Het kapitalisme voorbij. Wetenschappelijk bureau van Groen Links. Van Gennep, 2022.

Dit is nummer 528 van Solidariteitcommentaar. We brengen veertiendaags een e-mail uit met brandend commentaar op actuele ontwikkelingen. Het commentaar verschijnt eveneens op onze webstek solidariteit.nl. De versie op de webstek is opgemaakt en eenvoudig te printen.
Vrienden en bekenden zijn welkom en kunnen zich gratis abonneren op ons elektronisch commentaar: solidariteit.nl/webzine.html. Opzeggen kan daar ook.
Of mail ons via redactie@solidariteit.nl.