Op woensdagmiddag 19 november werd al een voorlichtings- en discussiebijeenkomst gehouden in het Huis van de Buurt de Klinker in Amsterdam Oud West over de veranderingen in de zorg die per 1 januari ingevoerd gaan worden. In de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 is geregeld, dat een aantal zaken op het gebied van ondersteuning thuis vanaf 1 januari 2015 niet meer door de nationale regering worden geregeld, maar door de gemeenten. Het gaat dan om taken als huishoudelijke hulp, dagbesteding, beschermd wonen, begeleiding en ondersteuning van mantelzorgers. Andere taken in de gezondheidszorg blijven bij de nationale overheid of worden uitbesteed aan de ziektekostenverzekeraars, die dan voor de uitvoering van regelingen moeten zorgen.
De bijeenkomst was georganiseerd door de stichting Clientenbelang, de Bijstandsbond, de ABC Alliantie welzijn en Wereldse wijk. In een overvolle zaal, er waren tussen de 80 en 100 mensen aanwezig, luisterde men naar een inleiding van Malène Duijst van stichting Clientenbelang en Wereldse Wijk, die op heldere wijze de veranderingen per 1 januari uitlegde. Na de nodige vragen uit de zaal en een pauze was er een inleiding van de sociaal raadsman in de Klinker, die vooral vertelde over de veranderingen per 1 januari op het gebied van de bijstand. Op die datum wordt namelijk de zogenaamde Participatiewet ingevoerd. Daarna vond een levendige discussie plaats met een forum, waarin behalve de sociaal raadsman ook Piet van der Lende van de Bijstandsbond en Jet van Rijswijk van Wereldse Wijk zitting hadden genomen. Ook was er een kort woord van Jeroen van Berkel, die in zijn privéleven ook met dit soort zaken te maken heeft en die vertelde hoe ingewikkeld het allemaal is. Er bestond veel ongerustheid over de maatregelen die op 1 januari worden ingevoerd. Velen vrezen, dan niet meer de ondersteuning te kunnen krijgen die men nu heeft. In het navolgende vooral enkele aspecten van de inleiding die Malène hield
Verschillende dingen over de WMO zijn nog onzeker. Op zich is de wet wel goedgekeurd, maar de gemeente Amsterdam moet nog verordeningen maken over hoe ze de WMO gaan uitvoeren. Dat is allemaal nog in concept. Je kunt de laatste informatie over de invoering van de WMO volgen op de website van de gemeente Amsterdam.
Bij de reorganisatie van de gezondheidszorg en de bepaling wie wat gaat uitvoeren gaat men uit van de zogenaamde 'zorgzwaartepakketten' die de hulpbehoevenden hebben. De mensen die erg hulpbehoevend zijn blijven onder de nieuwe AWBZ vallen, die Wet langdurige Zorg (WLZ) gaat heten of komen terecht bij een regeling die wordt uitgevoerd door de ziektekostenverzekeraars. De gemeenten houden zich bezig met de hulpbehoevenden met het lichtste zorgzwaartepakket, zoals begeleiding en dagbesteding van mensen die nog thuis wonen. Dit betekent wel, dat het in individuele situaties erg ingewikkeld kan worden. Je kunt op een bepaald punt onder de nieuwe WLZ vallen, maar op andere punten bijvoorbeeld weer onder de nieuwe WMO.
Het is dus erg belangrijk dat mensen die in al die ingewikkelde regelingen de weg kwijtraken cliëntondersteuning krijgen. Dat wil zeggen: organisaties waar mensen werken die voor je belangen opkomen en die met je meedenken als je wat nodig hebt.
Dit is vooral belangrijk, omdat de gemeente zogenaamde 'keukentafelgesprekken' gaat voeren met hulpbehoevenden waarbij functionarissen van het wijkzorgteam een indicatie moeten opstellen over wat je nodig hebt. De gemeente heeft weinig geld om de regelingen uit te voeren, dus ze zijn erg karig met het geven van diensten. Het is belangrijk als je dan een cliëntondersteuner hebt die bij de gesprekken aanwezig kan zijn.
Organisaties die cliëntondersteuning bieden zijn Mee Amstel Zaan, sociaal wijkteam de Klinker, Maatschappelijke diensten GGZ Ouderen, Kerngroep Platform Mantelzorg Amsterdam. Laat je tijdens die keukentafelgesprekken niet inpakken, zo van: o. dat gesprek doe ik wel even. Bereid je goed voor. En denk ook alvast aan de toekomst, aan de ontwikkeling van het ziekteproces. Het is ook belangrijk dat je cliëntondersteuning krijgt omdat je je dan niet laat leiden door de emoties en rustig zaken probeert te doen.
Hoe verloopt de procedure?
Je moet een melding doen bij het Wijk zorgteam dat je hulp nodig hebt. In feite is dit een officiële aanvraag, waarop de Algemene Wet Bestuursrecht van toepassing is. De gemeente wil nog wel eens beweren, dat dit niet zo is. Als de Algemene Wet Bestuursrecht van toepassing is sta je sterker. Ze moeten binnen ene bepaalde termijn beslissen en er zijn bezwaar en beroepsmogelijkheden.
Na de melding volgt het keukentafelgesprek. Bij dit keukentafelgesprek gaat de functionaris uit van een bepaald gespreksmodel. de 'zelfredzaamheidsmatrix'. Er wordt gekeken naar:
- De eigen kracht van de betrokkene. Wat kan iemand zelf nog doen?
- Het Eigen sociale netwerk van bestrokkene. Wat kunnen anderen in het netwerk doen?
- voorliggende voorzieningen. Welke andere voorzieningen zijn er buiten de WMO?
- Welke algemene voorzieningen zijn er? Bv goed openbaar vervoer.
- Wat is gebruikelijke zorg waar je zelf voor moet zorgen
Dan komt er een verslag van het keukentafelgesprek, met daarin de voorzieningen waarop betrokkene recht heeft. Dit verslag moet getekend worden door de cliënt en de functionaris. Let op! Als je het er niet mee eens bent, niet tekenen en in beroep gaan.
Je moet niet in een valstrik trappen als: 'o, de dochter kan wel elke dag een hapje eten brengen. Als je dan zegt ja, dat kan wel, dan zit de dochter eraan vast. Stel van te voren vast: wat gaat goed, en wat niet. En bij twijfel: het gaat niet goed. Als je het alleen doet en op alle vragen ja beantwoord, dan denken ze: o, die heeft voldoende eigen kracht en een netwerk, en als het dan niet zo is, dan ben je weer een half jaar verder waarin er niks gebeurt.
