19 juni, Zaandam: protestactie tegen criminalisering en schending van privacy door gemeente Zaanstad

 Geplaatst op 10 juni 2025

Stadhuis Zaandam (foto: harry_nl op Flickr/CC BY-NC-SA 2.0)

De gemeente Zaanstad heeft de privégegevens gepubliceerd van bijstandsgerechtigden op wie de gemeente een vordering zegt te hebben. De verblijfplaats van de bijstandsgerechtigden is onbekend. Dit aan de schandpaal nagelen van bijstandsgerechtigden heeft geleid tot forse verontwaardiging. Vanuit de FNV, DIDF en de Bijstandsbond wordt er daarom op 12 juni een protestactie georganiseerd bij het stadhuis van Zaanstad, voorafgaand aan de gemeenteraadsvergadering. De activisten gaan een brief (zie hieronder) geven aan de raadsleden en aan het gemeentebestuur, en ze gaan ook inspreken bij de raadsvergadering.

Donderdag 19 juni
Vanaf 17:30 uur
Stadhuis Zaanstad
Stadhuisplein 100, Zaandam

En er is in Zaanstad nog meer aan de hand dan schending van de privacy van bijstandsgerechtigden. Volgens een artikel op de journalistieke onderzoekssite Follow the Money is de aanpak van “ondermijnende criminaliteit” in Zaandam-Oost “ontspoord’”. Bij die aanpak zouden door het “interventieteam ondermijnende criminaliteit” nogal wat “ethische en wettelijke grenzen” zijn overschreden. Dat interventieteam zou zijn uitgegroeid tot een soort “gemeente binnen een gemeente”, met eigen regels.

Over de privacyschending en over het interventieteam wordt er op 19 juni tijdens de raadsvergadering een interpellatiedebat gehouden.

Harry Westerink

Gemeente Zaanstad nagelt 24 bijstandsgerechtigden aan schandpaal met publicatie van naam en geboortedatum

 

Geplaatst op 11 mei 2025

Groen, sociaal en schandpaal

Onlangs verscheen in Zaanstad een nieuwe editie van het gemeentelijke stadsblad, de krant waarin de gemeente haar besluiten opneemt. Tot verbazing en woede van velen waren in het blad 24 bijstandsgerechtigden met naam, voorletters, geboortedatum en cliëntnummer gepubliceerd van wie de gemeente Zaanstad nog iets te vorderen heeft. Het terugvorderingsbedrag werd ook gepubliceerd. Het gemeenschappelijk kenmerk van al die namen is dat hun verblijfadres onbekend is. De gegevens van de personen zijn inmiddels ook digitaal verspreid via foto’s van de namenlijst.

Dat is een walgelijke ontwikkeling. Het postadres van deze bijstandsgerechtigden is bij de gemeente niet bekend, dus er zullen veel daklozen tussen zitten. Daklozen die vaak alleen de kleren aan hun lijf bezitten, en soms zelfs dat niet, en die grote moeilijkheden hebben, nog verder de stront in trappen door hun namen en privégegevens te publiceren. Het past in de trend om bijstandsgerechtigden die toch al gestigmatiseerd worden, nog verder in een kwaad daglicht te zetten. Het geeft voeding aan onderbuikgevoelens van racisme, waarbij bijstandsgerechtigden worden gediscrimineerd.

Het kan jou ook overkomen

Pas op, het kan jou ook treffen. Als dit de nieuwe trend is, dan kan de overheid bij iedereen van wie men iets te vorderen heeft, overgaan tot publicatie van privégegevens. Heb je een klein verwaarloosbaar vergrijp gepleegd, bijvoorbeeld een boete wegens iets te hard rijden, hup, je komt met naam en toenaam in de krant. Bij de namenlijst zaten ook mensen van wie de gemeente honderd euro te vorderen heeft. En bij zo’n gering bedrag worden je privégegevens gepubliceerd. Bijstandsgerechtigden, ja, alle burgers van wie de overheid iets te vorderen heeft en van wie het recente adres onbekend is, worden gecriminaliseerd en gestigmatiseerd. Het heeft grote gevolgen voor de betrokkenen. Het is mensen een strafblad verschaffen, zonder dat er een rechter aan te pas komt. Zware criminelen en mensen die een klein vergrijp hebben gepleegd, worden over één kam geschoren. En vaak is er bij terugvordering niet eens sprake van een vergrijp. Er kunnen talloze redenen zijn waarom de overheid iets van je te vorderen heeft.

Zzp-ers

Het valt op dat tussen de namen diverse zzp-ers en mensen met een eigen bedrijfje zitten. De bijverdiensteberekeningen in de Participatiewet zijn erg ingewikkeld, en het is algemeen bekend dat gemeenten veel fouten maken bij de berekening van de verworven inkomsten naast de bijstandsuitkering. Maar de uitvoerende macht oordeelt zonder tussenkomst van de rechter dat men iets te vorderen heeft en zet mensen op een strafblad, bekend bij iedereen. “Dit is een extreem zwaar middel”, zo reageert de Autoriteit Persoonsgegevens. “Op basis van de informatie die wij nu hebben, lijkt hier geen wettelijke basis voor. Maar die conclusie kunnen wij niet trekken op basis van alleen de berichtgeving hierover. Daarom vragen wij de gemeente Zaanstad om opheldering.” De gemeente beroept zich op een bepaling in de Algemene Verordening Gegevensbescherming AVG die in uitzonderlijke gevallen de verwerking en publicatie van persoonsgegevens toestaat als mensen onvindbaar zijn.

Discussie in gemeenteraad

Naar aanleiding van de publicatie was er een discussie in de gemeenteraad van Zaanstad. Volgens wethouder Natasja Groothuismink (ROSA) probeert de gemeente niet via “schandpaalpublicaties” geld terug te krijgen van mensen die wellicht ten onrechte bijstand hebben gekregen. “De opbrengst is niet de belangrijkste drijfveer”, beweert de wethouder. Het zou vooral “een juridische kunstgreep” zijn om iedereen die nog bijstand moet terugbetalen, “gelijk” te behandelen. De Zaanse politieke vereniging ROSA werd in maart 1995 opgericht door een groep jonge mensen die actief waren in onder meer de milieu-, vredes-, mensenrechten- en kraakbeweging, aldus de website van ROSA (5). Nou, die zijn met deze wethouder wel erg ver afgedreven van de standpunten van de oorspronkelijke oprichters, denk ik. Het is een gotspe dat de wethouder ook nog zegt dat het niet gaat om het terug te vorderen bedrag, maar om “gelijke behandeling” ten opzichte van bijstandsgerechtigden op wie de gemeente iets terug te vorderen heeft en van wie het woonadres wel bekend is.

Hoezo “gelijke behandeling”? Het blijkt dat de wethouder de raadsleden niet vantevoren heeft ingelicht of om toestemming heeft gevraagd. Als de Autoriteit Persoonsgegevens dit toestaat, omdat er misschien sprake is van een leemte in de AVG, dan is het hek van de dam.

Piet van der Lende

Strenge rechtbanken en minder strenge rechtbanken bij de voorlopige voorziening in noodsitaties

 Strenge rechtbanken en minder strenge rechtbanken bij de voorlopige voorziening in noodsituaties. 

Een voorlopige voorziening is een spoedprocedure bij de rechtbank als iemand door een overheidsbesluit in een noodsituatie terechtkomt. Rechtbanken blijken het spoedeisend belang dat door de advocaat moet worden aangetoond zeer verschillend te interpreteren. Sommige rechtbanken zijn streng en erkennen dat belang alleen, als er bijvoorbeeld sprake is van huisuitzetting, andere rechtbanken zijn coulanter. Strenge rechtbanken oordelen vaak onrechtvaardig. 

Soms verkeren bijvoorbeeld bijstandsgerechtigden in een acute noodsituatie tot aan huisuitzetting toe, bijvoorbeeld omdat hun uitkering is stopgezet en een procedure van bezwaarschrift bij de gemeente tot de gang naar de rechter kan vele maanden duren. En ondertussen zit je zonder geld en kun je soms niet eten en de huur betalen. In dat geval kan een advocaat in een noodsituatie een verzoek om een voorlopige beslissing aan de voorzieningenrechter doen (dus als er een bezwaar- of beroepsprocedure loopt) omdat er sprake is van een spoedeisende situatie. Een voorlopige voorziening is een zelfstandige procedure op basis van de Algemene Wet Bestuursrecht. De rechter beslist dan bijvoorbeeld dat hangende de bewaarschriftprocedure tegen stopzetting van de uitkering de uitkering moet worden toegekend. Je hebt dan binnen enkele weken een beslissing. De advocaat moet dan het spoedeisend belang voor de rechter aantonen. 

verschillend beleid

Nu ervaren advocaten, dat rechtbanken heel verschillend met dat spoedeisend belang in bijstandszaken omgaan. De ene rechtbank is aanzienlijk coulanter dan de andere. 

In ECLI:NL:RBNHO:2024:9854 overweegt de rechtbank Noord-Holland het volgende, Spoedeisend belang. Nu verzoeker sinds 1 juli 2024 niet over de aanvullende bijstandsuitkering beschikt acht de voorzieningenrechter voldoende aannemelijk dat hij een spoedeisend belang heeft bij het treffen van een voorlopige voorziening.

Zier ook rechtbank Noord-Nederland: ECLI:NL:RBNHO:2025:3980, waarin de lat voor het aannemen van een spoedeisend belang ook laag ligt. De Rechtbank Amsterdam kent soms een voorlopige voorziening toe alleen al vanwege het feit, dat de uitkering is stopgezet. 

strenger beleid

De Rechtbank Midden-Nederland (Utrecht) is veel strenger, daar moet er al sprake zijn van dreigende huisuitzetting wil er naar het oordeel van de rechter sprake zijn van een spoedeisend belang en een voorlopige voorziening worden toegekend. De voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland is zeer terughoudend bij het aannemen van een spoedeisend belang. In een recente uitspraak: ECLI:NL:RBMNE:2025:1262 overweegt de rechter daarover nog het volgende:  De voorzieningenrechter treft op grond van artikel 8:81, eerste lid, van de Awb alleen een voorlopige voorziening als "onverwijlde spoed" dat vereist. Bij een financieel geschil, zoals in deze zaak, is dat niet snel het geval. In beginsel kan namelijk na afloop van de bodemzaak het bedrag waarover het geschil gaat, alsnog worden (terug)betaald, zo nodig met vergoeding van de wettelijke rente. Als er geen onomkeerbare situatie dreigt, bijvoorbeeld faillissement, of acute financiële nood is, neemt de voorzieningenrechter aan dat spoedeisend belang ontbreekt, zodat hij alleen al daarom geen voorlopige voorziening treft De rechtbank Midden Nederland denkt dus anders over een spoedeisend belang dan een aantal andere rechtbanken zoals Amsterdam en Noord-Holland. De rechtbank Oost-Brabant ligt voor wat betreft het aannemen van een spoedeisend belang op de lijn van de rechtbank Midden Nederland en is dus ook zeer streng 

onrechtvaardig

Deze rechtsongelijkheid is onrechtvaardig. Rechtbanken voeren in dezen hun eigen beleid. Het moet niet zo zijn dat het in Nederland uitmaakt waar je woont voor wat betreft de toepasselijkheid van het aannemen van een spoedeisend belang maar helaas is dat wel het geval.

Sommige rechtbanken nemen sneller een spoedeisend belang aan. Anderen zijn zeer streng en gaan voorbij aan het feit, dat sommige bijstandsgerechtigden geen eten meer hebben als hun uitkering wordt stopgezet en ze moeten kiezen tussen huur betalen of eten. Er moet dan echt acuut huisuitzetting dreigen of afsluiting van gas en licht. De rechters hebben in hun uitspraken de mond vol over dat het bestuur naar de menselijke maat moet kijken en niet te streng moet zijn op basis van de vele regeltjes. Maar sommige rechtbanken mogen wat dit betreft ook wel eens naar zichzelf kijken.

Mark van Hoof

Piet van der Lende

 

De Bijstandsbond organiseert: Voorlichtingsbijeenkomst over kwijtschelding van gemeentelijke heffingen en waterschapslasten

 De Bijstandsbond organiseert: Voorlichtingsbijeenkomst over kwijtschelding van gemeentelijke heffingen en waterschapslasten

De regels op het gebied van kwijtschelding van gemeentelijke heffingen zijn tamelijk ingewikkeld. Er doen allerlei geruchten over die regels de ronde. Op deze bijeenkomst gaan we na hoe het precies zit met de teamleider kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen in Amsterdam.

Wanneer: woensdag 14 mei
Waar: kantoor Bijstandsbond
Da Costakade 162
Amsterdam

Wij willen graag dat je je van te voren opgeeft om inzicht te hebben in het aantal mensen dat komt.

Hoe laat: van 14.00 uur tot 16.00 uur

Bijstandsbond
Da costakade 162
1053 XD Amsterdam
info@bijstandsbond.org
020-6898806

Uitsluiting van de Bijstandsbond bij de Adviesraad Participatiewet

 Open brief aan de sollicitatiecommissie voor de nieuwe Adviesraad Participatiewet

Onderwerp: Uitsluiting van de Bijstandsbond bij de Adviesraad Participatiewet

Geachte leden van de sollicitatiecommissie,

Met verbazing en teleurstelling heeft de Bijstandsbond kennisgenomen van de gang van zaken rondom de selectieprocedure voor de nieuwe Adviesraad Participatiewet. Als organisatie die al 50 jaar opkomt voor mensen die leven rond of onder het bestaansminimum, vinden wij het onbegrijpelijk dat onze kandidaat niet is geselecteerd.
Gebrek aan transparantie en inspraak
De totstandkoming van de nieuwe adviesraad begon veelbelovend met bijeenkomsten waarin maatschappelijke organisaties hun input konden geven. Tijdens deze bijeenkomsten hebben wij benadrukt dat openbaarheid en inspraak cruciaal zijn voor de effectiviteit van de adviesraad. Toch kregen wij in de maanden die volgden nauwelijks informatie over het verdere proces. Achter gesloten deuren werd door ambtenaren en Cliëntenbelang een nieuwe verordening opgesteld en gepresenteerd aan de gemeenteraad zonder dat maatschappelijke organisaties zoals de onze hier invloed op hadden.
Oneerlijke selectieprocedure
Toen wij vernamen dat er een sollicitatieprocedure zou komen, besloten wij alsnog een kandidaat voor te dragen. Onze kandidaat beschikt over ruime ervaring als spreekuurmedewerker, belastingdeskundige en begeleider van kwetsbare burgers in hun contact met instanties. Desondanks werd hij afgewezen op grond van twee discutabele redenen:
    1. Zijn woonplaats in stadsdeel Oost, terwijl er al voldoende vertegenwoordiging uit dat stadsdeel zou zijn. Maar de Bijstandsbond is een stedelijke organisatie, die in de loop der jaren duizenden mensen helpt. De buurt waar de vertegenwoordiger woont is dan niet relevant.
    2. Twijfel over zijn inzetbaarheid voor de volledige termijn van drie jaar, ondanks zijn jarenlange betrokkenheid en expertise.
Deze argumenten wijzen op een selectieprocedure die niet gebaseerd is op inhoudelijke geschiktheid, maar op willekeurige en ondoorzichtige criteria. De samenstelling van de sollicitatiecommissie, bestaande uit een medewerker van Cliëntenbelang en een vertegenwoordiger van het Amsterdams Netwerk Ervaringsdeskundigen (ANE), wekt de indruk dat een selecte groep organisaties de zeggenschap over de adviesraad naar zich toe heeft getrokken.
Flexibele en representatieve constructie
Er zijn voor de organisatie van de adviesraad andere constructies mogelijk. Deze hadden graag willen bespreken. Daarnaast zou de organisatie kunnen overwegen om regelmatig een plenaire vergadering te organiseren, waaraan alle belangstellenden, inclusief de leden van de raad en de organisaties, kunnen deelnemen en met elkaar kunnen discussiëren over de standpunten die de adviesraad zou moeten innemen. Dit zou een veel bredere en inclusievere aanpak van participatie mogelijk maken, wat ten goede zou komen aan de effectiviteit en legitimiteit van de adviesraad.
Gevolgen voor de geloofwaardigheid van de adviesraad
Wij vrezen dat de adviesraad, zoals deze nu wordt ingericht, onvoldoende representatief zal zijn en zich in de praktijk zal ontwikkelen tot een gesloten netwerk zonder brede maatschappelijke inbedding. Inspraak en kritische geluiden lijken op voorhand te worden ontmoedigd. Dit verhoogt het risico op onderlinge conflicten en een gebrek aan effectiviteit, zoals eerder het geval was bij de voormalige Participatieraad WPI.
Oproep tot heroverweging
De Bijstandsbond verzet zich tegen deze gang van zaken en roept op tot een heroverweging van de selectieprocedure. Wij verzoeken om een transparante toelichting op de gehanteerde criteria en een eerlijke kans voor maatschappelijke organisaties om vertegenwoordigd te zijn in de adviesraad. Alleen op deze manier kan de raad haar functie als onafhankelijke adviesorgaan daadwerkelijk vervullen.
Wij zien uw reactie met belangstelling tegemoet.
Met vriendelijke groet,
Petar Kapralov
Vertegenwoordiger, Bijstandsbond Amsterdam
Voor reacties:
Bijstandsbond
Da Costakade 162
1053 XD Amsterdam
020-6898806
info@bijstandsbond.org

­Problemen met bewindvoerders. Een vaak onmenselijk streng regime.

Op het spreekuur van de Bijstandsbond komen steeds meer bezoekers die problemen hebben met hun bewindvoerder. Bewindvoerders communiceren vaak niet, zijn onbereikbaar, willen niet dat een derde hulpverlener contact met hen zoekt en willen vaak geen documenten opsturen die nodig zijn om bepaalde problemen op te lossen. Mensen worden door de bewindvoerder vaak op een onmenselijke 60 euro in de week gezet waar ze van moeten leven, en we hebben meegemaakt, dat de desbetreffende persoon helemaal geen leefgeld kreeg. Die moest het maar bij de voedselbank zien te redden. Extra schrijnend is dat deze persoon al jaren onder bewind stond zonder uitzicht dat hij er vanaf kwam. Op verzoeken het leefgeld ietsje te verhogen wordt vaak niet gereageerd. Een ander voorbeeld. Iemand staat vanaf 2016 onder bewind en hij heeft een bijstandsuitkering. De persoon in kwestie ontdekte, dat zijn uitkering door de sociale dienst was stopgezet. De dienst had hem om inlichtingen gevraagd, maar aangezien alle post naar de bewindvoerder gaat, had de man de post nooit ontvangen en was zijn uitkering beëindigd. Wij hebben voor elkaar gekregen dat de uitkering weer ging lopen, maar de bewindvoerder weigerde vragen over de brieven van de sociale dienst te beantwoorden. De man heeft alle vertrouwen in zijn bewindvoerder verloren en een verzoek ingediend bij de Rechtbank Amsterdam voor een andere bewindvoerder.

Wat is een bewindvoerder?

Je kunt een periode in uw leven meemaken waarin je niet meer goed voor je eigen geldzaken kunt zorgen. Je hebt bijvoorbeeld schulden die zijn ontstaan in of na een periode van werkloosheid, ziekte of echtscheiding. De rechter kan voor jouw een bewindvoerder benoemen die helpt om alle geldzaken weer op orde te krijgen. De bewindvoerder kan bijvoorbeeld een familielid, vriend of kennis zijn. Maar er zijn ook talloze commercële bewindvoerders bureau’s.

Sinds 1 januari 2021 geldt dat in geval van schulden de rechter het bewind alleen voor bepaalde duur mag uitspreken. Bij bewind om een andere reden dan schulden of verkwisting geldt dit in principe niet.

De kantoonrechter benoemt de bewindvoerder en controleert jaarlijks of de bewindvoerder het wel goed doet. Als je geldzaken onder bewind komen, kun je verdriet, angst, boosheid, schuldgevoel of schaamte voelen doordat je niet meer zelfstandig over je geldzaken kunt beslissen. Werkt je bewindvoerder digitaal? Je kunt zien welke verslagen en verzoeken de bewindvoerder heeft ingediend. Log in Mijn CBM in met je eigen DigiD. Curatele, beschermingsbewind en mentorschap zijn verschillende maatregelen om mensen te beschermen die zelf niet goed beslissingen over hun financiën of hun verzorging kunnen nemen. Bijvoorbeeld door een geestelijke handicap, problematische schulden, verslaving of dementie. Er is een onderscheid tussen vrijwilige en gedwongen bewindvoering. Iemand kan het aanvragen bij de kantonrechter, soms een familielid, maar je kunt ook vrijwillig het tracject ingaan. Mensens mogen dan in principe hun eigen bewindvoerder kiezen. Maar ook bij vrijwillige bewindvoering heb je vaak niets te kiezen, als je financieel en anderszins met de rug tegen de muur staat. Je kunt ook een bewindvoerder krijgen in het kader van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Dit in het kort wat bewindvoering is. Uitgebreider uitleggen in dit artikel is onmogelijk zonder dat het een ellenlange tekst wordt

meldpunt bewindvoering

Zoals gezegd komen op het spreekuur van de Bijstandsbond mensen die problemen hebben met de bewindvoerder. Die problemen hebben we hierboven kort uitgelegd. Dat klachten over bewindvoerders vaak voorkomen blijkt uit het volgende. Op internet -facebook is zelfs een meldpunt bewindvoering waar klachten gemeld kunnen worden. Van het meldpunt: ‘verschillende clienten hebben te maken met disfunctioneren van hun bewindvoerder die is aangesteld door de rechtbank. Het is lastig om een slecht functionerend bewindvoerder\mentor te laten ontslaan dan wel te laten vervangen door de rechtbank. Wat er allemaal bij komt kijken is voor veel cliënten zelf gewoon niet te doen en kan voor veel stress zorgen en het kan als je niet goed weet wat je doet ook nog eens veel geld i.v.m. griffiekosten of de kosten die moeten worden voldaan aan de ontslagen bewindvoerder en natuurlijk ook aan de vervangende bewindvoerder , dit alles kan al snel oplopen tot boven de 2000 euro en dan moet je maar hopen dat je nu wel een eerlijke bewindvoerder dan wel mentor hebt gekregen’. Einde citaat. De kosten van de bewindvoering (Het salaris voor de bewindvoerder) worden gefinancierd uit de bijzondere bijstand, eigenlijk belachelijk, want in veel gemeenten leggen de kosten van bewindvoering een onevenredig groot beslag op het bijstandsbudget, waardoor minder geld overblijft om bijzondere kosten van minima te kunnen vergoeden. Het hele systeem van bewindvoering werkt dus niet zo goed. Vaak kijken rechters maar beperkt naar de jaarverslagen van de bewindvoerders, ze kijken naar het totale financiële plaatje of er genoeg wordt afgelost en doen niets als iemand op bijvoorbeeld 60 euro in de week gezet wordt.

Gronings model

Omdat het systeem slecht werkt en de kosten uit de bijzondere bijstand betaald moeten worden, hebben ze een aantal jaren geleden in Groningen een ander systeem bedacht. Mensen met een externe bewindvoerder mochten bij die partij blijven en kregen daarvoor een vergoeding via de bijzondere bijstand, maar alle nieuwe cliënten moesten dat via de gemeente (de gemeentelijke kredietbank) doen of anders zelf betalen. 'Bewindvoering is voor inwoners met een laag inkomen in principe gratis. Door het via de kredietbank te laten lopen heeft de gemeente meer grip p de kwaliteit van de bewindvoering en kan de bijzondere bijstand gebruikt worden voor andere doeleinden. Het beleid van de gemeente Groningen wordt door de rechter op verschillende gronden afgestraft. Het belangrijkste bezwaar tegen het standpunt van de gemeente is dat het de kantonrechter is die bepaalt welke bewindvoerder per individueel geval het meest geschikt is, en niet de gemeente. De werkwijze van de gemeentelijke kredietbank bemoeilijkt de door de kantonrechter te maken afwegingen. In feite mag in het Groningse model iemand ook niet meer zelf beslissen wie hij/zij als bewindvoerder neemt. Ga je niet in zee met de gemeentelijke kredietbank dan moet je de bewindvoerder zelf betalen.

conclusie

Het hele systeem van bewindvoering moet op de schop. Zowel de wijze van financiering als het systeem van commerciële bewindvoerders, die behoren tot het leger van personen (incasso bureau’s, bewindvoerders, deurwaarders, (commerciële )schuldhulpverleners) die veel geld verdienen in de schuldenindustrie. De schulden van de een zijn zoals het nu gaat kassa voor anderen waarbij de reeël gemaakte schulden soms meer dan verdubbeld worden door bijkomende kosten om de schuldenindustrie te kunnen betalen. Piet van der Lende

'Marokkaan in Mokum' Tentoonstelling en debatten in het kader van 750 jaar Amsterdam

 15 november 2024 was er een debat in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam over 50 jaar Marokkaanse zelforganisaties en de strijd voor rechtvaardigheid, anti-racisme en tegen islamofobie
Tevens was er in de kerk de reizende een tentoonstelling ‘Marokkaan in Mokum’ te zien in het kader van Amsterdam 750 jaar en 50 jaar Marokkaanse gemeenschap. Deze reizende tentoonstelling zal het gehele jaar 2025 op verschillende plaatsen te zien zijn. In het kader van het project ‘Marokkaan in Mokum’ en Amsterdam 750 jaar zijn er vele discussiebijeenkomsten. Zie voor het programma de website van het project. Op 15 november was er een paneldiscussie onder leiding van Fenna Ulchiki met Abdou Menebhi van Emcemo, historicus Nadia Bouras en zelfstandig onderzoeker Ewoud Butter. Nadia had een mooie kritische analyse van het feit dat politici zeggen dat er een integratieprobleem is met de migranten zoals de Marokkanen, waartoe ook de soms al vierde generatie in Nederland wordt gerekend.
Daarmee wordt een specifieke bevolkingsgroep-de Marokkanen- apart gezet, de vierde generatie wordt niet gezien als Nederlands maar als Marokkaan gelabeld, en daarmee worden zij vastgepind op een minderheidspositie. Dat gebeurt om verdeeldheid te zaaien en disciplineringsmaatregelen te nemen om de arbeidersklasse te onderwerpen aan het kapitalistisch systeem. Ik herinner me dat we in de tachtiger jaren vergelijkbare kritieken op het integratiebegrip hadden Nadia vertelde dat ze historisch onderzoek had gedaan naar het Komitee Marokkaanse Arbeiders Nederland en dat het archief bij Abdu thuis was en dat ze bij hem thuis dat archief heeft bestudeerd en dat dit archief nu in het IISG is, en dat het wordt gedigitaliseerd. Zodat zei ze, komende generaties vanuit hun stoel thuis de geschiedenis kunnen bestuderen. Abdu had een heel betoog over de gang van zaken bij de anti-racisme strijd in de zeventiger en tachtiger jaren en de verhouding tussen hem als leider van de Marokkaanse gemeenschap, en de Joodse organisaties. Er was ook een panellid van een jongere generatie, die een boek heeft geschreven en aan wie de geschiedenis van de tachtiger en negentiger jaren geheel voorbij is gegaan. Het boek heet van dankbaar naar strijdbaar. Emancipatie als antwoord op extreemrechts populisme. Auteur: Bilal Ben Abdelkarim. Ziehier een recensie van het boek

Piet van der Lende

Nieuwe adviesraad Participatiewetin Amsterdam gaat van start

 De Participatieraad, het officiële adviesorgaan van de gemeente Amsterdam op het gebied van bijstand en WSW, is ingestort en opgeheven. Daarover is al eerder op deze weblog een artikeltje verschenen.

Een groot probleem bij de vorige participatieraad was, dat zij in een tamelijk geïsoleerde positie verkeerden. Er was een interne vergadering die geheim was, en niet openbaar. Communicatie met een brede achterban is noodzakelijk, om te voorkomen, dat de ervaringsdeskundigen 'overruled' worden door de deskundigheden van de ambtenaren en bovendien als je geïsoleerd gaat overleggen, dan zie je misschien dingen over het hoofd, of je schat een standpunt ten opzichte van je achterban verkeerd in, waardoor je akkoord gaat met dingen waarvan de achterban later zegt: dat had je nooit moeten doen. Dan liggen conflicten en onderling wantrouwen op de loer.

Ervaringsdeskundigheid is belangrijk, en kan als het goed wordt ingezet werken in het belang van de clienten bij de (beleids) beslissingen die worden genomen. De ervaringsdeskundigen van de Bijstandsbond die met klanten meegaan naar gesprekken werkt bijvoorbeeld erg goed. Onze mening is dat professionele hulpverleners uit het welzijnswerk en zo en ook bezoldigde bestuurders van vakbonden en bijvoorbeeld juristen van bijvoorbeeld straatjuristen bij de participatieraad moeten worden betrokken. Dus 3 dingen:

1.vroegtijdig de vertegenwoordigers van klanten bij de besluitvorming betrekken zodat de vertegenwoordigers de achterban erbij kunnen betrekken
2. Een openbare plenaire vergadering waarin de vertegenwoordigers vertellen wat ze doen en zeggen. Geen formele interne geheime vergaderingen
3. Professionals moeten bij de advisering worden betrokken

In de loop van 2024 zijn er twee brede vergaderingen geweest met het maatschappelijk middenveld en de gemeente waarin bovenstaande punten aan de orde kwamen. Ook de Bijstandsbond was daarbij met vertegenwoordigers aanwezig. Een en ander heeft geresulteerd in een nieuwe verordening waarin de inspraak in het beleid geregeld is. Daarbij wordt rekening gehouden met de bovenstaande drie punten. Momenteel worden advertenties verspreid voor de vacatures van lid van de adviesraad. Iedereen kan solliciteren, de deadline is 7 maart. Zie advertentie Ook de Bijstandsbond gaat, als aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan, een vertegenwoordiger sturen.

projectleider

26-02-2025 hebben wij een gesprek gevoerd met de projectleider van de adviesraad, die ondersteuning aan de adviesraad gaat bieden bij het lezen van beleidsnota' s, agenda's opstellen en financiele dingen. De wethouder Groot Wassink vond dat gezien de moeilijkheden in de vorige participatieraad een externe organisatie moest worden ingehuurd om ondersteuning te bieden. Dat is Clientenbelang  geworden. Clientenbelang zegt dat zij een duidelijk doel hebben: de kwaliteit van leven verbeteren van mensen met een psychische, lichamelijke of verstandelijke beperking, chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mantelzorgers. Zij doen dit voor u op het gebied van zorg, jeugdhulp, toegankelijkheid, vervoer, werk, financiële regelingen en wonen. Als cliënt staat u altijd centraal. En hierbij gaan we uit van uw kracht. Clientenbelang is ook in Amsterdam een overkoepelende belangenorganisatie van patientenverenigingen. De projectleider adviesraad Participatiewet en nog een medewerker zijn voor 16 uur in dienst genomen door Clientenbelang. Wij hebben in het gesprek benadrukt, dat de invloed van Clientenbelang niet te groot moet worden, waarbij zij als een van de vele belangenorganisaties een onevenredige grote invloed uitoefent op de adviezen die de nieuwe adviesraad gaat geven. Wanneer aan de hierboven genoemde 3 uitgangspunten wordt voldaan, kan dit worden voorkomen.

Piet van der Lende

Bijeenkomst over armoede van de Noordas.

'Over een paar jaar zal een grote groep in de samenleving door de gestegen kosten van de basisvoorzieningen geen besteedbaar inkomen meer hebben'.

24-02-2025 was ik namens de Bijstandsbond te gast bij de Noordas, waar Tweede Kamerleden Esmah Lahlah, Don Ceder en 1e Kamer lid Boris Dittrich spraken met mensen in armoede. Bovengenoemde uitspraak geeft de uitzichtloosheid en het falen van het huidige systeem precies weer.

De Noordas is een actiegroep van Noord Amsterdammers die opkomen voor mensen met kopzorgen door geldzorgen. Samen strijden ze tegen armoede. Dit doen ze door het delen van onze eigen ervaringen en verhalen.

Er werden op de bijeenkomst persoonlijke verhalen verteld , die helaas gelden voor grote groepen in de samenleving. Niet alleen voor mensen in de Bijstand die muurvast zitten door bijvoorbeeld de Kostendelersnorm, maar ook als je er net buiten valt.

Je zit bijvoorbeeld vast in de verlaagde uitkering van de kostendelersnorm als je zelf wegens beperkingen niet kunt werken en je 31 jarige zoon, wegens zijn medische beperkingen (geholpen door de gemeente) soms wel en soms geen begeleid tijdelijk werk heeft. Verrekeningen komen altijd achteraf, ook als er niks meer is. Dan is het iedere keer maar de vraag of je zonder schulden te maken het einde van de maand kunt halen. Zonder voedselbank kun je niet en ieder perspectief op een leefbare situatie ontbreekt....

Of je had een goede baan en je WIA is nu bruto te hoog voor toeslagen en extraatjes via de stadspas. Maar netto houd je net zo weinig over als in de bijstand. Voor jou en voor je kinderen is dat een financiële ramp. Er is geen geld voor kleding, laptops en studie materiaal voor school. Gelukkig is de Noordas hierover in gesprek gegaan met de wethouder en er geldt nu in Amsterdam dat een acceptatie door de Voedselbank ook recht geeft op een stadspas met groene stip. Dit geeft wat lucht.

Een ander schrijnend verhaal was het verhaal van een jonge vrouw die flink gespaard had voor een studie en een woning, maar haar al geld heeft moeten besteden aan de ondersteuning van haar familie, die collectief ten onrechte de dupe werd van de Toeslagenaffaire. Door de stroperige gang van terugbetaling is zij alles, inclusief haar toekomstperspectief kwijt.. een oplossing, laat staan gehoord worden, is niet in zicht.

Deze verhalen maakten veel indruk op de politici, die toezeiden deze ervaringen mee te (laten) nemen in de besprekingen over de Participatiewet. Ondanks dat het besteedbaar inkomen een belangrijk onderwerp was in de verkiezingen en, na de vorming van het huidige kabinet, een belangrijk punt in het Hoofdlijnenakkoord, is de huidige regering niet erg genegen de financiële problemen van financieel kwetsbare mensen te helpen oplossen. De verhoging van Wettelijk Minimumloon, ( bijstands) uitkeringen en de AOW' s blijven ver achter bij de inflatie. De huren, energie, zorg en voedselprijzen vliegen omhoog.

Op deze manier zal een grote groep (ook vaak werkende) mensen binnen een paar jaar geen besteedbaar inkomen meer hebben.

Over een half jaar komen de politici terug om te bespreken wat zij hebben kunnen bereiken. Bredere kennis onder politici over de besproken problemen zou al een vooruitgang zijn.

Dejo Overdijk

Oprichting denktank wetenschap en de bijstand oftewel 'bijstandsonderzoek denktank'.

12 juni hadden wij als Bijstandsbond een gesprek met 20 VU studenten die wij hebben voorgelicht over de Participatiewet. Daarbij hadden wij contact met wetenschappelijk medewerkers van de Vrije Universiteit. Daarnaast hadden wij contact met diverse andere wetenschappers over onze ervaringen met de Participatiewet en de uitvoering van de bijstandsverstrekking O.a. hadden wij contact met een professor economie van de Universiteit van Leiden. Daarop hebben wij het initiatief genomen de verschillende wetenschappers, die ons benaderd hadden in verband met onderzoek p het gebied van de bijstand, met elkaar in contact te brengen. De verschillende wetenschappers bleken niet van elkaars recente onderzoek af te weten en waren enthousiast dat wij dit initiatief genomen hebben. Daarop heeft in de loop van 2024 een bijeenkomst plaatsgevonden, waar de Bijstandsbond en diverse wetenschappers aanwezig waren. Besloten werd tot de oprichting van een soort bijstandsonderzoek denktank, waaraan ervaringsdeskundigen, wetenschappers en ambtenaren van sociale diensten aan zouden kunnen deelnemen. Begin 2025 heeft een tweede bijeenkomst plaatsgevonden in de Mansveltschool in Amsterdam, waar 30 mensen aanwezig waren, waaronder 5 ambtenaren van WPI. (sociale dienst Amsterdam ). Verder wetenschappers en de Bijstandsbond en diverse ervaringsdeskundigen. Aanwezig was o.a. een wetenschappelijk onderzoekster van het Sociaal Cultureel Planbureau.

onderzoek SCP

Het SCP heeft een rapport geschreven o.a. over de wijze, waarop bijstandsgerechtigden door klantmanagers bejegend worden. Het onderzoek gaat ook over de gemeentelijke ondersteuning aan mensen in de bijstand. Het onderzoek is afgerond en is 4 november verschenen. Het onderzoek gaat specifiek over de mensen in de bijstand die (nog) niet aan het werk kunnen, bijvoorbeeld door gezondheidsproblemen. Ze hebben gesproken met gemeentelijke uitvoerders en bijstandsgerechtigden over de knelpunten die zij ervaren in de ondersteuning aan deze groep mensen en wat er beter kan. Met het onderzoek willen ze kennis aandragen voor een verbetering van de Participatiewet. Het rapport zal een rol spelen bij het Tweede Kamerdebat over de Participatiewet in 2025.. Het valt te verwachten dat deze gebeurtenissen gezien de inhoud van het rapport de nodige publiciteit met zich mee zullen brengen, waarbij het SCP o. a gaat verwijzen naar de Bijstandsbond voor het interviewen van bijstandsgerechtigden. De conclusies van het SCP rapport was. dat twee derde van de bijstandsgerechtigden geen betaald werk kan verrichten, zoals de Bijstandsbond ook altijd heeft gezegd. Wij zullen de twee klachtenboeken die wij recent hebben geschreven onder de aandacht brengen van de pers. Het rapport van het SCP kun je hier vinden

conferentie

Op de conferentie begin 2025 brachten Ervaringsdeskundigen en de ambtenaren brachten hun ervaringen naar voren en de wetenschappers reageerden daarop met beschouwingen hoe naar aanleiding van de opmerkingen en analyses wetenschappelijk onderzoek qua probleemstellingen uitgevoerd zou kunnen worden. In het najaar van 2025 zal een derde bijeenkomst plaats vinden. De 'bijstandsonderzoek-denktank' wil mensen met uiteenlopende achtergronden samenbrengen, zodat we in dialoog kunnen onderzoeken welke problemen en behoeften er binnen de bijstand bestaan en hoe wetenschappelijk onderzoek hierop kan aansluiten. De denktank zal bestaan uit ervaringsdeskundigen, beleidsmakers, onderzoekers en andere relevante stakeholders die zich met dit onderwerp bezighouden. De inhoud van de conferenties wordt bepaald door alle deelnemers, zodat er vanuit diverse perspectieven input wordt geleverd en we hierover gezamenlijk in gesprek kunnen gaan. Het uiteindelijke doel is om de problemen die ervaringsdeskundigen in de dagelijkse praktijk tegenkomen (zowel burgers als professionals) in kaart te brengen en te vertalen naar concrete kennisvragen. Zo kan wetenschappelijk onderzoek beter aansluiten bij de praktijk en relevanter en waardevoller worden. Daarnaast willen we wetenschappelijke bevindingen terugkoppelen aan de praktijk. Op deze manier wordt de denktank een plek waar de kennis van ervaringsdeskundigen en wetenschappers elkaar versterkt, met als doel positieve veranderingen in de bijstand te realiseren.

piet van der lende

20 februari 2025

Leden gezocht voor nieuwe Adviesraad Participatiewet Amsterdam

Cliëntenbelang Amsterdam heeft van de gemeente Amsterdam de opdracht gekregen om de Adviesraad Participatiewet op te richten en te ondersteunen. Deze raad adviseert gevraagd en ongevraagd het college van burgemeester en wethouders en de beleidsmedewerkers van de afdeling Werk, Participatie en Inkomen (WPI). Het doel? De gemeente helpen om het beleid rondom onderwerpen, zoals inkomensondersteuning en re-integratie zo goed mogelijk af te stemmen op de behoeftes van Amsterdammers. Interesse om lid te worden? lees dan verder!

 Lid worden van de Adviesraad zou iets voor je kunnen zijn, wanneer je:​​​​​​​

• In Amsterdam of Weesp woont.
• Wilt bijdragen aan het verbeteren van het beleid voor mensen die onder de Participatiewet vallen, zodat het beter aansluit bij hun leefomgeving.
• Wilt meedenken over hoe de gemeente Amsterdam inwoners beter kan ondersteunen op het gebied van werk, inkomen en participatie. 

 Wat doet de Adviesraad?

• De Adviesraad Participatiewet adviseert gevraagd en ongevraagd het college van burgemeester en wethouders en beleidsmakers van de afdeling werk, participatie en inkomen.
• Het doel is ervoor te zorgen dat het beleid en de uitvoering van de Participatiewet aansluiten bij de dagelijkse realiteit en behoeften van de Amsterdammers die ermee te maken hebben.
• De Adviesraad verzamelt ervaringen en signalen uit de stad en gebruikt deze om de gemeente te adviseren over belangrijke thema’s, zoals inkomensondersteuning en re-integratie naar werk. 

 Wie zoeken wij?

• De Adviesraad Participatiewet zal bestaan uit minimaal 6 en maximaal 12 leden.
• Een onafhankeljke voorzitter leidt de vergaderingen.
• We streven naar een diverse en representatieve groep met leden uit verschillende stadsdelen en achtergronden.
• Ervaring met de Participatiewet is een vereiste, of vanuit persoonlijke ervaring of via betrokkenheid bij een organisatie.
• Wij nodigen jongeren, ervaringsdeskundigen, cliënten en professionals die zich betrokken voelen bij dit thema van harte uit om te solliciteren. 

 Wat vragen we?

We zien graag dat je:

• Kennis van en/of ervaring heb met thema’s die vallen onder de Participatiewet.
• Bereid benmt om ervaringen en signalen uit de stad op te halen en te delen.
• Een tijdsinvestering van 2 tot 6 uur per week.

 Belangrijke informatie voor sollicitanten

Als je eerder lid bent geweest van de oude Participatieraad, lid bent van een andere adviesraad binnen de gemeente Amsterdam of direct betrokken bent bij de uitvoering van de Participatiewet, dan kun je geen lid worden van de Adviesraad Participatiewet. Twijfel je of dit voor jou geldt? Neem gerust contact met ons op.

 Wat bieden wij?

• Ondersteuning vanuit Cliëntenbelang Amsterdam en diverse trainingen.
• Een kans om invloed te hebben op de uitvoering van de Participatiewet.
• Een maandelijkse vrijwilligersvergoeding. 

 Interesse

Wil je graag lid worden van de Adviesraad? Solliciteer dan vóór 10 maart door te appen of bellen met Iris Kwakman op 06 - 42 13 91 02 of mail naar i.kwakman@clientenbelangamsterdam.nl.