Verplicht traject voor bijstandsgerechtigden schadelijk voor de geestelijke gezondheid

Persbericht

Amsterdam 17 februari 2015 – Psychologisch onderzoek onder deelnemers van een van de trajecten van Herstelling Werk en Uitvoering aan de Laarderhoogtweg te Amsterdam laat zien dat dit traject een gevaar vormt voor de psychische gezondheid. De deelnemers krijgen last van angsten, piekeren veel en slapen slecht. Zij voelen zich gevangen in een situatie van onzekerheid, zinloosheid, willekeur en machteloosheid. Dit ondermijnt hun zelfvertrouwen en stimuleert depressieve neigingen.

In de discussie over zin en onzin van trajecten die bedoeld zijn om bijstandsgerechtigden aan een betaalde baan te helpen gaat het vooral over het geringe effect van deze trajecten en de hoge kosten die ermee gepaard gaan. Het perspectief van de mensen die als deelnemers van deze trajecten dienen te re-integreren ontbreekt in de discussie.

Michi Almer, psychologe, brengt in haar onderzoek Je zit in de leegte hun ervaringen in beeld. Hoe ervaren zij de verplichte deelname en welk effect heeft dit op hun psychische gezondheid? De meesten zien de plaatsing in dit traject, dat bedoeld is voor mensen die vanwege onvoldoende opleiding en gebrek aan werkervaring een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben, als straf of vernedering. Sommigen vrezen dat hun deelname aan dit traject, vanwege het stigma ‘een moeilijk geval’ te zijn, hun kansen op de arbeidsmarkt verkleint.
De combinatie van taken die als zinloos worden ervaren, de onzekerheid over wat eigenlijk de bedoeling van het traject is, de permanente dreiging van sancties – korting van de toch al ontoereikende uitkering – zorgt voor angsten en stress bij de deelnemers. Zowel het zelfvertrouwen als het vertrouwen in de samenleving en in mogelijke toekomstige werkgevers wordt aangetast.
“Wij worden gezien als de niet-willers. Je wordt voortdurend naar beneden gedrukt, je hoort bij de kneuzen van de maatschappij, zo moet je jezelf zien. En als je zelf initiatief neemt, dan is het ook niet goed.” zegt een van de deelnemers.

Het rapport Je zit in de leegte in pdf en het rapport in word.