Bestaat de markteconomie wel? Tijdens de mondialiseringsbeweging ongeveer tien jaar geleden verbaasden veel actievoerders zich over de kloof die gaapt tussen de werkelijkheid van de economie die zij zagen en het geïdealiseerde model van de neo-klassieke economen, die in het kader van het neo-liberalisme een model ontwikkelden waarin de marktwerking een glansrol speelde. Hoe minder overheid, en hoe meer marktwerking, hoe meer welvaart en een harmonisch evenwicht tussen vraag en aanbod in het verschiet liggen. Veel actievoerders waren wars van kant en klare ideologische en modelmatige verklaringen van de werkelijkheid. Ze wilden zelf denken en geen van bovenaf opgelegde modellen, een pluralistische sociale beweging, waarin plaats was voor verschillende theoretische stromingen en interpretaties, waarbij de hoofddoelstelling moest zijn de kloof tussen de rauwe kapitalistische werkelijkheid en de analytische modellen te overbruggen. Studenten aan universiteiten, zoals in Frankrijk stelden aan de kaak dat ze alleen de neo-klassieke teorien kregen voorgeschoteld en zij eisten ook onderwijs in andere interpretaties. In dit kader kwam een nieuwe economische stroming op, die wel 'real world economics' genoemd wordt. De rauwe werkelijkheid beschrijven zoals die is en niet uitgaan van abstracte modellen. Een van de grote vragen van deze economische stroming is, of marktwerking wel bestaat en zo ja, in hoeverre. Als marktwerking maar beperkt bestaat, wat bepaalt dan de ontwikkelingen in de maatschappij?. De economische stroming van de real world economics' is sindsdien springlevend. In dit kader past ook een onlangs verschenen boek. De grootste show op aarde Coen Haegens maakt deel uit van de redactie economie van de Groene Amsterdammer en hij schreef het boek 'De grootste show op aarde. De mythe van de markteconomie'. Centrale these in het boek is, dat de markteconomie niet bestaat, dat markten volgens het model van de neo-klassieken in de economie niet bestaan en ook nooit bestaan hebben. De theorie van de naar evenwichten en harmonie neigende afstemming van vraag en aanbod is vals. Haegens beschrijft de geschiedenis van dit idee, hoe het opgekomen is, verschillende fasen heeft doorgemaakt en uiteindelijk dominant is geworden. Met empirisch onderzoek toont hij aan, dat de economie niet volgens dat model functioneert. De markten hebben een sterke overheid nodig, die regulerend en controlerend optreedt. Crises, machtsvorming, monopolievorming en bureaucratie staan niet tegenover markten, nee, ze worden er juist door opgeroepen en zijn dus niet alleen maar imperfecties van een op zich perfect systeem, maar zijn er onverbrekelijk mee verbonden. Ondanks de ontwikkeling van moderne technologieën en internet spelen persoonlijke contacten, groepsvorming en subjectief vertrouwen en wantrouwen van mensen naar elkaar toe een grote rol in de vorming van prijzen. Grote ondernemingen die de productie van bepaalde goederen en diensten beheersen kunnen beter een 'planeconomie' genoemd worden, dat niks te maken heeft met een markteconomie. Haegens toont aan, dat er vaak geen sprake is van concurrentie op een markt in het beste geval is er 'monopolistische concurrentie'. Een conclusie van zijn zoektocht naar de mechanismen die de prijzen van goederen en diensten bepalen. paprika's In hoofdstuk 6 beschrijft hij de vaststelling van de prijs van paprika's. Ook hier wil hij aantonen, dat er geen marktmechanisme bestaat. Er bestaat in feite een chronische overproductie, waardoor de prijs van paprika's constant erg laag is. Tuinbouwers investeren in een soort vlucht naar voren steeds meer in machines, automatisering en schaalvergroting en steken zich daardoor in de schulden om door schaalvoordelen, efficiëntere productie ondanks de lage prijzen van de paprika's toch de inkomsten op te voeren en de kosten te beperken. Andere tuinders houden het niet meer vol door alle schulden en moeten ermee ophouden of gaan failliet, waardoor het aantal paprikatelers de afgelopen jaren gehalveerd is. Maar omdat de overblijvenden dus investeren blijft de productie van paprika's hetzelfde. Daar komt bij dat niet zoals vroeger er vele kleine groenteboeren zijn, maar supermarkten, die machtig zijn en een lage prijs bij de producenten kunnen afdwingen. Daardoor is er geen marktwerking. Maar Haegens heeft gepraat met een tuinder, die zich ook verbaasde over de huidige ontwikkeling. Deze zegt echter, dat vroeger de prijs van de paprika schommelde, er waren goede en slechte tijden. Impliciet zegt hij daarmee, dat er toen dus wel iets van marktwerking was. Haegens noemt zelf de varkenscyclus, waarbij varkensboeren slechts vertraagd op de prijsontwikkeling kunnen reageren (het kost tijd om varkens vet te mesten en als je begint als de prijzen hoog zijn kun je niet stoppen als ze tijdens het vetmesten gaan dalen) Dan heb je dus de varkenscyclus van hoge en lage prijzen. Marktwerking? Haegens gaat in zijn boek ook in op de werking van financiële markten. Toch marktwerking? Ik vraag me af, hoe je conjuncturele ontwikkelingen en de lange golven van de Kondratieff moet verklaren als je ervan uitgaat, dat er geen marktwerking bestaat. Haegens benadrukt eenzijdig dat markt en staat onverbrekelijk bij elkaar horen, de markt wordt georganiseerd in die zin, dat vraag en aanbod voortdurend door de staat worden bijgestuurd en dat monopolievorming marktwerking uitschakelt. Zodat niet vraag en aanbod de prijs van goederen bepalen. Marktwerking speelt slechts een ondergeschikte rol. Misschien speelt marktwerking toch een grotere rol dan Haegens veronderstelt, ook al ben ik het ermee eens dat de neo-klassieke theorieën niet kloppen. Wat ik jammer vindt in dit verband is, dat hij niet ingaat op de veronderstellingen van de systeemtheorie, en dan met name een van de grondleggers ervan, de Franse historicus Braudel. Braudel verwerpt de gedachte dat kapitalisme en marktwerking op hetzelfde neerkomen. Ook voor hem is kapitalisme juist een systeem van de ‘contra-marche’, de anti-markt. In zijn visie bestaan er drie niveaus van economische bedrijvigheid. Het laagste niveau is dat van de ‘vie materielle’, het omvat de meest elementaire vormen van economische activiteiten waarmee mensen in hun behoeften voorzien. Daarboven ligt de economie, het niveau van de markt, een wereld die voor de deelnemers min of meer transparant is en een dagelijkse realiteit is, een wereld waarin de winsten dientengevolge klein zijn. Pas daarboven, op het derde niveau, is sprake van kapitalisme, als de zone van economische concentratie, van excessieve winsten, als gevolg van een relatief sterke mate van monopolievorming die zelf weer de uitkomst is van enerzijds politieke machtsvorming en anderzijds van het vermogen van de deelnemers aan dit spel om de schakels in het productieproces te beheersen en het spel ondoorgrondelijk te maken. Het is in onze tijd de wereld van de hedgefondsen en holdingmaatschappijen, die buiten de markteconomie om de onttrekking van grote hoeveelheden kapitaal van het tweede niveau te organiseren en reguleren en onwaarschijnlijke rendementen op hun geïnvesteerde kapitaal te realiseren, ook in tijden van crisis. Op het tweede niveau zou wel sprake zijn van een uitgebreide markteconomie, hoewel, dus ook van bovenaf georganiseerd. Ideologische tegenstellingen Haegens noemt Braudel wel kort, maar zegt er verder niets over. Misschien omdat hij niet wil aantonen, dat het kapitalisme georganiseerde uitbuiting is. Hij wil alleen aantonen, dat marktwerking niet bestaat. Als de markteconomie niet bestaat, of zoals ik ook vind van bovenaf georganiseerd wordt, bestaan ook bepaalde ideologische tegenstellingen niet. Er is geen tegenstelling tussen staat en markt, beiden hebben elkaar nodig. Ook een neo-marxist als Massimo de Angelis wijst op de onjuistheid van bepaalde dichotomieën, waarbij hij er verschillende noemt. i Staat versus markt, derde wereld versus het westen, planeconomie versus laissez faire, samenwerking en solidariteit, versus eigenbelang en competitie en concurrentie, protectionisme versus vrijhandel. Meestal is politiek rechts een aanhanger van de laatstgenoemden in de dichotomieën, links is voorstander van de eerstgenoemde. Daarmee bevestigen zij echter de juistheid van de dichotomie. Het gaat er echter om, dat beide polen in de dichotomieën in het kapitalisme bestaan, en dat ze een specifieke onderlinge dynamiek vertonen, en het gaat er in de eerste plaats om, die specifieke dynamiek te analyseren door het kapitalisme te beschrijven zoals het in de werkelijkheid is en zoals men ook in de 'real world economics' probeert te doen. Op deze wijze kan de ideologische discussie op basis van de valse dichotomieën als een onjuiste tegenstelling worden geanalyseerd. Het boek van Haegens is daaraan een bijdrage. Er bestaat in het kapitalisme bijvoorbeeld geen tegenstelling tussen concurrentie en samenwerking en solidariteit. De productie neemt een specifieke vorm aan, waarbij eigenbelang en concurrentie worden nagestreefd door organisaties waarin mensen in de productie samenwerken. De markteconomie wordt dus gecreeerd door de staat en vrijhandel en protectionisme van de machtigste staten die vrijhandel aan anderen opleggen vullen elkaar aan. Als ik de Angelis goed begrijp, kunnen we door een concrete beschrijving van het kapitalisme als uitbuitingssysteem (het eerste niveau van Braudel) schijndiscussies over valse dichotomieën vermijden en buiten de kapitalistische marktplanning om alternatieven organiseren voor dat kapitalisme vanuit het besef, dat kapitalisme georganiseerde uitbuiting is. De Angelis zegt dat het kapitalisme geen totaal systeem is, er is ook in de huidige wereld een 'buiten het kapitalisme', waarbij mensen samenleven en samenwerken en produceren op basis van andere waarden dan de kapitalistische. Op het niveau van het dagelijks leven, maar ook op wat Braudel het tweede niveau noemt, de organisatie van de productie. strijd De strijd in het dagelijks leven maar ook op het tweede niveau van Braudel gaat dan om de realisatie van een leven buiten de uitbuitingspraktijken van het kapitalisme om, waarbij vanuit het georganiseerde kapitalisme, door de staat maar ook grote ondernemingen wordt getracht deze manier van samenwerken, produceren en arbeid verrichten onder haar controle te brengen en in te voegen in de georganiseerde kapitalistische uitbuiting. De Angelis noemt dat produceren buiten het kapitalisme en de strijd om de realisatie van niet kapitalistische doeleinden de commons, van boeren die bossen en land in gemeenschappelijk bezit verdedigen tot de moderne beweging van internetactivisten die vrije software produceren. Maar het speelt ook op het niveau van het dagelijks leven, de velen die een individuele strijd voeren tegen ondoordringbare bureaucratie met hun absurde regels, van sociale dienst tot belastingdienst, van grote verzekeringsmaatschappijen tot de giganten in de geprivatiseerde gezondheidszorg. Duizenden mensen zijn in ons land op spreekuren waar zij juridisch advies geven met deze strijd bezig. Je kunt aangaande de organisatie van de productie ook denken aan de participatiemaatschappij van onderop zoals die door Tine de Moor wordt geanalyseerd. Terug naar het boek van Haegens. Een belangrijke bijdrage aan de discussie, maar toch nog enkele opmerkingen. Hij presenteert de geschiedenis van de neo-klassieke economie als een ideeëngeschiedenis. Impliciet wordt er daarbij van uitgegaan, dat grote ideeën of utopieën (het neoklassieke model is een utopie) de geschiedenis kunnen bepalen. Vraag voor mij blijft wel, hoe het neo-klassieke denken in de economie zo'n succes kon hebben. Piet van der Lende Momenteel werkt de Europese Unie aan een aantal handelsverdragen met andere delen van de wereld die vooral als doel hebben om de positie van multinationals te verbeteren. Die verdragen lijken voorbij te gaan aan het belang van werkenden, milieu en eerlijke handel voor kleinere ondernemers. Op zaterdag 22 oktober tijdens de Landelijke manifestatie in Amsterdam voert FNV met andere organisaties die de samenleving socialer en duurzamer willen maken actie vóór eerlijke handel. We willen daarom samen kijken naar de film “Requiem for the American dream” van Noam Chomsky, de wereldberoemde taalkundige, politiek activist en filosoof. Om hier inspiratie uit te halen. Chomsky is 87 en kijkt terug, maar ook vooruit. Hij ziet hoe wij de grip op ons leven en de samenleving verliezen en hoe de machtigste 1% in tien stappen hun eigen droomwereld schept: 1. Verminder de democratie 2. Schep een ideologie 3. Maak een nieuw ontwerp voor de economie 4. Schrap belasting voor de bedrijven 5. Val solidariteit aan 6. Regel zelf je regels en wetten 7. Regisseer de verkiezingen 8. Hou het gepeupel onder de duim 9. Produceer nutteloze consumptiegoederen 10. Marginaliseer het volk Maar hij onderkent ook de kracht van organisatie met name in vakbonden. Aansluitend gaat het over die kracht in een paneldiscussie met sprekers van de FNV, actief tijdens de Maagdenhuis- en Bungehuis-bezettingen en actief rond de vrijhandelsverdragen TTIP, CETA en TISA. Met informatie en discussie in een ongedwongen sfeer. WAAR: Nieuwe Achtergracht 170, Amsterdam, Crea Theaterzaal WANNEER: 21 september van 19:00 uur tot 23:00 uur Ko Hartman, voorzitter Lokaal FNV Amsterdam Lot van Baaren, lid Algemeen Bestuur FNV
|
Nieuws, commentaren en aankondigingen van de Bijstandsbond. Op deze blog vindt u alle informatie over de Bijstandsbond. Telefoon: 020-6898806. Whatt's App, en Signal 06-20367458. Algemeen spreekuur di en do van 11.00 uur tot 16.00 uur. Advocaat Mark van Hoof aanwezig di en do van 13.00 uur tot 14.00 uur. 06-47816228. info@bijstandsbond.org.
dinsdag 6 september 2016
donderdag 9 juni 2016
Nieuws van 9 juni 2016
|
zondag 5 juni 2016
Nieuws van 5 juni 2016
|
dinsdag 3 mei 2016
Nieuws van 3 mei 2016
|
zaterdag 30 april 2016
Nieuws van 30 april 2016
|
donderdag 28 april 2016
Nieuws van 28 april 2016
|
dinsdag 26 april 2016
Nieuws van 26 april 2016
Nieuws
Wil je algemene nieuwsberichten en juridische berichten van oudere datum bekijken? weblog met oude nieuwsberichten
|
zondag 24 april 2016
Jubileumviering vereniging Bijstandsbond
Jubileum Bijstandsbond
In mei 2016 bestaat de Bijstandsbond 40 jaar. En de Euromarsen tegen werkloosheid, armoede en sociale uitsluiting bestaan 20 jaar. Dat gaan we vieren !.
Op 26 mei 1976 werd de Bijstandsbond opgericht, de huidige Bijstandsbond Amsterdam komt daaruit voort. Dat betekent dat de Bijstandsbond Amsterdam dit jaar 40 jaar bestaat. Dat gaan we vieren!. Met een tentoonstelling, een symposium, een feest en de uitgave van een jubileumboek. De festiviteiten worden alle gehouden in het Nelson Mandela Centrum, Eerste Weteringplantsoen 2c Amsterdam. http://www.nelsonmandelacentrum.com Telefoon: 020-6242306 / 020-4288825
Tentoonstelling
40 jaar strijd voor de belangen van mensen met een minimuminkomen in woord en beeld. Er zijn 40 overzichtsbladen samengesteld over de verschillende jaren. Van ieder jaar is een overzichtsblad. Op de bladen zijn pamfletten, foto’s, stickers, affiches, logo’s en ander illustratiemateriaal aangebracht. Deze worden opgehangen in het Nelson Mandela Centrum gedurende de week van 16 mei tot en met 22 mei. Aldaar overdag te bezichtigen.
Symposium
We openen de feestweek met een symposium op 18 mei over 40 jaar belangenstrijd, de hoogte en dieptepunten, en wat we daarvan kunnen leren. Ook zal aandacht worden besteed aan hoe de situatie in Amsterdam nu is. Wat hebben we bereikt, wat kan beter? Bij de aanvang van het symposium wordt om 10.30 uur het jubileumboek gepresenteerd door Anke van der Vliet, al 40 jaar aan de Bijstandsbond verbonden en medeoprichtster van de bond.
Dagvoorzitter van het symposium is Madelene Duijst, werkzaam bij de vereniging Clientenbelang in Amsterdam.
In het ochtendgedeelte dat om 11.00 uur begint zal er op basis van bovenstaande probleemstellingen een forumdiscussie zijn waaraan deelnemen:
– Jacques Peeters, kaderlid van de Bijstandsbond
– Anke van der Vliet, secretaris van de Bijstandsbond
– Bart Louwman, lid van de Participatieraad en kaderlid van FNV uitkeringsgerechtigden
– Mark van Hoof, advocaat
– Patrick Hartwig voorzitter van de daklozenvakbond en lid van de Participatieraad
Het middag gedeelte van het symposium, dat aanvangt om 14.00 uur zal gaan over de toekomst. Welke hoopvolle initiatieven zijn er, hoe moeten we opkomen voor onze belangen verder organiseren in het licht van de ervaringen uit het verleden?
Aan de forumdiscussie zullen deelnemen:
– professor Gijsbert Vonk
– Maaike Zorgman, bestuurder FNV uitkeringsgerechtigden
– Henk Kroon, kaderlid Bijstandsbond
– Jaap de Bie organizer bij de FNV op Schiphol
– Linda Slagter, medewerker communicatie Vrijwilligers Centrale Amsterdam
Na afloop is er een hapje en een drankje
Multiloog
Regelmatig zijn er Multiloog - bijeenkomsten in Amsterdam. Onder leiding van psycholoog Heinz MÖlders. De deelnemers luisteren naar elkaars verhalen over eigen en problemen van anderen in het dagelijks leven, over psychische en psychiatrische problemen in het bijzonder. Ze bespreken wat die voor hen betekenen en waar ze kracht en inspiratie uit halen om allerlei obstakels het hoofd te kunnen bieden. Er wordt een verband gelegd tussen persoonlijke dingen en maatschappelijke misstanden en er wordt gepraat over hoe je daar bijvoorbeeld vis de Bijstandsbond iets aan kunt doen. Iedereen is van harte uitgenodigd om te komen kijken, luisteren en mee te praten. De multiloog begint om 13.00 uur en eindigt om 15.00 uur. Wordt vriend van Multiloog op de Facebook pagina www.facebook.com/multiloog
Feest
Vrijdag 20 mei organiseren we een feest voor leden en sympatisanten en oud-medewerkers. Aanvang 18.00 uur. Wij maken een inventarisatie van alle oud-medewerkers en contacten om hen voor het feest uit te nodigen. Hopelijk wordt dat een soort reunie.
Euromarsen bestaan 20 jaar
De Bijstandsbond maakt deel uit van een Europees netwerk van zusterorganisaties, de Euromarsen tegen werkloosheid, armoede en sociale uitsluiting. Vertegenwoordigers van dat netwerk zullen op vrijdagavond vanaf 17.00 uur in Amsterdam aankomen en deelnemen aan het feest, met muziek, toespraken en een hapje en een drankje. Op zaterdag en zondag wordt de halfjaarlijkse coordinatie vergadering van de Euromarsen in het Nelson Mandelacentrum gehouden. De Euromarsen bestaan dit jaar 20 jaar, dus dat geeft het feest een extra feestelijk tintje.
Voor meer informatie: Piet van der Lende pvdlende@dds.nl Anke van der Vliet a_vandervliet@hotmail.com Jacques Peeters wbva@dds.nl 020-6181815Nieuws van 24 april 2016
|
vrijdag 22 april 2016
Nieuws van 22 april 2016
|
-
Op het spreekuur van de Bijstandsbond komen steeds meer bezoekers die problemen hebben met hun bewindvoerder. Bewindvoerders communiceren v...
-
De Participatieraad, het officiële adviesorgaan van de gemeente Amsterdam op het gebied van bijstand en WSW, is ingestort en opgeheven....
Een ethisch verantwoord algoritme bij de opsporing van fraude in de bijstand is onmogelijk
In februar hebben vertegenwoordigers van de Bijstandsbond gepraat met Gabriel Geiger, een journaliste van Ligthhouse Reports. Zij was hel...