zondag 31 oktober 2021
zaterdag 23 oktober 2021
Heinz Mölders overleden
Heden bereikte ons het droevige bericht dat Heinz Mölders is overleden. Hij is overleden op 19 oktober 2021. Hij werd 74 jaar. Heinz was de drijvende kracht achter de multiloogbijeenkomsten, het was zijn levenswerk. Maar niet alleen bij de multiloogbijeenkomsten, gespreksgroepen waarvan er vele jaren vele zijn gehouden, ook daarbuiten was Heinz steun en toeverlaat van mensen die in armoede leven of die een moeilijke periode doormaakten in hun leven. Ook bij de Bijstandsbond werden de multiloogbijeenkomsten gehouden. Wij hebben Heinz leren kennen als een man, die solidair was met mensen die buitengesloten werden van de maatschappij. Hij had kritische opvattingen over de gevolgen van de kapitalistische samenleving waarin wij leven, de doorgeschoten individualisering en de verdeeldheid zaaiende overheidspolitiek. In de multiloogbijeenkomsten probeerde hij een verbinding tot stand te brengen tussen deze kritiek op de maatschappij en de ellende waarin veel mensen leven door de psychische problematiek waarmee veel mensen worstelen in die maatschappelijke context te plaatsen. Op deze wijze heeft hij bij velen het besef versterkt, dat zij er niet alleen voor stonden.
We zullen Heinz missen. Wilt u reageren? In plaats van bloemen graag
een donatie aan Stichting Vrienden van Multiloog, bankrekening NL14 INGB
0006 417967 t.n.v. Stichting Vrienden van Multiloog. Multiloog is het
levenswerk van Heinz.
correspondantieadres: Buskenblaserstraat 32 -1hg 1055 AJ Amsterdam
http://inca-pa.nl
Piet van der Lende
vrijdag 22 oktober 2021
De Bijstandsbond organiseert: kinder -voorleesmiddag
De Bijstandsbond organiseert: kindervoorleesmiddag
Spannende sprookjes en verhalen voor kinderen 4 tot 10 jaar.
Woensdagmiddag 10 november
van 14.00 uur-15.00 uur.
Tet-theater in Tetterode,
Bilderdijkstraat 165B
Deelnemers moeten zich van te voren opgeven.
Voor aanvang van de voorstelling wordt de QR-code gescand.
De schrijver Henk Kroon organiseert
samen met Petra Kamphuis en Sieb Tieleman
een voorleesmiddag voor kinderen tussen 4 en 10 jaar.
Wij gaan
kinderen verhalen en sprookjes vertellen die spannend en avontuurlijk zijn.
Wij willen
graag bij kinderen de belangstelling voor verhalen en sprookjes stimuleren.
Bovendien hopen we dat het leidt tot het zelf lezen van verhalen en sprookjes.
Voorts kan het een creatieve impuls opwekken bij de kinderen hopen we.
info@bijstandsbond.org
06-20367458
maandag 11 oktober 2021
presentatie boek 'Zeggenschap zonder bezit' bij 40 jarig bestaan Tetterode
Aanstaande zaterdag 16 oktober organiseren we twee heel toffe activiteiten rond ons jubileum, een presentatie van ons boek 'Zeggenschap zonder bezit’ en aansluitend een reeks gesprekken met andere panden en initiatieven. Hieronder meer informatie. Om erbij te zijn moet je je wel even aanmelden via https://www.eventbrite.nl/e/tickets-zeggenschap-zonder-bezit-de-stad-als-casco-184950541047Doen!
Zeggenschap zonder bezit
Mosterd na de maaltijd? Niks hoor, het boek over 40 jaar zelfbeheer van ons WWPT is relevanter dan ooit. Daarom organiseren we op zaterdag 16 oktober (eindelijk)
de officiële presentatie van ‘Zeggenschap zonder bezit’. Klaske Oenema
en Marianne Theunissen vertellen over de achtergrond en de bijzondere
vorm van het boek, twee nieuwe bewoners lezen sprekende passages eruit
voor, en Frank Bijdendijk en Teun Stekelenburg discussiëren over de
hedendaagse mogelijkheden en doelstellingen van een pand als Tetterode.
Vervolgens wordt aan Bijdendijk en Stekelenburg een eerste exemplaar van
het boek aangeboden.
De stad als Casco
Praat
mee!!! Na de presentatie van Zeggenschap zonder bezit vertelt Roel
Griffioen over 'Kansen en knelpunten voor de vrijplaatsen van vandaag en
morgen’ en start rondetafelgesprekken over input & impact van
woonwerkpanden, vrijplaatsen en experimentele wooncoöperaties in
ontwikkeling van de stad, met deelname van De Groene Gemeenschap /
Vrijcoop, De vrijkoop van Bajesdorp, de Culturele Stelling van A’dam,
VWWO Waterwolf, ADM (Slibvelden) en Loods 6.
Aanvang 11.00 (duur 2:30 uur)
Locatie: Galerie Hofland, IJzerwerkplaats, Fanfare, Crèche.
Wel even aanmelden… via https://www.eventbrite.nl/e/tickets-zeggenschap-zonder-bezit-de-stad-als-casco-184950541047
Coronacheck van toepassing
Zie voor meer informatie over het jubileum weekend de website:
Met hartelijke groeten van Klaske Oenema en Marianne Theunissen
woensdag 6 oktober 2021
De Bijstandsbond organiseert een borrel op 17 october
Borrel
16 en 17 october viert het woonwerk pand Tetterode in Amsterdam
haar 40 jarig bestaan. De Bijstandsbond is in dit woonwerk pand
gevestigd. Het voorlopig programma staat hieronder maar als je op
de hoogte wilt zijn van de actuele stand van zaken moet je de
website raadplegen. https://www.wwpt.nl/40-jarig-jarig-jubileum/.
Voor eventuele rondleidingen moet je je aanmelden.
Naar aanleiding van dit heuglijke feit organiseert de
Bijstandsbond op zondagmiddag 17 october van 14.00 uur tot 18.00
uur een borrel met hapjes en drankjes voor leden, symphatisanten
en andere belangstellenden. Een goede gelegenheid om elkaar na de
coronacrisis weer eens te ontmoeten en informatie uit te wisselen.
Vanaf 16.00 uur kun je genieten van DJ Socrates op de
binnenplaats, naast alle andere activiteiten die je op zaterdag en
zondag kunt bezoeken. Aanbellen Op Bilderdijkstraat 165B
Iedereen
van harte welkom!
Het complex van Tetterode aan de Da Costakade is in het
weekend alleen toegankelijk via de ingang Bilderdijkstraat 165B. Daar
staan mensen
om qr codes te scannen. Het jubileumweekend in Tetterode is
toegankelijk met een geldige QR-code in de CoronaCheck-app of
uitgeprint. De ingang van de Bijstandsbond op de Da Costakade 162 is dus gesloten.
zaterdag 16 oktober 11:00 – 18:00 uur
(Via) Marmeren Hal
13:00-14:00 Rondleidingen (hier aanmelden)
15:00-16:00 Rondleidingen (hier aanmelden)
13:00-14:30 Workshop lederen camerariem maken door designer Jana Chocholackova
15:30-17:00 Workshop lederen camerariem maken door designer Jana Chocholackova
Galerie Gerard Hofland
11:00-13:30 De Stad als Casco – gesprekken met woonwerkpanden en vrijcoöps
Dijktheater
13:00-15:00 TetTalks met presentator Serge Verheugen
15:00-18:00 Optredens muziekbandjes: Viomando,
Schommel en Schenk, Epic divas, Flamenco tangos en Bea91
Doorlopend
- Open ateliers
- korte locatiespecifieke historiefilms door het gehele pand verspreid door Inge Willems
- Splitterdesplatter dolle knutselbende in de Crèche
- Kunst in Galerie Gerhard Hofland, de Marmeren Hal en Bedrijvenhal en film over de geschiedenis van de galerie door Inge Willems
- ‘Wonen en werken in Woonwerkpand Tetterode’ – diashow in het Tetlokaal van Dominique Panhuysen (foto expositie in passage De Hallen en in OBA de Hallen
zondag 17 oktober 11:00 – 18:00 uur
In Tetterode
11:00-12:00Optreden Project Wildeman
12:00-15:00Groenworkshop zaadbommen maken door Wildernis (vrije in- en uitloop)
13:00-14:00Rondleidingen (hier aanmelden)
15:00-16:00Rondleidingen (hier aanmelden)
16:00-18:00Optreden DJ Socrates op de binnenplaats
13:30-18:00 West Wednesdays – met PJ Roggeband, Dominique
Panhuysen, Wiener Wals reprise, Bombito Percussion, Klaske
Oenema en eindigend met DJ Socrates in Tetterode. De tour start
om 13:30 uur in Passage de Hallen (Tollensstraat) en komt rond
16:00 uur aan in Tetterode. Aanmelden is verplicht! Meer
informatie vind je hier.
Doorlopend
- Open ateliers
- korte locatiespecifieke historie films door het gehele pand verspreid door Inge Willems
- Splitterdesplatter dolle knutselbende in de Crèche
- Kunst in Galerie Gerhard Hofland, de Marmeren Hal en Bedrijvenhal en film over de geschiedenis van de galerie door Inge Willems
- ‘Wonen en werken in Woonwerkpand Tetterode’ – diashow in het Tetlokaal van Dominique Panhuysen (foto expositie in passage De Hallen en in OBA de Hallen)
GRATIS TOEGANG met uitzondering van de rondleidingen
AANMELDEN!
Zaterdag en zondag om 13:00 en 15:00 uur > Bijzondere rondleidingen door het pand – €7,50 mét Tetterode boek ‘Zeggenschap zonder bezit’ – aantal plaatsen is beperkt, meld je snel aan via deze link
Zaterdag om 13:00 en 15:30 uur > Workshop lederen camerariem maken door designer Jana Chocholackova. Stuur een mail info@chocholackova.com als je je wil aanmelden
woensdag 22 september 2021
Lighthouse Reports is op zoek naar mensen die een uitkering ontvangen en mee willen werken aan een interview
Lighthouse Reports is op zoek naar mensen die een uitkering ontvangen en mee willen werken aan een interview. Lighthouse Reports is een onderzoeksorganisatie in Nederland die al veel prijzen heeft gewonnen voor de onderzoeken die ze hebben gedaan.
Overheidsinstanties, zoals de belastingdienst en gemeenten, gebruiken steeds vaker geautomatiseerde systemen. Dit doen ze ook om erachter te komen of mensen die een uitkering ontvangen, zoals bijstand of ww, fraude plegen.
Vaak willen de instanties niet alles vertellen over hoe de systemen die ze gebruiken precies werken.
We weten wel dat het soms mis gaat bij het gebruik van deze systemen, omdat ze zorgen voor verkeerde beslissingen of discrimineren.
Lighthouse Reports wil graag beter begrijpen hoe deze systemen werken en ook of er mensen de dupe van zijn geworden. Daarom willen we graag horen hoe jij het vond om bijstand of een uitkering aan te vragen en te ontvangen. Vooral als je beschuldigd bent geweest van fraude, of bent afgewezen om een (bijstands)uitkering te ontvangen.
Alles wat je met ons deelt of ons vertelt is op anonieme basis. Behalve als jij dat zelf graag anders wilt. En je mag ons alles vragen.
Later dit jaar zullen we een verhaal over dit onderzoek publiceren in verschillende media. Dit verhaal zal gaan over de fouten die zijn gemaakt door de systemen en over hoe die fouten gevolgen hebben gehad voor mensen. We hopen dat er hierdoor beter zal worden nagedacht over hoe automatische systemen worden gebruikt.
Wil je meewerken aan een interview? Stuur een email naar: gabriel@gabrielgeiger.me
zondag 19 september 2021
De Vereniging Basisinkomen organiseert een demonstraie op het Museumplein op 25 september.
De Vereniging Basisinkomen organiseert een demonstraie en bijeenkomst op het Museumplein op 25 september.
Om 11 uur verzamelen op het Museumplein. Alwaar korte toespraken van Alexander de Roo (voorzitter Vereniging Basisinkomen) en een spreker namens de Basisinkomenpartij. Omstreeks 11.15 zetten we ons in beweging achter het spandoek. Men loopt met diverse kleurige borden met slogans over het basisinkomen via het Leidseplein naar de Keizersgracht 577 alwaar om 12:30 een symposium wordt gehouden.
https://mailchi.mp/546e5882ace8/nieuwsbrief-basisinkomen-november-6505314?e=df177b2e2a
donderdag 16 september 2021
Toch maar een basisinkomen?
Lange tijd heb ik getwijfeld over het streven een basisinkomen in te voeren. Ik heb altijd gedacht dat een basisinkomen verschillende nadelen heeft en eigenlijk een elitaire eis is. Maar ik begin steeds meer de voordelen ervan te zien.
Mijn bezwaren golden niet zozeer de financierbaarheid van een basisinkomen, er is geld zat. Bij de Googels, Facebooks en Amazons van deze wereld klotst het geld tegen de plinten. Ze hebben zelfs zoveel geld, dat ze niet precies weten wat ermee te doen.
Vroeger, toen alles 'beter' was tot in zeg maar de zeventiger jaren van de vorige eeuw, had je dat de meeste banen bij de overheid en in het bedrijfsleven volledige banen waren, met een werkweek van zeg 38 uur, na invoering van de vrije zaterdag, en een vaste aanstelling, waaraan je rechten kon ontlenen en sociale zekerheidsrechten opbouwen in een uitgebreide verzorgingsstaat.
We moeten die situatie ook weer niet idealiseren, want ook toen kwam armoede en dakloosheid en werkloosheid voor en de ‘volledige werkgelegenheid’ gold alleen voor mannen, er bestond de gewoonte dat vrouwen ophielden met betaald werken en het huishouden gingen doen in een traditionele gezinssituatie. Maar althans de mannen konden aan hun status als arbeider rechten ontlenen.
Bij deze situatie hoort een traditioneel arbeidsethos: je hoort betaald werk te verrichten voor de kost, dat is goed voor de maatschappij zoals bij de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, maar het is ook voor jezelf de beste manier om je leven in te richten en er vorm aan te geven. Door middel van betaald werk kun je je ontplooien, structuur geven aan je leven, sociale contacten opbouwen en gelukkig worden.
Daarom gold in de verzorgingsstaat die werd opgebouwd, dat aan gezonde mensen die tijdelijk geen betaald werk konden vinden of door omstandigheden niet konden werken allerlei verplichtingen werden opgelegd, zoals de sollicitatieplicht en de verplichting mee te doen aan trajecten richting betaald werk.
Het is al vele malen geanalyseerd dat deze situatie verdween in de tachtiger jaren van de 20ste eeuw, toen de flexibilisering van de arbeid begon. De traditionele industrieën werden afgebroken en de mannen die er werkten zijn wanneer ze wat ouder waren in de WAO beland. Er vond in die jaren een ware generatiewisseling plaats, waarbij jongeren en (herintredende) vrouwen de nieuwe flexibele baantjes kregen in de nieuw opkomende dienstensector.
Gedeeltelijk was deze sector gezichtsbedrog, omdat de opkomst ervan het gevolg was van verdere flexibilisering en uitbesteding in de bestaande bedrijven, zoals de schoonmaaksector of administratie en management. Delen van het productieproces werden ook afgestoten naar toeleverende bedrijven. Er ontstond steeds meer betaalde arbeid waaraan je maar weinig rechten kon ontlenen.
Protestbewegingen die begin tachtiger jaren ontstonden eisten enerzijds onder invloed van het traditionele arbeidsethos herstel van volledige werkgelegenheid. Waarbij werd verwezen naar bijvoorbeeld de scheepsbouwarbeiders in Amsterdam Noord, die na sluiting van de scheepswerven moeite hadden in de nieuwe situatie hun leven vorm te geven. Vanuit het welzijnswerk werden projecten opgezet om hen op te vangen. Nieuw betaald werk was daarbij vaak de beste oplossing, vond men.
Anderzijds ontstonden bewegingen en actiegroepen tegen het traditionele arbeidsethos. Zoals de Bond tegen het Arbeidsethos en de Groningse actiegroep Basta! Of de Werklozen Belangen Verenigingen in hun latere ontwikkeling, en de Vereniging Vrienden van een Basisinkomen.
Loonarbeid is slavernij, en een aanpassing aan de ontwikkelingen van de kapitalistische economie, die niet in het belang zijn van de arbeiders. Het traditionele arbeidsethos staat een ontwikkeling naar in vrijheid vorm geven aan je leven in een rechtvaardige maatschappij in de weg.
Soms werd deze kritiek gekoppeld aan een pleidooi voor een basisinkomen, soms ook niet en bleef het bij een pleidooi voor afschaffing van de sollicitatieplicht en voor uitkeringen met weinig of geen voorwaarden en een herwaardering van vrijwilligerswerk.
Maar het gaat bij de flexibilisering om een langzaam voortschrijdend proces onder invloed van steeds nieuwe technologieën. Hoewel deeltijdarbeid naast flexibilisering een hoge vlucht genomen heeft, hebben velen nog steeds een vaste baan waaraan ze bestaanszekerheid kunnen ontlenen. Maar in het nieuwe platformkapitalisme van de laatste decennia na de internetbubble van 1998, veranderen niet alleen de voorwaarden waaronder gewerkt wordt, ook het karakter van de arbeid verandert. Waarbij de coronacrisis een versnelling lijkt te betekenen in dit proces.
Het zou in het kader van dit artikel te ver voeren het platformkapitalisme uitgebreid uit te leggen. Er is veel informatie over te vinden. Tien jaar geleden domineerden de olieconcerns de aandelenmarkten, maar nu zijn het Apple, Google, Microsoft, Amazon en Facebook. Zij zijn de vijf grootste ondernemingen ter wereld.
Wat deze grote ondernemingen gemeen hebben is dat het ‘platformen’ zijn op basis van nieuwe technologieën. In plaats van goederen te fabriceren of diensten te leveren, hebben zij de software en hardware in handen waarop ze ontwikkelaars, adverteerders, aanbieders en afnemers samenbrengen op een ‘platform’. Ze zijn de centrale knooppunten in een almaar uitdijend netwerk.
Maar er zijn vele platformen. Bijvoorbeeld ook bezorgservices en het taxibedrijf Uber. Kenmerk van de manier waarop zij werken is, dat de arbeidskrachten alleen via de mobiele telefoon via een applicatie in verbinding staan met een bedrijf. Verder hebben zij geen relaties of contacten met dat bedrijf en de mensen die voor het bedrijf werken.
Bijvoorbeeld bij een bezorgservice plaatst een klant een order, en arbeidskrachten die als zelfstandige zzp-er werken kunnen dan via een app zien dat de order geplaatst is, ze halen in concurrentie met andere zzp-ers de order op bij een restaurant en bezorgen die bij de klant die de order geplaatst heeft, waarvoor zij per uitgevoerde order een vergoeding krijgen.
In de explosie van platformbedrijven werken vele bedrijven op deze manier. Er wordt gebruik gemaakt van moderne technologieën en internet om de producten die weer in vele bedrijven verkocht worden bij de klant te krijgen die een bestelling plaatst op het platform.
Deze ontwikkeling betekent, dat velen geen bestaanszekerheid meer kunnen ontlenen aan hun betaalde werk. Wanneer ze ziek worden worden ze teruggeworpen op de bijstand of het grote niets, en het karakter van de arbeid verandert: je bent steeds meer een eenzame zelfstandige die op de fiets, brommer of met de auto goederen naar de klanten vervoert in een moordend tempo, of die in grote fabriekshallen op flexibele basis orders inpakt en verzendklaar maakt.
De coronacrisis betekende een versnelling in veranderingen in het karakter van betaald werk, waardoor ook arbeidskrachten getroffen werden die een vaste aanstelling hadden. thuiswerken nam een hoge vlucht. Velen zitten geïsoleerd thuis achter de computer te werken en vergaderen alleen online via applicaties die deze faciliteit bieden. Fysiek bij elkaar komen is er niet meer bij of nog slechts incidenteel. Hoewel in de nabije toekomst fysiek bij elkaar komen wel weer mogelijk lijkt te zijn, is ‘thuiswerken’ een blijvertje.
Door deze ontwikkelingen zitten vele arbeiders thuis in een isolement. De tijd dat je aan betaalde arbeid status kon ontlenen, sociale contacten opbouwen, jezelf kon ontplooien in intensieve contacten met collega’s op een vaste werkplek in teamverband is voor velen allang voorbij.
De automatisering neemt ondertussen een hoge vlucht. Ook in sectoren die tot voor kort niet geautomatiseerd konden worden, zoals de huishoudelijke arbeid en de gezondheidszorg, worden nieuwe robotiseringstechnieken ingevoerd. Dit gebeurt onder invloed van robotisering waarin veel geld wordt gestoken in commerciële bedrijven en bedrijfstakken waar de productie tot voor kort moeilijk geautomatiseerd kon worden, zoals de landbouw.
Dit betekent dat ook in de gezondheidszorg, de thuiszorg, in allerlei vormen van hulpverlening en dienstverlening het karakter van de arbeid gaat veranderen en nieuwe eisen worden gesteld aan de arbeidskrachten. Of om een arbeider te citeren die met de nieuwe ontwikkelingen wordt geconfronteerd: ‘mijn baas is voortaan een algoritme’.
Het gevaar dreigt van een verdere vereenzaming van ouderen, zieken en gehandicapten of mensen met minder dan gemiddelde sociale vaardigheden, omdat de contacten met hulpverleners ‘technisch’ worden waarbij die alleen kijken of de apparatuur goed werkt en het menselijke contact uit het werk verdwijnt.
Ook het menselijk contact wordt daarbij gerobotiseerd, zoals de invoering van robots in de vorm van hondjes en poezen waar je tegen kunt praten en die commando’s kunnen begrijpen en reageren. Dit gebeurt o.a. in de bejaardenzorg. Bekend is de veelgehoorde klacht dat bedrijven, (overheids-) instellingen de mogelijkheid van telefonisch contact minimaliseren en dat je in toenemende mate min of meer gedwongen wordt alles ‘online’ via internet en een website af te handelen.
Voor zover telefonisch contact (met vaak lange wachtrijen) nog wel mogelijk is, krijg je via een call-center organisatie een thuiswerker aan de telefoon, die alleen een reeks standaardvragen kan beantwoorden. Mensen die moeilijk mee kunnen in de toenemende digitalisering van contacten omdat ze slecht met de mobiele telefoon of computer op internet overweg kunnen, raken in een isolement.
Het antwoord op de vraag hoe snel de robotisering en automatisering zal gaan, hangt van verschillende factoren af. Nu nog is in een minderheid van bedrijven het productieproces volledig gerobotiseerd, hoewel dat wel in meer bedrijven zou kunnen. Ondernemers wegen af: wat is goedkoper, de inzet van flexibele goedkope arbeidskrachten of automatisering en robotisering. In de huidige situatie is inzet van goedkope arbeidskrachten vaak nog goedkoper.
Maar als de beschikbaarheid van arbeidskrachten een probleem wordt, zouden ondernemers wel eens zeer snel kunnen overgaan tot verdergaande automatisering. Dat zien we nu al gebeuren in bijvoorbeeld de horeca met de nieuwe QR-code. En als arbeid duurder gaat worden voor ondernemers betekent dat ook een versnelling van de automatisering.
Bovendien is robotisering nu vaak nog erg duur, maar wanneer robots op grotere schaal geproduceerd gaan worden, worden ze ook goedkoper. Tot nu toe gaan de ontwikkelingen langzaam wat betreft de afbraak van de werkgelegenheid, maar in de nabije toekomst zou daar wel eens een versnelling in kunnen optreden.
De vraag is hoe je op deze ontwikkelingen moet reageren. Je kunt voorwaarden gaan stellen aan de arbeid in het platformkapitalisme, dat qua structuur dan hetzelfde blijft. Hogere lonen, vaste contracten tegen flexibilisering, tegenhouden robotisering in sommige sectoren, etc. En dan als aanvulling op de automatisering omvangrijke investeringen in verschillende sectoren om het menselijk contact via betaalde krachten in ere te herstellen.
Dat laatste houdt het gevaar in dat er sprake is van werkverschaffing: gedegradeerde betaalde arbeid verrichten die eigenlijk niet noodzakelijk is. Velen die voor deze oplossing kiezen op basis van het traditionele arbeidsethos pleiten voor een soort tweede arbeidsmarkt, ook wel de ‘derde sector’ genoemd, waarin basisbanen, reïntegratieprojecten en allerlei andere vormen van aanvullende arbeid, soms werken met behoud van uitkering, worden ingevoerd om vooral bijstandsgerechtigden aan het werk te krijgen.
Werklozen moeten worden omgeschoold of onder druk gezet om in de economie van het platformkapitalisme mee te draaien op basis van arbeidsbemiddeling, die vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemt. In de praktijk zijn deze maatregelen in het licht van de macro-ontwikkelingen echter een druppel op een gloeiende plaat, die de meeste mensen die geen betaald werk hebben, in Nederland ongeveer 2 miljoen, niet aan betaald werk zal helpen. Ik zie het in toenemende mate als een achterhoedegevecht.
Is er een ander antwoord mogelijk?
Nick Srnicec schreef het boek ‘Platform Capitalism’ waarin de werking van het platformkapitalisme wordt uitgelegd en ook overigens wordt ingegaan op de geopolitieke gevolgen van het platformkapitalisme. Maar dat valt buiten het bestek van dit artikel. Nick is ‘accelerationist’.
De accelerationisten of “versnellingsaanhangers” worden zo genoemd, omdat ze vinden dat de technologische ontwikkelingen best sneller zouden kunnen verlopen. En vooral: heel anders. Er zijn conservatieve en progressieve accelerationisten. Het boek “Inventing the future”, geschreven door Nick Srnicek en Alex Williams, behoort tot de progressieve stroming.
In het boek wordt gesteld dat een links programma met perspectief er als volgt uit moet zien:
arbeidstijdverkorting
vroege pensionering
arbeid naar de menselijke maat
terugdringing van de sociale onzekerheid
verhoging van de minimumlonen en de daaraan gekoppelde uitkeringen, waarbij het wettelijk minimumloon naar 14 euro per uur gaat
Het bijstandsbedrag is simpelweg te laag. We moeten volledige robotisering van alle productieprocessen eisen en felle kritiek leveren op het westerse arbeidsethos, waarbij betaald werk wordt beschouwd als zaligmakend en de enig mogelijke bron van ontplooiing en inkomensvoorziening; Verder de invoering van een universeel leefbaar basisinkomen; drastische arbeidstijdverkorting met behoud van loon, waarbij de voorkeur van de auteurs uitgaat naar verlenging van het weekend, bijvoorbeeld met een vrije vrijdag als begin.
Ik denk nu dat de slogan van het basisinkomen wel een goed uitgangspunt is om als hefboom te dienen voor ook andere veranderingen in de maatschappij, en een concreet perspectief cq alternatief bieden op een beter leven. Naast strijden voor een hoger loon.
Het is de notie van vrijheid die aantrekkelijk is. Die vrijheid geeft mensen de ruimte vorm te geven aan de sociale structuren, contacten en de menselijkheid die nu door de robotisering zonder dat er een aanvulling is, dreigt weg te vallen. De vrijheid die met een basisinkomen gepaard gaat biedt voor verschillende groepen een aanknopingspunt om een emancipatiebeweging te ontwikkelen van hier zijn we, wij zijn er ook en komen los.
Daarnaast zal een programma ontwikkeld moeten worden om de bezitsverhoudingen en de tegenstellingen tussen arm en rijk in de wereld te veranderen en de grote platforms onder controle te brengen van de gemeenschap.
De FNV Uitkeringsgerechtigden hebben het volgende standpunt over het basisinkomen
• Het basisinkomen is voor iedereen die 18 jaar legaal in Nederland heeft gewoond.
• Het basisinkomen is een netto-uitkering/inkomen.
• Inkomen uit betaalde arbeid wordt niet verrekend met het basisinkomen.
• Huidige toeslagen, zoals huur- en zorgtoeslag, blijven bestaan.
• Er moet een nieuwe manier komen van fiscaal belasten van inkomen uit (betaalde) arbeid.
• Werkloosheid- en arbeidsongeschiktheid-verzekeringen blijven bestaan voor het deel van het inkomen uit betaald werk.
• Het basisinkomen dat FNV Uitkeringsgerechtigden voor ogen heeft, is qua hoogte en systeem vergelijkbaar met de huidige AOW. Een samenwonend stel krijgt dus per persoon minder dan een alleenstaande.
Het voorstel van FNV Uitkeringsgerechtigden zal in de komende periode worden aangescherpt door het FNV-breed bespreken van een aantal onderwerpen.
De huidige werknemersverzekeringen blijven bestaan. Moeten deze verzekeringen op het huidige niveau blijven? Immers, het basisinkomen legt al een stevige inkomensbodem voor mensen die geen (betaald) werk hebben. Moet de Wet op het Minimumloon (WML) blijven? Of kan deze vervangen worden door een nieuwe wet op het minimum-uurloon?
Het voorstel om de volksverzekeringen (AOW en Wlz) te fiscaliseren en voor iedereen gelijke belastingtarieven te laten gelden, is negatief voor AOW-gerechtigden met een aanvullend pensioen. Moet er specifiek voor deze groep een vorm van compensatie geboden worden?
Maar er zijn meer knelpunten. Hoe moet je, als je het alleen in Nederland gaat invoeren, het afgrenzen van het buitenland. Je zult dan toch voorwaarden moeten stellen aan buitenlanders. Je zou het huidige systeem waarbij EU-onderdanen recht hebben op bijstand kunnen overnemen, maar dan zul je daaraan moeten koppelen dat het basisinkomen niet exportabel is (voorwaarde).
De oplossing die FNV Uitkeringsgerechtigden kiest -een basisinkomen voor iedereen die minstens 18 jaar legaal in Nederland verblijft- is zeer problematisch, omdat gezien de migratie dan een soort onderklasse van uitgeslotenen kan gaan ontstaan. Van mensen die leven onder zeer slechte omstandigheden en die legaal of zonder papieren in Nederland werken en veel minder rechten hebben dan anderen. Zeker als je de de huidige werknemersverzekeringen gaat uitkleden.
En bovendien: ervaringen met de AOW wijzen uit, dat vele ouderen eenzaam zijn. Ze hebben een inkomen maar zitten alleen thuis, vaak ook door met de ouderdom komende lichamelijke en geestelijke beperkingen, en zijn niet in staat zonder hulp hun leven een richting te geven.
Ook een basisinkomen zal, als er niets wordt georganiseerd om dat tegen te gaan, leiden tot eenzaamheid bij velen omdat ze zonder de structuur van betaald werk hun leven geen inhoud kunnen geven. Dat is meer weggelegd voor hoger opgeleiden en zo, en daarom hoor je het verwijt dat de eis van het basisinkomen een elitaire eis is.
We zullen voorbij de zich steeds herhalende argumenten over en weer van de voor- en tegenstanders van een basisinkomen oplossingen moeten bedenken, in een open discussie, in de wetenschap dat we een sociaal zekerheidsstelsel zullen moeten ontwikkelen dat anders in elkaar zit dan nu, om antwoord te geven op de uitdagingen van het platformkapitalisme, waarin het karakter van arbeid definitief verandert en gedeeltelijk ook verdwijnt en het traditionele arbeidsethos zijn tijd gehad heeft.
Dit zal echter moeten gebeuren in een soort totaal programma, waarbij de platformbedrijven onder controle van de gemeenschap worden geplaatst en waarbij - wat ik in dit artikel nog niet heb genoemd - paal en perk wordt gesteld aan het autoritaire surveillance kapitalisme. De grote platforms weten alles van je, op basis van dataverzameling, en proberen je op basis daarvan allerlei producten aan te smeren, en de staten maken gebruik van de modernste technieken en databanken om het gedrag van de burger in alle aspecten te controleren.
Piet van der Lende
donderdag 19 augustus 2021
Gemangeld tussen de sociale dienst en andere instanties
Geachte mevrouw/meneer,
In 1992 loopt acht jaar samenwonen met mijn partner op dramatische wijze stuk, evenals mijn
studie. Wij woonden toen nog maar net, na een hele zware verhuizing vanuit de Bijlmer, op de Czaar
Peterstraat in Amsterdam. Ik ben dan al enige tijd in beeld bij de GGZ. Plotseling stond ik er helemaal
alleen voor en met veel te hoge huurkosten die ik, nu ik er alleen voor stond, niet meer kon betalen.
Alles stond ook op mijn naam.
1993. Omdat mijn studie is geëindigd vraag ik een bijstandsuitkering aan. Ondanks dat ik al ernstig
ziek ben moet ik opnieuw spoorslags zien te verhuizen, nu naar een goedkoper huis. Met hulp van
een vriendin vind ik een vervallen woning in de Kemperstraat via een makelaar die naar later bleek
meerdere malen de Zwarte Bokaal toebedeeld gekregen had. Ik had geen keus. De verhuizing
verloopt zeer problematisch. Omdat ik probeer met het geld van de bijstand rond te komen stop ik
met roken, bespaar ik op allerlei kosten en zeg ik abonnementen en verzekeringen op. Ik heb op mijn
nieuwe adres ook geen telefoon. Door onophoudelijke fysieke en mentale belasting van de scheiding,
verhuizing en ook nog een beroving bij de pinautomaat op het Van Limburg Stirumplein waarbij de
dief met één slag op mijn gezicht mijn neus brak raakte ik daarnaast ook nog veel ernstiger in de
psychische problemen.
Toen ik mijn Bijstandsuitkering aanvroeg op het Westeinde, was ik al ernstig in de war. Daar heeft de
dienstdoende medewerker zijn indruk van mij en mijn situatie in mijn dossier gerapporteerd. (Dat
bleek vele jaren later in 1998 toen ik opnieuw in de bijstand terecht kwam bij de Locatie op de
Ferdinand Bolstraat. De medewerker daar concludeerde dat het een persoonlijke indruk was geweest
van een collega en heeft dat toen uit het dossier verwijderd.)
Ik heb steeds mijn briefjes ingeleverd bij de Sociale Dienst, alleen toen kwam er een brief van de
Sociale Dienst waarin ik verzocht werd op gesprek te komen. Ik was fysiek uitgeput en mentaal
ernstig gemankeerd en ik durfde niet eens naar de supermarkt voor eten. Ik heb toen een briefje
gestuurd naar de Sociale dienst om uit te leggen dat ik te ziek was om op de afspraak te verschijnen.
Ik kon immers niet bellen, en kon en durfde de straat niet op. Nog geen paar dagen na de datum van
de afspraak kreeg ik een brief van de S.D. in de bus waarin stond dat mijn uitkering per direct was
stopgezet. Er was geen nader onderzoek gedaan.
Ik was door mijn ziekte niet meer bij machte om in bezwaar te gaan. Ik heb van wat ik nog had nog
enige tijd kunnen overleven maar de huur kon niet meer worden betaald, ik was toen door
ondervoeding ook ernstig vermagerd. Na twee maanden huurachterstand werd ik s’morgens heel
vroeg door de politie van mijn bed gelicht, ik mocht mij nog aankleden en toen werd ik in de boeien
afgevoerd in een politieauto en naar bureau Marnixplantsoen gebracht. Daar heb ik enkele uren in
de cel moeten zitten. Een agent heeft mij daarna mijn ijzeren kistje met mijn paspoort en nog een
paar andere persoonlijke documenten overhandigd en werd ik het politiebureau uitgestuurd.
Mijn huis was ontruimd. Alles was weg. Er zaten nieuwe sloten op de deur. Ik stond ziek op straat
met geen enkel adres waar ik naar toe kon gaan. Ik liep een dikke twee uur naar het huis van mijn
ouders, maar zij stuurden mij weg. (Later bekenden zij dat zij handelden op advies van de GGZ!)
Vanaf dat moment heb ik bijna drie jaar op straat gezworven. Ik heb mijn eten bij elkaar moeten
scharrelen, ook uit de vuilnisbak. Drie jaar lang heb ik geen warm eten gehad, geen enkele cent
gehad en van wat ik op straat vond geleefd, en buiten geslapen. Gestolen of gebedeld heb ik nooit en
ik leefde volkomen onder de radar. Hulp heb ik nooit ergens kunnen vinden.
Ik ben uiteindelijk in Portugal terecht gekomen en heb daar lange tijd zwervend doorgebracht.
Uiteindelijk ben ik door de Portugese politie meegenomen en in Faro werd ik in een psychiatrischziekenhuis opgenomen. Ik ben met behulp van de ambassade naar Nederland teruggevlogen. De kosten hebben mijn ouders toen voorgeschoten.
In 1996 ben ik terug in Nederland meteen, eerst in Amsterdam, en daarna in Santpoort in een
Psychiatrisch ziekenhuis opgenomen geweest tot 1998. Toen pas lukte het om weer een eigen
woonplek te vinden. De enige schuld die ik had was aan de verhuurder van het huis waar ik was
uitgezet, en ik was geroyeerd bij de woningbouwvereniging omdat ik daar nog tien gulden in het krijt
stond vanwege het blaadje dat zij uitgaven. Dat heb ik toen ik terug was in Nederland zo snel
mogelijk afbetaald, evenals het bedrag dat mijn ouders voor mijn repatriëring hadden
voorgeschoten.
Ik heb nooit verslavingsproblematiek gehad. Ik was van meet af aan al gestopt met roken en heb nog
nooit een druppel alcohol gedronken.
Door wat er toen door de Sociale Dienst Amsterdam mij is aangedaan en de directe gevolgen
daarvan ben ik ernstig getraumatiseerd geraakt en draag ik die nadelige gevolgen voor de rest van
mijn leven. Mijn levensloop heeft een bijzonder wrede wending gekregen en heeft mij tot over de
rand van de afgrond gebracht. Hiervoor heb ik nog steeds psychische ondersteuning nodig.
De jaartallen zijn om en nabij, op verzoek kan ik deze nader specificeren uit stukken en persoonlijke
aantekeningen.
vrijdag 28 mei 2021
Geschiedenis van het computersysteem Socrates.
De Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam (Nu WPI geheten) heeft per 1 januari 2010 een nieuw automatiseringssysteem ingevoerd, genaamd Socrates II. Dit was oorspronkelijk het systeem van de gemeente Den Haag maar wordt nu ook ingevoerd in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. In Amsterdam en Rotterdam is dit gebeurd per 1 januari 2010. In Den Haag is al sinds begin jaren '90 van de vorige eeuw aan het nieuwe Socrates systeem gewerkt. Daarbij deden zich zodanige moeilijkheden voor, dat het Socrates systeem na jaren onderzoek nog niet gebruikt kon worden. (Volkskrant van 10 mei 1996).
De invoering van Socrates in 2010 leidde aanvankelijk tot grote moeilijkheden. In het begin van het jaar werden uitkeringsspecificaties niet of te laat verstuurd. De klanten hebben daarover een brief gekregen. Medewerkers van sommige afdelingen klagen dat ze niet in het systeem kunnen komen of daarbij zeer omslachtig te werk moeten gaan en het blijkt dat het versturen van de uitkeringsspecificaties naar de klanten stagneert. Sommige mensen hebben geen uitkerings specificatie maar wel betalingen ontvangen. Het later versturen van de specificatie is een gevolg van Socrates. ,,De overgang naar ´Socrates´, het nieuwe systeem, is op zich goed verlopen", zegt Carmen Westra, woordvoerder van DWI. ,,Iedereen krijgt de uitkering op tijd. Het is ons alleen niet gelukt de specificaties op tijd te versturen." Het versturen van de uitkeringsspecificatie was maximaal twee weken zijn vertraagd.
Vakantiegeld of geen vakantiegeld
Tientallen Amsterdamse bijstandsgerechtigden hebben in 2010 in eerste instantie ten onrechte geen vakantiegeld ontvangen. Dit is ook het gevolg van het nieuwe computersysteem. In geval van schulden kan er beslag worden gelegd op het vakantiegeld. Echter, als de schuld is afbetaald of als de schuldenaar zijn schuldtraject heeft afgerond, moet het vakantiegeld weer worden uitbetaald. De Bijstandsbond kreeg tientallen meldingen binnen van mensen die hun zomerdouceurtje niet hadden ontvangen. Van deze mensen was de schuld afbetaald en ze kregen toch te maken met inhouding van het vakantiegeld. DWI geeft toe dat er fouten zijn gemaakt en dat de invoer van het systeem moeizaam verliep. Woordvoerder Carmen Westra van DWI: ,,We hebben wat startproblemen gehad, moesten gegevens met de hand invoeren. Bij een aantal klanten is het inderdaad misgegaan, maar bij de meesten hebben > we dat kunnen herstellen."
Jaarlijkse verhoging
de jaarlijkse verhoging van de uitkering (dat was circa 3 euro die 1 juli 2010 bovenop het basisbedrag kwam) werd door het vorige systeem automatisch gedaan, maar moet nu door de ambtenaren handmatig worden verricht. Commentaar dat wij leverden: Werkelijk een vooruitgang in de automatisering! In de vakantietijd zitten ze dan met te weinig krachten, dus is deze verhoging niet bij iedereen ingevoerd. Let op! U heeft hier recht op! 12 x 3 is nog steeds 36 euro per jaar! We beginnen ons af te vragen wat er nu eigenlijk mis is met dat Socrates. Hebben ze het te snel ingevoerd? Of deugt het sowieso niet? Geschatte kosten van dit systeem: zo'n 20 miljoen euro. Toegegeven, daar leg je nog geen metertje metro mee aan, maar je kan er toch heel wat leuke dingen mee doen. Toch maar weer telramen voor de DWI?
Ziektekostenverzekering
Alle bijstandsgerechtigden hebben een collectieve ziektekostenverzekering. Sommigen hebben die afgesloten via het contract dat de gemeente met de toenmalige ziektekostenverzekeraar Agis heeft gemaakt. DWI houdt voor die mensen zorgpremies in op de uitkering en betaalt die premie rechtstreeks aan Agis. Maandelijks maakt het DWI een ‘bulkbedrag’ over aan Agis en moet daarbij ook melden om wie het bij de betalingen gaat. Het is ons niet helemaal duidelijk hoe die twee dingen aan elkaar zijn gekoppeld, maar hier worden met grote regelmaat fouten gemaakt.
De oorzaak schijnt ook hier het nieuwe uitkeringssysteem Socrates te zijn. Toen Socrates werd ingevoerd, moesten DWI medewerkers alle gegevens van de klanten opnieuw invoeren in het systeem en Agis was daarbij een beetje een apart ingewikkeld verhaal, waar fouten bij werden en worden gemaakt. (Dus ook nu nog bij mensen die nieuw instromen in de uitkering).
Gevolg van deze ontwikkeling is, dat de DWI denkt dat de zorgpremie is betaald, de klant denkt dat hij of zij verzekerd is en dat de premie betaald is. De premie is immers ingehouden op zijn/haar uitkering, wat vermeld staat op de uitkeringsspecificatie. Als Agis de naam van de klant niet heeft, die verzekerd is via de gemeente, gaan zij ervan uit dat er niet is betaald. Gevolg is soms dat de klanten aanmaningen krijgen, wat soms uitmondt in welles nietes spelletjes tussen Agis en DWI, en dus gerechtelijke procedures maar ook aanmeldingen als wanbetaler bij het College voor Zorgverzekeringen en zelfs bestuurlijke boetes en dwangbevelen. Kortom de gevolgen kunnen zeer verstrekkend zijn. Wij schreven in 2010: De kwestie schijnt moeilijk op te lossen te zijn. Een en ander heeft tot wrijving geleid tussen DWI en Agis.
Relaas over verrekeningen in 2010.
‘Hedenochtend ging ik met de metro naar gebouw Gaudi in Amsterdam-Zuidoost om gehoord te worden naar aanleiding van mijn klacht bij de DWI over het niet volledig uitbetalen van mijn aanvullende uitkering.
Wat is het geval: sinds een paar jaar krijg ik het grootste deel van mijn inkomen van Pantar, maar heb ik ook nog een aanvullende uitkering van het DWI. Dit ging de afgelopen jaren over het algemeen prima. Alleen komt Pantar soms met een eindejaarsuitkering of een bijzondere toeslag die de DWI dan weer van mijn aanvullende uitkering aftrekt. Tja, dat is nu eenmaal zo.
In januari van dit jaar ging het echter mis. De specificaties van het DWI veranderden, door de invoering van het nieuwe computersysteem Socrates. Hierdoor is er nauwelijks nog een touw aan vast te knopen. Socrates staat voor SOciale dienst Cliënt Registratie Afhandeling Toekenning Expertise Systeem en is ontwikkeld in Den Haag. Aan de ontwikkeling, het in bedrijf nemen en in stand houden van Socrates zijn miljoenen uitgegeven.
Sinds januari heb ik iedere maand mijn inkomensconsulent gebeld om hem erop te wijzen dat de hoogte van mijn uitkering niet klopte. Volgens mijn rekenwerk met de natte vinger loopt de DWI momenteel structureel 220 a 230 euro achter met betalen. Omdat hier niets aan veranderde diende ik uiteindelijk een klacht in. Ondertussen schijnt het bij die klachtenafdeling uit te puilen van de klachten, die allemaal hetzelfde zeggen: Socrates werkt niet. Vooral niet voor mensen die een aanvullende uitkering hebben... Dat berekenen is natuurlijk nooit het sterkste punt van de Sociale Dienst geweest, maar de afgelopen jaren leek hier eindelijk verbetering in te zijn gekomen. Helaas moest er toen een nieuw computersysteem in gebruik genomen worden. Tijdens het zoveelste gesprek met mijn inkomensconsulent vertelde deze mij: "Tot uw geruststelling kan ik u meedelen dat wij er zelf ook niets van begrijpen." (!!!)
De mevrouw die mijn klacht behandelde bleek een extern ingehuurde fiscaliste te zijn. Volgens haar is Socrates bepaald geen vooruitgang: ook zij wordt als fiscaliste geen wijs uit de nieuwe uitkeringsspecificaties. Ook ontdekte ze dat ik volgens de specificatie van februari plotseling een alleenstaande ouder met kind was geworden. Daar wist ik helemaal niets vanaf en ik schrok even: wat stond er nu weer over me in mijn dossier? Je weet nooit wat je in een dronken bui allemaal op de hals kunt halen...
Mijn natte vingerwerk werd door deze mevrouw echter overtroffen: zij kwam op een bedrag van ongeveer 290 euro waarvoor ze niet kon verklaren waarom ik het niet heb ontvangen. Volgens mijn inkomensconsulent is er echter niets aan de hand. Uiteindelijk werd het bedrag uitbetaald‘.
Afdeling klachten
In de loop van 2010 werd duidelijk, dat de afdeling klachten overbelast was. Ze hebben externe krachten ingehuurd om de klachten weg te werken.. De reden van de overbelasting is, dat veel meer mensen dan normaal een klacht indienen. In feite gaat het daarbij niet om klachten, maar om het vragen van extra informatie. De uitkering specificaties zijn onduidelijk. Zij bevatten posten waarvan niet duidelijk is wat het betekent. De nieuwe uitkering specificaties worden gemaakt door het automatiseringssysteem Socrates. Maar dat systeem produceert dus onduidelijke uitkering specificaties. Onze bron vertelde ook, dat er intern nog steeds veel moeilijkheden zijn Met het nieuwe automatiseringssysteem. Zo was het op een gegeven moment in veel gevallen niet mogelijk voorschotten te verstrekken,omdat dit in het nieuwe systeem autorisatie vereist van de controleur, "een andere naam". En vaak was die controleur niet aanwezig. Met schijnt dit probleem nu opgelost te hebben. Ook worden veel brieven verstuurd via Utrecht omdat de vier grote steden een gezamenlijk systeem hebben waarbij veel brieven centraal verstuurd worden. Alleen beschikkingen, dus besluiten worden niet centraal verstuurd. Wat de centraal verstuurde brieven betreft hebben de ambtenaren vaak geen idee welke datum erop staat.
Hoewel er in de loop der jaren weinig publiciteit over is geweest, uitgezonderd een foutief artikel in Het Parool, zijn de klachten met name over de verrekeningen van bijverdiensten gebleven en maakte het systeem nog steeds fouten. In 2013 bijvoorbeeld werden alle vorderingen van WPI automatisch gebruteerd, terwijl dat met vorderingen pas in het jaar daarop moet gebeuren. Mensen moesten ineens in plaats van bijvoorbeeld 1000 euro 1400 euro terugbetalen.
WiGo4it
Toch besloot men in 2007 het in Den Haag gebruikte systeem Socrates II verder te ontwikkelen in het kader van de organisatie Wigo4it (www.wigo4it.nl). De sociale diensten van de vier grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht hebben Wigo4it opgericht met als doel om gezamenlijk ICT ondersteuning te bevorderen. Wigo4it had in de jaren 2008, 2009 en 2010 een begroting van zo'n 20 miljoen euro
het ICT-bedrijf Centric verloor in januari 2007 een proces over de aanbesteding van het ontwikkelen van dit nieuwe computersysteem, die werd toegekend aan de cooperatieve vereniging Wigo4it - dat is het samenwerkingsverband van de vier grootste Nederlandse gemeenten. Volgens Centric (die deze klus natuurlijk ook graag had gehad) verliep de aanbesteding niet volgens de Europese richtlijnen. De rechter oordeelde dat de aanbesteding wel volgens de richtlijnen was verlopen, waarbij het nieuwe woord 'inbesteding' werd verzonnen. Het lijkt er dus op dat de Nederlandse overheden een sluiproute hebben gevonden waarmee ze de Europese regels kunnen omzeilen, zodat ze allerlei klussen meer in eigen hand kunnen houden en minder zijn overgeleverd aan een ondoorzichtige markt. Maar we zitten nu kennelijk wel met een duur systeem dat niet werkt! Of in ieder geval: minder goed is dan het oude. Even kijken wie er voorzitter is van de adviesraad van Wigo4it... Hum, Gerrit Zalm..
Piet van der Lende
woensdag 26 mei 2021
Krakkemikkig automatiseringssysteem Socrates in de vier grote steden maakt veel fouten bij de berekening van bijstand.
Calamiteiten met Socrates
Wigo4it is in 2007 opgericht als ICT-dienstverlener van en voor het sociale domein van de G4. Dat zijn de vier grote gemeenten in Nederland, Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht. Als rechtsvorm is gekozen voor een coöperatie. Dat is een private rechtsvorm. De aandeelhouders zijn de vier gemeenten, waarbij het beleid bepaald wordt door de wethouders sociale zaken van de vier gemeenten. Een van de projecten van Wigo4it is het computersysteem Socrates. Dit automatiseringssysteem is ontworpen om in de gemeenten de Participatiewet en het gemeentelijk minimabeleid uit te voeren. Socrates heeft de mogelijkheid per geemeente specifiek beleid in die gemeente in te voeren. De werkprocessen zien er als volgt uit. (Van de website van Wigo4it)
‘We ondersteunen de uitvoering van de Participatiewet (verstrekken van maandelijkse uitkeringen voor levensonderhoud), de uitvoering van de Bijzondere Bijstand en verschillende minimavoorzieningen, en nog enkele kleinere inkomensregelingen.
De burger vraagt een uitkering aan met een aanvraagformulier in onze online applicatie. Via dit aanvraagformulier valt een deel van de mensen af door een slim vragenformulier. Zij komen überhaupt niet in aanmerking. Vervolgens wordt de aanvraag automatisch klaargezet en waar mogelijk automatisch afgehandeld. De uitkering wordt toegekend of afgewezen. Het systeem geeft aan of de gemeenteprofessional de aanvragen nog verder moet beoordelen.
Aanvragen en verstrekken van uitkeringen en armoedevoorzieningen
De gemeenteprofessional verwerkt de aanvraag. Bij deze verwerking wordt gebruik gemaakt van alle gegevens die al bekend zijn van de aanvrager in BRP, CAK, SUWI-keten, GMU en de Belastingdienst. Dit voorkomt fouten en versnelt het aanvraagproces. Op basis van die gegevens en de door de aanvrager en gemeenteprofessional ingevulde gegevens, berekent de applicatie Socrates recht, duur en hoogte van de uitkering.
Wetswijzigingen zijn binnen een maand ingevoerd: Wigo4it werkt met een 4-wekelijkse uitrol van nieuwe functionaliteiten. Configuratieaanpassingen releasen wij dagelijks.
Tot zover de website van Wigo4it. Er blijken 12 gemeenten te zijn die met een Socratesachtig systeem werken of willen gaan werken. Larissa Zegveld was in 2017 de nieuwe directeur van Wigo4it. Ze zegt in een interview uit 2017: ‘We zien nu dat er nog twaalf gemeenten zijn die zich daarbij willen aansluiten. Samen met ons vormen ze de ‘GBI-gemeenten’ (Gemeentelijke Basisprocessen Inkomen) om de uitvoering van de inkomensverstrekking voor de Participatiewet in te richten.” https://ibestuur.nl/nieuws/we-gaan-niet-commercieel-de-boer-op
De GBI gemeenten hebben een website https://gbi-gemeenten.nl
Automatiseringssystemen als Socrates, waarmee de vier grote steden werken voor de uitvoering van de bijstand, hebben ingebouwde automatismen waardoor er brieven worden gestuurd waar geen ambtenaar aan te pas komt. Dat bleek hierboven al bij de beschrijving van de werkprocessen van de website. Dat levert complicaties op. Bijvoorbeeld: je moet binnen een bepaalde termijn bewijsstukken inleveren. Doe je dat niet, dan spuugt het systeem automatisch een brief met afwijzing uit, die wordt opgestuurd. Ook als je in overleg bent met een ambtenaar dat je nadere gegevens wat later inlevert, kan dit vaak niet worden veranderd. Daardoor moet met de hand van alles worden gerepareerd en hersteld, wat zeer veel moeite kost.
Een ander voorbeeld van automatismen in Socrates is dat het systeem automatisch vakantiegeld berekent bij mensen die een ander inkomen hebben naast hun uitkering. Zo kan iemand een ziektewetuitkering hebben naast een bijstandsuitkering. Het vakantiegeld zit al in de ziektewetuitkering, maar Socrates berekent naast de opgegeven ziektewetuitkering ook nog eens vakantiegeld dat op de bijstandsuitkering in mindering wordt gebracht. Ambtenaren kunnen dat niet in het systeem veranderen. Ook als ze aanvinken “inclusief vakantieuitkering” blijft Socrates het vakantiegeld berekenen. Op 9 juli 2020 hoorden wij van ambtenaren van WPI dat Socrates zou worden aangepast. De uitkeringsspecificaties zijn te complex en het systeem doet teveel zelf zonder tussenkomst van een ambtenaar. Men beweerde toen dat het hele systeem op de schop ging.
Verrekening van bijverdiensten
Socrates is ook niet geschikt voor het volgende. De Participatiewet kent drie ingewikkelde bijverdienregelingen voor verschillende doelgroepen. Amsterdam heeft nog een eigen vierde regeling ontworpen. Hoofdprincipe is, dat mensen hun verdiensten uit werk niet helemaal hoeven in te leveren bij de sociale dienst (WPI) maar dat ze een gedeelte mogen houden. Het van toepassing verklaren van de bijverdienregelingen gebeurt niet automatisch ambtshalve. Daardoor wordt mensen vaak niet op de regelingen gewezen en weten mensen vaak niet, dat die van toepassing is en worden alle bijverdiensten verrekend. Bij mensen die in bezwaar gaan wordt het wel automatisch verrekend. Bij de verrekening worden veel fouten gemaakt. De gemeente stuurt geen brief waarin men aangeeft hoe men tot de berekening is gekomen. Mensen ontvangen dan een uitkeringsspecificatie waar bedragen op staan die niet thuis te brengen zijn. Ambtenaren zeggen dat het probleem niet kan worden opgelost. Als de berekeningen onbegrijpelijk zijn of niet kloppen moeten mensen in bezwaar gaan en er worden daardoor veel procedures gevoerd die eigenlijk overbodig zouden moeten zijn. Er worden ook fouten gemaakt bij de verrekening van bruto naar netto. Bij de bijstand moet het netto worden verrekend, bij de IOAW bruto. Wij hebben een voorbeeld van een mevrouw in de bijstand die bijverdient en de afgelopen maanden structureel 100 euro onder het sociale minimum zit. Veel fouten worden ook gemaakt bij de omrekening van weken naar maanden. De bijstandsuitkering is maandelijks, maar het loon wordt soms per 4 weken uitbetaald. Bovendien worden de berekeningen steeds meer aan de computer overgelaten. Dat is een groot probleem. Zo wordt er op een ziektewetuitkering geen vakantiegeld ingehouden. Als iemand dan naast de gedeeltelijke ziektewetuitkering een bijstandsuitkering heeft, berekent de computer in amsterdam automatisch vakantiegeld dat verrekend wordt, terwijl er geen vakantiegeld is uitbetaald. Ambtenaren hebben niet de bevoegdheid -of het computerprogramma laat dat niet toe- om dit te corrigeren. Mensen krijgen zoals reeds gezegd ook geen brieven over hoe en wat worden verrekend. Ze moeten het maar afleiden uit de uitkeringsspecificatie. Bij sommige mensen is het een chaos, waarbij het berekende dagloon iedere maand weer anders is. De problemen zijn heel divers.
IOAW en IOAZ
De gemeenten moeten ook twee bruto uitkeringen uitvoeren, namelijk de IOAW (Inkomensvoorziening Oudere en Arbeidsongeschikte Werknemers) en de IOAZ (Inkomens Voorziening Oudere en Arbeidsongeschikte Zelfstandigen). Bij de bijstandsuitkering zijn de berekeningen net andersom, nl een netto uitkering die omgerekend wordt naar bruto. Maar Socrates, dat dus is gebouwd rond netto uitkeringen, kan dat niet. Alle uitkeringsspecifiacties van alle IOAW en IOAZ gerechtigden zijn fout. Een rekenvoorbeeld van een recente uitkeringsspecificatie.
Links bij inkomsten staat: 1331,36 IOAW
Loon Heffings Korting (LHK) 236, 42
Rechts bij ervan af getrokken staat:
Loon Heffing (LH) 455, 75
Vakantietoeslag, die pas eenmaal per jaar wordt uitbetaald, 98,62
Totaal 1113, 41
Dit is helemaal fout. De Loon Heffingskorting is geen inkomen, maar een vrijstelling van belastingbetaling over de eerste 6000 euro. De LHK moet links helemaal niet staan, maar verrekend worden met het bedrag aan loonheffing rechts. Het bedrag aan loonheffing rechts is dus veel te hoog. Dat moet lager zijn. Voor de hoogte van de netto uitkering maakt de fout nu nog niks uit. Ook als de berekening goed zou zijn, kom je op hetzelfde netto bedrag uit. Uitkeringsgerechtigden die zo’n foute uitkeringsspecificatie hebben lijden dus geen schade. Wel smijt de gemeenten in sommige gevallen geld over de balk door teveel belasting te betalen. Ze betalen dan te veel Loon Heffing aan het Rijk. En dit probleem bestaat al jaren. Het lijkt erop, dat men het bewust onder de pet heeft gehouden. Want contact met de gemeente Amsterdam leerde ons, dat men al lang van het probleem op de hoogte is maar er tot nu toe niets mee heeft gedaan. Men weet, dat Socrates alleen kan werken met netto – uitkeringen die teruggerekend worden naar bruto en dat het systeem de omgekeerde weg niet aankan.
Toch zijn er uitkeringsgerechtigden die door dit systeem wel degelijk structureel schade lijden, nl de IOAW-ers en IOAZ-ers die naast deze uitkering nog andere inkomsten hebben. Dan wordt namelijk links de brutoinkomsten opgevoerd PLUS de LHK van 236,42. Maar die LHK moet daar helemaal niet staan. En de LHK klopt dan ook niet, waardoor de mensen netto minder overhouden van hun bijverdiensten of ander inkomen dan wanneer de berekening goed zou zijn.
Loonheffingskorting
Wij werden gebeld door een jurist die vorige week een zitting had bij de Centrale Raad van Beroep en er was een vertegenwoordiger van de gemeente Den Haag die zei: ‘Socrates maakt veel fouten. Zo wordt de loonheffingskorting aan het begin van het jaar over het hele jaar berekend en als er in de loop van het jaar mutaties zijn moet de loonheffingskorting handmatig bijgewerkt worden, en dat gebeurt niet altijd’.
Piet van der Lende
Abonneren op:
Posts (Atom)
