Het project controleren van mensen die in deeltijd werken van de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam. Centrale Raad tikt DWI op de vingers.

Persbericht. Meer informatie: Bijstandsbond info@bijstandsbond.org 020-6898806

De DWI heeft een project waarbij nader onderzoek ingesteld wordt naar mensen die in deeltijd werken. Dit controleproject draait al een paar jaar. De werkwijze is ook al een paar jaar hetzelfde. Mensen die in deeltijd werken worden uitgenodigd voor een gesprek. Dat gesprek kan ertoe leiden dat er voorwaarden worden gesteld aan het werken in deeltijd met aanvullende uitkering. Tijdens het gesprek kan bijvoorbeeld worden geëist, dat je op een formulier uit je hoofd aangeeft, hoeveel uren je werkt en op welke tijden. Er kan vervolgens bijvoorbeeld worden geëist, dat je precies bij gaat houden hoe laat je begint met werken, en op welke dag, hoe laat je pauze hebt en wanneer je stopt. Daarbij eist de DWI vaak dat deze gegevens door de werkgever worden afgetekend. Maar de werkgever kan eigenlijk die verplichting niet worden opgelegd, want hij valt niet onder de WWB en dit levert problemen op, omdat de werkgever bijvoorbeeld zegt: ‘wat heb ik aan die bureaucratische rompslomp, ik heb er geen zin in’. Dit leidt er soms toe, dat de werkgever problemen krijgt met de werknemer, die onder druk staat van de DWI dat de urenlijsten moeten worden getekend, waarbij de werknemer bang is zijn baan te verliezen, omdat hij bijvoorbeeld een oproepcontract heeft. In andere gevallen wordt de werknemer onder druk gezet bij de werkgever aan te kaarten dat het aantal uren wordt uitgebreid, zodat de betrokkene uit de uitkering komt, waarbij de DWI zegt: ‘anders nemen wij contact op met de werkgever’.

Dinsdag 9 april is een melding binnengekomen bij de Bijstandsbond waarin de gang van zaken erg duidelijk wordt. Mensen komen dan klem te zitten, want ze hebben bijvoorbeeld een deeltijdcontract waardoor ze net niet uit de uitkering komen. Ze worden onder druk gezet meer uren te gaan werken. Terwijl ze gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, maar ook een werkgever hebben, die niet zomaar zegt ga maar meer werken en meer verdienen, in deze tijden van crisis.

 Ik heb een WWB uitkering maar daarbij ook sinds januari 2013 een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd voor 12 uur per week. Dit is verlengd en loopt af eind juni. Daarna wordt het verlengd met 16 uur per week. De DWI verlangt van mijn werkgever urenuitbreiding tot 24/26 uren per week met de mededeling dat als dit niet mogelijk blijkt de klant door DWI bemiddeld wordt naar een andere baan, en dat de klant dan mogelijkerwijs niet meer beschikbaar is voor werk in het bedrijf.

Mijn vraag is dit aanzetten tot contractbreuk, wat niet mag en moet ik er voor zorgen dat voor eind juni het contract is omgezet is naar 16 uur? Ik wil voor dit bedrijf blijven werken en zoek nog steeds zonder succes meer uren werk bij een ander bedrijf. Tevens werd mij verteld dat ondanks urenuitbreiding naar 16 uur er nog steeds een verklaring van de werkgever verlangd wordt voor 24/26 uur.

De gesprekken en de voorwaarden die naar aanleiding daarvan worden opgesteld, worden aangevuld met controles op de werkplek. Controleurs van de DWI posten buiten wanneer je op je werk komt en wanneer je weggaat. Die gegevens gaan ze dan vergelijken met de gegevens die je op formulieren tijdens gesprekken hebt ingevuld. Wanneer er afwijkingen zijn tussen wat je tijdens het gesprek op het formulier hebt ingevuld en de constateringen ter plaatse van de controleurs kan je uitkering worden stopgezet. Een voorbeeld.

Een klant heeft een vriendelijk gesprek met de DWI over zijn deeltijdbaan. Vraag: ‘bent u wel eens buiten de werktijd op uw werk’. De klant antwoordt: ‘o ja, dat is wel eens, een keer in de week of zo’. De klant werkt in de horeca. Vraag: ‘en doet u dan wel eens iets, wat u op het werk ook doet’. Antwoord: o ja, als ik een glaasje aan het drinken ben, en ik loop naar de bar, dan neem ik wel eens lege glazen mee’. Na het gesprek is de uitkering van de klant ingetrokken. Motivatie: ‘u verricht op geld waardeerbare activiteiten op de werkplek, wat niet controleerbaar is, dus bestaat er geen recht op een uitkering’. Een bezwaarschrift is gegrond verklaard en de uitkering is hersteld.

De DWI heeft de volgende reactie.

Het is een goed project, goed naar mensen die nu al deeltijd werken, want als het aantal uren uitgebreid kan worden dan is dat natuurlijk voor iedereen het beste. Daar hebben we inderdaad gesprekken over met klanten die deeltijd werken. En inderdaad ook controleren we af en toe of mensen inderdaad slechts deeltijd werken en bijvoorbeeld niet (ook) een deel van hun uren zwart uitbetaald krijgen bijvoorbeeld. Dat mag natuurlijk niet.

De Centrale Raad van Beroep heeft nu uitgesproken dat het posten op de openbare weg bij het bedrijf niet zomaar mag

De sociale dienst van de gemeente Amsterdam heeft de privacy van een bijstandsgerechtige geschonden door deze persoon onterecht langdurig in het geheim te observeren.

Dit heeft de Centrale Raad van Beroep, in Nederland, de hoogste rechter op het gebied van sociaal bestuursrecht, woensdag geoordeeld op basis van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Volgens de rechter had de sociale dienst ook een ander en minder ingrijpend middel kunnen gebruiken om te controleren of de persoon onterecht bijstand ontving.

Medewerkers van de gemeente Amsterdam vermoedden dat de man vaker aan het werk was en observeerden in het geheim vanaf de openbare weg om dat te controleren. De persoon bleek volgens de gemeente inderdaad vaker dan opgegeven aan het werk te zijn.Maar omdat de sociale dienst niet volgens de wetgeving heeft gehandeld, mag dit niet worden gebruikt als bewijs.

De sociale dienst had eerst de werkplek van de bijstandsgerechtigde moeten bezoeken op een moment waarop hij niet zou werken. Pas als dan was ontdekt dat de persoon vaker aan het werk zou zijn, had de gemeente het middel van observatie in mogen zetten om de omvang van de werkzaamheden vast te stellen, aldus de rechter.

Verklaring van de Dienst Werk en Inkomen over het AOW gat vanaf je 65ste

22/12/2012

Enige weken geleden heeft de Bijstandsbond vragen gesteld aan de Dienst Werk en Inkomen over de relatie tussen de verhoging van de AOW leeftijd en het recht op bijstand. VVD en PvdA willen een versnelde verhoging van de AOW-leeftijd invoeren. Die zou volgens de laatste plannen in 2018 66 jaar worden, en in 2021 67 jaar.

Stapsgewijs ziet dat er als volgt uit:

Jaar          AOW-Uitkering vanaf

2013          65 jaar en 1 maand
2014          65 jaar en 2 maanden
2015          65 jaar en 3 maanden
2016          65 jaar en 6 maanden
2017          65 jaar en 9 maanden
2018          66 jaar
2019          66 jaar en 4 maanden
2020          66 jaar en 8 maanden
2021         67 jaar

Er komt vanaf 2013 een voorschotregeling uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank. In 2013 kunt u één maand AOW lenen. Dit bedrag wordt in de zes maanden erna afgetrokken van de AOW-uitkering. In 2014 kunt u twee maanden lenen die u in één jaar aflost, in 2015 drie maanden, die u in anderhalf jaar aflost.

Voor mensen die een baan hebben of die als zelfstandige werken en die toch op hun 65ste willen stoppen met werken zijn er fiscaal aantrekkelijke oplossingen om bij te sparen voor het pensioen. Per jaar geldt daarvoor een maximumbedrag, de zogeheten jaarruimte. U kunt met de rekenhulp van de Belastingdienst, www.belastingdienst.nl/rekenhulpen/lijfrentepremie bekijken of u deze optimaal benut.

Wij hebben met name gevraagd of deze voorschotregeling van de Sociale Verzekeringsbank moet worden gezien als een voorliggende voorziening.

Het DWI heeft deze week daarop onderstaande verklaring afgegeven.

Wat betekent de verhoging van de AOW-leeftijd voor onze klanten en niet-klanten?

Met ingang van 1 januari 2013 wordt de leeftijd waarop op grond van de Algemene Ouderdomswet recht op ouderdomspensioen ontstaat stapsgewijs verhoogd. Voor 2013 betekent dit dat de pensioengerechtigde leeftijd bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar met 1 maand wordt verhoogd.

Voor klanten van DWI betekent dit dat zij een maand langer bijstand ontvangen.

Voorbeeld: wordt klant in 2013 op 17 januari 65 jaar, dan loopt de bijstand door tot en met 16 februari 2013. Op 17 februari ontvangt klant AOW.

Voor mensen die in 2013 op hun 65ste jaar besluiten te stoppen met werken, ontstaat een pensioengat van een maand. Zij kunnen een lening aanvragen bij de SVB. Omdat zij er zelf voor kiezen te stoppen en niet door te werken ligt een bijstandsaanvraag niet voor de hand. Er kan namelijk sprake zijn van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid en een maatregel worden opgelegd.

Mensen die deelnemen aan vut- of prepensioenregelingen krijgen ook te maken met een inkomensverlies. De Sociale Verzekeringsbank (SVB)verleent op aanvraag aan deze personen een voorschot in de vorm van een renteloze lening. Deze gaat in op de dag waarop de persoon 65 jaar wordt. Het bedrag van het voorschot wordt verrekend over de eerste zes volledige kalendermaanden.

Het aanvragen van een SVB lening is voor de klant een keuzemogelijkheid. De renteloze lening van de SVB is geen voorliggende voorziening. Een klant kan dan ook niet verplicht worden of standaard doorverwezen worden om een lening van de SVB aan te vragen. Met name voor mensen met bijvoorbeeld veel overwaarde in hun huis, kan het aanvragen van een SVB-lening uitkomst bieden.

Bij een bijstandsaanvraag gelden de regels die altijd voor het recht op bijstand gelden, dus ook een vermogenstoets en een partnertoets. Ook de arbeidsverplichtingen zijn van toepassing, waaronder de plicht om bestaand werk naar vermogen te behouden. Het kabinet vindt het belangrijk dat langer (door)werken de norm is.

Het kabinet-Rutte-Asscher wil voor mensen die per 1 januari 2013 deelnemen aan vut- of prepensioenregelingen de voorschotregeling schrappen. In plaats daarvan wil het kabinet een overbruggingsregeling invoeren. De voorschotregeling wordt geschrapt zodra de nieuwe overbruggingsregeling is vastgesteld. Op dit moment is nog niet duidelijk hoe deze overbruggingsregeling eruit gaat zien.

Tenslotte gaan wij ervan uit dat de klanten van DWI en personen die voor het inkomensverlies dat zij lijden bijstand ontvangen, aan de SVB worden overgedragen zodra de bijstand wordt beëindigd.

Einde bericht DWI

 

 

De AGIS Collectieve ziektekostenverzekering 2013 in Amsterdam voor minima naar aanleiding van de brief die de DWI geschreven heeft

Om die beter te begrijpen de situatie in 2012. Iedereen is voor de zorgkosten verzekerd via de AGIS basis. Daarnaast kan men zich aanvullend verzekeren. Er zijn twee keuzemogelijkheden.
A.    AV Amsterdam
B.    AV PLUS Amsterdam
De premie wordt door de DWI automatisch ingehouden op je uitkering

In beide aanvullende verzekeringen is het eigen risico herverzekerd van 220,- . Hiervoor betaalde je extra. Namelijk zo'n 15 euro per maand per pakket. Daartegenover staat dat je bij ziekte het eigen risico van 220 euro dus niet hoefde te betalen. Iedereen betaalde dus VERPLICHT die 15 euro aan het eigen risicopotje. En niemand kreeg wat terug, ook al had je geen ziektekosten en dus geen eigen risico.

In 2013 zijn er twee belangrijke veranderingen bij de AGIS zorgverzekering
- Het eigen risico wordt apart verzekerd en zit niet meer in de aanvullende verzekeringen.
- Je gaat de premie een maand vooruit betalen, net zoals je dat al doet met de maandelijkse huur.

Het eigen risico wordt uit het aanvullend pakket gehaald. Hierdoor daalt de premie van de aanvullende verzekeringen met 15 euro per maand per pakket.
Het betekent wel dat je bij ziektekosten in 2013 wel het eigen risico moet betalen, dat ook nog eens verhoogd wordt van 220,- naar 350,- Om te zorgen dat je bij ziekte niet te maken krijgt met een rekening voor het eigen risico van 350,- heeft de gemeente Amsterdam, voor de DWI verzekerden besloten dat iedere AGIS- verzekerde per maand verplicht 29,17 in een apart potje moet stoppen. Over het gehele jaar 2013 betaalt je dus 350,04. Hierdoor hoef je niet bang te zijn dat je bij ziekte een rekening voor je eigen risico moet bijbetalen.
Een belangrijk voordeel anno 2013 is echter dat degenen die geen ziektekosten hebben en dus ook geen eigen risico hebben,  dat geld terug krijgen of een gedeelte daarvan.

Een tweede punt van verandering is dat de Gemeente de AGIS premie niet meer automatisch inhoudt op je uitkering. De AGIS premie wordt nu door de AGIS zelf geïnd. Dat betekent dat je uitkering die de DWI op je rekening stort hoger is. Maar pas op, reken je niet rijk. De AGIS-premie wordt een paar dagen later door de Agis automatisch afgeschreven van je rekening. Tenminste als je de DWI-AGIS-polis aanhoudt.Bovendien betaal je nu de maand vooruit.

Dus voor een DWI-Agis verzekerde is de situatie vanaf nu als volgt. De uitkering over de maand december is hoger, omdat de AGIS-premie niet is ingehouden. Deze Agis-premie wordt echter een paar dagen later (net zoals de huur door de huisbaas bijvoorbeeld) wel door de AGIS zelf via een
automatische incasso van jouw betaalrekening afgeschreven. Bovendien betaal je niet meer achteraf, maar vooruit.
Dus als de AGIS eind december een bedrag inhoudt van je betaalrekening dan is dat de premie voor januari 2013.

De oplettende lezer, heeft allang opgemerkt dat zowel de DWI noch de AGIS een premie heeft ingehouden over de maand december. Deze moet dus nog betaald worden.

Om te zorgen dat je in december van je uitkering niet twee keer de volle premie moet betalen, namelijk december 2012 zelf en januari 2013 (de maand vooruit) betaal je de AGIS-premie over de maand december 2012 in 12 maandelijkse termijnen in het jaar 2013.

Hoop dat dit enige helderheid schept in de AGIS-perikelen

Jullie strijdmakker Jacques Peeters

Bezoekadres van Dienst Werk en Inkomen voor daklozen gaat in Amsterdam per 1 september veranderen

In september gaat team Bijzondere Doelgroepen en de screeningsbalie van de Dienst Werk en Inkomen (DWI) verhuizen naar Werkplein West.

Werkplein West, waarin UWV Werkbedrijf en DWI samen dienst verlenen aan mensen
met een uitkering, is gesitueerd aan de Jan van Galenstraat 323. Dit najaar verhuist het team Bijzondere Doelgroepen en de screeningsbalie van DWI van het IJsbaanpad naar dit Werkplein. Dit team en de balie bedienen een groep kwetsbare Amsterdammers.

Team Bijzondere Doelgroepen

Team Bijzondere Doelgroepen is het team waar DWI-klanten met een adresprobleem
worden geholpen. Het gaat om mensen met een bijstandsuitkering die niet beschikken
over een zelfstandig woonadres en zich ook niet bij familie of vrienden kunnen inschrijven. Het gaat om een groep mensen met alleen een adresprobleem, niet om klanten met een meervoudige problematiek.

Screeningsbalie

Mensen met een adresprobleem die een uitkering willen aanvragen, hebben eerst een
gesprek bij de stedelijke screeningsbalie. Daar wordt gekeken naar de regiobinding van de klanten én eventuele OGGZ-problematiek. De screening wordt gedaan door DWI en de GGD samen met de instellingen voor maatschappelijke opvang. Ook wordt gekeken welke dienst- en hulpverlening de betreffende klant nodig heeft. Deze groep klanten komt eenmalig naar de balie en wordt daarna ondergebracht bij het juiste team binnen DWI. Als het gaat om klanten met meervoudige problematiek, bijvoorbeeld psychische en/of verslavingsproblematiek, dan worden zij verder geholpen bij een Geïntegreerde Voorziening in de stad. De dienstverlening vindt dan niet plaats op het Werkplein.

Problemen tussen de Dienst Werk en Inkomen (DWI) en Agis

Alle bijstandsgerechtigden hebben een collectieve ziektekostenverzekering. Sommigen hebben die afgesloten via het contract dat de gemeente met Agis heeft gemaakt. DWI houdt voor die mensen zorgpremies in op de uitkering en betaalt die premie rechtstreeks aan Agis. Maandelijks maakt het DWI een ‘bulkbedrag’ over aan Agis en moet daarbij ook melden om wie het bij de betalingen gaat. Het is ons niet helemaal duidelijk hoe die twee dingen aan elkaar zijn gekoppeld, maar hier worden met grote regelmaat fouten gemaakt.

De oorzaak schijnt mede het nieuwe uitkeringssysteem Socrates te zijn. Toen Socrates werd ingevoerd, moesten DWI  medewerkers alle gegevens van de klanten opnieuw invoeren in het systeem en Agis was daarbij een beetje een apart ingewikkeld verhaal, waar fouten bij werden en worden gemaakt.  (Dus ook nu nog bij mensen die nieuw instromen in de uitkering).

Gevolg van deze ontwikkeling is, dat de DWI denkt dat de zorgpremie is betaald, de klant denkt dat hij of zij verzekerd is en dat de premie betaald is. De premie is immers ingehouden op zijn/haar uitkering, wat vermeld staat op de uitkeringsspecificatie. Als Agis de naam van de klant niet heeft, die verzekerd is via de gemeente, gaan zij ervan uit dat er niet is betaald. Gevolg is soms dat de klanten aanmaningen krijgen, wat soms uitmondt in welles nietes spelletjes tussen Agis en DWI, en dus gerechtelijke procedures maar ook aanmeldingen als wanbetaler bij het College voor Zorgverzekeringen en zelfs bestuurlijke boetes en dwangbevelen. Kortom de gevolgen kunnen zeer verstrekkend zijn.

De kwestie schijnt moeilijk op te lossen te zijn. Een en ander heeft tot wrijving geleid tussen DWI en Agis.

Bijstandsbond

Spreekuur dinsdag en donderdag van 11.00 uur tot 16.00 uur.
Da Costakade 162
020-6898806

Update uitbetalen uitkeringen in Amsterdam

Om 11.30 uur maandag waren de uitkeringen nog niet uitbetaald, terwijl het DWI gezegd had dat de uitbetaling uiterlijk maandag 11.00 uur zou plaatsvinden. AT5 heeft om 12 uur gebeld met het DWI. Het zou per bank verschillen, maar binnen een uur zou het erop staan aldus een woordvoerder. Een woordvoerder van het DWI deelde mij mee, dat het er bij mensen met een ABN AMRO rekening om 11.25 op de rekening stond. Het geld is dus gestort. In het weekend hebben in totaal ongeveer 300 mensen een voorschot opgehaald bij het kantoor in de Weesperstraat. Zij kregen meestal 50 euro, maar sommigen die in bijzondere situatiers zaten kregen 100 euro voorschot. Het telefoonnummer 020-3463636 wordt overspoelt met telefoontjes. Verschillende malen bellen levert alleen een in gesprekstoon op. Naar zeggen van het DWI had de uitbetaaldag vrijdag om 11.00 uur moeten zijn. Nader bericht volgt.
In het nabije verleden zijn er ook vragen over het uitbetalingssysteem geweest, maar toen heeft de gemeente verzekerd dat alles in orde was en dat de ICT systemen van het DWI goed werkten. Men zegt nu dat het aan de ING ligt.
PvdL

Uitkeringen in Amsterdam via de Dienst Werk en Inkomen (DWI) in Amsterdam donderdag niet uitbetaald

Vanavond was er een item op de stadzender At5, dat afgelopen donderdag de bijstandsgerechtigden geen uitkering op hun rekening hebben ontvangen. Het zou gaan om 40.000 uitkeringen. Afgelopen donderdag de 23ste was de traditionele betaaldag. Het niet uitbetalen van de uitkeringen zou een gevolg zijn van een fout of een storing bij de ING bank. In januari zijn er bij die bank ook storingen geweest. Zie daarvoor dit bericht

Vandaag opende de DWI in de Weesperstraat haar deuren om tussen 12 uur en 14.00 uur mensen die langskwamen een voorschot van 50 euro te geven. Naar zeggen van de klantmanger die achter de balie zat zouden de mensen hiermee het weekend kunnen doorkomen. Punt is natuurlijk dat velen niet van deze opening op de hoogte waren. Alleen de mensen die het algemene telefoonnummer van het DWI hadden gebeld met vragen wisten het. Morgen, dus zondag, gaat het kantoor in de Weesperstraat ook weer van 12.00 uur tot 14.00 uur open.

Woordvoerder Carmen Westra van het DWI deelde mee, dat voor maandag 11.00 uur het geld gestort gaat worden. Maar, zei ze, 'we hebben alle scenario's klaar liggen'. De uitkeringsgerechtigden kunnen op het kantoor in de Weesperstraat 50 euro krijgen, maar dit bedrag wordt volgende maand van hun uitkering afgetrokken.

Op het telefoonnummer 020-3463636 wordt een bandje afgedraaid waar op staat dat pas maandag wordt uitbetaald. Geen mededeling dat morgen geld gehaald kan worden. Er wordt verwezen naar de website van het DWI. Daar staat dit persbericht, waarbij vermeld wordt dat men morgen geld kan gaan halen en waaruit blijkt dat je een uitkeringsspecificatie en een legitimatie moet meenemen om de 50 euro te krijgen.

De berichten roepen de nodige vragen op. Waarom is het pas maandag uiterlijk om 11.00 uur geregeld? Waarom moet het drie dagen duren? Blijkbaar is de storing nog niet verholpen. Waarom maandag dan wel? Is dit de enige storing waarmee de ING momenteel kampt, en veel mensen hebben helemaal geen bankrekening bij de ING. Waarom krijgen die ook geen geld? Waarom is de uitbetaling van voorschotten beperkt tot twee uur?. Etc.

PvdL

Voor degenen die geschiedenis in hun eindexamenpakket hadden

De Dienst Werk en Inkomen (DWI) en haar voorloper Sociale Dienst Amsterdam (SDA) bestaat dit jaar meer dan 75 jaar. Tijd dus om eens te kijken of er heel veel veranderd is in de denk- en werkwijze van de DWI. Lees en huiver. Op 12, 15, 16, en 21 april 1926 zijn er 'oploopjes' van werklozen. Op 24 juni 1926 besluit de gemeenteraad met 32 tegen 4 stemmen geld te geven voor een onderzoek naar de omvang en feitelijke betekenis van de werkloosheid in de gemeente. Blijkbaar hangt er geen revolutie in de lucht, want op 9 november 1926 verwerpt de gemeenteraad een voorstel om de wekelijkse brandstoffentoeslag aan werklozen te verhogen. Let ook op de stemverhouding: 27 tegen en slechts 5 voor. Ook was het al bon ton om de steuntrekkers in te delen naar hun herkomst. Tweederde van de 16.124 gezinnen, die ondersteuning kregen had Amsterdam als herkomst. De rest kwam overwegend uit arme provincies, zoals Drenthe en Friesland. 75 jaar DWI Tevens waren ze druk bezig met wat heden ten dage re-integratie heet. Toentertijd kregen 206 personen een opleiding. Net als nu werden er spectaculaire resultaten gehaald. Liefst 23 personen slaagden. Twee personen werden afgevoerd vanwege gebrek aan ijver Mijn respect gaat naar hun uit. Zij hadden door dat het onzin is om te bazelen over ?persoonlijke tekortkomingen die je zouden belemmeren in het vinden van werk als er überhaupt geen werk is. Want in geheel 1927 zouden slechts 28 personen aan werk geholpen worden. Opdat u niet vergeet

Jacques Peeters

Verstrekken van informatie aan de werkzoekende over het traject en de voorafgaande cursus die hij/zij verplicht moet gaan volgen

Regelmatig komt op het spreekuur van de Bijstandsbond iemand met de klacht, dat hij door de klantmanager is verwezen naar een traject, en dat de betrokkene te verstaan werd gegeven dat hij verplicht is hier naartoe te gaan. Op vragen over de inhoud van het traject wordt dan geen antwoord gegeven, vaak omdat de klantmanager het ook niet weet omdat het traject wordt uitgevoerd door derden. Wanneer men na verwijzing een gesprek krijgt dat als een soort intakegesprek functioneert voor het volgen van het traject is de informatie vaak ook heel summier. Of u hier maar even wilt tekenen. De Centrale Raad van Beroep heeft nu in een situatie, die veel lijkt op voorgaande beschrijving een uitspraak gedaan. Een waarschuwing is daarbij wel op zijn plaats. Het betreft natuurlijk altijd individuele specifieke situaties, waaruit vaak moeilijk algemene richtlijnen uit af te leiden zijn. Denk dus niet zomaar: o, ik heb onvoldoende informatie naar mijn mening, ik ga niet naar een training.

De uitspraak luidt in het kort als volgt.

Het college bepaalt welke voorziening gericht op arbeidsinschakeling aan een belanghebbende wordt aangeboden. Op grond van artikel 9 lid 1 onderdeel b WWB is belanghebbende in beginsel verplicht om van deze aangeboden voorziening gebruik te maken.

Een belanghebbende kan niet worden verweten niet aan een training in het kader van een werkervaringsplaats te hebben deelgenomen als voorafgaand aan de training die is bedoeld als voorbereiding van de uitvoering van de werkzaamheden, ondanks daartoe strekkend verzoek van de belanghebbende, onvoldoende duidelijkheid is verschaft over de te verrichten werkzaamheden.

CRvB 28-02-2011, nr. 08/6846 WWB, LJN: BP8160

De betrokkene was door de gemeente aangemeld voor een werkervaringsplaats bij het zogenoemde Teli-project, een initiatief van tien gemeenten in de provincie Drenthe (waaronder de gemeente Midden-Drenthe) om huishoudens met lage inkomens te stimuleren energiebesparende maatregelen te nemen. Hiertoe worden huishoudens aangeschreven om pakketten te bestellen met energiebesparende producten. De pakketten worden na een telefonische afspraak door een adviseur thuisbezorgd, waarbij tevens advies wordt gegeven. Werkzoekenden - waaronder de betrokkene - zouden, na een technische opleiding en een sociale vaardigheidstraining, bij dit project worden ingezet als administratief (loket)medewerker, als adviseur of in een gecombineerde functie.

In het kader van het Teli-project heeft betrokkene op 11 oktober 2007 een kennismakingsbijeenkomst bijgewoond. Zij is vervolgens uitgenodigd voor een training op 30 november 2007. Bij die gelegenheid is zij niet verschenen. De projectleider heeft daarover met haar telefonisch contact gehad, waarbij ook de aard van de werkzaamheden aan de orde is geweest. Daarna is zij uitgenodigd voor een training op 7 december 2007. Ook op die training is zij niet verschenen. Op 2 januari 2008 heeft zij met haar consulente van de afdeling Werk van de gemeente Midden-Drenthe (hierna: consulente) gesproken over haar arbeidsverplichtingen. Daarbij is de weigering om op 7 december 2007 op de training aanwezig te zijn ook aan de orde geweest. Bij besluit van 16 januari 2008 heeft het College de bijstand over de maand januari 2008 met 50% verlaagd op de grond dat zij op 7 december 2007 niet is verschenen op de training voor het Teli-project, zodat zij niet voldoende gebruik heeft gemaakt van een door het College aangeboden voorziening gericht op arbeidsinschakeling. De betrokkene is van mening dat haar niet kan worden verweten dat zij niet heeft deelgenomen aan deze training, waartoe zij - samengevat - heeft aangevoerd dat haar voorafgaand aan de training niet duidelijk was geworden welke werkzaamheden nu precies van haar werden verwacht, waarbij met name haar vrees (wegens eerdere negatieve ervaringen) dat sprake zou zijn van colportageachtige activiteiten niet kon worden weggenomen. Bovendien had zij van haar consulente begrepen dat zij slechts bij de administratieve onderdelen van het project zou worden ingezet.

De Centrale Raad is van oordeel dat betrokkene op goede gronden vooraf meer duidelijkheid heeft verlangd over de door haar te verrichten werkzaamheden, in het bijzonder die van adviseur. Van de projectleiding mocht worden verwacht dat die duidelijkheid al was gegeven voorafgaand aan de training. Deze training was immers bedoeld als voorbereiding op de uitvoering van de werkzaamheden. Wat daarvan verder zij, ter zitting van de Raad heeft de vertegenwoordiger van het College niet kunnen bevestigen dat die duidelijkheid ook nog bij de start van de training op 7 december 2007 had kunnen worden verkregen. De Raad is van oordeel dat betrokkene niet kan worden verweten dat zij niet aan de training van 7 december 2007 heeft deelgenomen.

Piet
p

Automatiseringssysteem Dienst Werk en Inkomen werkt nog steeds niet goed

Niemand weet hoeveel mensen financieel de dupe zijn.

Per 1 januari 2010 werd door de Dienst Werk en Inkomen een nieuw automatiseringssysteem ingevoerd, dat sindsdien veel kinderziektes kende. Het nieuwe computersysteem is een samenwerkingsverband in het kader van de G4, de vier grote steden in Nederland. Dus in andere steden moeten de hier gesignaleerde problemen ook zijn. Zo werden in januari in Amsterdam uitkeringspecificaties te laat verstuurd, werden verrekeningen van eigen verdiensten niet goed berekend en kregen mensen in juni onterecht geen vakantiegeld omdat het DWI in het verleden een vordering op hen had gehad.

systeem werkt nog steeds niet goed

En nog steeds werkt het systeem niet goed. Er komen mensen op ons spreekuur met een beschikking van de gemeente waarin wordt gesteld dat de gemeente cq het DWI een vordering op hen heeft. In de beschikking wordt verwezen naar een terugvorderingsbesluit van 1 januari 2011. (Nieuwjaarsdag) Het blijkt nu dat alle terugvorderingsbesluiten van 2010 op 1 januari door de computer automatisch zijn gebruteerd. De computer heeft vervolgens automatisch een brief verzonden. Dus die mensen moeten behalve de netto uitkering ook de ingehouden belasting aan DWI terugbetalen. Terwijl de gemeente als beleid heeft, dat wanneer er geen sprake is van verwijtbaarheid (bv de persoon in kwestie heeft eigen verdiensten wel opgegeven, maar de DWI heeft fouten gemaakt) de terugvordering niet wordt gebruteerd. Maar de computer weet dat niet. Nogmaals, de verzonden beschikkingen zijn automatisch door de computer aangemaakt, daar is geen mens aan te pas gekomen.
andere knelpunten

Dit heeft bij terugvordering nog andere gevolgen. Zo wordt in beschikkingen van een terugvordering soms verwezen naar voorgaande brieven, waarvan de datum wordt genoemd. Ook hier komt geen mens aan te pas. De functionaris van het DWI vult wat basisgegevens in, en de rest gaat automatisch. Uitvoeren berekeningen, opstellen van teksten en verwijzen naar eerdere brieven, versturen van brieven naar de klant via de centrale computer in Utrecht. Wanneer klanten een bezwaarschrift schrijven blijkt in bezwaar, dat die brieven waarnaar wordt verwezen soms helemaal niet bestaan en dus ook niet zijn verzonden. Bovendien vult de computer willekeurige bedragen in, waarvan niemand weet hoe de computer eraan is gekomen. Fictieve bedragen, die zomaar uit de lucht lijken te vallen. In bezwaar moet men dan erkennen, dat bij het DWI niemand weet hoe men aan die bedragen is gekomen en dat de berekeningen opnieuw handmatig moeten worden uitgevoerd. Maar wee degene, die niet in bezwaar gaat en denkt het zal wel kloppen. Vaak betaal je dan bedragen terug die onterecht zijn. Bij de automatische berekeningen van de computer wordt ook geen rekening gehouden met de persoonlijke omstandigheden, zoals de hoogte van het actuele inkomen, de computer berekent zonder dat er een mens aan te pas komt eenvoudigweg uit, het is zoveel, binnen die en die termijn terugbetalen. Hoezo individuele beoordeling.
Ter illustratie hieronder een tekst uit een beslissing op bezwaar.

‘Voor wat betreft uw vragen en opmerkingen tot het in het bestreden besluit genoemde bedrag van 2006,06 euro en het besluit van 1 januari 2011 merken wij het volgende op.

Het is volstrekt onduidelijk waar het bedrag van 2006, 06 euro genoemd in het besluit van 3 december 2010 en het bedrag van 1.461,04 euro genoemd in het besluit van 1 januari 2011 op stoelen.

In de besluiten van 21 september 2010 wordt verwezen naar een besluit van 8 juni 2010 en een besluit van 15 april 2010. Er bestaan echter geen besluiten van 8 juni 2010 en 15 april 2010.

Het betreft hier waarschijnlijk bedragen verkregen uit inkomsten die niet met uw uitkering verrekend kunnen worden en later als terugvorderingsbedragen in het systeem zijn opgenomen. Voorzover is te achterhalen zijn die inkomsten door u opgegeven en mag van brutering geen sprake zijn.

Wij zijn, na overleg met de afdeling handhaving, tot de conclusie gekomen dat u niet op een juiste wijze van vorderingen die DWI op u heeft in verband met niet verrekende inkomsten en andere vorderingen niet op de juiste wijze bent geïnformeerd middels een besluit of besluiten.

In overleg met de afdeling Handhaving is besloten dat aan u een degelijk besluit zal worden gestuurd waaruit blijkt om welke bedragen en redenen van terugvordering het gaat.’. Einde citaat.

Het project 'extra rechtmatigheid' van de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam

De Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam is een nieuw project begonnen onder de naam 'project extra rechtmatigheid'. We weten niet, of dit is in het kader van het nieuwe beleid van de wethouder van Groen Links, de dienstverlening en de communicatie te verbeteren door enerzijds een betere hulpverlening en anderzijds strengere controles op rechtmatigheid en pogingen van werklozen aan het werk te komen, maar het lijkt er wel op, als je onze ervaringen hieronder leest. Afgezien van het antwoord op de vraag, of de wethouder het ook zo bedoeld heeft is wel duidelijk, dat de handhavers van de DWI een geheel eigen invulling geven aan het adagium van de wethouder, dat de dienstverlening en de communicatie tot nu toe niet zo goed was en dat dit moet verbeteren. De doelgroep in het nieuwe project is in ieder geval de groep bijstandsgerechtigden die een baantje hebben met een aanvullende uitkering.

Enkele onderdelen uit het project. Op basis van onze spreekuurervaringen. Nadere informatie volgt wellicht later.

Deze week kwam een man op het spreekuur, die ongeveer 15 uur in de week werkt in een broodjeszaak. Hij heeft een aanvullende uitkering van het DWI en een gezin met 4 kinderen. Hij verdient ongeveer 500 euro per maand met zijn werk. Nu was hij meer dan een maand geleden opgeroepen door iemand van de afdeling handhaving van het DWI die hem de volgende opdrachten gaf. Hij moest eerst een formulier invullen, met daarop precies aangegeven de tijden dat hij bij zijn werk aankwam en de tijden dat hij weer vertrok. Vervolgens werd hem meegedeeld, dat hij iedere dag moest bellen wanneer hij naar zijn werk ging en iedere dag (of avond) bellen wanneer hij weer naar huis ging. De man heeft dat gedaan. Daarop werd hij een maand geleden opgeroepen en werd hem verteld, dat de tijden waarop hij belde afweken van de tijden die hij op het formulier had ingevuld. Er zouden verschillende afwijkingen zijn. Een van de afwijkingen: de man van de snackbar had gezegd dat hij normaal 15 a 20 minuten voor werktijd aanwezig was en bij een controle door een handhaver was hij er niet om 18.50 uur (hij begint normaal om 19.00 uur). Hij kreeg een gesprek waarin hij moest verklaren waarom hij er 10 minuten voor aanvang van de werktijd niet was. De man zei dat hij het niet meer wist. Hij begint om 19.00 uur. Men deelde hem mede, dat zijn uitkering zou worden beëindigd om de reden van de afwijkende tijden. Hij zou de inlichtingenplicht hebben geschonden. Er werd een bekend rose formuliertje ingevuld, waarop stond wat de verklaring van de man was voor de afwijkende tijden. Laatste zin: ‘ik begrijp dat ik het u wel bijzonder moeilijk maak vast te stellen of ik recht heb op een uitkering’. De man weigerde te tekenen en is een maand geleden al op ons spreekuur geweest, waar wij tegen hem hebben gezegd dat hij moest afwachten of hij een beschikking kreeg of dat het geld voor december niet gestort was. Deze week kwam hij dus terug met de mededeling, dat het geld niet gestort was. Maar er was ook geen beschikking verstuurd. De man had alleen het rose briefje en zijn mondelinge verhaal over wat er gebeurd was. De advocaat gaat nu een voorlopige voorziening aanvragen en een bezwaarschrift indienen. Er is totaal geen sprake van schending van de inlichtingenplicht, die van belang is voor het vaststellen van het recht op uitkering, wanneer de man aan het DWI zijn loonstrookjes toont en precies opgeeft wat hij heeft verdiend.

Tweede gebeurtenis. In november en december hebben bijeenkomsten bij de DWI in de Weesperstraat plaatsgevonden van klanten van het DWI en enkele functionarissen van de afdeling handhaving. Er waren steeds ongeveer 10 mensen aanwezig. Men zei dat het DWI bezig was met een 'beperkt experiment'. Ongeveer 60 klanten worden voor een bijeenkomst opgeroepen, waarbij die klanten allemaal betaald werk hebben met een aanvullende bijstandsuitkering. De bijeenkomsten begonnen met een inleiding van de heer Bodaar, hoofd afdeling handhaving. Tot verbazing van de aanwezigen trok de heer Bodaar uitgebreid het boetekleed aan. Ze hadden het tot nu toe allemaal verkeerd gedaan op het gebied van communicatie en dienstverlening. Dat moest beter. Men wilde totaal anders gaan werken. Vandaar deze bijeenkomst. Het bleek, dat verschillende mensen verschillende soorten brieven hadden gekregen. Men wilde kijken, zei men althans, wat dan de uitwerking was. Wie komt wel en wie niet en wanneer? Er waren mensen, die een brief hadden gekregen met: u hoeft niet te komen, maar wij willen graag dat u dan en dan komt om zo en zo laat. Anderen hadden een brief gekregen van: u bent op grond van artikel zus en zo verplicht dan en dan bij ons te komen. Sommige brieven bevatten geen mededeling over de bedoeling van de bijeenkomst. Alleen: u moet dan en dan komen. Weer anderen hadden een brief gekregen in de trant van: u mag komen tussen 10.00 uur en 12.00 uur, maar het hoeft niet, zie maar. Verbazing alom dat de ambtenaren van het DWI van te voren niet zelf hadden bedacht dat het toch wel netjes staat om de reden van de oproep in een brief te vermelden, al is het in enkele zinnen, en dat je voor zoiets voor de hand liggends toch geen ingewikkeld experiment op het gebied van communicatie nodig hebt. De heer Bodaar trok weer uitgebreid het boetekleed aan. Ja, misschien was dat wel zo, en we zijn hier om te leren, bedankt voor je tip, etc. Sommige aanwezigen voelden zich misbruikt voor een onduidelijk experiment op het gebied van communicatie. De aanwezigen hadden van te voren een uitgebreid enquete formulier ingevuld, dat moest worden ingeleverd. Maar de bedoeling van de bijeenkomst was de aanwezigen nog steeds niet erg duidelijk. De heer Bodaar had het er maar steeds over, dat de dienstverlening moest verbeteren en dat alles anders moest, en dat ze dit ook gingen doen naar aanleiding van een project in dit opzicht op het Ministerie van Sociale Zaken of zoiets. Het werd er echter niet duidelijker op in de loop van de bijeenkomst. Sommigen begonnen in hun reactie een persoonlijk verhaal, over wat ze allemaal in hun leven meemaakten, maar dit werd min of meer afgekapt. Want het bleek de bedoeling te zijn dat de aanwezigen aan het eind van de bijeenkomst een afspraak zouden krijgen voor een persoonlijk gesprek bij de afdeling Handhaving. Dan zou dat allemaal aan de orde komen. En die afspraak was dan wel weer voor iedereen verplicht. En dan zou iedereen weer op rechtmatigheid worden gecontroleerd. Het was niet duidelijk of mensen, die niet waren komen opdagen, ook zo’n gesprek krijgen of dat het alleen geldt voor de mensen die op een van de bijeenkomsten geweest zijn. Tijdens de bijeenkomst waren sommigen duidelijk niet geïnteresseerd. Aan het eind van de bijeenkomst heeft iedereen inderdaad een afspraak gekregen voor een vervolggesprek, maar dan individueel. Daarop ging men naar huis, sommigen kwaad, sommigen verward en zonder te weten, wat nou eigenlijk de bedoeling was.

We hebben nu ook een beetje zicht op de vervolggesprekken, mensen worden een uur lang doorgezaagd over van alles en nog wat. Welke sociale contacten ze hebben, hoe laat ze naar hun werk gaan en weer naar huis, de giroafschriften van de laatste drie maanden worden post voor post gecontroleerd. 'Waarom doet u die betaling aan die en die privepersoon, hebt u email, hoe de huidige werkgever heet, en welke werkgevers er vroeger waren, of je een relatie hebt, waarom je niet meer uren kunt werken, etc. Mensen krijgen vervolgens een detaillistisch verslag van een dertigtal details toegestuurd waarop ze weer commentaar kunnen leveren. 'Hulpverlening', kijken wat mensen nodig hebben wordt gegoten in een format dat meer met psychisch geweld te maken heeft. Wat, als een detail afwijkt van eerder of later gegeven informatie? Dan wil men weten hoe dat komt. En het eerste voorbeeld geeft aan, dat je dan grote problemen kunt krijgen. We hebben nog meer verklaringen nodig om te kunnen zeggen dat het structureel is, dus de collegepartijen in de gemeenteraad en de wethouder zullen wel zeggen dat we teveel uitgaan van het negatieve, en dat het incidenten zijn, maar we willen op voorhand toch het volgende meegeven aan mensen die ermee te maken krijgen. De werktijden en de gegevens over de arbeidsvoorwaarden worden op zo'n manier geregistreerd, dat ze later eventueel gebruikt kunnen worden om het verwijt van schending van de inlichtingenplicht naar voren te kunnen brengen. Bijvoorbeeld: 'ik kan door mijn arbeidsongeschiktheid maximaal 5 uur per dag werken'. Owee als je dan een dag 6 uur hebt gewerkt.

P vd L. 10-12-2010

Nieuw automatiseringsysteem 4 grote steden werkt niet goed

26-01-2010. Moeilijkheden met het nieuwe automatiseringssysteem Socrates van de DWI in Amsterdam.

Uitkeringsspecificaties worden voor de maand januari niet of te laat verstuurd.

De Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam heeft per 1 januari een nieuw automatiserings-systeem ingevoerd, genaamd Socrates II. Dit was oorspronkelijk het systeem van de gemeente Den Haag maar wordt nu ook ingevoerd in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. In Amsterdam en Rotterdam is dit gebeurd per 1 januari 2010. In Den Haag is al sinds begin jaren ‘90 van de vorige eeuw aan het nieuwe Socrates systeem gewerkt. Daarbij deden zich zodanige moeilijkheden voor, dat het Socrates systeem na jaren onderzoek nog niet gebruikt kon worden. (Volkskrant van 10 mei 1996). Toch besloot men in de nieuwe eeuw het in Den Haag gebruikte systeem Socrates II verder te ontwikkelen in het kader van de organisatie Wigo4it (www.wigo4it.nl). De sociale diensten van de vier grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht hebben Wigo4it opgericht met als doel om gezamenlijk ICT ondersteuning te bevorderen. Wigo4it had in de jaren 2008, 2009 en 2010 een begroting van zo’n 20 miljoen euro. In Amsterdam blijkt het nieuwe systeem nog niet goed te werken. Medewerkers van sommige afdelingen klagen dat ze niet in het systeem kunnen komen of daarbij zeer omslachtig te werk moeten gaan en het blijkt dat het versturen van de uitkeringsspecificaties naar de klanten stagneert. Sommige mensen hebben geen uitkerings specificatie maar wel betalingen ontvangen. Of ook het uitbetalen van de maandelijkse uitkeringen deze week vertraging oploopt is ons nog niet duidelijk.

Bijstandsbond 020-6898806

Re-integratie: een moeizaam traject

Amsterdam | 04-12- 2009

Gemeentelijke Ombudsman Ulco van de Pol in Amsterdam heeft onderzoek gedaan naar de wijze waarop de Amsterdamse Dienst Werk en Inkomen de re-integratie van haar klanten uitvoert. Hij concludeert in zijn rapport dat het proces van re-integratie met name door problemen met de trajectkeuze en een opeenstapeling van gebrekkige communicatie, moeizaam verloopt.

AanbevelingenDe ombudsman verbindt een aantal aanbevelingen aan het rapport. Hij stelt diverse maatregelen voor met de strekking het trajectaanbod overzichtelijker te maken, de communicatie tussen alle partijen en de verslaglegging te verbeteren en duidelijke afspraken te maken over de klachtbehandeling.

OnderzoekHet onderzoek bestond uit ruim 70 interviews met klanten, klantmanagers van DWI en trajectbegeleiders van re-integratiebedrijven. Daarnaast is dossieronderzoek gedaan.

TrajectaanbodUit het onderzoek blijkt dat er een groot trajectaanbod is waardoor voor klantmanagers onduidelijk is welk traject het meest geschikt is. Anderzijds is er een tekort aan trajecten voor klanten met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt en ontbreken trajecten voor specifieke doelgroepen. Klantmanagers maken vaak gebruik van dezelfde trajecten omdat ze die kennen. Of het ook het meest geschikte traject voor de klant is, blijft onduidelijk.

Communicatie en klachtbehandeling
De communicatie tussen de verschillende betrokken partijen laat te wensen over. Re-integratiebedrijven zeggen onvoldoende informatie over de klant te ontvangen. DWI geeft aan te weinig informatie te krijgen van het re-integratiebedrijf over de voortgang van het traject. Klanten krijgen te weinig of geen informatie over inhoud en doel van het traject. Ook worden klanten van DWI niet geïnformeerd over de mogelijkheid een klacht in te dienen. Wanneer ze een klacht hebben, is in veel gevallen ook niet duidelijk of DWI of het re-integratiebedrijf de klacht behandelt. De resultaten van de klachtbehandeling worden niet teruggekoppeld naar de werkvloer.

Meer informatie:

Rapport Re-integratie: een moeizaam traject

Subsidiestromen voor reintegratie en de nul-uren trajecten voor arbeidsongeschikten van de gemeente Amsterdam

Naar aanleiding van dit persbericht heeft de Inspectie van het Ministerie van Sociale Zaken een plotselinge, onaangekondigde inval gedaan bij de Dienst Werk en Inkomen waarbij men eiste dat willekeurige dossiers op tafel gelegd zouden worden om die te controleren. Zij gingen in de kantine zitten aan de Vlaardingenlaan en zeiden: 'kom maar op met die dossiers'. Hierover werden wij gebeld door een medewerker van het DWI op het moment van de inval, die wilde weten wat er bedoeld werd met de zogenaamde 'nul uren contracten'. Men had bij het DWI zelf geen idee. Het bleek te gaan om inschrijvingen in het RAAK-systeem, waar iedereen wordt ingeschreven, waarbij bijstandsgerechtigden op een zorgtraject worden gezet, of althans dat werd ingevuld, waarna men dit moest ondertekenen en verder niets meer hoorde. Wat er nou precies administratief gebeurde, is onopgelost. Wij hebben er daarna niets meer van gehoord. Wij baseerden het persbericht op onze ervaringen op het spreekuur, waarbij we enkele van die uitdraaien uit het RAAK-systeem hadden.  Er is voorzover wij weten niets over in de publiciteit gekomen. 

Piet van der Lende

Persbericht Bijstandsbond

Een vreemde gang van zaken

Subsidiestromen voor reintegratie en de nul-uren trajecten voor arbeidsongeschikten van de gemeente Amsterdam

Volledig arbeidsongeschikten met een bijstandsuitkering moeten in de gemeente Amsterdam staan ingeschreven als werkzoekende bij het Centrum voor Werk en Inkomen. Deze inschrijving wordt vereist omdat op die wijze ESF financiering kan worden gerealiseerd. Dit is in strijd met de regels van het ESF. Een gemeente kan alleen subsidie verkrijgen voor arbeidsgeschikten. Ons is gebleken dat een heel aantal bijstandsgerechtigden die arbeidsongeschikt zijn verklaard door een arts de verplichting is opgelegd om zich in te schrijven als werkzoekende. Dit is onjuist gebruik van ESF-financiering. 

Bijstandsgerechtigden die van alle verplichtingen zijn vrijgesteld worden  bijvoorbeeld toch in een reintegratie-traject geplaatst met als inhoud dat ze zijn vrijgesteld van alle verplichtingen. Een zogenoemd ‘ nul uren traject’ . De betrokkenen zijn verplicht dit traject te ondertekenen. Anders loopt hun uitkering gevaar. Feitelijk gebeurt er dus niets met deze mensen. Wel moeten zij zich inschrijven bij het CWI en zijn dus formeel werkzoekende. Ook zitten zij in een traject en op deze wijze wordt voldaan aan de vereisten van ESF subsidie. Het trajectplan is niet bedoeld voor re-integratie. Het is een ‘zorgtraject’. Maar welke zorg?

Ook komt het voor, dat mensen die arbeidsongeschikt zijn verklaard door een arts weliswaar formeel vrijgesteld worden van de sollicitatieplicht, maar niet vanwege hun arbedidsongeschiktheid, maar vanwege hun afstand tot de arbeidsmarkt, waarmee de suggestie wordt gewekt, dat deze mensen wel arbeidsgeschikt zijn. Ook van deze mensen wordt vervolgens geeist dat zij zich inschrijven als werkzoekende bij het CWI. Deze werkwijze is al geruime tijd aan de gang.

De Bijstandsbond heeft contact gehad met de politiek en met de Dienst Werk en Inkomen en wij hebben vernomen dat het beleid zal worden gewijzigd.

Reeds in september vorig jaar heeft de Bijstandsbond erop gewezen, dat de Dienst Werk en Inkomen van de gemeente Amsterdam arbeidsongeschikten allerlei verplichtingen oplegt, ook als de keuringsarts adviseert hen met rust te laten. De beschikkingen van de DWI en het opleggen van een trajectplan bij mensen die ziek zijn en arbeidsongeschikt leverde bij hen extra geestelijk lijden op en veel angsten frustraties en woede. Wij zijn blij dat uit contacten met de gemeente blijkt dat het beleid nu wel gewijzigd gaat worden.

Voor meer informatie:

Piet van der Lende

020-6181815

020-6898806

info@bijstandsbond.org

Advocaat Marc van Hoof

Roepende in de woestijn of topje van de ijsberg?. Naar aanleiding van de signalering 'Psychiatrische patiënten tot werken gedwongen'

Naar aanleiding van het artikel in Het Parool van 22 januari 2008.

Op het eerste gezicht lijken we een roepende in de woestijn, waarbij de discussie is dat de DWI zegt het zijn incidentele gevallen, en wij zeggen nee, het is structureel. Laat de Bijstandsbond dan maar met bewijzen komen, en dan moeten we de dossiers overleggen. En als het er 40 zijn, dan zeggen ze nog dat het incidentele gevallen zijn, want er zijn 30.000 bijstandsgerechtigden en dan gaat er wel eens wat fout. Maar wij hadden nu ook nog een inhoudelijk argument dat het in het beleid staat, maar dat valt een beetje in het water. In het artikel. Het blijkt echter dat wij in het geheel geen roepende in de woestijn zijn. Een vertegenwoordiger van de Bijstandsbond heeft 20 minuten gepraat met vertegenwoordigers van de afdeling Bezwaar en Beroep, die ook grote kritiek hadden op het strenge beleid. Wij spraken met iemand, die al langer in nederland woont en die jurist is bij bezwaar en beroep, en die zei dat tijdens het het communistisch regime in Tsjechie daar het parasietenartikel bestond, wat inhield dat wanneer iemand 14 dagen werkloos was, dat je dan een parasiet was en dat je dan werd opgesloten in de gevangenis. Ze zei: hier gaan we ook hard die kant op. Het blijkt ook, dat medewerkers van bezwaar en beroep en gesprek hebben gehad met enkele of een groep rechters, waarbij die hun ongenoegen hebben geuit over het zeer strenge beleid van DWI en hun frustratie over hun gebrek aan bevoegdheden om er iets aan te doen, ze hebben geen ruimte om de wet naar eigen inzicht te interpreteren, alles is dichtgespijkerd. Later zei iemand tegen mij maar die rechters opereren niet als belangengroep met een politieke mening, het zal wel een off the record vergadering zijn geweest, informeel. In de wandelgangen.

Al met al is wel duidelijk dat we niet de enigen zijn. Blijft de prangende vraag waarom die mensen nooit iets naar buiten brengen en alles binnenskamers houden. Maar we staan niet alleen en zijn het topje van de ijsberg, die wel in de publiciteit dingen zeggen.

'Psychiatrische patiënten tot werken gedwongen'

Incidenteel, zegt wethouder, maar Bijstandsbond betwist dat

Van een verslaggeefster

Het Parool van dinsdag 22 januari 2008

AMSTERDAM - PvdA wethouder Hennah Buyne heeft de gemeenteraad verkeerd voorgelicht over de eisen die aan psychiatrische patienten worden gesteld. Dat zegt de Bijstandsbond over de brief die de wethouder de gemeenteraad in oktober heeft gestuurd.

Psychiatrische patiënten moeten van de Dienst Werk en Inkomen (DWI) aan bepaalde verplichtingen voldoen om hun uitkering te behouden. Tegen het advies van de keuringsarts in, zegt de Bijstandsbond. Buyne liet in haar brief weten dat het om incidentele gevallen gaat en dat het advies van een arts vrijwel altijd wordt opgevolgd. Mark van Hoof, advocaat van de Bijstandsbond: "Het gaat heel duidelijk niet om incidenten. Mensen hebben altijd nog een passieve sollicitatieplicht. Dat houdt in dat mensen niet zelf naar werk hoeven te zoeken, maar wel aangeboden werk moeten accepteren. Terwijl deze patiënten helemaal geen verplichtingen aankunnen"

De Dienst Werk en Inkomen geeft toe dat het mogelijk is dat incidenteel fouten worden gemaakt. "Het zijn enkele gevallen, op een bestand van ruim dertigduizend mensen die een re-integratieverplichting hebben" aldus een woordvoerder van de dienst.

Van Hoof en de Bijstandsbond menen dat uit verschillende bronnen blijkt dat het om meer gaat dan incidentele gevallen. "In de reactie van de DWI op de bezwaren die mensen indienen, blijkt altijd dat het standaard is niemand van de verplichting te ontheffen werk te accepteren. Ik heb daar diverse voorbeelden van", zegt Van Hoof.
Procederen is een mogelijkheid, maar dat is niet ideaal. Van Hoof: "Deze mensen durven vaak niet eens te procederen. Het brengt ook veel stress met zich, en die kunnen ze niet aan."

De Dienst Werk en Inkomen betwist het standpunt van de bond. "Het kan zijn dat bij de Bijstandsbond het vermoeden bestaat dat psychiatrische patiënten ten onrechte tot werken worden gedwongen, maar onze cijfers zeggen wat anders. Als de Bijstandsbond bewijzen heeft van zijn vermoeden, zijn we daar erg in geïnteresseerd", aldus de DWI-woordvoerder.

De geruchtenmachine

De geruchtenmachine draait sowieso al op volle toeren als het om de sociale dienst gaat. Er verschijnen soms vage berichten in de krant over calamiteiten bij de sociale dienst, terwijl clienten bij ons op het spreekuur komen met verhalen over haperingen in de uitbetaling van uitkeringen. Bijvoorbeeld in het Overtoomse Veld, waar op een donderdag bijstandsgerechtigden en masse tegelijkertijd verhaal kwamen halen omdat de uitkeringen in die regio niet waren uitbetaald. Er ontstond een dreigende situatie die maar net onder controle kon worden gehouden. De geruchtenmachine kwam echter pas goed op gang toen een groepje ambtenaren en anderen die betrokken waren bij de arbeidsbemiddeling in Amsterdam naar het Amerikaanse Wisconsin trokken om daar de methode van arbeidsbemiddeling in ogenschouw te nemen. De deelnemers aan de reis kwamen enthousiast terug. Zoiets moesten we in Amsterdam ook hebben! 

Maar voordat het model in Amsterdam kon worden gerealiseerd, moest er eerst nog heel wat worden overlegd en ruzie gemaakt. Wij hebben gesprekken gevoerd met diverse mensen, maar veel bleef onduidelijk. Alles vond plaats op initiatief van het onderzoeksinstituut Nijfer. Achter gesloten deuren vergaderden de ambtenaren van de sociale dienst, medewerkers van organisaties als Maatwerk, NV Werk, Arbeidsvoorziening en medewerkers van adviesbureau' s die door de verschillende gesprekspartners waren ingehuurd. Wij voerden gesprekken, maar veel kwam daar niet uit. Nu al kan worden opgemerkt, dat gemeenteraadsleden in het geheel niet betrokken waren bij de besprekingen. Hoewel, het gerucht gaat dat er ook gesprekken plaatsgevonden hebben met de toenmalige minister Melkert, die al in een vroeg stadium de grenzen van de mogelijkheden zou hebben aangegeven: geen privatisering van de uitkeringsverstrekking, wel van de arbeidsbemiddeling.

Tijdens onze gesprekken werd duidelijk, dat een experiment in Zuid-Oost met het Wisconsinmodel opgestart zou worden. Maar na enige tijd kwam het gerucht, dat door het leven gaat als de 'nacht van schiller' . Hier had de samenwerking definitief moeten worden bezegeld,  maar de verschillende gesprekspartners hadden grote ruzie  gekregen zodat alles weer op losse schroeven stond.  Onder de clienten van de sociale dienst zoemde wel het gerucht rond: alles wordt strenger, ze gaan ons dwingen verplicht vrijwilligerswerk te doen, en andere laakbare dingen, mensen werden bang en wantrouwig. De onderhandelingen mochten dan grotendeels achter gesloten deuren plaatsvinden buiten de Amsterdamse gemeentepolitiek om, er verschenen grote artikelen in vele kranten over de Amsterdamse plannen.  Van de ' nacht van Schiller' bestaan verschillende versies. Een daarvan is, dat de toenmalige directeur van de sociale dienst, Hans Denijs binnengekomen zou zijn, toen iedereen al rond de tafel zat, en hij zou alle externe adviseurs de deur uitgestuurd hebben. Daarna had hij de andere aanwezigen een voor een de huid volgescholden en had hij het hele experiment opgeblazen. Wat uiteindelijk uit de bus kwam, was een experiment in Zuid-Oost waarbij alleen de sociale dienst en arbeidsvoorziening gesprekspartners waren. Zo is het experiment er ook gekomen. 

De NV Werk startte echter -buiten directeur Denijs van de sociale dienst om- onderhandelingen met wethouder Krikke van economische zaken over nog zo' n experiment. De hoodrolspelers- Denijs en Verhey waren in dezelfde week in onderhandeling met resp. de wethouders van sociale zaken en van economische zaken over de financiering van de projecten.  Dit leidde uiteindelijk tot een experiment in Bos en Lommer, waar NV Werk onderaannemer is van de sociale dienst en een soortgelijk experiment als in Zuid-Oost van de grond kwam.

Wij zouden hier verder de onderhandelingen van de afgelopen jaren kunnen proberen te reconstrueren uit de vele geruchten die de ronde doen, maar dat is niet de bedoeling van dit stukje. De bedoeling is duidelijk te maken, dat de gesprekken en onderhandelingen buiten de gemeentepolitici om achter gesloten deuren plaatsvonden, en dat pas achteraf en dan nog slechts gedeeltelijk debatten in de gemeenteraad plaatsvonden over het beleid. En er mochten dan voortdurend berichten in de krant verschijnen over de Amsterdamse plannen, die vaak hele of halve waarheden bevatten, omdat de journalisten vaak ook maar een of enkele onbevestigde versies van het verhaal kenden, een maatschappelijk debat tussen het maatschappelijk middenveld in Amsterdam, de politiek en de ambtelijke beleidsmakers was ver te zoeken, terwijl er toch ingrijpende beleidswijzigingen op het programma stonden. 

Hoe slecht de ontwikkeling van de afgelopen jaren geweest is, blijkt wel als we de geruchtenmachine verder analyseren. De machine wordt gecompleteerd met geruchten van onderop, van de clienten, die met de nieuwe systemen van arbeidsbemiddeling worden geconfronteerd. Deels zullen hun verhalen tot stand komen door het aloude mechanisme, dat aan het begin van de straat iemand zijn pink heeft gebroken en dat-als het vele malen is doorverteld zo iemand aan het eind van de straat al zijn ledematen heeft gebroken. Maar de geruchtenmachine van onderop wordt ook veroorzaakt door het feit, dat de lagere ambtenaren, waar clienten mee te maken krijgen vaak ook niet weten wat de stand van zaken is, waarna ze maar wat tegenover de clienten beweren. Zoals het gerucht over Amsterdam Noord, waar werkgevers onder druk gezet zouden zijn.

Een van de belangrijkste schakels in de geruchtenmachine is Het Parool. Jos Verlaan gunt ons regelmatig een kijkje in de diepste ziele roerselen van wethouders, gemeenteraadsleden en hoge ambtenaren en hij geeft naar eigen zeggen ware informatie over geheime onderhandelingen en machtsspelletjes op het stadhuis. Cees Tamboer verwerkt in zijn artikelen regelmatig citaten uit geheime concept nota's, die vaak qua tekst aanzienlijk afwijken van wat de gemeenteraad onder ogen krijgt. De tekst verschillen tussen door niemand te verifieren conceptnota's en de definitieve versies worden door Tamboer gebruikt om de wethouder van sociale zaken een veeg uit de pan te geven.

En de clienten van de sociale dienst of andere werkzoekenden lezen die artikelen in Het Parool dan weer, en zo komen de geruchten van bovenaf en van onderop bij elkaar, en vormen een geheel, de geruchtenmachine.

Een centraal gecoordineerd voorlichtingsbeleid over al die onderhandelingen ontbreekt.

De gemeenteraad lijkt pas bij de plannen te worden betrokken, als alles al in kannen en kruiken is.

En het wantrouwen van clienten van de sociale dienst en hun organisaties groeit. Iedereen die in de geruchtenmachine meespeelt heeft zo zijn belangen, meningen, contacten, gesprekken en onderhandse onderhandelingen. Niemand schijnt de regie in handen te hebben.

Piet van der Lende

Selectieprocedures sociale werkvoorziening

Gepubliceerd in Maandblad Uitkerings Gerechtigden november 1996 

selectieprocedures sociale werkvoorziening

Onlangs schreven wij een bezwaarschrift voor iemand, die uit zichzelf had gesolliciteerd bij de sociale werkvoorziening. In gesprekken voorafgaande aan de in diensttreding werd echter door een ambtenaar vastgesteld, dat betrokkene niet tot regel­matige arbeid in staat was. Dit gebeurde niet na een medische keu­ring, maar op basis van een formulier, dat door de sollici­tant was ingevuld. Ondanks de kwalificatie 'niet tot regelma­tige arbeid in staat' op basis van een ingevuld formulier en beoor­deeld door iemand die niet medisch deskundig was, besloot men het toch met de sollicitant te proberen. Inderdaad bleek tijdens de proefperiode, dat betrokkenen moeite had te wennen aan een regelmatig arbeidsritme. Wat wil je ook, na vele jaren werkloosheid. Men was echter wel erg snel met de conclusie, dat betrokkene niet geschikt was voor werk in de sociale werkvoorziening. De eerste werkdag was op 29 januari en al op 31 januari meldde de plaatsingsambtenaar: "niet tot regelmati­ge arbeid in staat". Vanaf dat moment ging de negatieve kwali­ficatie die hierboven werd genoemd betrokkene achtervolgen. In de periode van 5 tot 16 februari werd hij op een andere afde­ling geplaatst. Hier werd hij voor bepaalde routine werkzaam­heden achter de computer gezet. Na enige uitleg liet men hem de hele dag aanmodderen, zonder enigerlei begeleiding of controle. Er was uiteindelijk een lid van de ondernemingsraad, die zich over betrokkene ontfermde en die hem de gang van zaken in het bedrijf en op de computer probeerde uit te leg­gen. Er was geen mogelijkheid, in eerste instantie met kortere werkdagen te beginnen en dit na enige tijd uit te bouwen tot volledige werkdagen. Overleg daarover was nauwelijks mogelijk. Betrokkene moest vanaf het begin acht uur per dag werken en als dat niet kon, hield het op.

Uit de toelichting op het bezwaarschrift:

" Ik had gedacht dat instellingen als de sociale werkvoorzie­ning bedoeld waren voor mensen zoals ik, die misschien wat minder geschikt zijn voor de reguliere arbeidsmarkt en dat daarmee extra rekening wordt gehouden in de aard van de werk­zaamheden en de arbeidsvoorwaarden waarbij een geleidelijke opbouw plaats vindt naar een volledige werkweek. Ik heb echter de indruk, dat de noodzaak om op korte termijn te voldoen aan bepaalde produktienormen bij instellingen op het gebied van de sociale werkvoorziening steeds belangrijker worden".

Met dit laatste wordt bedoeld, dat bedrijven in de sociale werkvoorziening steeds commerciëler moeten gaan draaien en dat ze een groot gedeelte van de kosten zelf door verkoop van produkten moeten terug verdienen. In de selectieprocedures lijken kandidaten voor de sociale werkvoorziening hiervan de dupe te worden. In de bovenstaande situatie konden we ons niet aan de indruk onttrekken, dat de negatieve beoordeling op basis van het vragenformulier een soort self full-filling prophecy was. De beoordeling bleef betrokkene achtervolgen en was voortdurend leidraad voor de opstelling van het personeel dat hem moest begeleiden.

Piet van der Lende.

Protestmuur op de Dam

Op Prinsjesdag, dinsdag 20 september, bouwt het Komitee Am­sterdam Tegen Verarming om elf uur een protestmuur op de Dam. Het komitee is een samenwerkingsverband van de vakbonden, organisaties van uitkeringsgerechtigden en kerkelijke organi­saties. Amsterdammers kunnen op Prinsjesdag hun mening over het nieuwe paarse kabinet op de protestmuur schrijven. Het gaat ons met name om de wijzigingen in de sociale zekerheid, vooral m.b.t de bijstandswet, die het kabinet heeft voorge­steld. De protestmuur is tevens bedoeld als start voor een klachten­aktie over de sociale dienst in Amsterdam die het Komitee Amsterdam Tegen Verarming dit najaar houdt.

De laatste tijd komen er bij de belangenorganisaties veel klachten binnen over de Sociale Dienst in Amsterdam. Bij een enquete van de dienst zelf vulde 25% van de clienten in, dat de dienst bij hen fouten had gemaakt. En dit zijn dan alleen fouten, die de clienten zelf in de gaten hadden. In werkelijk­heid ligt het percentage fouten dus nog hoger. Om de ervaringen met de sociale dienst te verzamelen organi­seert het komitee drie schrijfdagen onder het motto: "Schrijf het van je af". Mensen kunnen op de schrijfdagen hun klachten komen vertellen op 10 verschillende plaatsen in de stad. Daarnaast nodigen we mensen uit te komen vertellen wat hun ervaringen zijn met vrijwilligerswerk. Zo kan duidelijk worden dat veel mensen, in tegenstelling tot het beeld dat van mensen zonder betaald werk bestaat, veel doen in allerlei vormen van onbetaald werk.

De ervaringen worden opgetekend in een klach­tenboek. Daarbij zal het Komitee een aantal eisen formuleren waaraan de nieuwe bijstandswet en een sociaal gemeentelijk beleid moet voldoen. De schrijfdagen worden gehouden op 18 oktober, 15 november en 13 december.

Overwegingen bij de aktie

In verschillende sociale zekerheidswetten zijn grote verande­ringen op komst. Er moet bijvoorbeeld 380 miljoen worden bezuinigd op de bijstand. Bovendien zullen de basisuitkeringen omlaag gaan. Daarnaast komt een systeem van toeslagen, waar­voor men in aanmerking komt als men aan bepaalde voorwaarden voldoet. Het is de bedoeling, dat de bijstandswet wordt gein­dividualiseerd, dwz minder door het Rijk opgestelde regels en grotere beleidsvrijheid van de gemeenten om wel of geen toe­slagen te geven. De gemeenten hebben hier zelf op aangedron­gen. Daarnaast is de kans groot dat er strengere eisen gesteld worden aan het aktief naar werk zoeken, het volgen van een scholing of het uitvoeren van maatschappelijk 'nuttige' taken. Het Komitee Amsterdam Tegen Verarming vraagt zich in de eerste plaats af of de sociale dienst in Amsterdam wel in staat is om al de bovengenoemde veranderingen in de bijstandswet, met name de individuele beoordeling, goed te organiseren. Wat zijn de knelpunten en aan welke voorwaarden moet worden voldaan om de dienstverlening van de sociale dienst in Amsterdam te verbete­ren, zodat de sociale dienst en de gemeente de grotere be­leidsvrijheid die zij krijgen op een goede manier invullen? Wat het landelijk beleid betreft stellen wij de vraag: in welke vorm moet de beleidsvrijheid van de gemeenten in de nieuwe bijstandswet worden vastgelegd? In de tweede plaats vraagt het Komitee zich af waar het verder onder druk zetten van werklozen toe zal leiden gezien het feit, dat de werkloosheid onveranderlijk hoog blijft en dat er knelpunten zijn in de samenwerking tussen arbeidsbureau en sociale dienst.

Er wordt gesproken over de verplichting, vrijwilligerswerk te verrichten in ruil voor een toeslag tot het sociale minimum. De vraag is natuurlijk: wie bepaalt wat maatschappelijk nuttig is? Is dat vrijwilligerswerk dat nu door veel uitkeringsgerechtigden wordt gedaan of zijn dat wegbezuinigde banen in de groenvoorziening, het welzijnswerk, etc.? Wij willen met onze aktie aantonen dat nu al vrijwilligerswerk door duizenden uitkeringsgerechtigden wordt gedaan. Sommigen gebruiken dit als opstapje naar betaald werk, anderen hebben er hun levensvervulling in gevonden. Gezien de grote werkloos­heid is het onjuist dat mensen in de bijstand onder druk gezet worden door de overheid vastgesteld vrijwilligerswerk te doen. Dit vergroot de kans op verdringing van betaald werk en leidt niet tot meer werkgelegenheid op de reguliere arbeidsmarkt.

De voorgeschiedenis Toen er in de gemeenteraad een motie werd aangenomen, na oa intensieve lobby van de Bijstandsbond, waarin de wethouder werd opgeroepen een clientenraad in te stellen, zijn diverse organisaties om de tafel gaan zitten om daarover te praten. Pogingen vanuit dit overleg formele kontakten te leggen met de gemeente mislukten. In deze voorvergaderingen werd oa gespro-ken over wie voor een eventuele clientenraad moest worden uitgenodigd, en aan welke voorwaarden het reglement moest voldoen. Er zijn oa juridi¬sche onderzoekingen geweest naar artikel 62 van de gemeentewet. Na enige tijd heeft de gemeente op eigen initiatief, buiten het bovengenoemde overleg om, een rij organisaties uitgenodigd voor een eerste vergadering over de instelling van een clientenraad. Er zijn twee of drie bijeenkomsten geweest over de vaststelling van een reglement, dat in feite door de gemeente is vastgesteld. Er waren verschillende beperkingen: er mocht niet gepraat worden over: a. individuele gevallen b. Algemeen overheidsbeleid en c. andere beleidsterreinen, die niet direct de sociale dienst betreffen. Afgesproken werd, dat er een structureel overleg zou komen met de directie van de sociale dienst eens in de twee maanden. Bovendien zou de clientenraad slechts een adviserende stem hebben. het verloop van de vergaderingen

Het verloop van de vergaderingen. Hoe ging dat?

De heer van Dijk hanteerde vooral vier argumenten: 1. Het is te duur, de menskracht ontbreekt, of het is technisch onmogelijk. 2. Het is prematuur om daar nu al over te praten, de dienst heeft daarover nog geen standpunt ingenomen. 3. Dit is landelijk beleid waar de dienst geen invloed op heeft. 4. Wij kunnen in zijn algemeenheid hier niets over zeggen, wij willen maatwerk leveren, wij beoordelen de clienten individueel. Wij mogen geen kategoraal beleid voeren.

Het eerste argument werd vooral gebruikt bij de diskussie over het feit, dat in de beschikkingen die de dienst verstuurd nooit staat vermeld, wat nu precies in een individueel geval de overwegingen zijn geweest voor een bepaalde maatregel. (stopzetten uitkering, toekennen strafkortingen, verstrekken al of niet van bijzondere bijstand, etc.) Slechts het artikel waarop de beslissing is gebaseerd wordt vermeld. Argument 1 kwam ook aan de orde bij eventuele veranderingen van de uitkeringsspecifikatie. Argument vier kwam vooral aan de orde bij de regels voor het verstrekken van bijzondere bijstand. Argument drie bij de ver-haalsplicht, en argument twee bij de invoering van het Nieuwe Uitkeringen Systeem (NUS).

De vergaderingen met de GSD hadden vooral een voorlichtend karakter. Dwz er werd een (beleids)ambtenaar uitgenodigd, die samen met de heer van Dijk voorlichting gaf over bepaalde nota's of projekten, waarbij dan door clientenraadsleden kritische vragen werden gesteld. De meeste onderwerpen voor de vergadering worden ingebracht door de GSD aan de hand van beleidsnota's. Symptomatisch voor de gang van zaken in het afgelopen jaar is, dat het op de voorvergadering is voorgekomen, dat we in feite slechts een zeer beperkt aantal onderwerpen voor de vergadering met de GSD hadden, en dat de stemming was van: dit moeten we wel aan de orde stellen, want anders hebben we geen onderwerpen. De notulen van de vergaderingen werden gemaakt door een beleidsmedewerker van de sociale dienst. Diskussies werden slechts summier vermeld, en wanneer meneer van Dijk al iets van een toezegging deed, was dit soms in de notulen niet terug te vinden en moest er op de volgende vergadering weer naar worden gevraagd. Dit heb ik minstens tweemaal gedaan. Eenmaal bij een onjuiste weergave van een diskussie over de fraudebestrijding en eenmaal bij een toezegging van de heer van Dijk, dat in de nieuwe automatisering zou worden meegenomen, dat er gekeken zou worden naar de mogelijkheid, standaard-formuleringen in het nieuwe computersysteem op te nemen, zodat in beschikkingen ook iets van de overwegingen in individuele gevallen zou kunnen blijken. Ik kan het moeilijk bewijzen, omdat ook ik vertrouwde op de kennis en kunde en eerlijkheid van de betrokken beleidsambtenaar, maar ik heb het ongemakkelijke gevoel, dat lang niet altijd op een adequate wijze de standpunten van de clientenraad, dwz hun argumenten, in de notulen terecht kwamen. Dat is ook misschien mijn fout, ik had meer met de diskussie mee moeten schrijven, maar tegelijkertijd de aan de diskussie deelnemen en meeschrijven is moeilijk. Ik heb in ieder geval enkele malen het ongemakkelijke gevoel gehad, dat de weergave in de notulen niet helemaal klopte, zonder dat ik mij kon herrinneren waar dat precies in zat. Toch vond ik de verdediging van het GSD-beleid door meneer van Dijk op sommige punten- tegen de kritiek van de clienten¬raadsleden in, niet sterk, hetgeen genoeg aanknopingspunten had kunnen bieden on hiermee verder te gaan. Dit is echter niet gebeurd, hoewel de belangenorganisaties volgens mij in de vergaderingen diverse malen hebben aangetoond, dat het beleid van de dienst onvoldoende was.

Het intern functioneren van de clientenraad

Verschillende clientenraadsleden hebben slechts summier aan de diskussies met de GSD deelgenomen. Ik ben van mening, dat verschillende clientenraadsleden over te weinig kennis en vaardigheden beschikken om een beleidsnota te lezen, zelf een reaktie te schrijven. Ook is de kennis miniem over hoe de bijstandswet in elkaar zit en welke knelpunten zich in de praktijk kunnen voordoen. Bovendien worden de meeste clientenraadsleden niet "gevoed" met informatie over de GSD vanuit hun achterban, ook de vakbondsvertegenwoordigers niet. De opzet van een klachtenregistratiesysteem is niet van de grond gekomen. Ik heb een poging gewaagd, gegevens te verzamelen, door alle aangesloten organisaties een brief te schrijven, waarin om structurele klachten werd gevraagd. De antwoorden waren teleurstellend. In feite blijken verschillende aan de clientenraad deelnemende organisaties of geen klachten over de sociale dienst binnen te krijgen, of bureaucratische interne procedures in de organisatie verhinderen het verzamelen ervan. Verschillende clientenraads-leden worden dan ook niet vanuit hun eigen organisatie "gevoed" met (structurele) klachten. Sommige organisaties hebben helemaal geen antwoord op de brief gegeven.

andere dingen

Alleen in het begin zijn door de clientenraad drie adviezen cq concept-adviezen uitgebracht op basis van de diskussie die met de GSD plaats vond. Het afgelopen jaar is dit niet meer gebeurd. De conceptadviezen zijn nooit omgezet in een definitief advies. Op de voorvergaderingen wordt heel weinig inhoudelijk gepraat, er ligt een sterke nadruk op formele procedures, waarover ook eindeloos wordt gepraat, zoals over het huishoudelijk reglement. Dit is echter niet het enige; met de bespreking van interne zaken gaat veel tijd heen. Menige voorvergadering is heegegaan zonder dat de onderwerpen die op de GSD-vergadering aan de orde moesten komen besproken werden. De clientenraad treedt slechts beperkt in overleg met andere organisaties. Als ik het goed begrijp worden wel de vergaderingen van de Landelijke Stichting Clientenraden bezocht (Anke zit in beide) en zijn er sinds ongeveer een half jaar kontakten met het Stedelijk Signalerings Overleg, een samenwerkings-verband van Bureau's voor Rechtshulp, sociaal raadslieden en andere instellingen. Wanneer een (concept) advies was geschreven en besproken in de vergadering met de GSD of wanneer een bepaalde nota in die vergadering was besproken was in alle gevallen daarmee de kous af; geen enkele maal is het besprokene in de vergadering met de GSD in de volgende voor-vergadering voldoende geevalueerd ¬bijvoorbeeld of we hiermee genoegen namen en er zijn geen formele kontakten geweest met de politiek over bepaalde onderwerpen. Noch met de wethouder, noch met de raadsleden. Ook de kontakten met de medezeggenschapscommissie van de ambtenaren is bij mijn weten niet van de grond gekomen. Over de kontakten met de gemeenteraad is er een conflikt geweest tussen een vertegenwoordigster van de Bijstandsbond en andere clienten-raadsleden over wanneer wel of niet zou worden ingesproken in de cie van bijstand van de gemeenteraad, waar het beleid van de sociale dienst wordt beoordeeld. Verwijt was, dat de vertegenwoordigster van de Bijstandsbond eigenmachtig optrad, en dat zij zonder voldoende overleg met de clientenraadsachterban standpunten namens de clientenraad wilde verkondigen. Als tegenargument werd gebruikt, dat de clientenraad slagvaardig moet kunnen opereren, en dat zij op korte termijn moet kunnen reageren in de cie van bijstand tegenover de gemeenteraadsleden, wanneer daar belangrijke beleidspunten van de sociale dienst worden besproken, zonder dat de clientenraad daarover is gehoord en dat de clientenraad haar standpunten ook (mondeling) moet verdedigen in de cie van bijstand.

knelpunten in de samenwerking

Er is wat mij betreft een slechts summier uitgesproken verschil van mening over de plaats en functie van de clientenraad, ondanks de cursussen die we hebben gevolgd. Sommigen zien de clientenraad slechts als een door de overheid ingestelde adviescommissie, die eenmalig haar standpunt verkondigd tegenover de sociale dienst, en daarmee is de kous af. Anderen, waaronder ikzelf, zagen de clientenraad oorspronkelijk meer in het verlengde van belangen¬behartiging van autonome belangenorganisaties, waarbij niet alleen het (eenmalig) verkondigen van een standpunt hoort, maar ook lobby-werk en terugkomen op bepaalde punten om bepaalde dingen toch gerealiseerd te krijgen en positieve veranderingen te bewerkstelligen.

Argumenten waarom ik uit de clientenraad stap.

Ik heb ontdekt, dat bij een grote, logge bureacratische organisatie als de sociale dienst in Amsterdam een clientenraad niet werkt. Mogelijk werkt een clientenraad wel in kleinere plaatsen, waar er een direct overleg met de wethouder is, en waar iedereen iedereen kent. Ik herrinner me nu ook, hoewel ik me daar op dat moment niet zo van bewust was, dat de Bijstandsbond in de aanloopfase naar de clientenraad signalen hebben bereikt van de ambtenaren op het hoogste uitvoerende niveau, zoals hoofden van rayonkantoren, dus ahw onder het niveau van de directie en de afdeling beleidszaken, waarbij in feite werd gezegd, als jullie wat willen veranderen en invloed willen hebben kun je beter kontakt met ons opnemen, wij zijn bereid structurele gesprekken met de Bijstandsbond te voeren ook over individuele klachten die binnen komen, dat werkt beter. De amtenaren op het hoogste uitvoerende niveau zullen ook wel hun eigen overwegingen hebben, maar ik moet ze gelijk geven. Ik heb ontdekt, dat een direct kontakt met beleids- en uitvoerende ambtenaren sneller gaat en meer resultaat oplevert dan het overleg in de clientenraad met de directeur. De directeur legt de formele regels uit, zoals die in zijn algemeenheid gelden, of roept de hulp in van beleidsambtenaren die hetzelfde doen. Bij beleidsruimte die de sociale dienst heeft komen er nietszeggende antwoorden als: we beoordelen de gevallen individueel, we leveren maatwerk, in zijn algemeenheid valt er niets over te zeggen, we mogen geen kategoraal beleid voeren. Natuurlijk bestaan er wel richtlijnen die in individuele gevallen gebruikt worden, met argumenten, maar deze krijg je alleen te horen in het directe kontakt met uitvoerende ambtenaren. Wanneer je als kleine organisatie als de Bijstandsbond de afdeling voorlichting belt, krijg je dezelfde informatie als in de clientenraad en soms -off de record- meer. Ook wordt je verwezen naar de desbetreffende beleidsambtenaar, die dan uitlegt hoe je de dingen het beste kunt aanpakken. Vanuit de individuele gevallen van het spreekuur de ambte¬naren benaderen en daar dan vervolgens een algemeen verhaal aan verbinden werkt beter en sneller en geeft meer resultaten. Bovendien ben je vervolgens als organisatie-als de clientenraad niet zou bestaan- vrij om de dienst te benaderen, wanneer je dat wilt. De clientenraad is een omweg. Je moet eerst overleg voeren met de directie en andere organisaties van uitkeringsgerechtigden, voor je naar de ambtenaar kunt gaan. Hadden we bijvoorbeeld buiten de clientenraad om de projektleider van het N.U.S. (Nieuwe Uitkeringen Systeem) direct benaderd als Bijstandsbond, dan maak ik me sterk dat we een gesprek hadden gekregen over het systeem, nu ligt er een verbod van de directie voor een dergelijk gesprek omdat het nog te vroeg zou zijn om erover te praten en is dat kontakt met de beleidsambtenaren niet meer mogelijk. Formeel is de Bijstandsbond vrij om de politiek te benaderen wanneer ze dit wil, maar in de praktijk gebeurt het niet meer, en heeft de politiek toch zoiets van : stel het maar in de clientenraad aan de orde. Gevoegd bij het feit, dat de clientenraad weinig resultaten heeft behaald, en dat alle informatie die de clientenraad verkrijgt gemakkelijk op een andere wijze te verkrijgen is, bv via de wekelijkse mailing van de bibliotheek van de GSD, vraag ik me af, wat het nut is van een clientenraad. Dus op een andere manier zijn betere resultaten te behalen, informatie krijg je toch wel, samenwerken kan ook op andere manieren. Je kunt wel zeggen, dat je beiden kunt doen, de politiek benade-ren, in de clientenraad zitten, aktie voeren, ambtenaren bellen, etc. Maar in de praktijk komt hier niets van terecht, tenzij je vijf dagen in de week van s'ochtens vroeg tot 's avonds laat met uitkeringsgerechtigdenwerk bezig bent. Daarom stel ik prioriteiten. Daarbij valt voor mij de clientenraad af. Er gaat zeer veel energie in het interne overleg zitten en het lezen van stukken en het formuleren van standpunten, hetgeen nog te weinig gebeurt ook, dit heeft geen zin. Hoewel ik van mening ben, dat er geen principiele tegenstelling hoeft te bestaan tussen overleg/onderhandelen enerzijds en bijvoorbeeld de opbouw/ het versterken van de eigen organisatie en aktievoeren anderzijds en de achterban erbij betrekken, zie ik met lede ogen aan, dat de vier landelijke organisaties van uitkeringsgerechtigden met in hun kielzog de plaatselijke clientenraden steeds meer de weg van het overleg opgaan als eenzijdige bijdrage aan de belangenbehartiging, waarbij men zich beperkt tot het geven van adviezen en het deelnemen aan vergaderingen, die alle energie opslokken, terwijl het zonneklaar is, dat al dit overleggen de verslechteringen in de sociale zekerheid niet hebben tegengehouden. Er wordt geen diskussie over alternatieven meer gevoerd, hoe moeilijk die diskussie ook is. Er wordt juist gezegd: aktievoeren heeft geen zin, want alle verslechteringen zijn doorgegaan. Heeft overleggen zonder aktievoeren dan  wel zin?

Piet van der Lende