Inlichtingenplicht Participatiewet in Amsterdam voluit uitgevoerd
Ondanks de kritische opmerkingen van wethouder Groot Wassink over de veel te strenge Participatiewet wordt de walgelijke inlichtingenplicht in Amsterdam voluit uitgevoerd, zoals blijkt uit een flyer die door de WPI (sociale dienst) wordt verspreid.
Enige tijd geleden heeft de Bijstandsbond de gemeente gevraagd wat het beleid is m.b.t. gratis bankrekeningen. Dit naar aanleiding van een klacht die wij binnenkregen dat een gratis bankrekening van N26 in Duitsland niet werd geaccepteerd. De bankkosten kunnen bij zo’n gratis bankrekening volgens ons worden uitgespaard, en dat scheelt toch weer in de vaste lasten. Het antwoord luidt als volgt. Ook op de Nederlandse markt zijn verschillende FinTech banken actief die een gratis bankrekening aanbieden. Een aantal Amsterdamse minima laat hun bijstandsuitkering maandelijks overmaken naar een gratis rekening van de Duitse bank N26. WPI accepteert buitenlandse bankrekeningen dus N26 zal ook geaccepteerd moeten worden. Soms zijn er vanuit de gemeente extra handelingen nodig. Daar zijn inmiddels instructies voor gemaakt. Als bij clienten een buitenlandse bankrekening toch geweigerd wordt, kun je met ons contact opnemen, dan stellen wij het bij onze ambtelijk contactpersoon bij WPI aan de orde, die dan contact opneemt met de betreffende afdeling.
Wij vroegen ook, te onderzoeken of bij de grote reguliere banken een gratis bankrekening mogelijk was, desnoods met steun van de gemeente. Daarop heeft wethouder Moorman het volgende geantwoord. De servicekosten bij een bank behoren tot de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan die ook uit een inkomen of uitkering op bijstandsniveau kunnen worden voldaan;
Het voorstel van de Bijstandsbond is moeilijk te realiseren, zowel voor de gemeente als voor de voornoemde banken. Er moet namelijk een systeem worden ontwikkeld dat de bankkosten weer gaat doorberekenen, als de rekeninghouder niet meer behoort tot de doelgroep minima. Bovendien worden de realisatie-, uitvoerings- en controlekosten van een dergelijke voorziening voor de gemeente veel te hoog;
De gemeente moet meer gegevens van minima met de betreffende bank(en) uitwisselen. Dat vindt WPI onwenselijk vanwege de privacywetgeving;
Minima moeten om hier gebruik van te kunnen maken overstappen naar een andere bank (inclusief al hun lopende incasso’s);
De kostenbesparing voor minima is beperkt, in vergelijking met andere minimaregelingen (bijvoorbeeld de collectieve zorgverzekering). De jaarlijkse kosten van een bankpas bedragen bij de Nederlandse grootbanken tussen de € 20 en € 30;
Een gratis bankrekening bij de grote reguliere banken is dus niet mogelijk, maar de gratis bankrekening N26 (met betaalpas) is wel mogelijk. Ook als je een andere bank vindt waar geen uitvoeringskosten berekend worden, moet dat worden geaccepteerd.
Piet van der Lende
Amsterdam, 30-01-2022
De “Wet vereenvoudiging beslagvrije voet”, is op 1 januari 2021 in werking getreden. Met deze wet wordt een standaard rekenwijze geïntroduceerd waarbij de beslagvrije voet wordt berekend. Deze wet heeft voor mensen met een AOW-gerechtigde leeftijd een negatief gevolg omdat in de nieuwe wet ervoor is gekozen om voor deze groep van een lagere bijstandsnorm bij de beslagvrije voet uit te gaan dan eerder het geval was. Mensen met een AOW-gerechtigde leeftijd in een schuldensituatie kunnen per maand daarom behoorlijk moeten inleveren. Geen rekening is gehouden met de extra hoge kosten van een AOW-gerechtigde. Toepassen van de nieuwe standaard methode heeft tot gevolg dat verzoekster niet meer in haar kosten van levensonderhoud kan voorzien.
Ook verschenen op Konfronatie.nl
Afgelopen zondag 2 januari trok een menigte langs mijn huis in
Amsterdam. Het was een verboden demonstratie van mensen, die tegen
vaccinatie, coronamaatregelen en controles zijn. Maar een precieze leus
van de demonstratie ontbrak. Het was een ratjetoe van rechtse, extreem
rechtse en soms fascistische actievoerders.
Vlaggen met hamer en sikkel, van de National Bolshevism Party, een
radicale politieke beweging die extreem nationalisme combineert met een
vorm van communisme. Ook wel nazi-communisten genoemd. Verder
Nederlandse vlaggen, Friese vlaggen, en spandoeken die opriepen tot
vrijheid. Een spandoek met opschrift 'Trump 2024'. Een spandoek 'Geen
repressie maar een goede gezondheidszorg'. Maar veel spandoeken waren er
niet.
Ik zag af en toe wat rode ballonnen met het logo van Forum voor
Democratie erop. De stoet werd begeleid door een ordedienst in een
militair uniform, met voornamelijk rode en blauwe baretten, dus
veteranen van de commandotroepen die uitgezonden zijn geweest met
militaire missies in het buitenland.
De demonstratie zou georganiseerd zijn door de actiegroep “Nederland in
verzet”. Blijkens een artikel in Het Parool van Roel van Duijn is
Nederland in Verzet opgericht door ene Michel Reijinga die zegt te
spreken namens ‘wij, bezorgde burgers’. De leus van de protesten luidt:
‘wij zijn de leugens zat!’, maar welke leugens hier worden bedoeld is
niet duidelijk, en ook het eisenpakket van Nederland in Verzet is weinig
helder. Een allegaartje aan wensen en belangen met een overkoepelende,
zelfgeformuleerde boodschap: ‘Wij zijn het zat, Nederland gaat plat.’
(1)
Ik zag verschillende bekenden voorbijlopen die mij vriendelijk groetten.
Er zijn in mijn omgeving trouwens toch wel verschillende mensen die
sympathie hadden voor de demonstratie. Het was mooi weer en de opkomst
was groot. Op Teletekst berichtte men, dat Halsema een demonstratie op
het Museumplein had verboden. De demonstranten trokken daarop naar het
Westerpark, alwaar blijkbaar een manifestatie was van Forum voor
Democratie. De demonstratie vulde de straten tussen het Museumplein en
een heel eind verderop de Frederik Hendrikstraat. Hoewel de politie
heeft gezegd dat er 10.000 demonstranten waren schat ik gezien de lange
stoet hun aantal op minstens het dubbele. De media brachten berichten
over schermutselingen tussen de politie en de demonstranten, die het
Museumplein moesten verlaten omdat burgemeester Halsema een
noodverordening voor het gebied had afgegeven. Maar de demonstratie door
de straten verliep rustig, er heerste een kalme sfeer.
's Avonds maar eens de pamfletten bestudeerd die ik gekregen had. Zonder
uitzondering baarlijke nonsens, waar werkelijk geen touw aan vast te
knopen valt. Sommige pamfletten waren doorspekt met willekeurige
bijbelcitaten over de komst van het Grote Beest. Je kunt er echt niets
mee. Mensen die deze pamfletten gemaakt hebben zijn volkomen de weg
kwijt. Hoe moet je daarop reageren. Je gaat er bij het maken van een
artikel van uit, dat het een kwestie is van een spel over logische
argumenten en tegenargumenten, maar dat werkt bij deze pamflettenmakers
niet. Ik heb niet de illusie dat ik die met mijn stukjes bereik.
Tegendemonstratie
Er was ook een tegendemonstratie. Een groep Joodse activisten is
samengekomen bij het Joodse verzetsmonument naast de Stopera. Samen met
een groep van zo’n vijftig andere activisten die zich hebben aangesloten
in solidariteit met de Joodse activisten, roepen ze op om samen te
strijden tegen het toenemende antisemitisme onderliggend aan de
anti-coronademonstraties.
De actiegroep: ‘Steeds meer groepen mensen die demonstreren tegen de
coronamaatregelen mengen zich met fascistisch gedachtegoed. Zij lopen
zij aan zij met rechtse extremisten tijdens hun demonstraties. De
anti-coronademonstranten vergelijken zichzelf met de slachtoffers van de
Holocaust, dragen gele sterren en delen foto’s met nazi-vergelijkingen.
FvD-partijleider Thierry Baudet maakt zich hier ook schuldig aan en
deelt geregeld holocaustvergelijkingen op zijn sociale media. Onlangs
heeft een rechter Thierry Baudet geboden de antisemitische uitlatingen
te verwijderen.' (2)
Enquête
In een uitgebreide enquête van Peil.nl in oktober werd de mensen
gevraagd wat volgens hen het nieuwe beleid van Rutte IV moest worden. De
hoofdthema’s waren klimaat en energie, natuur en milieu, immigratie en
integratie en Europa.
Voor de miljarden uitgaven die zijn aangekondigd voor het klimaatbeleid
was weinig draagvlak. De burgers zijn bang dat zij moeten opdraaien voor
de kosten van die uitgaven. De overgrote meerderheid van de
enquêtedeelnemers zag niet de noodzaak van een veel geld kostend
klimaat- en stikstofbeleid, was voor het grotendeels sluiten van de
grenzen voor migranten, voor de bouw van kernenergiecentrales, tegen een
al te uitgebreide bescherming van natuurgebieden en tegen de Europese
eenwording.
Het betreft een midden-rechts blok, van stemmers op CDA, VVD, JA21, BBB,
PVV en FvD, maar opvallend genoeg ook SP-stemmers en veruit de meeste
zwevende kiezers, wat de standpunten over Europa betreft nog versterkt
met de PvdD-stemmers. Over het algemeen heeft verder een grote
meerderheid van de midden- en laagopgeleiden en (in iets mindere mate)
de middeninkomens dezelfde voorkeuren als dit blok. De voorkeuren van
dit blok zijn dan meestal ook de voorkeuren van een ruime meerderheid
van de bevolking. (3)
Een rechtse arbeidersklasse
Het fenomeen van de voor een groot gedeelte rechtse arbeidersklasse is
al oud. Vorige week zondag schreef ik voor de webzine van Solidariteit
een artikel over dit fenomeen. (4)
Het afgelopen jaar hebben velen zich het hoofd gebroken over het
politieke fenomeen dat de VVD bij de verkiezingen overwinning op
overwinning boekt en veruit de grootste partij is. En dat ook blijft,
ondanks de schandalen die zich voordoen en moties van wantrouwen in de
Tweede Kamer. Wat je iets linkser zou kunnen noemen, met de nadruk op
'iets', is verschrompeld tot in totaal 41 Kamerzetels, de uitkomst van
slechts ongeveer een derde van het electoraat. Velen op links vragen
zich af hoe het kan dat mensen massaal op partijen stemmen die een
beleid voeren dat flagrant in strijd is met wat wordt geanalyseerd als
hun belangen.
Ook sociologen piekeren over het fenomeen. Een enigszins omstreden
theorie is dat de arbeidersklasse wordt gekenmerkt door zowel economisch
progressieve opvattingen (voor economische herverdeling ten gunste van
minderbedeelden) als door autoritaire (overwegend intolerant en
onverdraagzaam ten aanzien van andersdenkenden en migranten).
Veelbesproken onderzoek zou inmiddels hebben uitgewezen dat het
'autoritarisme' van de arbeidersklasse vooral voor lager opgeleiden
geldt. De enquête van Peil.nl bevestigd dat.
Er zijn aanwijzingen dat het cultureel conservatisme van delen van de
arbeidersklasse samenhangt met de structuur van het dagelijks leven en
daarmee met de inhoud van het werk dat zij verrichten. De eerste factor
is de complexiteit van het werk. Werk is complexer naarmate de te
verrichten werkzaamheden een groter beroep doen op de eigen
oordeelsvorming. De tweede is de mate waarin de betrokkenen tijdens het
werk onder toezicht staan. De derde factor is de 'routinisering' van het
werk. Autoritaire en cultureel conservatieve opvattingen komen meer
voor naarmate het werk minder complex is, onder strak toezicht staat en
meer op routine berust.
Oorzaken
Veel over de oorzaken van de rechtse arbeidersklasse is onbekend, en er is veel verdeeldheid over binnen links.
Toch is onderzoek naar de oorzaken van de deels rechtse arbeidersklasse
belangrijk, omdat je dan ook meer aanknopingspunten hebt om het te
bestrijden. Je kunt geen concessies doen aan het autoritarisme, zoals
grenzen dicht en zo. Je moet je oren daar niet naar laten hangen, zoals
sommigen willen. Integendeel, je moet het autoritarisme te vuur en te
zwaard bestrijden, maar dat is niet voldoende. Analyse van de oorzaken
van de autoritaire arbeider is noodzakelijk.
Als het waar is, dat de werkomstandigheden (autoritair regime) invloed
hebben op het autoritarisme van de arbeiders zelf, en dat zij veel last
hebben van de toenemende controlemechanismen in de maatschappij, dan is
dat een aangrijpingspunt om hen overtuigen Dus kritiek op het sociaal
panopticum, en de alles en iedereen controlerende overheid, het gebrek
aan democratie, waarmee niet alleen uitkeringsgerechtigden
(toeslagenaffaire) te maken hebben, en kritiek op de autoritaire regimes
in het bedrijfsleven en bij de overheid in het algemeen.
We zien dat punt terugkomen in de protesten tegen de coronamaatregelen,
waarin een bijtende kritiek wordt geuit op de komst van een autoritaire
maatschappij en de vernietiging van de democratie. Het is dan echter van
belang, deze kritiek op de autoritaire controlemaatschappij te zuiveren
van samenzweringstheorieen en rechtse propaganda, omdat nu Forum voor
Democratie en andere rechtse stromingen ermee aan de haal gaan. Hun
kritiek wordt gecombineerd met kritiek op het coronabeleid, en zij maken
gebruik van het wantrouwen tegen de regerende elite dat bij de
arbeidersklasse heerst.
Kritiek op het neoliberalisme
In het verlengde van de kritiek op de allesoverheersende
controlemaatschappij ligt de kritiek op het neoliberalisme, dus de
economische categorieën. Meermalen is aangetoond, dat het neoliberalisme
geen laissez faire theorie is, maar juist een sterke overheid wil, die
controle uitoefent op de maatschappij om de theorie van de vrije
markt-mededinging ook in de praktijk te laten werken. Controle aan de
onderkant, vrijheid aan de bovenkant. De vele controle-instituten en hun
bureaucratie komen daaruit voort. We moeten in de analyse naar voren
brengen, dat er verschillende autoritaire maatschappijmodellen mogelijk
zijn en dat het neoliberalisme er daar ondanks alle retoriek van de
liberalen over een vrije samenleving een van is.
Kloof tussen arm en rijk
Uit de enquête van peil.nl blijkt, dat velen met een smalle portemonnee
die het hoofd financieel nauwelijks of niet boven water kunnen houden,
bang zijn dat zij hoewel ze het niet kunnen betalen moeten opdraaien
voor de hoge kosten van de energietransitie en de maatregelen ter
bestrijding van de opwarming van de aarde, of het moeizame, veel geld
kostende behoud van natuurgebieden.
Wat dat betreft wordt het beleid van Rutte IV desastreus voor het
draagvlak van de milieumaatregelen. Er wordt nauwelijks geld
uitgetrokken voor armoedebestrijding, op de gezondheidszorg wordt op
termijn bezuinigd, het minimumloon wordt nauwelijks of niet verhoogd, de
uitkeringen aan de onderkant gaan niet omhoog, flexibilisering van de
arbeidsmarkt (bestaansonzekerheid) wordt nauwelijks bestreden, terwijl
wel grote bedragen worden geleend voor andere doeleinden.
De grote vervuilers in de industrie en de rest van het bedrijfsleven
krijgen bakken met geld om kosteloos een energietransitie en een
milieuvriendelijke productie te kunnen realiseren, maar het principe van
de vervuiler betaalt wordt in het regeerakkoord niet uitgewerkt. De CO2
heffing is een lachertje. Dat pikken de mensen niet meer.
Milieudefensie
Donald Pols, directeur van Milieudefensie ziet de bui al hangen. Hij
legt in een interview in Trouw ook een verbinding tussen
armoedebestrijding en milieu beleid. (5)
“In de laatste twintig, dertig jaar heeft de milieubeweging een
verkeerde afslag genomen”, zegt Pols. Wat begon als een beweging van het
volk, om mensen te beschermen tegen vervuiling in de buurt, is volgens
hem een academische beweging voor hoogopgeleiden geworden. De nieuwe
beweging Extinction Rebellion, die burgers wil beschermen tegen lakse
overheden en bedrijven spreekt hem aan.
Milieudefensie wil zich hard maken voor de groep praktisch opgeleiden
met weinig geld. “En denk niet: dat is een zielig klein groepje. De
helft van Nederland houdt aan het einde van de maand geen geld over.”
Die groep wil Pols een duurzame toekomst bieden, zonder dat ze ervoor
opdraaien. Het principe moet gelden: de grote vervuilers betalen. “De
Shell-zaak bewijst dat dit kan”, zegt Pols.
Voor er echter daadwerkelijk duurzame coalities komen tussen vakbonden,
milieubeweging en andere sociale bewegingen met samenhangende
doelstellingen op het gebied van milieu en armoedebestrijding hebben we
nog een lange weg te gaan, denk ik.
Piet van der Lende
Noten:
(1) https://www.parool.nl/nederland/steeds-meer-mensen-sluiten-zich-aan-bij-de-coronaprotesten-maar-wie-zijn-het-en-wat-willen-ze~b1402310/
(2) Een verslag van de tegendemonstratie vindt je op de site van Doorbraak. https://www.doorbraak.eu/anti-fascisten-in-actie-tegen-antisemitisme-bij-wappie-demonstraties-beeldverslag/
(3) Lees hier het rapport over de enquête. https://nlslash.nl/mwenb/211212_Enquete_Rutte_IV.pdf
(4) Artikel in Solidariteit. https://www.solidariteit.nl/commentaren/com-450_2-1-2022.html
(5) https://www.trouw.nl/leven/directeur-van-milieudefensie-donald-pols-blikt-terug-op-de-klimaatzaak-tegen-shell-dit-was-mijn-zwaarste-jaar-ooit~b5dd2ee5/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.ecosia.org%2F
Solidariteit - Commentaar 450 - 2 januari 2022
Piet van der Lende
Het afgelopen jaar hebben velen zich het hoofd gebroken over het politieke fenomeen dat de VVD bij de verkiezingen overwinning op overwinning boekt en veruit de grootste partij is. En dat ook blijft, ondanks de schandalen die zich voordoen en moties van wantrouwen in de Tweede Kamer. Rutte overleeft het allemaal en de VVD blijft groot, ook al zijn VVD-Kamerleden regelmatig verwikkeld in grote financiële schandalen.
Het onderzoeksplatform Follow the Money en de resultaten van andere onderzoeksjournalisten bieden aan de lopende band verhalen over de corruptie van bestuurders, vriendjespolitiek, onderhandse deals van de overheid met grote bedrijven en voorbeelden van mismanagement bij vele instellingen. Zonder enig effect, lijkt het wel. Velen blijven VVD stemmen. Wat je iets linkser zou kunnen noemen, met de nadruk op 'iets', is verschrompeld tot in totaal 41 Kamerzetels, de uitkomst van slechts ongeveer een derde van het electoraat. Velen op links vragen zich af hoe het kan dat mensen massaal op partijen stemmen die een beleid voeren dat flagrant in strijd is met wat wordt geanalyseerd als hun belangen.
Organisatie arbeid
Ook sociologen piekeren over het fenomeen. Een enigszins omstreden theorie is dat de arbeidersklasse wordt gekenmerkt door zowel economisch progressieve opvattingen (voor economische herverdeling ten gunste van minderbedeelden) als door autoritaire (overwegend intolerant en onverdraagzaam ten aanzien van andersdenkenden en migranten). Veel besproken onderzoek zou inmiddels hebben uitgewezen dat het 'autoritarisme' van de arbeidersklasse vooral voor lager opgeleiden geldt. (1)
Er zijn aanwijzingen dat het cultureel conservatisme van delen van de arbeidersklasse samenhangt met de structuur van het dagelijks leven en daarmee met de inhoud van het werk dat zij verrichten. De eerste factor is de complexiteit van het werk. Werk is complexer naarmate de te verrichten werkzaamheden een groter beroep doen op de eigen oordeelsvorming. De tweede is de mate waarin de betrokkenen tijdens het werk onder toezicht staan. De derde factor is de 'routinisering' van het werk. Autoritaire en cultureel conservatieve opvattingen komen meer voor naarmate het werk minder complex is, onder strak toezicht staat en meer op routine rust. (2)
Veertig jaar sociale strijd
In het verlengde van deze ontwikkeling ligt de evaluatie van veertig jaar sociale strijd tegen het neoliberalisme dat zich ondanks golven van verzet gewoon verder ontwikkelt en nog steeds dominant is. Velen op links vragen zich af hoe dit mogelijk is. Verschillende (ex)actievoerders die ik spreek uiten hun wanhoop en moedeloosheid over voortzetting van de strijd en gaan er zo langzamerhand van uit dat er weinig ten goede zal veranderen.
Het electorale succes van rechtse en rechtsere partijen en de beperkte invloed van de sociale strijd kunnen vooral toegeschreven worden aan het structureel gebrek van een duurzame, progressieve coalitie. Met aan de ene kant de werkenden en hun organisaties en aan andere kant de grote nieuwe sociale bewegingen die sinds de jaren zestig van de vorige eeuw af en toe opkwamen rond bijvoorbeeld milieu, uitkeringen en racisme. Dit ontbrak de afgelopen veertig jaar.
Strategiediscussies over hoe tot een ander beleid te komen, zijn de afgelopen decennia in alle sociale bewegingen gevoerd. Velen hadden het gevoel dat de ontwikkeling van het neoliberale beleid leidde tot een schier ondoordringbare muur.
In de beweging van uitkeringsgerechtigden kwam in de jaren negentig naar aanleiding van de vruchteloosheid van acties, de volgende redenering naar voren. Al die demonstraties en acties hebben geen zin, je bereikt er niets mee. De grote crises die op ons afkomen en het gevolg zijn van het rovend kapitalisme, zullen de machthebbers vanzelf op andere gedachten brengen over de inrichting van de samenleving. De weg van het overleg is dan ook een onvermijdelijke voorwaarde om daadwerkelijk veranderingen te realiseren. Leidende figuren verlieten het pad van actievoeren en werden actief in bijvoorbeeld cliëntenraden. De uitkeringsgerechtigdebeweging verschrompelde tot enkele wat radicalere groepen die geen massa-actie meer konden organiseren.
Dat deze beoordeling nog steeds geldt, hoorde ik 26 oktober jongstleden bij een discussie in Pakhuis de Zwijger over het nieuwe boek Thrive. (3) Dat presenteert een reeks van alternatieve modellen voor het huidige kapitalisme. Een interessant moment in de discussie was dat de betreffende wetenschappers niet uitgaan van de activistische benadering. Het verleden moet met respect behandeld worden, maar het huidige kapitalisme loopt op zijn eind. Er zijn al vele nieuwe initiatieven voor de nieuwe tijd die komen gaat. We moeten ervan uitgaan dat het kapitalisme zo niet verder kan en dus de nieuwe wereld komt, en laten we ons die voorstellen. Niet tegen afzetten, maar zeggen: bedankt fossiele industrie die ons welvaart bracht, met alle respect, nu komt er iets anders.
Beweging voor 14
De beweging voor "14 euro minimumloon" koos voor een andere benadering en handhaafde de activistische aanpak van de nieuwe sociale beweging: Samen voor 14. Een initiatief van de FNV dat bewust de samenwerking zoekt met buurtorganisaties, belangenverenigingen en actiegroepen om op voet van gelijkwaardigheid van onderop een sociale beweging op te bouwen. Het initiatief streeft naar een nieuw elan om de belangenbehartiging van mensen aan de onderkant van de samenleving nieuwe impulsen te geven. De beweging is nadrukkelijk antiracistisch en streeft op basis van diversiteit en inclusiviteit (dus niemand uitsluiten) naar de deelname van veel groepen in de samenleving. Gericht op het doorbreken van de kunstmatige, door rechtse propaganda aangewakkerde, verdeeldheid langs etnische, sociale en culturele scheidslijnen.
Omdat het ook een vakbondsinitiatief is, probeert de beweging van onderop antwoorden te geven op het vraagstuk van de rechts stemmende arbeiders. Een keerpunt nadat veertig jaar sociale strijd niet geleid heeft tot vaste coalities tussen werkenden en de nieuwe sociale bewegingen.
Maar dat laatste blijkt niet zo eenvoudig. Coalities met werkenden ('de sectoren') in de FNV kwamen niet op grote schaal van de grond. Met de komst van Ron Meijer, oud-voorzitter van de SP en bestuurder bij de FNV, als leider van de campagne is een discussie losgebroken over de te volgen koers. Actievoerders hoorden over de plannen die Meijer januari 2022 wil inzetten, toegespitst op de FNV-sectoren en de huidige "voor 14-euro" afdelingen. De 'community organising'-projecten zullen gedeeltelijk verdwijnen. De actievoerders van 'voor 14' zijn niet tegen de organisatie in de sectoren. Integendeel. Ze denken dat er zeer waardevolle verbindingen te leggen zijn tussen de strijd in de sectoren en de strijd die de sectoren overkoepelt: de verhoging van het minimumloon. Die hebben elkaar nodig.. Maar de FNV bobo's lijken de sectoren veel meer prioriteit te geven en geen personele steun meer te verstrekken aan het gemeenschappelijke project.
De tijd zal uitwijzen of de zo nodige coalitie tussen werkenden en nieuwe sociale bewegingen tot stand komt. In mijn ogen de voorwaarde voor een succesvolle strijd die de negatieve situatie van de afgelopen veertig jaar eindelijk doorbreekt. Het gaat ergens over.
(1) Zie Peter Achterberg en Dick Houtman, Het spook van de rechtse arbeidersklasse. Een culturele verklaring voor 'tegennatuurlijk' stemgedrag. https://www.aup.nl/journal-downloads/sociologie/nr_1_-_het_spook_van_de_rechtse_arbeidersklasse.pdf
(2) Voor een kritische analyse: Dick Houtman, Een blinde vlek voor cultuur. Sociologen over cultureel conservatisme, klassen en moderniteit. Van Gorcum, 2000.
(3) Thrive. Engelstalig boek over alternatieve economische modellen. Met bijdragen van veel schrijvers. Titel: Fundamentals for a new economy. Redactie: Kees Klomp en Shinta Oosterwaal.
Wij, Tirza Gevers (schrijver) en Jurrien van Rheenen (theatermaker), maken de aankomende maanden in samenwerking met CC Amstel en Theater de Generator een voorstelling over het bijstandsbeleid in Nederland genaamd ‘Het Gesprek’. We willen met deze voorstelling invoelbaar maken welke gevolgen het huidige beleid heeft op bijstandsgerechtigde en op de uitvoerders van dit beleid.
Het publiek wordt getuige van enkele situaties die ontstaan door de huidige regelgeving. Het is voor ons belangrijk om zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te blijven en hiervoor zijn we op zoek naar letterlijke dialogen die plaats hebben gevonden bij een afdeling van de sociale dienst (WPI). Bijvoorbeeld een gesprek met de afdeling handhaving of een intake gesprek met een klantmanager.
We zullen uiteindelijk alles anonimiseren maar zouden graag een beter beeld hebben van het letterlijke verloop van deze gesprekken.
Heb jij een opname van een gesprek of een deel van de dialogen op papier en zouden wij die mogen inzien, neem dan contact op met Jurrien van Rheenen 06-51206074 of jurrienvanrheenen@gmail.com
Naar aanleiding van een klacht van een klant van de Bijstandsbond zijn we erachter gekomen dat de afdeling Gemeente Belastingen in Amsterdam kwijtscheldings verzoeken van burgers afwijst als ze een loonheffing terugkrijgen van de Rijks Belastingen vanwege gemaakte eerdere zorgkosten die niet vergoed zijn door de zorgverzekeraar. Wellicht komt dit ook in andere gemeenten voor.
Dit was een goed voorbeeld van ons gesprek met twee leidinggevende vertegenwoordigers van de Gemeente Amsterdam, afdeling Gemeente Belastingen op een bijeenkomst georganiseerd door de Bijstandsbond Amsterdam over veranderingen van de gemeente belastingen.
Na intensief overleg en communicatie met een leidinggevende van de afdeling Gemeente Belastingen is deze structurele fout opgelost mede dankzij de expertise van de medewerker P. Kapralov van de Bijstandsbond die een universitaire opleiding voor accountancy heeft.
Toch vermoed de Bijstandsbond dat er meer van deze gevallen in Amsterdam en daarbuiten zijn. Daarom wil de Bijstandsbond een oproep laten uitgaan dat als je met deze situatie geconfronteerd wordt, wij daar graag een melding van ontvangen en we gaan dan onmiddelijk in gesprek met de gemeente.
Bijstandsbond
Da Costakade 162
1053 XD Amsterdam
info@bijstandsbond.org
020-6898806
Wethouder armoede beleid mevrouw Moorman heeft de gemeenteraad in Amsterdam voorgesteld de Individuele Inkomens Toeslag eenmalig te verhogen van 85 euro naar 135 euro. Dit om de financiele gevolgen van de coronacrisis wat te verzachten, zegt de wethouder. De toeslag wordt in december uitbetaald.
belangrijk! maatwerk ingevoerd
Een belangrijke verandering in de verordening op de Individuele Inkomens Toeslag is, dat in artikel 5 van de verordening van het vaste bedrag een minimumbedrag wordt gemaakt: 'Het college stelt de hoogte van de individuele inkomenstoeslag jaarlijks en uiterlijk voor het einde van het loopjaar vast en dat met een minimumbedrag van €85,-.' De wethouder zegt over die wijziging: 'aanpassing van de regels biedt meer ruimte voor maatwerk'. Aha, maatwerk biedt nu de mogelijkheid, in individuele gevallen (ver?) boven het minimumbedrag te gaan. Blijkbaar kun je nu een aanvraag indienen om in jouw geval een hogere Individuele Inkomens Toeslag te ontvangen boven met minimumbedrag van 85 euro en, lijkt mij ook boven het bedrag van dit jaar van 135 euro. De aanpassing van de beleidsregels Individuele Inkomenstoeslag biedt het college nu meer ruimte om maatwerk toe te passen.
Kindtegoed
Ook de kindtegoeden in december 2021 worden verhoogd. De leeftijdsgroep 0 tot 3 jaar krijgt eenmalig €25,- [totaal €50],-, de andere doelgroepen krijgen ieder €35,- erbij. Dus de tijdelijke bedragen zijn 4 tot en met 9 jaar €110,-, 10 tot en met 11 jaar €235,- en 12 tot en met 14 jaar €185,-. In het schooljaar 2021/2022 is er een compensatiegroep voor 15jarigen. Ook zij krijgen eenmalig een verhoging tot €185,-.
Meer over de wijzigingen kun je vinden op https://amsterdam.raadsinformatie.nl/document/10743582/1/09012f97804180e8
De wijzigingen worden behandeld in de Commissievergadering van de gemeenteraad Werk, Participatie en Inkomen van woensdag 17 november. Aanvang 09.00 uur. De agenda van de Commissie kun je hier vinden. https://amsterdam.raadsinformatie.nl/vergadering/917098/WIO%2017-11-2021
Piet van der Lende
Grote sociale conflicten op komst
In Duitsland zijn enige tijd geleden evenals in Nederland verkiezingen geweest. Deze verkiezingen en het vervolg daarop, de formatie van een regering, zijn een breuk met het verleden. In Duitsland regeerden altijd twee partijen, maar bij de verkiezingen verloor de CDU fors, en er was winst voor de sociaaldemocraten van de SDP, de Groenen en de liberalen van de FDP. Zij onderhandelen momenteel voor het eerst in Duitsland over een regering van drie partijen. Bij de verkiezingen waren er twee belangrijke thema’s: het streven naar sociale gerechtigheid en de klimaatcrisis, op de agenda gekomen door de grote overstromingen in West-Duitsland. De SPD eiste bij de verkiezingen een wettelijk minimumloon van 12 euro per uur, en de Groenen wilden sluiting van de kolencentrales en o.a. een maximumsnelheid op de autowegen.
Onderhandelingen
De onderhandelingen tussen de drie partijen zijn nog aan de gang, maar er komt af en toe iets naar buiten. De drie partijen hebben een notitie over de onderhandelingen naar buiten gebracht, het zogenaamde ‘Sonderungspapier’. De SPD gaat waarschijnlijk haar eis van 12 euro minimumloon binnenhalen. Al is niet duidelijk op welke termijn het ingevoerd wordt. De groenen halen binnen dat de kolencentrales op termijn gesloten worden en de liberalen van de FDP willen geen belastingverhogingen en een wettelijke beperking van de staatsschulden. De FDP is tegen uitgebreide staatsinterventie, maar die gaat er wat betreft de ecologische ombouw van de infrastructuur toch komen. Maar men verwacht op het thema sociale gerechtigheid niet, dat er uitgebreide staatsinterventies komen om de tegenstellingen tussen arm en rijk tegen te gaan en de armoede te bestrijden. De nieuwe regering zal sterk inzetten op het uitbouwen van de hernieuwbare energieproductie. Het is de vraag of Duitsland echter haar doelstelling, in 2050 klimaatneutraal zijn, gaat halen. De klimaatactivisten van Fridays for Future gaven een oproep over klimaatverandering uit, waarin wordt gesteld dat we ons over deze regering geen illusies moeten maken.
Verder willen de onderhandelaars over de nieuwe regering sterk inzetten op ‘elektromobiliteit’. De uitbreiding van elektrische auto’s. De vakbonden maken zich hier erg ongerust over. De omschakeling van de omvangrijke automobielindustrie zal veel arbeidsplaatsen kosten, ook in andere bedrijven. Toeleverancier van de automobielindustrie Bosch gaat veel van haar fabrieken sluiten door de overcapaciteit die ontstaat door de geringere productie van benzine en diesel auto’s. En voor de productie van elektrische auto’s zijn minder arbeiders nodig. Volkswagen heeft voornemens, 30.000 arbeidsplaatsen te schrappen. De banenreductie zou betekenen dat ongeveer een kwart van het totaal aantal banen bij het hoofdmerk Volkswagen op de tocht staat. Dit zou wel eens een groot sociaal conflict kunnen worden.
Hervorming van de bijstand (Harz IV)
De Groenen en de SDP willen een hervorming van de bijstand (Harz IV) door de invoering van wat ‘Bürgergeld’ wordt genoemd. Daarnaast willen zij een hervorming van de ziektekostenverzekeringen dat ‘Bürgerversicherungsgeld’ wordt genoemd. Wat betreft de bijstand moeten er versoepelingen van de regelingen komen. Daarbij worden de verdiensten uit bijbanen meer vrij gelaten, zodat het loont een baantje te nemen. Tot nu toe ging je er in Duitsland net als in Nederland nauwelijks op vooruit als je een deeltijdbaan met aanvullende bijstand hebt. Verder worden de verplichtingen te verhuizen als je in een groot huis woont versoepeld. (Die regel is nu in Duitsland veel strenger als in de Nederlandse Participatiewet). Het Hoger Gerechtshof sprak in 2019 uit, dat sancties wegens het niet voldoen aan de verplichtingen in de bijstand van 60% tot 100% in een maand in strijd is met de grondwet. De sancties worden als reactie daarop in de nieuwe wet versoepeld. Maar ook bij het ‘Bürgergeld’ blijft terugkeer naar de arbeidsmarkt c.q. betaalde arbeid centraal staan. De sollicitatieplicht blijft bestaan. Over de hoogte van het nieuwe ‘Burgergeld’ wordt in de onderhandelingen nog hard onderhandeld. De vakbonden eisen een verhoging van de bijstand naar 600 euro. (De huurkosten vallen buiten de reguliere uitkering in Duitsland). Maar FDP en Groenen zeggen dat de bijstand niet drastisch kan worden verhoogd. De inflatie in Duitsland is momenteel 4% en de energieprijzen rijzen de pan uit. Dat is voor alle mensen met een minimuminkomen, waaronder bijstandsontvangers, een groot probleem. Het is maar de vraag, of bij de hervorming van de bijstand er een aanzienlijke verhoging van het bedrag komt.
discussie
Er ontwikkelt zich in Duitsland een ideologische discussie over de verarming, waarbij twee punten van belang zijn. In de eerste plaats betekent de aankondiging van de hervormingen een nieuwe impuls voor de discussie over een basisinkomen, voorstanders daarvan brengen de doelstelling van een onvoorwaardelijk basisinkomen in en daarmee komt een oude discussie die in Duitsland jarenlang in de marge gevoerd werd, weer meer prominent op de politieke agenda. In de tweede plaats is wat steeds meer naar voren komt (van rechterzijde en van de liberalen en de ondernemersorganisaties) dat er een soort conflict is tussen de sociale doelen en de klimaatdoelen. De ambitieuze agenda qua investeringen om de klimaatcrisis tegen te gaan betekenen dat je zuinig moet zijn met geld uitgeven aan sociale zekerheid en verhoging van de lonen. De verwachting is, dat de nieuwe regering dit conflict ideologisch zal uitdragen, in een of andere vorm, omdat de FDP de eis heeft binnengehaald dat de belastingen niet worden verhoogd en er een grens zit aan de staatsschuld. De vakbonden en de milieubeweging lijken in deze discussies niet precies te weten hoe ze moeten reageren en hebben geen duidelijk eenduidig antwoord.
Conflicten
Duitsland lijkt onder de nieuwe regering af te stevenen op een periode van sociale conflicten en stakingen tegen de sociale gevolgen van de klimaatmaatregelen, zoals massa ontslagen, sluiting van fabrieken en een verdere verarming van een deel van de bevolking door de hoge inflatie die slechts gedeeltelijk wordt gecompenseerd en de hoge energieprijzen. Daarbij zullen naar ik inschat buitenparlementaire protestbewegingen opkomen of zich uitbreiden. Een parlementair steunpunt hebben die bewegingen nauwelijks. De Linke heeft bij de verkiezingen zwaar verloren en is verdeeld in verschillende elkaar bestrijdende stromingen. De partij moet zichzelf opnieuw uitvinden. Centraal thema in die komende protesten staat in het licht van de doelstellingen en beperkingen van de nieuwe regering de vraag, of klimaatdoelstellingen gevolgen hebben voor het sociaal beleid en zo ja, welke. De situatie in Duitsland is ook van invloed in Nederland. Er is over de vorming van een nieuwe regering hier inhoudelijk niets bekend. Het laatste wat ik las was dat informateur Koolmees meedeelde dat de onderhandelingen in een ‘verdiepingsfase’ waren beland. Het zal moeten blijken of deze ‘verdieping’ ook evenals in Duitsland inhoudt, dat met name de liberalen zich afvragen hoe de noodzakelijke miljardeninvesteringen om klimaatneutraal te worden zich verhouden tot de uitgaven op andere gebieden vanuit de gedachte dat de belastingen niet mogen stijgen en de staatsschuld beperkt moet blijven. De ‘verdieping' is dan de ideologische prietpraat om een combinatie van voortgaande bezuinigingen en investeringen in de infrastructuur te verkopen.
Piet van der Lende
